Nobel Edebiyat Ödülü Le Clezio’nun

Her yıl İsveç Akademisi tarafından, Alfred Nobel’in sözleri ile ‘idealist eğilimi en farklı şekilde ifade eden yazara’ verilen Nobel Edebiyat Ödülü bu sene Jean-Marie Gustave Le Clezio’nun oldu. Akademi, Le Clezio’ya verilen ödülle ilgili açıklamasında, romancıyı, “mevcut medeniyet altında ve ötesinde insanlığın kaşifi, duygusal coşkunun, şiirsel maceranın ve yeni ayrılıkların yazarı” olarak tanımladı. 2008 Nobel ödülü adayları arasında Amerikalı yazarlar Thomas Pynchon ve Don DeLillo ile Suriyeli şair Adonis’in adları geçiyordu. Nobel Edebiyat Ödülü’nü geçen yıl da İngiliz yazar Doris Lessing almıştı. 2006 yılında Orhan Pamuk’un kazandığı bu önemli ödül bugüne kadar hem kazananları hem de kazanamayanlarıyla her zaman Nobel ödülleri arasında en çok tartışılanı oldu.

1901’den itibaren verilmeye başlanan ödülü bugüne kadar Knut Hamsun, Thomas Mann, Eugene O’Neill, Hermann Hesse, André Gide, T. S. Eliot, William Faulkner, Bertrand Russell, Ernest Hemingway, Albert Camus, John Steinbeck, Mihail Şolohov, Samuel Beckett, Pablo Neruda, Heinrich Böll, Saul Bellow, Gabriel García Márquez, Octavio Paz, José Saramago, Günter Grass, Imre Kertész, Harold Pinter gibi geniş yelpazeye yayılan birçok yazar kazandı.

Öte yandan bu ödülü kazanamamış yazarların arasında Jorge Luis Borges, Bertolt Brecht, Anton Çehov, Jacques Derrida, Aldous Huxley, James Joyce, D.H. Lawrence, Arthur Miller, Robert Musil, Vladimir Nabokov, George Orwell, Fernando Pessoa, Ezra Pound, Marcel Proust, J.D. Salinger, Leo Tolstoy, Mark Twain, Tennessee Williams, Virginia Woolf, John Fowles, Lawrence Durrell gibi birçok büyük kalemin olması Nobel Edebiyat Ödülü’nü ve genel olarak ödül sistemini sorgular hale getirmiştir.

TARTIŞILAN ÖDÜLLER

Birçok kez tartışma konusu olan Nobel Edebiyat Ödülü’nü bugüne kadar reddeden tek yazar ise ünlü Fransız varoluşçu yazar Jean-Paul Sartre. Boris Pasternak ise ödülü kazandığı halde SSCB vatandaşlığından atılacağı korkusuyla geri çevirmek zorunda kalmıştı. Ödül tarihinde tartışılan bir diğer olay ise İngiliz Devlet Adamı Winston Churchill’in bu ödülü kazanması oldu.

Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan kadın yazarlar ise şu isimlerden oluşuyor; Selma Lagerlöf, Grazia Deledda, Sigrid Undset, Pearl S. Buck, Gabriela Mistral, Nelly Sachs, Nadine Gordimer, Toni Morrison, Wislawa Szymborska, Elfriede Jelinek ve Doris Lessing.

Nobel Edebiyat Ödülü’nü en genç yaşta alan yazar ise Rudyard Kipling. İngiliz sömürgeciliğinden yana tutumuyla tanınan romancı, şair ve öykü yazarı Kipling, 1907 yılında Nobel’i aldığında 42 yaşındaydı.

En uzun yaşamış Nobel Edebiyat Ödülü sahibi isim Bertrand Russell, 1970’de öldüğünde 97 yaşında idi. En genç ölen Nobel Edebiyat Ödülü sahibi ise, Fransız düşünür, romancı, deneme ve oyun yazarı Albert Camus. 1957’de ödüle layık görülen Camus, 1960’da bir trafik kazasında hayatını kaybettiğinde 46 yaşındaydı.

ntv/msnbc