Aldous Huxley

Aldous Huxley (1894 - 1963)

Dünyaca ünlü İngiliz şair ve yazar Aldous Huxley, 1894'te İngiltere'de dünyaya geldi. On altı yaşında, geçirdiği bir rahatsızlık sonucu bir yıl kör kalması, Huxley'in iç dünyasını keşfetmesine olanak verdi. Yirmili yaşlarının başında şiir ve öyküler yazmaya başlamasına karşın, yazın dünyasında ilk tanınışı "Crome Yellow / Krom Sarısı" (1921) adlı romanıyla oldu. Bunu izleyen romanları Antic Hay (1923), Those Barren Leaves (1925) ve Point Counter Point (1925), Huxley'nin çağdaş toplumun kusurlarını zekice olduğu kadar, acımasızca yargıladığı birer dahiyane taşlamadır. En bilinen eseri olan Cesur Yeni Dünya'nın (1932) da aralarında bulunduğu birçok romanında yazarın, II. Dünya Savaşı öncesinde tehlikeli bir şekilde kontrolden çıkmakta olduğunu hissettiği toplumun karmaşasına gösterdiği düşünsel tepkiler kolaylıkla hissedilebilir.

Darwin'in ateşli savunucularından ünlü biyolog Thomas Henry Huxley'in torunu, yine ünlü biyolog Sir Juilan Huxley'in kardeşiydi. Annesi şair ve denemeci Matthew Arnold'ın yeğeniydi. Babası Leonard Huxley ise Cornhill dergisinin sahibi ve yöneticisiydi. Bilimi ve edebiyatı birleştiren bu entelektüel miras Huxley'in dünyaya bakışının temelini oluşturdu. 1908-1914 yılları arasında yaşadığı üç sarsıcı olay; annesinin ölümüyle ailesinin dağılması, Eton'da öğrenciyken onu neredeyse kör olma noktasına getiren göz hastalığı ve kardeşinin intiharı Huxley'in tüm gençliğini etkiledi ve hayatında silinmez izler bıraktı. Yazar, yaşamının sonuna kadar göz hastalığıyla savaşmak zorunda kaldı.

1916-1920 yılları arasında, daha çok Fransız Simgecileri'nin etkisini taşıyan şiirlerden oluşan dört kitap yayımladı. Askerlikten muaf tutulan Huxley, bir süre bir çiftlikte tarım işçisi olarak çalıştı. 1919'da Maria Nys ile evlendi. Kısa öykülerinin yer aldığı Limbodan (1920) sonra kendisini üne kavuşturan "Crome Yellow / Krom Sarısı" (1921) adlı ilk romanı yayımlandı. Romanı F. Scott Fitzgerald övgüyle karşıladı. 1923'ten sonraki yıllarının büyük bölümünü İtalya'da geçiren Huxley, 1930-1937 arasında Güney Fransa'da yaşadı. 1925'te yayımlanan romanı "Those Barren Leaves / Şu Kısır Yapraklar"ı W. B. Yeats İngiliz romanına felsefenin dönüşü olarak değerlendirdi.

Huxley'in ilk "fikir romanı" sayılan "Point Counter Point / Ses Sese Karşı" (1928) ününü daha da pekiştirdi. Ama ona asıl ününü "Brave New World / Cesur Yeni Dünya" (1932) adlı gelecekçi yergi romanı sağladı. Huxley, 1937'de ABD'ye gitmek üzere Avrupa'dan ayrıldığında ününün doruğundaydı. Aynı yıl ikliminin gözlerine iyi geleceği inancıyla Kaliforniya'ya yerleşti ve ölünceye kadar orada yaşadı. 1954 yılında yayımlanan "The Doors of Perception / Algı Kapıları" (1954) ve devamı niteliğindeki "Heaven and Hell / Cennet ve Cehennem" (1956) geniş yankılara yol açtı. Kitap "beat kuşağı"nın başucu yapıtlarından biri oldu. The Doors topluluğu adını bu kitaptan esinlenerek aldı, ayrıca yapıt The Beatles'in Sergeant Pepper albümüne esin kaynağı oldu. 1955'te Maria Huxley öldü. Aldous Huxley, bir yıl sonra psikoterapist Laura Archera ile evlendi.

1958 yılında "Brave New World Revisited / Yeniden Ziyaret Edilen Cesur Yeni Dünya" yayımlandı. 1962'de yayımlanan "Island / Ada" son romanıdır. Aynı yıl Los Angeles'deki evi yandı. Huxley, kendi sözleriyle artık "mülksüz ve geçmişi olmayan" bir adamdı. Huxley, 22 Kasım 1963'te Hollywood'daki evinde hayata gözlerini yumdu.

1940'lı yıllardan sonra Doğu mistisizmine ilgi duymaya başlayan Huxley'nin; bir yaşam boyu sürdürdüğü arayışını, ölmeden bir yıl önce yazdığı "Ada" adlı romanında, Zen Budizm'inde noktaladığını anlıyoruz.

En ilginç özelliklerinden biri uyuşturucu maddelere (Algı Kapıları da LSD'nin hammaddesi meskalin üzerine kurulmuştur.) çok ilgili olmasıdır. Bu maddeler üzerine yapılan deneylerin çoğuna gönüllü olur ve bazen karısını da bu işe ortak eder. Bu deneylerde edindiği tecrübeleri yazar daha sonra. Ayrıca deneylerle yetinmeyip, sıkı bir uyuşturucu kullanıcısı olmuştur aynı zamanda.

Birkaç güzel sözü:

"Bilimde ve sanatta en üstün başarılar, tek başlarına çalışan kişiler tarafından elde edilmiştir. Hiçbir parkta bir kurul için dikilmiş bir anıt yoktur. Hayatta ya tozu dumana katar birinci olursun, ya da tozu dumanı yutan kalabalığın arasında olursun."

"Belki de bu dünya başka bir dünyanın cehennemidir."

"Hiçbir tenkide uğramadan kolayca 10 tane şiir yazabilirsiniz. Ama binlerce tüketici karşısında tenkit konusu olmayacak bir reklam metni yazmak zordur."

''Bekaret cinsel sapkınlıklar arasında en önde gelenidir.''

"Tecrübe, insanın başına gelen şey değildir; o insanın başına gelen şeyle ne yaptığıdır."

yirmi yil sonra

bundan 20 yıl sonra, yaptıkların değil,yapamadıkların için üzüleceksin.

dolayısıyla halatları çöz. güvenli limandan uzaklara yelken aç.

rüzgarı yakala, araştır, düşle, keşfet.

düşün, onları seyredecek birileri olmasaydı, kaç kişi mercedes otomobil alırdı.

yapabileceğin kadar söz ver. sonra söz verdiğinden daha fazlasını yap.

oturarak başarıya ulaşan tek yaratık bir tavuktur.

dertlerini gözyaşlarında boğmak isteyenlere dertlerin yüzme bildiğini söyle.

dalın ucuna gitmekten korkma. meyve oradadır.

büyük adam büyüklüğünü küçük adama davranışıyla gösterir.

şans bukelamun gibidir. biraz zaman tanı, mutlaka değişecektir.

"tarihte en etkili 100 kişi" adlı kitabı okudum. onların hepsiyle ortak olduğumuz tek şeyin zaman olduğunu hayretle gördüm.

günün sonunda kendini bir sokak köpeği kadar yorgun hissediyorsan,bu belki bütün gün hırladığın içindir.

başlamak için en uygun zamanı beklersen hiç başlamayabilirsin.şimdi başla!

şu anda bulunduğun yerden, elindekilerle başla.

gülümsediğinde güzelleşmeyen bir yüz hiç görmedim.

kimi zaman içindeki o sessiz sese uzmanlardan daha fazla güven.

aerodinamik yasalarına göre o tombul ve tüylü arının hiç uçmaması gerekiyordu. herhalde bunu ona hiçkimse söylemedi ki, uçuyor.

zamanlarının büyük bir kısmını para kazanmak ve saklamakla geçiren insanlar, sonunda, en çok istediklerinin satın alınamayacak şeyler

olduğunu anlarlar.

öteki insanlardan daha akıllı ol. yalnız bunu onlara söyleme!

mutlu olmanın en garantili yolu bir başkasını mutlu etmektir.

iyi çalışan, sık gülen ve çok seven başarıyı elde eder.

insanin tum evrende kesin olarak düzeltebileceği tek bir şey vardır: kendisi.

İlgilenenler ancak henüz okumayanlar için, Algının Kapıları, Ada, Cesur Yeni Dünya öncelikle tavsiye edilebilir..

--------------------

sırasıyla eserleri:

*crome yellow-1921

*antic hay-1923

*those barren leaves-1925

*point counter point-1928

*brave new world-1932

*eyeless in gaza-1936

*time must have a stop-1944

*the doors of perception-1954

*heaven and hell-1956

*brave new world revisited-1958

*island-1962

harika bır paylasım olmus her yönden doyurucu,cok tesekkkurler

tanımıyordum ama soyad tanıdık gelıodum sebebi evrımmıs meger:)uyusturucu muptelası olarak bir de samuel taylor coleridge var ama ...siirlerinin cevirileri elınde olan varsa ve benle paylasırsa cok sevıırım

Cesur Yeni Dünya ile tanıştım Aldous Huxley'in kalemiyle... Aldous Huxley'in ütopyaları benim ütopyalarım açısından merak uyandırıyor bende. Casur Yeni Dünya'yı bitirdikten sonra Ada'yı da almam gerektiğini biliyordum. Nitekim Ada, Cesur Yeni Dünya'dan daha çok bana hitap ediyor, daha çok benim ütopyama benziyor. Mutlaka okunulması gereken bir yazar... Üstelik çok rahat bir anlatımı var ve insanı sıkmıyor.

Ben çok kişi tanıyorum ama bunu ilk defa duyuyorum yani daha önce hiç rastlamadım birşeyine.

Orwell 1984 ile Huxley Brave New World'u okuduktan sonra sevdiklerimiz mi yoksa nefret ettiklerimiz mi tarafından yönetildiğimize karar vermek kolaylaşır

Hımmm sevmedim hoşuma gitmedi bu şair

Şair? Adam sadece şiir yazmıyor.

Cesur Yeni Dünya'da pek çok bomba cümle arasından aşağıdaki cümle beni vurmuştur... Ve gayet de doğrudur.

"Mutluluk ve erdemin sırrıdır; yapmak zorunda olduğun şeyi sevmek. Tüm şartlandırmaların amacı budur: İnsanlara, kaçınılmaz toplumsal yazgılarını sevdirmek."

Hımmm sevmedim hoşuma gitmedi bu şair

Bilmiyorum niye ama bana da itici geldi.

Bilmiyorum niye ama bana da itici geldi.

Ya tozu dumana katarsın ya tozu dumanı yutarsın sözü yıllarca öğrencileri sınava çalıştırmak için kullanıldı sırf o yüzden itici geldi.

Huxley'in kitabının çevirisi oldukça kötüydü Peruda deneyimlediğim için meskalin hakkında söylediklerini kötü çeviriye rağmen iyi anlıyordum bana çok şey kazandırmıştı bu deneyim

Huxley'in kitaplarının dışında meskalin kaktüsüne satanizmde de rastlayabiliriz. Ama Türkiye satanizminde çok nadir bilinir. Bazı Satanic ritüellerde kullanılan meskalin ve Ayahuasca iksirini en doğru olarak instada shamanin.gunlugu adındaki sayfadan dinledim. Parapsikolojik anlamda çok bilgili Ayahuascanın daha anlatılmayan gizli yönlerini dinlediğimde şok olmuştum