Noam Chomsky

Noam Chomsky, 1928 yılında Philadelphia'da yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Dil alanında Zellig Harris'in etkisinde kalan Chomsky, Pensilvanya Üniversitesi'nde matematik ve felsefe eğitimi görerek "Felsefe doktoru" ünvanı almasına rağmen, çalışmalarının büyük bölümünü 1951-1955 yılları arasında Harvard Üniversites'nde tamamlamıştır. 1955 yılından beri Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde ders veren Chomsky, 1976 yılından beri enstitü profesörü olarak görev yapmaktadır.

20. yüzyılın en önemli ve en etkili dil bilimcilerinden olan Noam Chomsky, dil eğitimini deneysel (ampirik) davranışsallığıyla Amerikan dilbilimine 1930'lu ve 40'lı yıllarda damgasını vuran Leonard Bloomfield ve dil alanında yaptığı çalışmalardan ziyade siyasi tutumuyla takdir ettiği Zellig Harris'den almıştır.

Chomsky, dilbilimindeki uzmanlığıyla, "dil"in yapısal özelliğinden çok daha fazlasına sahip olduğunu göstermiştir. Chomsky, ayrıca dile yeni bir anlayış getirerek, dili özgürce kullanmanın ve yaratıcılığın edinilecek bir şey olmadığını, tam tersine insanda doğuştan var olan bir üstünlük olduğunu belirtmiştir. Chomsky dil formasyonu konusunda yapısalcı bir yaklaşım benimsemiştir. Bu yaklaşım dili incelerken dili kullanmanın, bir kültürün parçasıyken o kültürü incelemenin imkansızlığını kabul ve temsil eder. Bu görüşteki bazı isimler arasında Jacques Derrida gibi postyapısalcılar ve Claude Levi-Strauss sayılabilir.

Chomsky'nin ilk kitabı olan "Sözdizimi Yapıları" (Syntactic Structures) 1957 yılında yayınlanmıştır. Çağdaş yapısal dilbilimi kuramcılarının savundukları tezleri eleştiren bu kitap, o zamana kadar gelmiş dilbilim kuramlarının yeniden düşünülmesi gerektiğini ortaya koymuştur.

1960'lı yıllarda Amerika aleyhtarı olarak faal bir şekilde eylemlere katılan Chomsky, Vietnam savaşına karşı yapılan gösteri ve yürüyüşlerde aktif olarak yer aldı. O dönemde Amerika aleyhinde yazdığı yazılar tepki çekmesine rağmen, büyük kiteleler tarafından tanınmasında etkili oldu.

1960'lı yılların ortalarında dilbilim üzerine yaptığı çalışmalarla yükselen bir değer olan Chomsky, Amerika'nın Vietnam savaşındaki tutumuna eleştirel bir yaklaşım getirmesi ve karşı çıkmasıyla çalışma arkadaşlarını bir hayli şaşırtmıştır. 1966 yılında yazdığı "Entellektüellerin sorumluluğu" adlı denemesinde, "Birleşik Devletler, gücünü ve sınırsız denetimini mümkün olabildiği kadar genişletmeyi kendine hak görüyor" diyerek Amerika'nın Çinhindi'ndeki politikasını eleştirmiştir.

O dönemden başlayarak, dilbilim alanındaki çalışmalarını sürdürmekle birlikle, Birleşik Devletlerin dış politikasına ve medyaya eleştiri getiren en tanınmış aydınlardan biri haline gelen Chomsky, Amerika'nın 1975 yılında Vietnam'dan çekilmesiyle birlikte kendini kitap ve makale yazmaya adadı. Bu dönemde verdiği tüm eserler değerli olmakla birlikte, aralarından bazıları özellikle dikkatleri çekti. 1979 yılında Edward Herman ile birlikte kaleme aldığı iki ciltlik "İnsan Haklarının Siyasal Ekonomisi" (The Political Economy of Human Rights) adlı kitabı Endonezya'nın Doğu Timor'a karşı yaptığı savaşa, Kamboçya'da Pol Pot'un yükselişine ve Latin Amerika'daki kanlı diktatörlük rejimine Amerika'nın verdiği desteği ortaya koyuyordu.

1980'li yıllarda da Amerika'nın dış politikasını kıyasıya eleştiren eserler vermeye devam eden Chomsky, Birleşik Devletler ordusunun Haiti ve Bosna'ya yaptığı çıkartmaları ve Birleşmiş Milletlerin Bosna'ya karşı uyguladığı silah ambargosunu da eleştirmiştir.

Medyayı da devletin siyasi tutumunu sınırsızca desteklediği için eleştiren Chomsky'nin kendisi de özellikle sağ kesim tarafından komunizme karşı çok yumuşak bir tutum içerisinde olduğu ve tüm enerjisini Amerikan politikası ile Amerikan politikası yüzünden kurban durumuna düşen kimseler için harcadığı gerekçesiyle eleştirilmiştir.

Anarşistlerin büyük bir bölümünün "Direkt müdahalenin" anaşist politikacılar tarafından uygulanabilecek tek yöntem olduğunu savunmasına rağmen, Chomsky anarşizmin siyasi felsefesinin belirli bir takım politik taktikler dikte ettiğine inanmamaktadır. Amerikan Demokratik Sosyalistleri'nin bir üyesi olan Chomsky bu görüşünü şöyle savunmaktadır: "En basit anarşik fikir, bir otoritenin yasallığını ispat etmesidir. Eğer yasallığını ispat edemiyorsa, elenmelidir. Bazen bir otorite sistemi kendini haklı çıkartabilir. Ancak haklı çıkartamazsa ve yeterli derece önemliyse bunun altını kazımanız gerekir. Bu tamamen o andaki koşullara bağlıdır. Anarşizmin içinde size nasıl ilerleyeceğinizi söyleyen bir şey yoktur."

Chomsky, 80'lerden itibaren iletişim teknolojilerinin gelişmesiyle medya alanına daha çok eğilmeye başlar. 1988'de Edward S. Herman'la birlikte yazdığı "Medya Halka Nasıl Evet Dedirtir: Kitle İletişim Araçlarının Ekonomi Politiği adlı kitabı yayımlar. Chomsky, bu tarihten itibaren Antimedya hareketin en önemli temsilcilerinden biri haline gelir.

Massachusetts, Pennsylvania, Georgetown, Buenos Aires, McGill, Cambridge, Rovira Virgili, Tarragona, Columbia, West Ontario, Toronto, Harvard, Calcutta, Pisa üniversiteleri gibi birçok üniversiteden onursal ödüller alan Noam Chomsky, Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi ve Ulusal Bilim Akademisi başta olmak üzere ABD'de ve yurtdışında birçok başka meslek örgütünün ve kurumun da üyesidir.

Prof. Chomsky, Amerikan Psikoloji Derneği'nin "Seçkin Bilimsel Katkılar Ödülü", "Temel Bilimlerde Kyoto Ödülü", "Helmholtz Madalyası", "Dorothy Eldridge Barış Ödülü", Bilişim dalındaki "Ben Franklin madalyası" gibi ödüllerin de sahibidir.

Şu anda yaşayan düşünürler içinde en çok atıfta bulunulmuş kişi ünvanını elinde bulundurmaktadır.

Noam Chomsky'nin Türkiye'de yayınlanmış olan kitapları şöyle:

Medya Denetimi, Tümzamanlar yayınları, 1993

Demokratik İdeallerin Çöküşü, Pınar yayınları, 1997

Soğuk Savaş Ve Üniversite, Kızılelma yayınları, 1998

Medya Halka Nasıl Evet Dedirtir, Minerva yayınları, 1999 (Edward S.Herman- NoamChomsky)

Terörizm Efsanesi, Ayraç yayınları, 1999

ABD Terörü /Terörizm Kültürü, Pınar yayınları, 2000

Dünya Düzeni Eskisi Yenisi, Metis yayınları, 2000

Halkın Sırtından Kazanç / Neoliberalizm Ve Küresel Düzen , OM Yayınevi, 2000

Sam Amca Ne İstiyor, Minerva Yayınları, 2000

Terör Ne Terörist Kim I, Ütopya yayınları, 2000

Yeni Dünya Düzeninde Yalanlar Ve Gerçekler, Sarmal Yayınları, 2000

Sömürgecilikten Küreselleşmeye, Ütopya yayınları 2001

Amerikan Müdahaleciliği, Aram yayınları, 2001

Demokrasi Gerçek Ve Hayal, Pınar yayınları, 2001

Dil Ve Zihin, Ayraç yayınları, 2001

Amerikan Muhalifleri Konuşuyor, Aykırı yayınları, 2002 (Noam Chomsky/Micheal Albert/Howard Zinn/Barbara Ehrenreich/Bell Hooks/Manning Marable/Seyfi Öngider)

Batı'nın Yeni Standartları, Everest yayınları, 2002

11 Eylül, OM yayınları, 2002

Terör Ne Terörist Kim II, Ütopya Yayınları

Medya Gerçeği, Tümzamanlar yayınları

Düşmanını Arayan Savaş, Everest yayınları

Düşük Yoğunluklu Demokrasi Yeni Dünya Düzeni Ve Yeni Politik Güçler, Alan Yayıncılık, Noam Chomsky/Samir Amin

Bazı Makale, Söyleşi ve Kitapları

Emperyal Başkanlık Noam Chomsky 17 Aralık 2004

Doktrinler ve Vizyonlar: Dünyayı Kim Yönetecek ve Nasıl Yönetecek? Noam Chomsky 7 Haziran 2004

Filistin İçin Adalet Noam Chomsky 30 Mart 2004

Güney Afrika, İsrail-Filistin ve Çağcıl Dünya Düzeninin Dış Hatları Noam CHOMSKY 9 Mart 2004

Noam Chomsky ile Söyleşi Hawzin O. Kerim ve Noam Chomsky, Komal Gazetesi 2 Ocak 2004

SEÇİCİ HAFIZA VE YANLIŞ DOKTRİN Noam Chomsky 21 Aralık 2003

Entelektüeller Noam Chomsky 29 Ağustos 2003

Önleyici Savaş “En Büyük Suçtur” Irak: Utanç içinde yaşanacak olan bir işgal Noam Chomsky 11 Ağustos 2003

TÜRKİYE VE AMERİKA’NIN IRAK SAVAŞI Noam Chomsky ile söyleşi 3 Nisan 2003

Irak Bir Deneme İdi Noam Chomsky ve VK Ramachandran, Frontline Hindistan, 2 Nisan 2003

Derin Kaygılar Noam Chomsky 20 Mart 2003

Noam Chomsky ile Savaş Karşıtı Hareket Üzerine Söyleşi Matthew Tempest, 4 Şubat 2003 The Guardian

İMPARATORLUĞA KARŞI DURMAK NOAM CHOMSKY 1 ŞUBAT 2003

İNSAN HAKLARI HAFTASI 2002 Noam Chomsky 28 Aralık 2002

Noam Chomsky, Tarık Ali ve Gilbert Achcar söyleşi,14 Aralık 2002

BATAKLIĞI KURUT HİÇ SİNEK KALMASIN 10 Eylül 2002

Chomsky ile Irak Üzerine Söyleşi 5 Eylül 2002

CHOMSKY İLE SÖYLEŞİ Lateline, Avustralya Avustralya Yayın Kurumu 8 Nisan 2002

CHOMSKY İLE SÖYLEŞİ İsrail/Filistin üzerine Derin Bir Tartışma 2 Nisan 2002

BOMBALAMALAR ÜZERİNE 13 Eylül 2001

KOLOMBİYA II 25 Nisan 2000

KOLOMBİYA I 24 Nisan 2000

MİLENYUM GÖRÜŞLERİ VE SEÇİCİ GÖRÜŞ II 13 Ocak 2000

MİLENYUM GÖRÜŞLERİ VE SEÇİCİ GÖRÜŞ I 10 Ocak 2000

BİLGİLENMEK VE ENTELEKTÜEL ÖZSAVUNMA 8 Mart 1999

AHLAKİ İLKELER VE ULUSLARARASI HUKUK HAKKINDA BAZI SORULARA YANITLAR 9 Mayıs 1999

HAYDUT DEVLETLER Nisan 1998

İsrail, Lübnan ve “Barış Süreci” Noam Chomsky 23 Nisan 1996

kaynak: biyografi.info

türkiyede yakın dostları olan üstad

keşke abd başkanı olsa

Naom Chomsky yazıları okumaya değer,paylaşım için teşekkürler:)