Afiş- Afiş Asma Sanatı

http://www.nuveforum.net/galeri/data/603/thumbs/sinema_afisi.JPG

Büyük caddelerde, ara sokak­larda, yol boylarında, trende, va­purda, otobüste, kısası her yerde, her gün gördüğümüz afişler far­kında olmadan yaşantımızın bir parçası olmuştur. Asıl görevi zevk­lerimize yön vermek, gideceğimiz eğlence yerlerini, veya satın alaca­ğımız eşyayı seçerken bizi etkile­mek olan afişler, aynı zamanda sokaklarımızın süsüdür. Bu renk renk süsler olmasa şehirlerin du­varları pek sıkıntılı ve tekdüze kalacaktı, denebilir.

http://www.nuveforum.net/galeri/data/603/thumbs/4-istanbul_festivali_afisi.JPG

Tarihçiler afişin XV. yüzyılda mat­baanın icadıyla birlikte doğduğunu söyler. Kâğıt afişlerden önce, parşö­men üstüne yazılan «bildiri»leı var­dı. Yabancı kaynaklı tarihî filimler-de hepiniz görmüşsünüzdür: miinadî denilen haberciler bu parşömen bil­dirileri önce köy meydanlarında yük­sek sesle okur, sonra duvarlara asar­lardı. Sonra kâğıt afişler ve bildiriler duvarlara asılmağa ve yapıştırılma­ğa başladı. XVIII. yy. yazarlarından biri, tıpkı bugün söyleyeceğimiz gibi, «Afişler Paris'i örter, renklendirir ve giydirir» diye yazıyordu.

http://www.nuveforum.net/galeri/data/603/thumbs/savignac_in_reklam_afisi.JPG

Afiş Asma

Afiş asma hakkı, her ülkede belli kurallara ve yasalara bağlanmıştır. İsteyen, istediği yere, istediği afişi a-samaz. Afiş asma her şeyden önce bir ticarî iştir, kentlerde bu iş için ay­rılan yerler belediyeninse belediye ta­rafından, özel kişilerinse sahipleri ta­rafından isteyenlere kiralanır. Çok iş­lek yerlerde çok pahalı fiyatlar öde­nir, bunun için yapılan gizleyen tah­ta perdelerden bile yararlanılır. Si­yasî özdeyişler, veya eylemci grupla­rın sloganları da afiş sayılır.

Ustalıkla kullandıktan çok Uzun saplı fırçalarıyla afiş yapıştıncılar zaman zaman süresi biten afişlerin ye­rine yenilerini asarlar. Bu sürekli de­ğişim sokakların dekorunu canlandı­rır, yeniler.

http://www.nuveforum.net/galeri/data/603/thumbs/toulousa-lautrec_in_cizdigi_1983_teki_unlu_afisi.jpg

Afişler

En çekici afişler, kuşkusuz, ilân ni­teliğinde olan bildiriler değildir. Ge­nellikle beyaz üstüne siyah basılan bu bildiriler bize sadece basit metin­ler sunar: «Burada park etmek yasak­tır» veya «sola dönüş yoktur» gibi. Seçim dönemlerinde duvarlar çeşitli ' partilerin veya bağımsız adayların bil­dirileriyle dolar. Savaş çıkması ihti­mali varsa, genel seferberlik kararna­meleri en küçük köylere kadar du­varlara asılır. .

Ama, asıl afişler, amacı herhangi bir şeyi tanıtmak, haber vermek, sat­tırmak olan reklam afişleridir. Yeni bir filim, çamaşırınızı «bembeyaz» ya­pabilecek bir çamaşır tozu veya bi­riktirdiğiniz parayla ilgilenen bir ban­kanın adını duyuran afişler, kendi ko­nusuna uygun desenler veya fotoğ­raflarla resimlenir. Bir de, son yıl­larda gençlerin, odalarının duvarına «raptiyeledikleri» sadece süsleyici amaç güden afişler vardır. Gençler arasında çok moda olan bu afişler İn­gilizce adıyla tanınır: poster.

http://www.nuveforum.net/galeri/data/603/thumbs/veremle_savas_afisi.jpg

Sokak Ressamları

Afiş yaratıcıları çoğu zaman gerçek birer sanatçıdır. Sırf kendi zevkleri için, veya hayatlarını kazanmak için, ya da sergilerini haber vermek için, afişçilerin ustası ünlü ressam Tou-louse-Lautrec'i (1864-1901) örnek ala­rak afişler çizerler.

Cumhuriyet döneminde türk afiş sanatının ilk ustaları jthap Hulusi ve Kenan Temizan'dır. Yurdaer Altın­taş, Mesut Manioğlu, Mengü Ertel, Selçuk Önal ise günümüzün ünlü afişçileridir.

Kaynak