Beynimizin Yalnızca %10'unu Kullandığımız Söylencesi

Beynimizin yalnızca ufak bir kısmını kullandığımız söylencesin kaynağı yaklaşık bir asır öncesine, içlerinde Albert Einstein'ın da bulunduğu bazı bilim insanlarının söylem ve bulgularının yanlış yorumlanıp çarpıtılmasına dayanıyor.

Örneğin 1920'li yıllarda yaptığı bir çalışma ile sıçanların beyin kortekslerinin büyük bir bölümünü ameliyatla alıp çıkaran araştırmacı Karl Lashley, bu hayvanların yine de bazı konulardaki öğrenme becerilerini yitirmediklerini gözlemliyor. Tarihsel süreç içerisindeki benzer deneylerse, özellikle de psişik ve fizikötesi deneyimlerin beynin kullanılmayan kapasitesine yüklenmesine olanak tanıdığından yıllardır gündemde sıcak tutulmaya çalışılıyor.

Oysa bilim insanları bu iddianın bir söylenceden ibaret olduğunun altını çizerek çeşitli ispatlar sunuyorlar. Beyin kapasitemizin küçük bir kısmını kullanabildiğimizle ilgili olarak ortaya atılan iddianın ardındaki somut gerçeklik sinirler bazında incelenecek olursa, her 10 sinir hücresinden 1ini kullandığımız anlamına geliyor ki, fizyolojik açıdan kabul görmeyecek bir fikir.

Çünkü sinir hücreleri , herhangi bir uyarıcı almadıklarında dejenere olarak işlevselliğini kaybediyorlar. Örneğin, görsel sistem.

Gelişmenin erken dönemlerinde göz sinirleri yeterli uyarıcıya maruz kalmadıklarında görme yetisi kayboluyor. Benzer şekilde eğer ki beynimizde kullanılmayan sinir ağları bulunsaydı, işlevselliklerini kaybetmiş olmaları gerekirdi.

Üstelik bilim insanları, herhangi bir eylem sırasında tüm beynimizin aktive olmamasının da doğal olduğuna dikkat çekiyor. Bugün, beyin görüntüleme yöntemleri sayesinde farklı eylemler anındaki farklı aktivasyon bölgeleri tespit edilebiliyor. Tıpkı bardağa uzanma gibi tek bir eylem sırasında bedenimizdeki tüm kasların çalışmıyor oluşu gibi. Ancak bu, iskelet sistemimizdeki diğer kasları kullandmadığımız anlamına gelmiyor. Fizyolojik kanıtlar bir yana iddia evrimle uyuşmuyor. Aktif olmayan, hayata kalma mücadelemize katılmayan ve üstüne üstlük enerji harcayan sinirlerden meydana gelmiş, kısacası canlıya hiçbir üstünlük sağlamayan büyük bir beyinden söz ediyoruz. Evrime ters düşüyor gibi siz ne dersiniz?

Alıntı: Bilim ve Teknik Sayı 466 Eylül 2006 Sayfa 98

Kaynak: faculty.washington.edu/chudler/tenper.html