François Rabelais

François Rabelais; Toprak sahibi bir avukatın oğlu olan François Rabelais, Chinon yakınlarında doğdu. Önce papazlık eğitimi gördü, sonra çeşitli öğrenimler (önce Yunanca, sonra da hukuk öğrenimi) yaptı. Bir piskoposa sekreter oldu, şairlerle, hukukçularla ilişki kurdu. Öğrenimi sırasında Bordeaux, Toulouse, Orleans, Paris ve Montpel-lier'yi gezdi. Sonra tıpla uğraştı. Güney Fransa'da hekimlik yaptı.

1532'de ilk kitabı olan Pantagruel'i yayımladı, ama bir ihtiyat önlemi olarak adının harflerinden oluşturduğu takma bir adla imzaladı: Alcofri-bas Nasier. Sorbonne'lu din bilginleri bu eseri ve ardından gelecek olan Gargantua (1534), Üçüncü Kitap (1546) ve Dördüncü Kitap'ı (1552) yasaklayacaklardı. Rabelais hayatı boyunca durmadan çalıştı: İtalya'da hekimlik yaptı, arkeoloji ve botaniği inceledi. 1564'te yayımlanan Beşinci Ki-tap'm onun olduğu kesin değildir.

Romanları, dev Gargantua'nın, oğlu Pantagruel'in ve arkadaşlarının serüvenlerini anlatır. Kitapta biçim, şövalyelik romanlarından, halk hikâyelerinden ve Ortaçağ farslarından e-sinlenmiştir. Rabelais her şeyden önce okuyucusunu neşelendirmek ister.

Eserlerinde birbirini kovalayan, eğlenceli olayları, çok canlı ve hayal gücüne geniş yer veren bir dille anlatır. Ama bir yandan da düşündürür: Rabelais en değişik konularla fikir yürütmek ister. Kuram ile uygulamayı birleştiren bir öğretimden yanadır. Bilimler ve mesleklerle ilgilenir, aklın da, vücudun da yeteneklerini geliştirir. İnançlıdır, boş inançlarla alay eder, hoşgörüsüzlüğe ve sömürüye karşı çıkar. Politik açıdan, «haydutluk ve hainlik» haline gelen fetih savaşlarım kınar.

Bir Rönesans insanı ve doymak bilmeyen bir öğrenme isteği olan Rabelais, çağının toplumunu alaycı bir biçimde gözler önüne sererken, insanlara sağduyu, bilgi, neşe ve yaşam sevgisi dersi verir: «Barış içinde, neşeli ve sağlıklı yaşamak».

Kaynak