Jump to content

Peru'daki Lanetli Piramitler ; El Brujo


schizophrana

Önerilen Mesajlar

http://www.nationalgeographic.com.tr/ngm/0407/images/konu6_b.jpg

Peru'nun kuzey kıyılarındaki zengin mezarlar içeren piramidin rölyefleri, insanların kelle uçurucu bir tanrıya kurban edilişinin kanlı öykülerini anlatıyor.

 

Ölümden Hemen Önce

Moche tutsaklarının ölmeden önce gördüğü son sahnelerden biri, olasılıkla, Huaca Cao Viejo'nun incelikli sanatı idi. Halatla boyunlarından birbirlerine bağlı bir halde tören alanına götürülmüşler ve tarihin en korkunç kurban etme ritüellerinden birine tanıklık etmişlerdi. Bir Moche rahip tutsakların boğazlarını keserken, bu manzara karşısında bakışlarını kaçırmayan ya da bayılmadan ayakta kalabilenler, bir rahibenin altın bir kadehi rahibin içmesi için kanla doldurduğunu görmüştü. Uzmanlar bu ritüellerle ilgili bilgileri, Huaca Cao Viejo'daki tören alanının duvarlarında keşfedilen ve çıplak tutsakları konu alan bu friz benzeri buluntuları inceleyerek bir araya getiriyor. Kurbanların –frizlerde kullanılan ve tören alanının altına gömülen– kemikleri üzerinde yapılan incelemeler, dehşet verici idamlar öncesinde yoğun işkencelerin yaşandığına işaret ediyor. Halen üzerinde tartışılan konu ise şu: Bu tutsaklar bölgenin yerlisi miydi yoksa savaşta ele geçen yabancılar mı?

 

Bunu Biliyor muydunuz?

 

Moche kültürüne ilişkin tek tük ipuçlarından bazıları günümüze sanat ürünleri halinde ulaşmıştır. İnkalardan daha eski olan Mocheler zamanla Peru'nun kuzey kıyı şeridi boyunca aşağı nehir vadilerine sürüldü. Kil ve metaller bakımından zengin olan bu nehir vadisi ortamı, yörenin kültürlerine geniş kapsamlı sanatsal gelenekler yaratmaya elverişli araçlar sağladı. Arkeologlara Moche kültürünü anlamak ve yorumlamak için gerekli verileri sunan da işte bu Moche sanatıdır. Çünkü Moche halkı hiçbir yazılı kayıt tutmadığı gibi, ağır basan herhangi bir yazılı dili de yoktu.

—Nora Gallagher

El Brujo

www.unitru.edu.pe/arq/caov1.html

İnka öncesi piramitlerin yer aldığı bir arkeolojik kompleks olan El Brujo ve o yörede gelişen Moche uygarlığı hakkında bilgi edinebileceğiniz bir adres.

Moche Sanatı

www.mnsu.edu/emuseum/prehistory/latinamerica/south/cultures/moche.html

Savaşçıları, tanrıları ve kültürlerine sinmiş törensel alışkanlıkları resmetmek için araç olarak çoğunlukla kili kullanan Moche halkının yarattığı sanat eserlerini bu adreste görebilirsiniz.

Sanal Arkeoloji

www.research.ibm.com/peru/

El Brujo'daki Huaca Cao Viejo adlı piramit içindeki tören alanının tavanında bulunan boyalı figürlerin sanal bir canlandırmasını inceleyebileceğiniz bir web sitesi.

Kaynak

Yorum bağlantısı
Diğer sitelerde paylaş

http://www.nationalgeographic.com.tr/ngm/0407/images/konu6_mercek1_b.jpg

 

Fotoğraf: Ira Block

Dile Gelen Duvarlar

 

Segundo Losada adlı koruma uzmanının titiz elleri, eski bir savaş sahnesinin renk tonlarının yeniden ortaya çıkmasını sağlıyor. Bu duvar resmi El Brujo olarak bilinen 1900 yıllık ören yapı topluluğunda bulunan Huaca Cao Viejo adlı piramidin duvarlarını süslüyor. Bu canlı dinsel merkez İS 100-800 arasında Peru’nun kuzey kıyı şeridine egemen olan Moche halkı tarafından inşa edilmişti. El Brujo’da ayinler yapılıyor, seçkin insanların cesetleri gömülüyor ve tüyler ürpertici insan kurban etme törenleri yerine getiriliyordu. Arkeologlar burada örneğin 120 kilometre kuzeydeki Sipán adlı Moche alanında yer alanlar kadar zengin mezarlar bulamadılar. Ama görece az bilinen bu halka ışık tutacak gösterişli duvar resimleri, frizler ve rölyefler ortaya çıkardılar.

http://www.nationalgeographic.com.tr/ngm/0407/images/konu6_mercek2_b.jpg

 

Fotoğraf: Ira Block

 

Saklı Kimlik

 

Bir kral mı, bir savaşçı mı, bir tanrı mı, yoksa bir gezegen mi? Uzmanlar El Brujo’nun en büyük piramidi Huaca Cao Viejo’daki gösterişli duvar resimlerinde defalarca rastlanan ve başında beş uçlu taca benzer bir şey taşıyan bu figürün anlamını hâlâ çözmeye çalışıyor. Perulu arkeolog Régulo Franco bu figürün Peru gecelerinde kimi zaman gökteki en parlak cisim olan Venüs gezegenini temsil ettiği kuramını ileri sürüyor. Ona göre, Moche rahipleri bu duvar resmini yıldızların ve gezegenlerin konumuna dayanarak ayinlerin ne zaman düzenleneceğini bildiren bir tören takvimi olarak kullanmış olabilir.

 

http://www.nationalgeographic.com.tr/ngm/0407/images/konu6_mercek3_b.jpg

Fotoğraf: Ira Block

 

Tutsaklar Geçidi

 

Huaca Cao Viejo’nun tören alanındaki bir duvarda, boyunlarına ipler bağlanmış halde zorlukla yürüyen çıplak erkeklerin kilde donup kalmış olan ve insanda dehşet duygusu uyandıran gerçek yaşamdaki boyutlara uygun görüntüsü… Uzmanların Moche seramiklerinde benzer tasvirleri bulmalarına karşın, bu tutsakların yöre sakinleri arasından mı, yoksa savaş tutsakları arasından mı seçilmiş olduğu bilinmiyor. İşkence izleri taşıyan ve orada yaşanmış korkunç olayların ipuçlarını veren insan kemiklerinin bu frizin içine konduğu saptandı.

 

 

Fotoğraf: Ira Block

http://www.nationalgeographic.com.tr/ngm/0407/images/konu6_mercek4_b.jpg

Antik Bezeme

 

Sedefe işlenmiş bir gizem havası veren bu süslü disk, kutsal bir tılsım veya sıradan bir süs eşyası işlevi görmüş olabilir. Amacı ne olursa olsun, bu sanat eserinde arkeolog Régulo Franco’nun merakını en çok çeken şey kuş kafalarından oluşmuş dış halka. Omur kabuğundan alınma ufak yongalardan yapılmış gözler birkaç kuş kafasında hâlâ duruyor. “Bunlar deniz kuşları olabilir” diyor Franco, “ve de daire deseni okyanus dalgalarıyla ilişkili olabilir.” Bunu yapan zanaatkârın İS 800-900 arasında, yanı Mochelerin çöküşünü izleyen — Bu mesaj otomatik olarak gelmektedir. — kültürü döneminde, yaşadığı kanısında olan Franco’ya göre, böyle buluntular daha sonraki halkların SİT alanına saygı gösterdiğine ve El Brujo’daki piramitleri kutsal saymış olabileceğine işaret ediyor.

 

 

Fotoğraf: Ira Block

http://www.nationalgeographic.com.tr/ngm/0407/images/konu6_mercek5_b.jpg

Tarihin İlmikleri

 

Büyük talihsizlikleri aşarak inanılmaz bir şekilde günümüze sağlam ulaşan ve Huaca Cao Viejo’da bulunan bu örgülü madalyonlar, Mochelerden sonra önemli bir kültür yaratarak El Brujo çevresindeki yöreye egemen olan Lambayek halkından (İS 900-1000) kalma. Suratlar kıvrık gözleriyle tanınan Lambayek tanrısı Naylamp’ı çağrıştırıyor. Uzmanlar bir dizi El Niño kasırgasının yol açtığı büyük taşkınlar sonunda, çiftçilik ve balıkçılıkla uğraşan Moche yerleşmelerinin yıkıldığı ve bu halkın İS 800 dolaylarında bölgeden çekilmek zorunda kaldığı kanısında. Taşkın dönemleri yüzyıllar boyunca sürdüğüne göre, bu nazik dokuma işleri nasıl kurtulabildi? Kalın kil ve kerpiç katmanları altında gömülü olarak kuru kalmaları, tarihe birer armağan olarak korunmalarını sağlamış olsa gerek.

 

Kaynak: National Geographic

Yorum bağlantısı
Diğer sitelerde paylaş

Sohbete katıl

Şimdi mesaj yollayabilir ve daha sonra kayıt olabilirsiniz. Hesabınız varsa, şimdi giriş yaparak hesabınızla gönderebilirsiniz.

Misafir
Bu konuyu yanıtla...

×   Farklı formatta bir yazı yapıştırdınız.   Lütfen formatı silmek için buraya tıklayınız

  Only 75 emoji are allowed.

×   Bağlantınız otomatik olarak gömülü hale getirilmiştir..   Bunun yerine bağlantı şeklinde gösterilsin mi?

×   Önceki içeriğiniz geri yüklendi.   Düzenleyiciyi temizle

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

×
×
  • Yeni Oluştur...