Jump to content

Tiyatro Kitaplığı


schizophrana

Önerilen Mesajlar

BİR AVUÇ ALKIŞ

 

Mücap OFLUOĞLU

http://www.tiyatronline.com/kdizi1.jpg

 

 

Tiyatromuzun usta sanatçılarından Mücap Ofluoğlu'nun 1940 yıllarından başlayan tiyatro serüvenine ait anıları.

 

Sanatçı yazar, İstanbul Şehir Tiyatrosu'nda ve özel tiyatrolarda geçen sanat yaşamını,sanatçı dostlarını, bu çevrenin insanlarını ve dönemin sanat dünyasında yaşananları anlatıyor. 1940'lardan 1980 yılına kadar tiyatro geçmişimizi sergileyen bu eser, tiyatrocularımız açısından değerli bir belge, tiyatro araştırmacıları için vazgeçilmez bir başvuru kitabı özelliğinde.

TIYATRO KAVRAMLARI SÖZLÜĞÜ

 

Aziz ÇALIŞLAR

 

http://www.tiyatronline.com/kdizi2.jpg

 

Tiyatro sanatına yeni başlayacaklar/başlayanlar, bu sanatı sürdürenler ve her aydının başvuracağı önemli bir teknik sözlük. Aziz çalışlar' ın (1942-1996) topladığı tiyatro alanına giren tim temel bilgileri içerecek arkadan gelen sözlüklerin başlangıç kitabı olan bu eser, drama ve tiyatro sanatıyla ilgili evrensel, teknik ve kuramsal kavramları içeriyor. Ayrıca kavramlarla ilgili olarak tiyatro tarihine, kişilere, dönemlere ve ülke tiyatrolarına göndermeler yaparak bu temel bilgileri zenginleştiriyor.

 

Tiyatro Kavramları Sözlüğü, tiyatro ile ilgili herkesin tiyatro kitaplığını bütünleyecek temel bir başvuru kitabı.

TIYATRO ADAMLARI SÖZLÜĞÜ

 

Aziz ÇALIŞLAR

 

http://www.tiyatronline.com/kdizi3.jpg

 

Dünyada ve Türkiye'de başlangıçtan bugüne kadar, tiyatro tarihinde önemlerini koruyan 500'e yakın oyun yazarı, tiyatro kuramcısı, bilimcisi, yönetmeni, sahne tasarımcısı, müzikçisi ve mimarını içeren bir sözlük.

Kitapta adı geçen kişilerin, kısa yaşam öyküleri, sanatsal kişilikleri, eserleri ve sahne uygulamaları, ekonomik olmasına özen gösterilen bir yöntemle veriliyor. En yeni kaynaklardan faydalanılarak hazırlanmış sözlük, bu yönü ile güncelliği olan bir çalışma.

TİYATRO İÇİN KÜÇÜK ORGANON

 

Bertolt BRECHT / çev. Ahmet Cemal

http://www.tiyatronline.com/kdizi4.jpg

 

Yüzyılımızın en büyük tiyatro adamı Bertolt Brecht' in Tiyatro için Küçük Organon adlı eseri, Ahmet Cemal' in adeta yeni baştan yaptığı bir çevirisi.

 

Tiyatro için Küçük Organon, Bertolt Brecht' in, Berliner Ensemble' deki çalışmalarından edindiği deneyimleri ve tiyatroya ilişkin görüşlerini sergilediği bir kuramsal-eleştiri kitabı. Her tiyatrocunun başucu kitabı olan bu eser, her aydın için de bir başvuru kitabı olma niteliğini taşıyor aynı zamanda.

20. YÜZYILDA TIYATRO

Haz. Aziz ÇALIŞLAR

Tiyatro literatürümüzde 20. Yüzyıl Tiyatrosu'na ilişkin yayımlanmış çok az eser bulunuyor. 20. Yüzyılda Tiyatro bu gereksinimi karşılayan, çağdaş tiyatro kuram ve deneyimlerine genişçe yer veren kapsamlı bir tiyatro kitabı.

 

Kitap, dünya tiyatrosunda reformlar, yenilikler yapmış, yeni ekoller kurmuş başlıca tiyatro adamlarının yazılarından oluşuyor. "Tiyatroda Reform, Yenileşen Tiyatro, Siyasal Tiyatro, Oyunculuk Tiyatrosu, Serbest Tiyatro" gibi anabaşlıklar taşıyan kitap, böylelikle çağdaş tiyatro kuramlarını olduğu kadar, dünya tiyatrosunun genel panoramasını da, özlü bir biçimde sunuyor.

 

20. Yüzyılda Tiyatro, tiyatro ile uğraşanların tümü için önemli bir mesleki kitap olduğu gibi, tiyatro öğrencileri ve aydınlar için de temel bir başvuru kitabı olma özelliğini taşıyor. Dünyaca ünlü, otuza yakın tiyatro adamının yazılarından oluşan kitabı yayına hazırlamış olan Aziz çalışlar, bölüm başlarına yazdığı ön yazılarda, bu tiyatro adamlarının düşünce ve yönelimlerini tanıtıyor.

 

TIYATRO OYUNLARI SÖZLÜĞÜ

 

Aziz ÇALIŞLAR

Bu kitap, Aziz çalışlar' ın hazırladığı, dünya tiyatrosunda öne çıkmış oyunları içeren ve bir "oyun kılavuzu" niteliğindeki Tiyatro Oyunları Sözlüğü' nün 1. cildi.

Kitapta, dünya tiyatrosundan 210 oyunun ayrıntılı konu özetleriyle birlikte, oyunların sanatsal-dramaturjik bilimsel açıklaması, eleştirel-estetik değerlendirilmesi ve tematik tanımlaması verilmekte. Kitap bu yapısı ile, tiyatro sanatının temel bir yapıtı ve tiyatro ile uğraşanların vazgeçilmez bir başvuru kitabı niteliğine sahip; ve ülkemizde bu özellikte yayımlanmış ilk kitap olma ayrıcalığını da taşımakta.

SHAKESPEARE SÖZLÜĞÜ

 

Aziz ÇALIŞLAR

 

Shakespeare, tiyatro tarihinde eserleri en çok oynanmış ve yayımlanmış yazar olarak en çok başvurulan, en "klasik" ve en "çağdaş" tiyatro adamıdır. Aziz çalışlar, tarafından hazırlanmış olan Shakespeare Sözlüğü, bu gereksinimi karşılayacak nitelikte bir "Shakespeare Tiyatrosu Sözlüğü".

 

Shakespeare Sözlüğü, yazarın tüm oyunlarının özetlerini, oyun kişilerini, o dönemin tiyatro oyuncu ve yazarlarını, oyunculuk sanatını, izleyicilerini ve tiyatro yapılarını kapsıyor. Tüm Shakespeare dönemi yaşamını, yaklaşık 1000 madde başlığı ile yansıtan bu sözlük, bu nitelikte ülkemizde yayınlanan ilk çalışmayı da oluşturmakta.

 

Shakespeare Sözlüğü, tüm tiyatro severlerin ve aydınların kitaplığını bütünleyecek, önemli bir başvuru kitabı niteliğini taşıyor.

 

OYUNCULUK EL KİTABI

 

G. EBERT

 

çev. Leyla Serdaroğlu

 

Oyunculuk Elkitabı, ülkemizdeki oyunculuk üzerine sistematik bir kitap boşluğunu dolduracak nitelikte, tiyatro sanatı üzerine öğretici, eğitici bir yapıt. Berlin Oyunculuk Okulu öğretim üyelerinin kendi öğrenim konularında yazdıkları parçalardan oluşan kitabın ana başlıkları şöyle:

 

Oyunculuk Sanatı: Temel Eğitim

Doğaçlama: Doğaçlamayı öğrenmek, Rol Arkadaşı ile Doğaçlama.

Sahne çalışması: Yöntemler, Sahne Seçimi, Dekordan Sahneye.

Hareket: Hareket etmek.

Akrobasi: Yöntemler, Uygulama.

Pantomim: Yöntemler, Tiyatroda Uygulama.

Konuşma: Konuşma, Vücut-Ses Çalışması.

Diksiyon: Anlam ve Biçim, Durumların Çözümlenmesi.Eskrim: Ana yöntemler, Spor-Sahne Eskrimi Farkları, Sahneleme.

Müzik: Duyma ve Ritim Duygusu, Grup Dersleri, Şan.

 

Kitap, oyunculuk okulundaki uygulama çalışmalarının 243 fotoğrafını da vererek, oyunculuk sanatının kuramsal yapısı ve pratiği için temel bir ders kitabı olma özelliğini taşıyor.

 

Oyunculuk Elkitabı, tiyatro öğretim görevlileri, öğrencileri ve tüm oyuncular için sürekli bir kaynak olacak değerde temel bilgiler veriyor

TİYATRO ÇALIŞMASI

 

Bertolt BRECHT

 

çev. Yılmaz Onay

 

Tiyatroda oyunların sahneye çıkmasından önceki çalışmaları anlatan, bunları belgeleyen bu kitap, Berliner Ensemble yöneticileri ve Bertolt Brecht tarafından hazırlanmış bir belgesel tiyatro yapıtı.

 

Bertolt Brecht' in üç oyunu Ana - Cesaret Ana - Puntila Ağa ile uşağı Matti oyunları Berliner Ensemble' da sahnelenirken ön çalışmaları oluşturan sahneleme, rol çalışması, sahne tasarımı, sahne müziği, oyun çözümlemesi gibi konular, deneysel ve belgesel olarak bu kitabın ana başlıklarını oluşturuyor.

 

Brecht' in kurduğu Berliner Ensemble, oyunlarını hep, tiyatro sanatını bilimsel bir etkinlik olarak ele alıp üretmiştir. Berliner Ensemble' da oynanmış oyunlardan üçünü ve epik tiyatronun "laboratuar" çalışmasını belgeleyen bu kitap, bu alanda dünya oyunculuk sanatı içinde benzersiz bir örnek oluşturmakta. Kitapta, Bertolt Brecht ile birlikte, yönetmenler Erich Engel, Bertold Viertel, sahne tasarımcıları Teo Otto, Caspar Neher, sahne müzikçileri Paul Dessau, Hanns Eisler, oyuncu Helene Weıgel gibi ünlü sanatçıların yaratıları belgeleniyor.

 

Kitapta, üç oyunun müziklerinin notaları, Neher' in renkli sahne çalışma resimleri ile oyunlara ait birçok fotoğraf bulunmakta.

 

Bütün bu yönleri ile Tiyatro çalışması, bir dramaturji ve reji kitabı olarak sağlam bir kaynak kitap niteliğini taşımakta ve ülkemizde yayımlanan ilk "tiyatro belgeseli" olarak da, kendi alanında çok önemli bir boşluğu doldurmakta.

 

TİYATRO OYUNLARI SÖZLÜĞÜ

 

Aziz ÇALIŞLAR

 

Cilt 2 - Türk Tiyatrosu

 

Kitapta, geçen yüzyıldan Şinasi' den günümüze uzanan, ülkemizin tüm "yazılı tiyatro" dönemindeki 73 yazarımızın 174 oyun yer alıyor.

 

Her oyun, geniş ve kapsamlı bir özetle birlikte, oyunun Türk tiyatrosundaki yeri, önemi, tematik belirlemesi, sanatsal-dramaturjik açıklaması ve estetik-eleştirel değerlendirilmesi ile veriliyor.

 

Oyunlar, Türk tiyatrosu drama tarihi içindeki önemi, özgünlüğü ve ülkemizdeki tiyatro pratiği içindeki "güncelliği" dikkate alınarak seçilmiş. Böylece tüm tiyatro edebiyatımızın dramaturjik dağarcığı, bir bütün halinde biraraya getirilmiş oluyor.

 

Tiyatro Oyunları Sözlüğü, tüm tiyatro ile uğraşanlar, yazarlar ve edebiyatseverler için bir başvuru kitabı niteliğinde.

 

REJİ DEFTERİ

 

Konstantın STANISLAVSKI

Çev. Aziz çalışlar

 

Ünlü tiyatro yönetmeni Stanıslavski'nin - Çehov'un "Üç Kızkardeş" oyununu sahneye koyarken tuttuğu reji defteri, önemli bir belgesel olma özelliğini taşıyor. Yönetmenin bizzat çizdiği ve sahneleme açıklamalarına yer verdiği bu çalışması, toplulukla yaptığı uzun konuşmalar ve okuma provaları ile rollerin dağılımdan sonra, ama sahne çalışmalarından önce yapılmış. Sahneleme planları oluşturulurken, sahne eylem ve duygu akımı belirtilmiş, oyunun atmosferi verilmeye çalışılmış.

 

20. Yüzyılın tiyatro sanatında ekol yaratmış olan Yönetmen Stanislavskı'nin, tiyatrodaki uygulamalı dramaturjisini, sahneleme tekniğini ve yönetmenlik yaratılarını ortaya koyan bu belgesel yapıt, ülkemizde yaklaşık 100 yıl sonra yayımlanmış oluyor.

 

Bütün bu özellikleri ile Reji Defteri, tiyatromuz için önemli bir boşluğu dolduran, tiyatrocular için bir temel kitap.

İNSANCA BİR TİYATRO

 

Giorgio STREHLER

Brecht'in İtalya'daki temsilcisi sayılan ünlü İtalyan yönetmeni Strehler'in (1921 - 1997) anıları, deneyimleri ve tiyatro üzerine düşüncelerini içeren İnsanca Bir Tiyatro adlı yapıtı, aslında sanatına hep insanı açıdan bakan bir tiyatrocunun saygın sanatsal yaşam serüveninden oluşuyor. Günümüzün çağdaş tiyatrosunun temel taşlarından olan Strehler, bu yapıtında, 1945-75 yılları arasında "yazılı, sözlü ve gerçekleştirilmiş düşüncelerini" anlatıyor.

 

Yapıtın birinci bölümünde yazar, Piccolo Tiyatrosu dönemini, ikinci bölüm de ise, Goldoni ve Breht oyunlarını sahneye koyma süreçlerini aktarıyor. Strehler bunu yaparken, yönetmenlik, oyunculuk, sahne tasarımı, sahne müziği ve opera deneyimlerini ortaya koyuyor. 200'den fazla oyun ve opera sahnelemiş olan Strehler, çağımızın en verimli yönetmenlerinden biri olmuştu. Aynı zamanda bu çok zengin sahne deneyimi ile birlikte, tiyatro sanatının insanlığın yararına etkinliğini sürdürmesi için, hem düşünce hem eylem boyutunda en çok çaba harcamış bir çağdaş sanatçı da...

 

Türkiye'de bugüne dek Strehler üzerine hiç kitap basılmadı. Belgesel nitelikteki bu kitap, bu eksikliği tamamlarken, günümüzün çağdaş tiyatrosunun kuramsal-pratik yönleriyle tanınmasına da olanak sağlayacak nitelikler içeriyor.

 

İnsanca Bir Tiyatro, bu ünlü yönetmeni, ülkemizde ilk kez bütün sanatsal yönleri ile tanıtan bir belgesel olarak, tiyatro sanatını uğraş seçmiş okuyucular için vazgeçilmez bir kitap.

 

 

GECENİN MASKESİ

 

Özdemir NUTKU

 

Shakespeare Oyunları Üzerine Bir İnceleme

 

Shakespeare, her dönemin insanına çağdaş olanı verip, ona ışık tutan bir tiyatro devidir. Kitap önce, bu büyük yazarın çağının tarihsel, kültürel ve sosyo-ekonomik konumunu inceliyor. Kraliçe I. Elizabeth'in hüküm sürdüğü İngiltere'nin bu parlak döneminde, Shakespeare ve oyuncularının ortaya çıkış serüvenini anlatıyor. O döneme kadar, "iyi ahlaktan uzak, yozlaşmış ve gereksiz kişiler" sayılan tiyatro oyuncuları, Shakespeare' nin oyunları ve kurduğu tiyatro ile, İngiliz Sarayının desteğini ve halkın ilgisini kazanarak, gerçek profesyonel tiyatrocu geleneğini yaratır ve toplum tarafından itibar kazanır. Nutku, Shakespeare dönemini tanıtan bu bölümden sonra yazarın 8 oyununu inceleyerek, yazarlığının günümüze uzanan çağdaş yapısını ortaya koyuyor. Derin, ama aynı zamanda olağan seyirciye de yönelebilen, gülünç ama buruk bir tat bırakan, heyecanlı ve düşündürücü oyunlarının hiç eskimeden günümüze kadar geliş nedenlerini ortaya koyuyor.

 

Gecenin Maskesi, tiyatroculara, tiyatroseverlere ve tüm kitap okurlarına, Shakespeare' in dönemi ve oyunları üstüne topluca, özlü bilgi sunan, önemli özgür bir çalışma.

 

 

ÇEHOV VE MOSKOVA SANAT TİYATROSU

 

Hazırlayan: Aziz ÇALIŞLAR

Çev. Şebnem Bahadır

 

Çehov oyunlarının sahnelenişinin anlatıldığı belgesel bir kitap.

 

Kitapta Moskova Sanat Tiyatrosu' nun kuruluş öyküsü verildikten sonra, bu tiyatronun çehov'la, yazarın yaşamı boyu sürmüş olan, sıcak ve yakın ilişki geniş bir biçimde aktarılmakta. Kitapta, çehov'un yazılır yazılmaz sahneye konulduğu oyunlarından çekilmiş olan fotoğraflar bol sayıda yer alıyor. Böylelikle, oyunların orijinal ilk versiyonları, gerek sahne düzenleri, gerek sahne giysileri ile o dönemin atmosferini, günümüz tiyatro dünyasına çok önemli birer belgesel olarak yansıtıyor.

 

Kitap, çehov'un M. S. T. Yönetmeni Stanislavski, tiyatronun diğer sanatçıları ve Gorki ile, kendi oyunları üzerine mektuplaşmalarını, Stanislavski'nin bu oyunlar üzerine anı ve anlatılarını, ayrıca oyunların reji defterlerine ait bilgileri içeriyor.

 

Tiyatro tarihi açısından ilginç ve önemli bir belgesel olan bu çalışma, drama sanatı üstüne de başlı başına değerli bir yapıt olma özelliğini taşıyor. Kitap ayrıca, "20. Yüzyıl Tiyatrosu" nun başlıca isimlerinden olan Stanislavski'nin ve onun tiyatrosunun, çehov oyunları üzerine ince ayrıntıları ile anlatıldığı deneyimlerini vermekle, tiyatro ile ilgilenen herkes için, tiyatro sanatı üzerine zengin bir kaynak oluşturuyor.

 

TIYATRODA DÜŞÜNSELLIK

 

Dramaturgi' ye Giriş

Zehra IPŞIROĞLU

 

İstanbul üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dramaturgi ve Tiyatro Eleştirmenliği Bölümü öğretim üyesi Zehra İpşiroğlu, "Tiyatroda Düşünsellik" adını verdiği bu yeni kitabında, "düşünsellik" teması içinde "dramaturgi" nin tanımını yaparak tiyatrodaki önemini açıklıyor; dramaturgi ile dramaturgların tiyatrodaki konumlarını belirlerken, bunların ülkemizdeki sorunlarını tartışıyor.

 

Dramaturgi' nin yurtdışında tiyatronun nasıl asal bir elemanı olduğunu, oradaki çalışmalardan örnekler vererek ortaya koyuyor; ülkemizde son yıllarda görülen genç tiyatroların deneysel çalışmalarının, düşünsellik bağlamında dramaturjik arayışlarının boyutlarını irdeliyor, bu çalışmalara eleştirel bakış pencereleri açıyor.

 

Öğretim görevlisi olan yazar, bu kitapta ayrıca, eğitimde tiyatro yolu ile düşünsel gelişmenin nasıl yaratılabileceğine ait saptamalarını ortaya koyuyor, yeni öneriler getiriyor.

 

Ülkemizde, doğrudan dramaturji üzerine yazılmış kitap sayısı çok az olduğundan İpşiroğlu'nun bu yapıtı, tiyatro ile uğraşanlar için bu eksikliği tamamlayan önemli bir özgün çalışma örneği.

 

BALE SÖZLÜĞÜ

 

Gail GRANT

Çev. İnci Kurşunlu

 

Bale sanatı tekniğini ve tüm bale terimlerini içeren, ülkemizdeki ilk kitap. Bale eğitimi gören öğrenciler, bale sanatçıları, koreograflar ve baleseverlerin, sanatları ile ilgili temel ihtiyacını karşılayacak olan bu kitap, yalnız sözlük değil, klasik baleyi anlatan bir elkitabı, bir başvuru kitabı aynı zamanda.

 

Kitabı, uzun yıllardır Ankara Devlet Konservatuarı Bale Bölümü Başkanlığını sürdürmüş olan İnci Kurşunlu Türkçe ye çevirdi.

 

Yapıtta, 100 bale terimi ile 800 bale adımının açıklamaları ve şekilleri bulunmakta. Kitap, klasik bale literatüründe yer alan bütün terimlere, adımları uygulanış biçimlerine, bale okullarının (İtalyan Okulu-Enrico Ecchetti, Fransız Okulu, Rus Okulu, Vaganova) özelliklerine ve farklılıklarına ait bilgileri içermekte.

 

Kitaptaki tüm adım ve hareketler, belli bir program içinde ve müzik kurallarıyla kolay formda ve yavaş müzik tempoları ile öğretilmekte, daha sonra bu hareketlerin giderek daha zor kombinelerle ve daha hızlı tempoyla uygulanması öngörülmekte.

 

Bale sanatının, kendi alanında tek yetkili kitabı olarak Bale Sözlüğü, ülkemizdeki bir önemli eksikliği gidermiş bulunuyor.

 

HALK TIYATROSU ve DARIO FO

 

Metin BALAY

 

Doç. Dr. Metin Balay'ın, geleneksel halk tiyatrosunun tarihsel gelişimini, özelliklerini, biçimsel yapısı ile sanatsal tiyatroya olan etkilerini araştıran ve çağımızın en büyük halk tiyatro sanatçısı Dario Fo'nun oyunlarını tanıtan bir çalışması.

 

Halk tiyatrosu, yaşam karşısındaki özgürlükçü ve güleryüzlü tavrı, yaşamı olduğu gibi göstermesi, gülmeceye yatkın üslubu ile, çağlar boyu, içinden çıktığı toplumu anlatmış, onun değer yargılarını yansıtmıştır.

 

Metin Balay bu çalışmasında, halk tiyatrosunun bu yapısının boyutlarını araştırıyor. Ayrıca, kendi ulusal tiyatro geleneğinden çağdaş İtalyan halk tiyatrosunu yaratmış yazar-yönetmen-oyuncu Dario Fo'nun 1982 yılına kadar yarattığı tüm yapıtlarını ayrıntılı olarak tanıtıyor, onların ulusal halk tiyatroları ile olan bağlarını ve çağımızın toplumsal, politik olaylarıyla ilişkilerini belirli yor.

 

Metin Balay'ın bu kitabı, ülkemizde Dario Fo üzerine yazılmış yazı ve eserlerin eksikliği nedeniyle, bu boşluğun doldurulmasına yardımcı olacak önemli ve özenli bir çalışma.

 

 

 

 

 

Yorum bağlantısı
Diğer sitelerde paylaş

UYUMSUZ TIYATRODA GERÇEKÇILIK

 

Zehra IPŞIROĞLU

 

İstanbul Üniversitesi Ed. Fak. Dramaturgi ve Tiyatro Eleştirmenliği Bölümü öğretim üyesi Zehra İpşiroğlu'nun, ülkemizde daha çok Absürd Tiyatro diye anılan "Uyumsuz Tiyatro" üzerine bir inceleme kitabı.

 

Kitapta, uyumsuz tiyatro tanıtılırken, bu türün geleneksel tiyatrodan ayrıldığı noktalar açıklanıyor; uyumsuz tiyatronun tiyatro sanatına getirdiği yeni dinamik ve düşünsel boyutlar saptanıyor. Bu türün önde gelen temsilcilerinden Beckett, Ionesco, Albee gibi ünlü yazarların yapıtlarından örnekler seçilerek, uyumsuz tiyatronun niteliklerinin belirlenmesi kolaylaştırılıyor.

 

Uyumsuz tiyatro, bu yüzyılın ikinci yarısında Avrupa'da ortaya çıkmış ve kısa sürede de, gerek içeriği gerek biçimi ile, kitlelerin ilgisini çekmeyi başarmıştı. İnsanın varoluşunu, yaşamın anlamsızlığını, insanlar arasındaki bu yüzyılın sorunu olan insanlar arası iletişimsizliği dile getiren uyumsuz tiyatro, son yıllarda ülkemizde oldukça öne çıkmış ve güncellik kazanmıştır. Genç tiyatro yazar ve topluluklarının bu türe olan ilgileri, daha çok günümüzün gerçekleri ile hesaplaşma biçiminde ortaya çıkmakta.

 

İpşiroğlu, ülkemizde son dönemin bu tür yaratılarını da eleştirel bir bakışla inceliyor ve bunların çağdaş tiyatromuzdaki yerini belirliyor.

DÜNYA BIR SAHNEDİR

 

Mücap OFLUOĞLU

 

Tiyatro sanatçısı Mücap Ofluoğlu'nun, kendi deneyimlerinden de yararlanarak hazırladığı, dünyada ve ülkemizde tiyatronun ulusal-sanatsal evrelerine ait bir inceleme kitabi.

Kitap, daha çok genç tiyatrocular için bir "tiyatro rehberi" olma özelliğini taşıyor. Ofluoğlu, tiyatro sanatının eski çağlardan günümüze kadar uzanan gelişim aşamalarını, etkili tiyatro akımlarını, tiyatro türlerini ve tiyatronun öncü kuramcılarını tanıtıyor. Ülkemizdeki tiyatronun kuruluş ve günümüze kadar gelen gelişimine ait bilgilere, kendi yaşadığı günlerin anılarını da katarak, bunları belgesel bir biçimde aktarıyor; sanatçının akıcı ve açık üslubu, bu bilgilerin okuyucuya aktarılmasına yardımcı oluyor. Kitapta ayrıca, sanatçının hep başarı ile geçmiş kendi sanat yaşamından süzüp çıkardığı "oyunculuk sanatı üzerine" özgün görüş ve saptamaları da yer alıyor.

 

Tiyatronun dünyamızda yüzyıllardır süren serüveninin bir panoramasını veren bu çalışma, öncelikle tiyatroya yeni başlamış ya da başlayacak genç sanatçı adayları için, kolaylıkla ve merakla okunan bir temel kitap özelliğinde.

YÖNETMEN PETER STEIN

 

Aziz ÇALIŞLAR

Günümüzün, dünyada en önemli tiyatro yönetmenlerinden başlıcası olan Peter Stein' in tiyatro çalışmalarını anlatan, sahneye koyduğu oyunlardan fotoğraflarla bu çalışmaları belgeleyen bir derleme.Stein' in, kendi oyuncuları ile 1970'de kurduğu ve günümüz Avrupa tiyatrosunun en önemli kurumlarından biri kabul edilen Schaubıhne'de (Almanya) 1980 yılına kadar sahnelediği bütün oyunları içeren yapıt, ayrıca daha sonra Stein' in yurt dışında yaptığı çalışmaları ve tiyatro üzerine kendisi ile yapılmış röportajları da içeriyor.

 

Kitap, yalnızca bir tiyatro araştırıcı olarak Peter Stein' in yaratıcı çalışmalarını, tiyatro estetiğini ve tiyatro yönetmenliği uygulamalarını belgelemekle kalmamakta, kendi adıyla birlikte anılan Schaubıhne' nın iç yapısını, işleyişini örnek bir tiyatro kurumu olarak tanıtmakta ve yönetmen-tiyatro bütünlüğünün ilerici sanat eylemindeki atılımcı dinamik gücünün önemini de ortaya koymakta.

ÇAĞDAŞ TİYATRO ve DRAMATURGİ

 

Esen ÇAMURDAN

Devlet Tiyatroları Dramaturglarından Esen çamurdan' ın dramaturgi üzerine yazdığı yeni ve özgün bir kitabı.Dramaturg ve dramaturgi kavramı, modern tiyatronun Türkiye'ye gelişinden çok sonra gündeme gelebilmiş ve bu iki kavramın tanımı ve işlevlerine ait yazılar, belgeler, tartışmalar yeni yeni yayımlanmaya başlamıştır. Ne yazık ki bu konuda çok farklı ve yanlış değerlendirmeler görülmekte ve bu da, çağdaş tiyatronun vazgeçilmez bir parçası olan bu iki kavramın ülkemizdeki çağdaş tiyatro pratiğindeki gerçek yerini almasını geciktirmekte. Bu konuyla ilgili tartışmaların düzeyi ile tıkanıp kalmalarının nedeni, bu iki kavrama ait bilgi birikim eksikliğiyle bağlantılıdır.

 

 

Dramaturg ve dramaturgi kavramlarının çağdaş tanımlaması ile işlevlerine ait bilgileri içeren Esen çamurdan' ın bu çalışması, ülkemiz tiyatrosunun bu konuyla ilgili büyük eksikliğini doldurmada, tiyatro sanatı için yararlı bir görev üsleniyor. Kitapta ayrıca, çağdaş-tiyatroya ulaşana kadar dramaturginin geçirdiği tarihsel gelişim aşamaları, dünya tiyatro çalışmalarından seçilen örneklerle gösteriliyor.

Tiyatrocuların sahne dışı - sahne üstü çalışma süreçlerinde gerekli olan dramaturg-yönetmen-oyuncu ilişkisinin, dünyadaki ve ülkemizdeki uygulamalarının karşılaştırmalarını yaparak, dramaturgların asal görevlerin çerçevesini belirli yor.Çağdaş Tiyatro ve Dramaturgi, tiyatro ile uğraşanlar ve tüm aydınlar için, dramaturgi konusunda her zaman başvuracakları, ülkemizde halen çok az sayıdaki bu tür yayın arasında önde gelecek bir yapıt olarak yerini alıyor.

 

TIYATRO-DEVRIM ve MEYERHOLD

 

Hazırlayan ve Çeviren: Ali BERKTAY

 

Bu yüzyılın başlarındaki tiyatro arayışlarının baş temsilcisi ve tiyatro devriminin yaratıcısı olmuş Meyerhold (1874 - 1940) yaptıkları ile çağdaş tiyatro ve sahneleme anlayışını derinden etkilemiş büyük ve önemli bir tiyatro adamıdır.Tiyatroda konstrüktif sahne düzeni, biyomekanik oyunculuk kavramlarını yaratmış, tiyatro sahnesinde fütürist, simgeci ve grotesk biçimlerin öncülüğünü yapmıştır. Düşünce ve uygulamaları, Piscator ve Brecht' i etkilemiş, böylece politik ve epik tiyatro akımlarının doğuşunu hızlandırmıştır. Meyerhold' un etkileri günümüz tiyatro yönetmenlerine kadar uzanmaktadır.ülkesindeki sanat politikasını eleştirdiği suçlamasıyla, 1940 yılında işkence ve baskı altında alınan ifadeleri sonucu düzmece bir mahkeme kararı ile ortadan kaldırılmış, uzun yıllar yaşayıp yaşamadığı bilinememiştir.Kitabın ilk bölümünde, Meyerhold' un yaşam öyküsü, yaşamından kesitler, kendi gözüyle çocukluk anıları ve yaşam parçaları bulunmakta.

 

Yazmış olduğu ve 1912 yılında Rusya'da yayımlanmış olan "Tiyatro" adlı eserinin tamamı kitabın ikinci Bölümü'nü oluşturmakta. Tiyatro, 1905-1912 arasındaki yoğun tiyatro deneylerinin ürünü olan ve kendisinin yarattığı "Konvansiyon Tiyatrosu" nun hareket noktalarını belirlediği, temellerini ortaya koyduğu bir kitaptır; ve Meyerhold' un tek yazılı kuramsal yapıtıdır.Kitabın diğer bölümlerinden, "Meyerhold ve Opera-Sinema" bölümünde, Meyerhold' un yaşamında çok yer tutan müzük-tiyatro, müzik-sinema ile karşılklı etkileşim ilkesi ve Meyerhold' un bu bağlamda yaşadığı süreç yansıtılmakta.

 

Biıyomekanik ve Yaratma Metodu Meyerhold'la birlikte anılan tiyatro deyimleridir. Kitabın bir bölümünde de, kendisinin çeşitli konuşmalarından, bu konulardaki görüş ve düşünceleri verilmekte.Kendi hakkında yazılan yazılar arasında Nazım Hikmet, Muhsin Ertuğrul gibi sanatçılarımızın yazıları da bulunmakta.Meyerhold' un trajik yargılanma öyküsü, 1988'de açılan Sovyet arşivlerinde ortaya çıkan resmi belgelerle verilirken, o dönemde ne kadar acımasız, taraflı, despot ve kendi sanatsal tarihine vahşice yaklaşan bir kişisel egemenliğin sürdürüldüğü de gözler önüne serilmekte; ve bu belgelerle, uzun yıllar dünyaya yutturulan "Meyerhold' un kendi ihanetine ait itiraflarının" düzmece olduğu bütün açıklığı ile ortaya konmakta...İçinde, sanatçının sahneye koyduğu oyunlara ait fotoğrafların da bulunduğu Tiyatro-Devrim ve Meyerhold, ülkemizde Meyerhold üzerine yayınlanmış ilk kitap.

 

KUTSAL ATEŞ

 

Yuri LIUBİMOV

Türkçesi: Ali Berktay

 

Yuri Lıubimov' u Türk tiyatro seyircisi, 1996 İstanbul Uluslararası Tiyatro Festivalinde oynamış olan, yönettiği Doktor Jivago oyunu ve 1998'dekı aynı Festivalde, İstanbul Sanat ve Kültür Vakfı tarafından kendisine verilen Onur ödülü ile tanıyor. Sanatçı, Sovyet/Rus tiyatrosuna uzun bir dönem oyuncu olarak emek verdikten sonra yönetmenliğe geçmiş, bu döneminde ülkesinde ve dünyada en önde gelen tiyatro yönetmenlerinden biri olmuştur.

 

Sovyet sanat dergileri onu, "Sovyet sahnelerinin önemli ustası", "sanatsal şöhreti ve yetkisi sınırlarımızı aşan özgün sanatçı" diye anmıştır. Londra'da, Paris'te, Viyana'da, İtalya'da oyun ve operalar sahnelemiş, Moskova'da oyunlarını ünlü devlet ve sanat adamları izlemiştir: Castro, Nixon, Malraux, Berlinguer, Neruda, Nazım, Kurosawa, Heinrich Böll, Alberto Morevia, Helene Weigel, Arthur MillerMoskova'da 1964'de kurduğu Taganka Tiyatrosunu 20 yıl boyunca yönetmiş, bu tiyatronun 20. kuruluş yıldönümünde, 1984'de kendisi Avrupa'da iken, o zamanki Sovyet yönetimi bu görevden onu uzaklaştırmış ve bir süre sonra da yurttaşlıktan çıkarmıştır. Sanatçı bu sürgün döneminde, tiyatro sanatına adanmış yaşamına ait anıların bir teybe anlatmış, bunlar da İngiliz Almeida Tiyatrosu Sanat Danışmanı-Gazeteci Marc Donney tarafından kitaplaştırılmıştır.Kutsal Ateş' te, Sovyet sahnelerine özgü "tiyatro sanatında biçimsel araştırma ve yenilik geleneğini" sürdüren Taganga Tiyatrosu' nun öyküsü anlatılıyor. Tiyatronun kuruluşu, etkinlikler anlatılırken, değişen devlet yönetimiyle değişen baskılar altında sürdürülen tiyatro etkinliğinin serüveni ve sanatçı ile devlet arasındaki ilişkilerin bilinmeyen ilginç tarihçesi açıklanıyor.

 

Liubimov sahneye koyduğu oyunları ve sahnelemedeki görüş ve düşüncelerini dile getiriyor. Ayrıca, sahne ışıklarından asla uzak kalmamış, hemen bütün yaşamı tiyatro sanatı içinde geçmiş olan Liubimov, çocukluğundan başlayarak kendi portresini çiziyor.Gorbaçov döneminde yurduna dönebilmiş olan yönetmen tekrar Taganka Tiyatrosunun başında, 80'nini aşmış yaşı ile (Doğ. 1917) tiyatro etkinliğini sürdürmeye devam ediyor. Kitapta ayrıca, Fransız tiyatro araştırmacısı Beatrice Picon-Vallin' in Liubimov' un çok ayrıntılı biyografisi ve sanatçının yönettiği oyunların fotoğrafları bulunuyor.

 

Çağdaş Türk Tiyatrosundan ON YAZAR

 

Ayşegül YÜKSEL

 

Bu kitapta, Dil Tarih Coğ. Fak. Tiyatro Bölümü öğretim üyesi Prof. Ayşegül Yüksel, çağdaş Türk tiyatrosunun oluşturulmasında önemli katkıları olmuş 10 yazarımızın yazarlık sanatını ve onların oyunlarını inceliyor.Sözü edilen 10 yazarın tüm oyunları teker teker ele alınıp, oyun hakkında kısa bilgiler verildikten sonra oyunlar ve yazar üzerine genel bir değerlendirme yapılıyor; bu oyunların Cumhuriyet sonrası tiyatro sanatımıza kazandırdıkları ve yaratıkları yenilikler belirleniyor.

 

Bir bölümü aramızdan ayrılmış, diğer bir bölümü de artık oyun yazma uğraşısını tamamen bırakmış bu yazarlarımız içinde yazarlığını sürdüren yalnızca Memet Baydur bulunuyor.Ayşegül Yüksel' in incelediği yazarlar şunlar:Nazım Hikmet - Aziz Nesin - Melih Cevdet Anday - Oktay Rıfat - Haldun Taner - Sabahattin Kudret Aksal - Turgut Özakman - Vasıf Öngören - Oktay Arayıcı - Memet Baydur.

 

BRECHT'I ANIMSAMAK

 

Hans MAYER

Türkçesi: Ahmet Cemal

 

Kitabın yazarı Hans Mayer, bu yüzyılın Almanca dil çevresinde yetişmiş en büyük edebiyat araştırmacılarından biridir.Mayer, 1907 Köln doğumlu. Hukuk, tarih ve felsefe öğrenimi görmüş. 1935-1945 arasında, Nazilerden kaçıp, Fransa'da ve İsviçre'de sürgün yaşamış.

 

 

1948-1973 arasında üniversitelerde Alman Dili ve Edebiyatı profesörü olarak çalışmış. Georg Büchner ve çağı, Thomas Mann, Rechard Wagner, Tarihte Brecht, Goethe, Opera üzerine Denemeler yankı uyandıran eserlerinden sadece birkaçı.Brecht' i anımsamak, Hans Mayer' in 1996'da yazdığı ve Brecht' in 100. Doğum Yıldönümü'nden iki yıl önce kaleme almış olduğu bir kitap. Bu kitabında yazar, hem 20. yüzyılın dikkatli bir tanığı, hem de Brecht' in yakın dostu kimliğiyle okurun karşısına çıkıyor. önemli olan, Mayer' in kitapta Brecht' i objektif bir gözlemin süzgecinden geçirmiş olması.Brecht' i anımsamak, aslında alışılagelmiş bir anılar toplamı değil. Yazar, Brecht' in yaşamını, 2. Dünya Savaşı öncesinden, sürgün günlerinden başlayarak ölümüne kadar uzanan bir çizgide, çeşitli kesitler halinde sergilerken, çağımızın bu büyük düşünür ve sanat adamının portresini, "Günümüzde de neden ve ne ölçüde Brecht?" sorusuna cevap olacak canlılıkta çiziyor.

 

 

Kitapta, özellikle Brecht' in 2. Dünya Savaşından sonra Doğu Almanya'ya geçmesinden sonra, tiyatro etkinliklerini sürdürürken Doğu Alman Devlet yönetimi ve bürokrasisinden çektikleri ilginç. Uzun süre Doğu Alman edebiyat çevrelerince, Batı Almanya' daki eleştirmenlere de atıf yapılarak gerçekleştirilen karşı tutum, Berecht' in tiyatrodaki gölgelenemeyen başarılarından sonra yavaş yavaş gevşer. Brecht' in 1935'de Paris'te Parti Kongresinde yapmış olduğu Parti çizgisine aykırı konuşması, sürgün dönemini Danimarka, İsveç'te geçirmiş olması, kaçmak zorunda kalınca Amerika'yı seçmiş olması hiç unutulmaz. Brecht' in son günleriyle, Brecht' in vasiyeti üzerine törensiz olarak gömülmesinden bir gün sonra yapılan resmi "Devlet Töreni" ni de anlatan bölüm, o dönemdeki yönetimin çelişkilerini ortaya koyan hüzün ve hiciv dolu pasajlar içeriyor. Bu törende, yaşamı boyunca, "Aristoteles çi olmayan bir tiyatro" yu savunmuş ve böyle bir uygulama içinde olmuş olan Brecht, "Aristoteles' in ve Lessing' in yasal halefi"(!) olarak tanıtılır.

 

ARADIĞIMIZ TİYATRO

 

Ahmet CEMAL

 

 

Anadolu Üniversitesinin çeşitli fakültelerinde ve Devlet Konservatuarında tiyatro ve sanat üzerine kuramsal dersler veren Ahmet Cemal, çok başarılı Almanca çevirileriyle beraber yazarlığını da sürdüren bir sanat adamımız.Ahmet Cemal bu kitabında, sanat ve tiyatro ile düşünce arasındaki ilişkinin boyutlarını araştırıyor.

 

 

Yazar, "Sanat eseri, duyguların bir içgüdünün kendiliğinden liği ile aktarılması mıdır, yoksa duyguların belli bir düşünce süzgecinden geçirilerek imgeye dönüştürülmesi midir," diyerek bu ilişkinin analizine giriyor ve sanatsal yaratının ancak "bilgi" edinilerek ortaya çıkartılabileceğini vurguluyor.

 

 

Yazarın tiyatro sanatı üzerine düşüncelerini içeren yazıları, Ülkemizde aradığımız çağdaş tiyatroya ulaşma yollarını gösteriyor. Uzun hocalık döneminden edindiği deneyimler, yazarın sanat eğitimi üzerindeki yazılarının kişisel tanıklıklarına dayanıyor. Yarının tiyatrosunu yaratmak için bütün sanat dallarıyla tiyatro arasındaki organik ilişkinin ne kadar gerekli olduğunu açıklayan bu yazılar, "sanatçı" olabilmenin koşullarına da açıklık getiriyor.

 

ÇOCUK TİYATROSU

 

Nihal Kuyumcu

 

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tiyatro Bölümünde "Çocuk Tiyatrosu" üzerine doktora yapmış olan ,Nihal Kuyumcu bu kitabında, ülkemizdeki, gerek oyun metni gerek uygulama alanında hâlâ tam kişiliğini bulamamış Çocuk Tiyatrosu olgusunu inceliyor ; çocuk tiyatrosunun niteliklerini ve çocuk oyunlarında bulunması gerekli vazgeçilmez kriterleri ortaya çıkarıyor.

 

Bu inceleme, 1935 yılında günümüze kadar İstanbul Şehir Tiyatrolarında sahnelenmiş bütün çocuk oyunlarının metinleri ve yayınlanmış çocuk oyunları tek tek okunarak ve son yıllardaki sahnelenen oyunlar izlenerekhazırlandı. Kitap gerek oyun metinleri, gerek uygulama alanında ülkemizde gercekleşmiş, göz ardı edilmeyecek sorumlulukları belgelemekte.

 

Eleştirel Yanıyla bu kitabın, "Çocuk tiyatroları" üzerine yeni bir tartışma ortamı yaratmasını diliyoruz.

 

 

SAHNEDEN İZDÜŞÜMLER (1975-2000)

 

 

AYŞEGÜL YÜKSEL

 

Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Tiyatro Bölümü profesörlerinden Ayşeğül Yüksel bu kitapta topladığı,dergi ve gazetelerde yayınlanmış,bazıları ise hiçbir yerde yayınlanmamış eleştri yazilari ile 2.yüzyılın son 25 yılına birinci elden tanıdık ederek bu döneme ilişkin özel bir belgelik oluşturuyor.

 

 

Bu kitapta 1795-2000 yılları arasında ödenekli ve özel tiyatrolardan 28 ayrı topluluğa ait 72 oyunun eleştrisi bulunuyor.

Bu dönemin düzeyli ve ülkemiz tiyatro yaşamında önemli izler bırakmış oyunları tekrar gündeme geliyor.

Bu eleştriler yeni kuşakların sanatsal çabalarına katkı sağlayacak özgün yorum ve gözlemeri içerilyor.

Prof.Ayşegül Yüksel,25 yıllı özenli çalişması ile gerek üslup gerek içerik bakımından "Tiyatro Eleştrisi" türünün yetkin örneklerini bir araya getirdiği bu eserinde, eleştri dalında uğraş verenlerle bu dalda öğrenim gören genç eleştirmen adaylarına vazgeçilmez bir başvuru kaynağı da sunmakta.

 

Pandomimimn Anatomisi

 

Anke Gerber & C. de Wroblewsky

 

http://www.tiyatronline.com/kdizi40.jpg

 

Hepimiz onlara hayranlık duymuş, kendimizi bir kez olsun onların büyüsüne kaptırmışızdır; Marcel Marceau' nun Bip'inin ,Jean-Louis Barrault'nun Olimpin Çocukları'nın, Samy Malcho'nun, Roncalli'nin Pic'inin büyüsüne...

 

Pandomim, sözsüz olarak, herkesin duygularına seslenip bir çok şeyi dile getiren bir sanattır.

Yaklaşık yirmi beş yıldır Avrupa'da bir pandomim patlaması yaşanıyor.

Festivaller, workshoplar, pandomim okulları, gestik oyunlar ya da beden dili ile bu sanat dalı etkinliklerini her ortamda sürdürüyor.

 

Bu sanatta bu güne değin eksik olan tek şey, pandomimin sanatsal gelişimini ele alan kapsamlı bir öğretim kitabının olmaması idi. 1920'li yıllarda 'çağdaş pandomimin babası sayılan Etienne Decroux, okulun çalışmalarını asla bir kitapta toplaöadı; Jean Soubeyran'ın şimdiye kadar tek standart yapıtı da 1962'deson baskısını yaptı.

 

bu boşluk bu eserle dolduruluyor; ideal ölçülerde kaleme alınmış bu çalışma, alanın profosyenellerine sanatlarını kusursuzlaştırma fırastı sunarken, amatörlere de klasik pandomim becerisini kendi koşulları içinde kazanma olanağı veriyor. Pandomim Anatomisi, pandomimi yalnızca bağımsız bir sanat türü yapmakla kalmayıp onu oyunculuk ve dansın da bir öğesi olarak büyüleyici kılmış olan Avrupa'nın en usta pandomim sanatçısı Anke Gerber'in alıştırma tekniklerini, Clement de Wroblewsky'nin olağanüstü kusursuzluktaki estetik fotoğrafları ile sunuyor.

 

YAZARLAR

 

Anke Gerber ve Clament de Wroblewsky,eski Doğu Alman cumhuriyet'nden sınır dışı edilinceye dek (1984) ülkelerinin enbaşarılı sanatçıları arasındaydılar;

Gerber, alanında Avrupa'nın first lady'sibir mim ustasıdır, Wroblewsky ise, mim yönetmenliğiile fotoğrafçılığı da yapan bir kabare-palyaçosudur. Sanatçılar halen, Anke Gerber'in Pandomim Okulu açtığı Berlin'de yaşam ve çalışmalarını sürdürüyorlar.

 

Tiyatroda Devrim

 

Zehra İpşiroğlu

 

Bertolt Brecht ve Brecht sonrası yabancılaştırma tiyatrosunu Max Frisch, F. dürrenmatt, Peter Weiss, Peter Handke gibi yazarların yapıtlarından yola çıkaran irdeleyen "Tiyatroda Devrim" doğrudan tiyatro yapıtından yola çıkan, yapıtı tarihsel bağlamı içinde anlamaya çalışan bir eser.

 

Yabancılaştırma, Brecht'in kullandığı bir kavram.

Olağan saydığımız, üzerinde hiç düşünmediğimiz, körü körüne kabul ettiğimizdurumları ya da olguları, bunlardan uzaklaşarak yeni bir gözle görme, sorgulama, eleştirme, olanağı sağlıyor bizlere.

 

Bu kitap tiyatro sanatında devrim yaratmış yabancılaştırma tiyatrosu üzerine temel kaynak özelliği taşıyan bir çalışma.

 

Sahne Çalışması için 100 Monolog

 

T. Yılmaz Öğüt

Tiyatro oyuncu adaylarının sahne çalışmalarına yardımcı olmak amacıyla hazırlanmış bu kitap, 43 oyuncudan 100 parça içermektedir. içinden monolog seçilmiş her oyunun kısa bir özeti verilmiş, böylece adayların parça seçimi sürecinde, oyunun türü ve konusu üzerinde daha çabuk bilgi sahibi olmaları sağlanmıştır.

 

 

Monologlar,

dünyanın her yerinde ve her döneminde tiyatro edebiyatına kalıcı katkıları olmuş yazarların tanınmış oyunlarından seçilmiştir.

Oyuncu adaylarının oyun metinlerine kolayca ulaşabilmeri için, parça seçiminde bulunabilir olmalarına özellikle dikkat edilmiştir.

 

Dramaturgi (Oyun Sanat Bilimi)

 

Hülya Nutku

 

Elinizdeki kitap, oyun sanatının uygulaması aşamasında modern tiyatro vaz geçilmez öğesi olarak yer alan Dramaturgi'nin doğuşu, öncüleri günümüze kadar gelişim aşamalarıyla dramaturkların çalışma alanları, metin çözümlenmesi, ülkemizde dramaturgi kavramının algılanışı, tiyatromuzdaki yeri ve önemi gibi konuları ele alıyor.Ayrıca, dramaturgide inceleme yöntemlerini uygulamalı olarak göstermek amacıyla Anton Çehov'un İvanov, Martı, Üç Kız Kardeş, Vişne Bahçesi, Vanya Dayı Oyunlarının dramaturjik çözümlemelerini içeriyor.

 

Üniversitede Tiyatro Bölümü Öğretim Üye4si olan Hülya Nutku, " oyun sanatbilim" olarak tanımlanan Dramaturgi'nin sanatla ve bilimle olan ilişkilerini ortaya koyarak, ülkemizde bu konuda daha önce yayınlanmış iki kaynak kitabı bütünleyecek teorik-pratik bilgileri kapsamlı ve metodik olarak içerem bir çalışma sunuyor.

 

Hıçkırmakla Haykırmak Arası

 

Esen Çamurdan

" Yazarımıza göre, güncel olanla belirlenme, sanatta, düşüncede, topluma bakışta çağdaş bir yörüngeye oturma zorunluluğunu getirir onun tiyatro yapıtları bu inancı doğrular niteliktedir. Gerçektende, Sabahattin Kudret Aksal'ın tiyatro çizgisini izlemek, içinde yaşadığı zamanı anlama ve onu yeniden yaratma zorunluluğunu duyan sanatçının geçirdiği aşamaya ve gelişime tanık olmaya götürür insanı.Araştırmamızın çıkış noktası da işte bu gelişime tanık olma kaygısından kaynaklanmıştır.

 

Ve Sabahattin Kubret Aksal'ın oyun yazarlığını çözümleme uğraşına yönelirken bir amacımızda, yeni bir tiyatro okuma denemesine girişerek bu çekici uğraşa düşünsel ve estetik boyutlar katabilmektir."

 

Çağdaş Tiyatromuzda Gelenesellik

 

Dr. Yavuz Pekman

"Günümüzde Türk tiyatrosu ve özellikle de halk tiyatrosu geleneği üstüne yeterince kurumsal eser üretilmediği bir gerçektir.Bu alanda ulaşabildiğimiz yapıtlar, genelde, yıllar öncesinden gelen değerli incelemeler ve belgeler...

 

İçerdiği anlam zenginliklerine, renk skalasındak içeşitliliğe karşın geleneksel Türk tiyatrosunun, bırakınız dünya tiyatrosundaki yerini, kendi ülkesinde bile hak ettiği konumda olmaması, öncelikle kurumsal çalışmaların azlığından kaynaklanan bir durumdur.

 

Dr. Yavuz Pekman'ın Çağdaş Tiyatromuzda Gelenesellik adlı kitabını bu alanda ciddi bir boşluğu dolduracak nitelikte kapsamlı bir çalışma olarak değerlendiriyorum. Yapıt, halk tiyatrosu geleneğimizin türleri ve bu türlerin ortak özellikleri üzerinde çok yönlü bir araştırma olmasının ötesinde, Turgut Özakman, Oktay Arayıcı, Haldun Taner, Sermet Çağan, Ferhan Şensoy gibi çağdaşımız yazarların yapıtları ışığında eğilen karşılaştırmalı bir çalışma olarak da dikkat çekiyor."

 

 

Sahnede Elli Sene

 

Ahmet Fehim

 

"İlk Türk Aktörü" olarak Gedikpaşa Tiyatrosu' nda Fasülyaciyan 'ın yanında tiyatro yaşamına başlamıştır. Bütün yaşamını tiyatroya adamış olan sanatçı, mesleğinin daha başında Bursa da Ahmet Vefik Paşa ile tanışmış, Paşadan tiyatro ve Moliere komedileri üzerine geniş bilgi edinmiştir.

 

 

 

1877 tarihinden başlayan anıları, o dönem Türk tiyatrosunu olduğu kadar Türk sosyal yaşamının da birinci elden tarihidir. Acılar, sıkıntılar yıpratıcı olaylarla dolu bir yaşamı yansıtan bu anılar, sanatçının mesleğine olan büyük tutkusunun kanıtıdır. Darülbedayinin kuruluşunda komedi oyunculuğu dersleri vermiş olan sanatçı ülkemizde ilk konulu sinama flimlerinden olan "Mürebbiye 1919" ve aynı yıl "Binnaz" adlı flimlerin yönetmenlğinide yapmıştır.

 

 

Sahnede Elli Yıl , o dönemin bütün tiyatro etkinliklerini, tiyatro sanatçılarının kişiliklerini, yeteneklerini, Anadoludaki turnelerde yaşananları, Osmanlı toplumunun geçirdiği değişimleri sanatçının açık, sade ve içtenlikli uslubuyla yansıtan çok değerli bir belgesel eserdir."

 

Elvada Dünya Merhaba Kainat

 

 

Memet Baydur'un ardından

Sevda Şener, Ayşeğül Yüksel, Filiz Elmas

 

 

Memet Baydur, evrensel çapta bir tiyatro yazarıydı. Hem evrensel hem türk olmak kolay değildir. Memet Baydur, dünyada bu zorluğun kavgasını verdi; ama Türkiye'nin vasatına yenildi. Yönetmen Buharalı, Memet Baydur'la benim dostluğumu TRT için bir belgesel konusu yapmak istemişti. Memet'in isteği doğrultusunda Gülhane Parkı'ında ve Kızkulesi' nde yapıldı çekimler. TRT bu filmi göstermemekle kalmadı, büyük ihtimalle yok etti onu.

 

 

Bugün Memet Baydur'u yitiren Türkiye'nin bu büyük yazarla ilgili tek bir flim karesi yok. Ve memet Baydur'a Aşiyan Mezarlığı'nda bile yer bulunamadı. Yuh olsun...

 

 

Kaynakça

 

Yorum bağlantısı
Diğer sitelerde paylaş

Özdemir Hocadan yeni bir kitap daha

 

Shakespeare Sözlüğü- Özdemir Nutku - Kabalcı Yayınları

William Shakespeare tüm zamanların en büyük tiyatro yazarı olarak kabul ediliyor. Hamlet, Kral Lear, Othello ve Macbeth gibi büyük trajedilerden başka Bir Yaz Gecesi, Hırçın Kız ve Size Nasıl Geliyorsa gibi komedilerin yaratıcısı olan yazarın dili, bugün modern okuyucu için anlaşılmaz ya da yanlış anlaşılabilecek deyimler, Elizabeth dönemi İngilizcesindeki lehçe ve argo kullanımlar ve o döneme özgü yan anlamlar içeriyor.

 

Shakespeare'in metinlerindeki en dikkat çekici özellik, yazılışı aynı olan bir sözcüğün farklı oyunlarında farklı nüanslarla, hatta farklı anlamlarla kullanılmasıdır. Bu sözlük için Shakespeare'in İki Soylu Akraba'sı da dâhil tüm oyunları ve şiirleri, Elizabeth dönemi argosu, deyimleri ve özdeyişleri taranmış, 20.000'e yakın sözcüğün Türkçe karşılığı örneklerle desteklenerek Prof. Özdemir Nutku’nun hazırladığı “Shakespeare Sözlüğü”nde verilmiş. Her sözcüğün perde, sahne ve dize numarası gösterilerek okuyucunun sözcüklerin metin içinde kullanımlarına doğrudan ulaşabilmesi sağlanmış. Shakespeare çevirileriyle tanınan Prof. Özdemir Nutku tarafından hazırlanan bu sözlük alanındaki en kapsamlı sözlük özelliğini taşıyor.

Yorum bağlantısı
Diğer sitelerde paylaş

Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi...

 

Sevda Şener...

 

Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi, hem öğrenciye hem de tiyatroya ilgi duyanlara, Antik Yunan'dan günümüze kadar tiyatro konusunda ileri sürülmüş olan görüşleri ve akımlaşmış düşünceleri tanıtmak amacı ile yazılmıştır. Bu görüşler, çağının tiyatro hareketine ve içinde filizlendiği kültür ve sanat ortamına dayanılarak açıklanmıştır. Tiyatro düşüncesinin nasıl bir gelişim izlediğini saptayabilmek için tiyatro kuramları ve akımları tarih sırasına göre ele alınmış, her dönemin tiyatro anlayışı kendinden önceki dönemlerin görüşleri ile karşılaştırılmıştır. Bu bakımdan tiyatro sanatına ilgi duyanlar, tiyatro düşüncesinin nasıl evrimleştiğini, tiyatronun toplumdaki işlevi, seyircisine karşı görevi, eğitici ve eğlendirici özelliği, sanatsal değeri ve önemi hakkında her çağda ne gibi açıklamalar yapıldığını izleyebilecek, günümüzün tiyatro sorunlarına tarihsel gelişim açısından bakma olanağı elde edeceklerdir. Tiyatro düşüncesini tarihsel gelişim içinde izlemek demek, biraz da toplumun ekonomik ve kültürel gelişimin, felsefesini ve genel sanatsal çalışmalarını izlemek demektir. Tiyatro düşüncesi, tiyatro olgusuna olduğu kadar, topluma ve toplumun dünya görüşüne bağlı olarak her çağın sanat anlayışını ve sanattan ne beklediğini göstermektedir. (Arka Kapak)

--------------------

Sahne Bilgisi...

 

Özdemir Nutku...

 

Sahne Bilgisi, insanlığın en eski sırlarından birine, tiyatroya ışık tutuyor. Gerek yeni başlayanlar gerekse yıllardır bu büyüyü yaşayanlar için tiyatro alanında gerekli olabilecek tüm bilgileri (sahne düzeninden makyaja, ışıklandırmadan teatral akımlara dek) bir araya getiren Nutku; hem bir sahne çalışmasının nasıl olması gerektiğini tüm ayrıntılarıyla anlatıyor hem de tiyatronun hayatı dönüştürücü, bireyin bakış açısını değiştirici / geliştirici işlevini bize tekrar hatırlatıyor.

--------------------

Dünya Tiyatrosu Tarihi Cilt 1...

 

Özdemir Nutku...

 

İkinci basımı gerçekleştirilen Dünya Tiyatrosu Tarihi, adından anlaşıldığı gibi, tiyatronun gelişimindeki gerçekleri ortaya koymak istediğinden, özel düşüncelere yer veremezdi. Bunun için, sayısız belgeye, kitaba dayanan tiyatro gelişiminin panoramasını vermeye çalıştım. Kitapta yalnızca nesnel olarak gösterilmiş gerçekler olduğundan, bütün dünyada yazılan tiyatro tarihlerinde olduğu gibi, dipnotu vermedim.

 

Bunun yerine her cildin sonundaki "Sistematik Bibliyografya" ile her bölümde yararlandığım yapıtların sırayla adlarını gösterdim. Dipnot olmayışı, okuyucu için daha da rahatlık sağlayacaktır. Kitaptaki resimler de konuların ilerleyişine göre sistematik dizide yerleştirilmiştir.(Arka Kapak)

--------------------

Dünya Tiyatrosu Tarihi Cilt 2...

 

Özdemir Nutku...

 

"Oniki temel bölümden kurulu olan birinci cildi tamamlayıcı nitelikte olmasına çalıştığım bu ikinci ciltte, çağdaş tiyatroyu hazırlayan ve geliştiren bir süreç üzerinde durdum. Dört temel bölümden kurulu olan bu ciltte, 20. yüzyılın başından bugüne kadar ülkeleri tarayarak geldim. İkinci basım 1985 yılında yapıldığı için, o tarihe kadar olan yazarları, yönetmenleri ve olayları kapsıyordu. Ancak yeni bir bin yılın başında çıkacak bu üçüncü basımda yazarları, yönetmenleri ve olayları 20. yüzyılın sonuna kadar genişlettim. Tanzimat, II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerindeki tiyatro eylemini, bir tiyatro tarihinin sınırları içinde bölümledim ve belli gelişimleri değerlendirmeye çalıştım. Bu cilt, eskisinden daha hızlı değişen bir dünyanın tiyatrosunu vermeye çalışmaktadır. Bunun için burjuva tiyatrosunun bir antitezi olarak ortaya çıkmış olan maddeci felsefenin tiyatrosunu çeşitli yönleriyle irdeledim. Her iki tiyatro yönelişinin dışında kalan ve son yıllarda baş döndürücü bir hızla gelişmeye başlayan, henüz üstünde tam bir değerlendirme yapmanın erken olduğuna inandığım son gelişmeleri Sonsöz'de açıklamaya çalıştım." (Arka Kapak)

--------------------

birde daha önceden konusunu actıgım Aristoteles'in yazmıs oldugu Poetika adlı kitap...

 

Poetika şiir sanatıyla ilgilidir...fakat tiyatronun dogusu ve tiyatronun yapıldıgı ilk dönemlerde normal gunluk konusmalar degilde şiirsel bir dille oyunlar yazılırmıs ve Aristoteles Poetika adlı kitabında ilk tiyatro kuramlarını ve şiir sanatını bize aktarmıstır...

 

merak edenler için Link :

 

http://www.gnoxis.com/forum/kuram/16893-aristoteles-poetika.html

Yorum bağlantısı
Diğer sitelerde paylaş

Azizler, seneye konservatuara gitmeyi düşünüyorum.Ama şimdiden okumam gereken kitaplar olduğunu düşünüyorum.Piyasada çok kitap var burdada örneklerini görüyoruz.Ama kesinkes okuman bilmen üst üste okuman gereken kitaplar dediğiniz bir liste var mı?

Yorum bağlantısı
Diğer sitelerde paylaş

Sohbete katıl

Şimdi mesaj yollayabilir ve daha sonra kayıt olabilirsiniz. Hesabınız varsa, şimdi giriş yaparak hesabınızla gönderebilirsiniz.

Misafir
Bu konuyu yanıtla...

×   Farklı formatta bir yazı yapıştırdınız.   Lütfen formatı silmek için buraya tıklayınız

  Only 75 emoji are allowed.

×   Bağlantınız otomatik olarak gömülü hale getirilmiştir..   Bunun yerine bağlantı şeklinde gösterilsin mi?

×   Önceki içeriğiniz geri yüklendi.   Düzenleyiciyi temizle

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

×
×
  • Yeni Oluştur...