Simon Bolivar

http://www.trumanlibrary.org/photographs/58-536.jpg

Simon Bolivar, tam adıyla Simón José Antonio de La Santísima Trinidad Bolívar y Palacios (d. 24 Temmuz 1783 - ö. 17 Aralık 1830), Güney Amerikalı devrimci önder.

Bask kökenli aristokrat bir ailenin oğlu olarak Caracas'ta doğdu. (Ailesinin altın ve bakır madenleri vardı ki, gelecekte G. Amerika bağımsızlık savaşlarını madenlerden elde ettiği gelirle finanse edecekti.) Küçük yaşta anne ve babasını kaybettikten sonra dayısı tarafından özel öğretmenlerden eğitim aldı. 16 yaşında İspanya'ya giderek Madrid'te tarih, dil ve hukuk öğrenimi gördü. Bu dönemde J. J. Rousseau'nun yapıtlarını okudu ve liberal düşünceden etkilenmeye başladı. 18GTde aristokrat bir ailenin kızıyla evlenerek Caracas'a döndü. Eşinin ölümünden sonra 1804'te tekrar Avrupa'ya döndü. Paris'te bir yandan J. Locke, T. Hobbes, G.L. Buffon, J. d'Alembert gibi rasyonel düşünürlerin yanı sıra Voltaire'in, Montesquieu'nün yapıtlarını okurken, öte yandan 1. Napoleon'un attığı adımlara hayranlık duyuyordu. Sonunda Alman kâşif ve âlim A. Humboldt da etkisiyle anti-sömürgeci görüşleri benimseyerek 1807'de Venezüela'ya döndü.

(sömürge yanlısı güçler ile Karakas'ta savaştı ve Venezuela'nın bağımsızlığını ilan etti. Sonra İngiltere'ye gidip tarafsızlık sözü aldı, döndü ve Karakas'ı Napolyon'un kardeşi Joseph'in komutasındaki İspanyol ordusunun elinden aldı. İspanyollar tarafından yakalanıp Kolombiya'ya sürgün edildi. Burada Kolombiya ordusunun başına geçip, Kolombiya'nın başkenti Bogota'yı ele geçirdi (1814).

İmkânsızlıklar nedeniyle Kolombiya'da ağır yenilgiler aldı ve Jamaika'ya kaçtı. Haiti'de yeni güçler topladı ve Venezuela'ya tekrar saldırdı. Ciudad Bolivar şehrini ele geçirdi ve tek başına yönetmeye başladı.

Simon Bolivar

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/16/Simon_Bolivar.jpg

1808'de Napoleon'un İspanya'yı istila etmesi sonrasında Güney Amerika'daki ispanyol egemenliğinin zayıflamasıyla Güney Amerika'nın bağımsız mücadelesi başladı. 1812-1822 yıllarında sömürgecilerle giriştiği pek çok savaştan galip olarak çıktı. Birbiri ardına bağımsızlığını elde eden Bolivya, Kolombiya, Ekvador, Panama, Peru ve Venezuela halklarının devlet başkanı olarak bu gezegenin ulusal kurtuluş mücadeleleri tarihine benzersiz şekilde adını yazdırdı.

http://www.educationforevolution.org/_wizardimages/SIMON%20BOLIVAR%204.jpg

Kurduğu bu bölgede Peru'nun kuzeyi, Bolivya olarak ayrıldı. Bolivya'nın anayasası bizzat Bolivar tarafından yazılmasına ve yüzyılın en önemli siyasal belgelerinden biri olmasına rağmen hiç uygulanamadı. Generaller arasındaki kişisel çatışmalar iç savaşa dönüştü ve Büyük Kolombiya bölünmeye başladı (1827).

Tüberküloz hastalığına ve hayalinin bölünüp yok olmasına dayanamayan Bolivar 1830'da hayata veda etti.

Çok değerli bir devrimci önderdir.Latin Amerika da che ve fidel başta olmak üzere tüm devrimci hareketler ondan esınlenmiştir.Ve Bugün O nun izinden yürüyen Chavez de hiç bir şekil de emperyalizme boyun eğmemiştir.Sağol Paylaşım için...

Çok değerli bir devrimci önderdir.Latin Amerika da che ve fidel başta olmak üzere tüm devrimci hareketler ondan esınlenmiştir.Ve Bugün O nun izinden yürüyen Chavez de hiç bir şekil de emperyalizme boyun eğmemiştir.Sağol Paylaşım için...

dediğin çok doğru ama güney amerikanın birleşmesine izin vermiyorlar alfa paktında bile 2-3 devlet var arjantin,brezilya gibi hatrı sayılır ülkeler bile çekiniyor ama yakındır umut tohumlarının yeşermesi...chavez çok büyük işler yaptı bizimkiler onu haram sayar yusuf atar...

DEVRİMİN FELSEFESİ

1799’da eğitimini tamamlamak üzere 16 yaşında İspanya’ya gitti. 1801’de soylu bir İspanyol ailesinden gelen María Teresa Rodríguez ile İspanya’da evlendi. Ancak eşi, 1803’te Venezuela’ya dönmelerinden hemen sonra sarı hummadan öldü. Bir yıl sonra Avrupa’ya döndü ve Paris’te Rodríguez’le tekrar karşılaştı. Rodríguez’in etkisiyle İngiliz filozoflar John Locke ve Thomas Hobbes ile Fransız filozof ve matematikçi Jean le Rond d"Alembert ve Claude A. Helvetius gibi usçu düşünürlerin yanı sıra Voltaire, Montesquieu ve J.J. Rousseau’nun yapıtlarını okudu. Bu süreçte İspanya’nın egemenliği altında bulunan Amerika’nın özgürlüğü düşüncesi kafasında iyice yer etti.

1805’te, bir Roma gezisi sırasında, Sacro Tepesi’nde Simón Rodríguez de yanında olduğu halde, “İspanyol Amerikası’nı özgürlüğüne kavuşturacağına, bunun için yaşamını ortaya koyacağına” dair ant içti. İki yıl sonra çeşitli kentleri dolaştıktan sonra Birleşik Devletler üzerinden Venezuela’ya döndü.

1808’de Napoleon Boneparte’ın İspanya’yı istilasıyla Güney Amerika’daki İspanyol otoritesinin zayıflaması sonucu Latin Amerika’nın bağımsızlık mücadelesi başladı. 1810’da yetkileri elinden alınan İspanyol vali Venezuela’dan sürüldü ve yönetimi bir cunta üstlendi. Simón Bolívar albaylığa yükseltildi ve diplomatik bir görevle Londra’ya gönderildi. Londra’da Latin Amerika’da “öncü” unvanıyla anılan, Avrupa ülkelerinde ise “Latin Amerika’nın kurtarıcısı” olarak görülen Francisco de Miranda ile karşılaştı. Miranda’yı Venezuela’ya dönerek bağımsızlık hareketinin başına geçme konusunda ikna etti ve bağımsızlık davasına önemli bir katkıda bulundu.

‘EL LİBERTADOR’ UNVANINI ALIYOR

Venezuela’da, yeni bir anayasa taslağının hazırlandığı sıralarda, 5 Temmuz 1811’de bağımsızlık ilan edildi (Birinci Venezuela Cumhuriyeti). Albay Simón Bolívar’a ise stratejik önemi büyük bir liman olan Puerto Cabello’nun sorumluluğu verildi. Ancak subaylarından birinin ihaneti üzerine kale küçük çaplı bir savaştan sonra İspanyolların eline geçti. Bolívar ise gizlice ülke dışına çıkarak Nueva Granada’nın (bugünkü Kolombiya ve Panama) Cartagena kentine gitti. 1812’de, devrimci güçleri, Venezuela’daki İspanyol egemenliğini yok etmeye çağıran ünlü siyasal manifestosu ‘Cartegena Bildirisi’ni burada yayımladı.

İspanyol Amerikası’nda doğmakta olan cumhuriyetler için güçlü yönetimlerin gerekliliğini savunan Bolívar ve ordusu İspanyolları altı meydan savaşında yenerek başkenti yeniden ele geçirdi. 6 Ağustos 1813’te Caracas’a giren Simón Bolívar’a aynı gün “El Libertador” (Kurtarıcı) ve “Orduların Genel Komutanı” unvanları verildi.

JAMAİKA’DAN MEKTUP

İspanyollar ise tüm yenilgilerine karşın Venezuela sevdasında vazgeçmiyordu. Nitekim, disiplinsiz ama vahşice savaşan ‘llanero’ları (ovalı sığır çobanları) örgütleyerek Caracas’ı ele geçirdiler. Yenilgiye uğrayan Bolívar kıl payı ölümden kurtularak Jamaika’ya sürgüne gitti. Jamaika’da devrimci yaşamının en önemli belgesi olan ve Şili’den Arjantin’e ve Meksika’ya kadar asi kıtanın çarpıcı bir görünümünü belgeleyen ‘La Carta de Jamaica’yı (Jamaika’dan Mektup) yazdı. Mektupta, “Bizi İspanya ile birleştiren bağlar kopmuştur” diyen Bolívar, tüm İspanyol Amerikası için Britanya’yı örnek alan bir tür meşrutiyet öneriyordu. Buna göre ömür boyu görev yapacak seçilmiş devlet başkanlığı sistemi söz konusuydu.

Uzun yıllar İspanyol saldırganlığıyla mücadele eden, savaş kaybeden, savaş kazanan Simón Bolívar, içinde bugün Venezuela, Ekvador, Kolombiya, Panama ve Peru’nun da bulunduğu, o günlerde ise ‘Büyük Kolombiya’ adıyla anılan bölgeyi sömürgecilerden tümüyle temizlemeyi başardı ve Büyük Kolombiya’nın devlet başkanı oldu. Tarih, 189 yıl önce bugün, yani 17 Aralık 1819 idi…

1825’te ise Büyük Kolombiya’daki Peru’nun güneyi Bolivya olarak ayrıld ve 20’nci yüzyılın en önemli siyasal belgelerinden biri olarak kabul edilen Bolivya’nın ilk anayasası bizzat Simón Bolívar tarafından yazıldı.

‘ASLA MUTLU OLAMAYACAĞIZ, ASLA…’

Bolívar’ın en büyük düşü ise tüm Güney Amerika ülkelerini bir araya getirecek bir ‘Birlik’ oluşturmaktı. Düşünü, 1826’da Panama’da düzenlenen bir konferansta dile getirecek ama katılımcılar tarafından pek kabul görmeyecekti.

Bununla birlikte, birkaç yıl içinde Güney Amerika’da birbirine ardına bugünkü bağımsız ülkeler ortaya çıktı. Ama bu durum, daha çok uzun yıllar Güney Amerika halklarının, yüzyıllardır çektikleri acıların dinmesini değil, yalnızca yüzlerce yıllık acının ve zulmün yeni bir görünüme bürünmesini sağlayacaktı. Zira, bağımsızlık bayraklarının dalgalandığı topraklarda yüzyılların tutsaklığının yerini bu kez gündelik sefalet alacaktı. Toprak sahipleri ve tüccarlar yeni düzende servetlerine servet katarken, halk kitlelerinin yoksulluğu da giderek artacaktı. Yeni ülkeler, insanları ve doğal kaynaklarıyla daha ilk günlerden, önce Britanyalı sanayici ve tüccarların sonra Birleşik Devletler’in hizmetine girecekti.

Simón Bolívar ise, tüm bunlar gerçekleşmeden yıllar önce şöyle demişti: “Asla mutlu olamayacağız, asla!..”

BOLİVAR, DÜNYAYA VEDA EDERKEN…

Güçlerini birleştirmek yerine ayrı ayrı bağımsız devletler olmanın (çok daha sonraları, 20’nci yüzyılda birbiri ardına ortaya çıkarılan faşist diktatörlüklerin) bedelinin ağır bir şekilde ödeneceğini iyi bilen Bolívar, düşünü gerçekleştirememenin hayal kırıklığıyla (kimilerine göre üzüntüsünden) 17 Aralık 1830’da 47 yaşında veremden dünyaya veda ederken, Meksika’da Emiliano Zapata ve Pancho Villa tarihin en büyük silahlı köylü isyanını henüz başlatmamışlardı. Küba’da Fidel’li, Che’li, Camilo’lu devrimci güçler henüz Granma teknesine binmemiş ve Sierra Maestralar’a tırmanmamıştı… Nikaragua’da Augusto César Sandino’nun torunları Sandinistler faşist Somoza iktidarına karşı silahlı mücadeleye henüz başlamamıştı. Uruguay’da İnka İmparatoru Túpac Amaru’nun büyük büyük torunları Tupamaro gerillaları henüz ‘estetize edilmiş şiddet’e başvurmamıştı… Peru’da Aydınlık Yol, Meksika’da Zapatist Ulusal Kurtuluş Ordusu (EZLN), El Salvador’da Farabundo Martí Ulusal Kurtuluş Cephesi (FMLN), Kolombiya’da Silahlı Devrimci Birlikler (FARC) henüz kurulmamıştı.

Şili’de Victor Jara, Arjantin’de Mercedes Sosa, henüz en güzel şarkılarını söylememiş; Meksika’da Frida ve Diego en güzel resimlerini henüz çizmemiş; Guatemala’da Rigoberta Menchú Nobel Barış Ödülü’nü henüz almamıştı… Arjantin’de Jorge Luis Borges en güzel öykülerini, Şili’de Pablo Neruda en güzel şiirlerini henüz yazmamıştı... Kuzey Amerika’daki kan dökücü emperyalist şeytani ‘imparatorluk’ ise 20’nci yüzyılın son günlerinde ve 21’inci yüzyılın ilk günlerinde ‘arka bahçesi’ diye bellediği ‘ön bahçemiz’de başına neler geleceğini bilmiyordu…

***

BD, Amerikalar’ı sefalete boğacaktır

Sİmón Bolívar, büyük bir hayalci ve anti-emperyalizmin bir öncülüydü. Çünkü Bolívar, 1826 gibi erken bir tarihte bile, Kuzey Amerika’nın bize karşı yönelttiği tehdidi hissedip bize bir uyarı göndermiş ve yoldaşlarını bir Güney Birliği, Güney Amerika ve Karayipler’de büyük bir politik organ oluşturmaya ikna etmeye çalışmıştı. Hatta Bolívar’ın Küba, Porto Riko, Dominik Cumhuriyeti ve Haiti’nin bağımsızlığı için planlar yaptığını hatırlıyoruz. Bu yazılmıştır çünkü Büyük Kolombiya’nın, Karayipler olmadan tamamlanamayacağını ve bir anlam ifade etmeyeceğini söylemişti.

Böylece 200 yıl önce bu insanlar, yani büyükanne babalarımızın büyükanne babaları anlamışlar ve bazı önemli adımlar atmışlardı. Buraya 300 yıl önce gelmiş olan İspanyol imparatorluğunu yenilgiye uğrattılar ama Bolívar, şunları söylediği peygamberce cümlede herkesi uyarmıştı:

“Amerika Birleşik Devletleri, Tanrı’nın takdiri tarafından Amerikalar’ı özgürlük adına sefalete boğmaya yazgılı kılınmış gibi görünüyor…”

Bir başka mektubunda da şöyle demişti: “Çok büyük ve güçlü, çok düşmanca ve her şeyi yapmaya yetenekli bir üke var…”

Bu satırlar yazıldığında yıl 1825 ya da 1826 idi. Simón Bolívar, çağının çok ilerisindeydi.

Hugo Chávez’in 6’ncı Dünya Sosyal

Forumu’nda yaptığı konuşma,

Ocak 2006

***

Bizleri baskı altında tutan zincirleri kırıncaya kadar…

Venezuela 2005 yazında Simón Bolívar’ın büyük ustası (çocukluğunda öğretmeni) Simón Rodríguez’in huzurunda ettiği yeminin 200’üncü yıldönümünü kutladı. Bolívar, bu yemini 15 Ağustos 1805’te Roma’nın bir kenar mahallesinde etmişti. Bolívar ve Rodríguez tarafından bu törensel gün için seçilmiş olan yer, yani Sacro Tepesi (Monte Sacro), zaten başlı başına genç Bolívar’ın verdiği tarihi sözün taşıdığı önemi gösteriyordu. Çünkü Antik Roma’daki pleblerin (ayak takımının) particilere (soylulara) karşı Sicinio’nun önderliğinde yükselen isyancı protestosunun tam olarak Sacro Tepesi’nde gerçekleştiği varsayılıyordu. O zamanlar Roma halkının isyanının egemen sınıfların “kaderinde yönetmek olmayan” insanların “toplumun doğal düzenindeki yerlerini” kabul etmeleri gerektiğini söyleyen her zamanki alışıldık bilgelik duasını okuyan senatör Menenius Agrippa’nın sözleriyle son bulduğu söyleniyordu.

Genç Simón Bolívar, Monte Sacro’da, her yerde başarıyla dayatılan adaletsiz iktidar ilişkilerinin yarattığı ‘teslimiyetçi zihine’ güçlü bir biçimde meydan okuyarak, hayatını dünyanın kendi yaşadığı bölgesindeki sömürgeci egemenlik karşısında zafere ulaşacak bir mücadeleye adamak konusundaki kararlığını ifade ediyordu:

“Sizlerin huzurunda, babalarımın tanrısı, atalarım, onurum ve anavatanım üzerine yemin ederim ki; bizleri İspanyol iktidarının iradesiyle baskı altında tutan zincirleri kırıncaya kadar, ne kollarımın dinlenmesine ne de ruhumun huzura kavuşmasına izin vereceğim…”

Ankara'da bir caddeye de ismi verilmiş. Çankaya'da adıyla anılan bir park ve heykeli de varmış.

Şuna benzer bir sözü vardı; "Şimdi asıl mesele bir ülkeyi kurtaran kişiden ülkeyi kurtarmak."