Albrecht Dürer

Alman Rönesans’ının güçlü ve belki de tek büyük ustası, ressam ve gravürcü Albrecht Dürer, ortaçağın sonlarıyla, onaltıncı yüzyılın ortalarında Rönesans’ın bitimi demek olan Barok arasındaki geçişin, eski zamanları yeni zamanlara bağlayan bireşimin doruk noktalarından biridir. Onun sanatını yeterince anlayabilmek için kuzey Rönesansı’yla İtalyan Rönesansı’nın getirmiş olduğu değerleri gözönünde bulundurmak, Dürer’in bu değerler karşısındaki konumunu, katkısını düşünmek gerekir.

Batı Almanya’da Bavyera yöresinin önemli merkezlerinden Nürnberg’de, Macaristan’dan gelerek Almanya’ya yerleşen bir kuyumcu ailesinin on çocuğundan biriydi Dürer. 1471’de doğmuştu. Ortaçağda ticaretin çok geliştiği bir kentti o sıralar Nürnberg; İtalya’dan ve doğudan gelen ürünlerin antreposuydu. Ticaret ilişkileri buradan, Hollanda, Polonya ve Macaristan’a kadar uzanmıştı. Örnek bir yönetim altında, Avrupa’nın en büyük sanat ve kültür merkezlerinden biriydi aynı zamanda. Veit Stass adında bir ressam, ilk kez bu kentte tahta üzerine gravür (xylographie) tekniğini bulmuştu. Şair, bilgin ve sanatçılar arasında imrenilecek bir dayanışma, daha o zamandan kurul muştu. Hans Folz, Hans Sachs gibi şairler; Peter Vischer, Adam Krafft gibi ressamlar; Regiomantanus, Behaim gibi bilginler Nürnberg’de çalışmışlardı. Kentin bu mutlu yaşamı, Otuz- yıl Savaşlarının başladığı tarihlere kadar sürer.

Küçük Dürer, ilk sanat bilgilerini babasının yanında, Nürnberg’de öğrenir. Hollanda sanatının, özellikle de Van Eyck’in Almanya’daki yayıncılarından Hans Pleydenwurf’un çırağı olur önce, daha sonra ise 1490’a kadar çalışacağı Michael Wolgemut’un atölyesine girer. Aynı tarihte bir geziye çıkar. Amacı Bâle’de ünlü gravür ustası Martin Schongauer’i ziyaret etmektir. Ne var o, bu kente varmadan, usta ölmüştür. Ama gene de Dürer, onun desen ve gravürlerini gençlik yıllarında tanıma olanağını bulur. Onun sanatını yönlendiren tek usta Schongauer değildir elbet, başka kaynakların da katkısı var onda. Şimdi Albertina Müzesi’nde bulunan kendi portresi, bu ilk gençlik döneminin yapıtları arasında sayılabilir. İlk dönem resimlerinin genellikle süsleyici bir anlamı vardır. Akvarel ve guaş tekniğinde resimlere öncelik verir bu dönemde. Brême Müzesi’nde yer alan “Saint- Jean Mezarlığı” böyle bir yapıttır. O dönemin ünlü basımcısı Anton Koberger’. in yanında insancı ortama girme olanağını bulur Dürer. Çok sayıda desen çizer. Nicolas Kessler’in Saint - Jerome baskısı için “Aslanı İyileştiren Saint - Jerome” adlı gravürünü 1492’de yapar. Daha sonra Amerbache’ın “Térenece’ i ve Bergmann von Olpe’nin “Deliler Nefi” için gravürler hazırlar. İlk otoportresinin üzerinde şunlar yazılıdır: “Benim yazgım, Tanrının buyruğuna göre gelişecektir.”

1493’te Strasbourg’dadır. Ertesi yıl yeniden Nürnberg’e döner, orada Hans Frey’in kızıyla evlenir. Daha önce gittiği Venedik’e ikinci kez gider. Bu gezide, elde ettiği bilgileri daha üstün bir düzeye ulaştırmasına yarar. O zamana kadar Rönesans salt İtalya’ya özgü bir hareket olarak kabul edilmekteydi. Bu ise antikiteye dayalı süslemeci motifleri kullanan Alman sanatçılarına fazla bir şey söylemiyordu. Dürer Venedik’te sanatsal bir görselliğin ve düşüncenin yeniden canlandığını yakından görecek ve İtalyan sanatçılarını özümseme olanağını bulacaktır. Özellikle Mantegna’ya hayrandır. Onunla birlikte Credi, Pollaiolo, Carpaccio ve Bellini’yi kopye edecektir. Ve böylece de yeni estetik anlayışına yavaş yavaş girecek, özellikle de derinlik kavramının yeni oluşumlarına ilgi duyacaktır. İtalya’daki gezileri ve dönüşü sırasında çok sayıda akvarel manzaralar yapar. Taze, özgür ve modern görünüşleri, doğaya dolaysız girişleri, bağdaşık yönleri ve geleneksel anlayışa karşı koyan tutumlarıyla ilgi çekicidir bu manzaralar. 1495’te Nürnberg’e dönüşünde Frederic le Sage’ın koruyuculuğunu kabul eder. Önünde bol ürün verebileceği bir dönem açılmıştır artık. Stilistik bir plan üzerinde “germano-flamande” geleneğiyle İtalya’da öğrendiklerini bağdaştırır ve böylece ikonografik açıdan bir tür “ geliştirir. İnsancıl portreleri ve satirler, bu dönemin başlıca yaklaşımlarıdır.

1500’de bitirdiği on iki levhalık “Apocalypse” dizisi, gravür dalında tüm Alman sanatının başyapıtları arasındadır. Ayrıca Flaman duyarlığım yansıtan “Çocuk Önünde Tapınan Meryem” ve şimdi Berlin Dahlem Müzesi’nde bulunan “Frederic le Sage’ın’ Portresi” de gene bu dönemin yapıtlarından ikisidir. “Oswolt Krel’in Portresi” (1499, Münih , Eski Pinakotek), “Kendi Portresi” (1498, Prado), ayrıca önemli yapıtlardır.

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cd/S381_Albrecht_D%C3%BCrer_1496_Spazierritt.jpg

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/98/Albrecht_D%C3%BCrer,_Apocalypse_of_St_John,_The_Dragon_with_the_Seven_Heads.JPG

http://www.reproarte.com/files/images/D/durer_albrecht/0002-0042_betende_haende.jpg

http://www.aiwaz.net/uploads/gallery/albrecht-durer-the-elder-995-mid.jpg

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/51/Albrecht_D%C3%BCrer_003.jpg

http://www.chrislee.org.uk/InspiringCreativity/GR045%20-%20Albrecht%20D%C3%BCrer%20-%201471-1528%20-%20The%20Men%27s%20Bath.jpg