Tüp Bebek

Tüp bebek, klasik yöntemler ile gebe kalamayan kadınlarda uygulanan bir tedavi şeklidir. Bu uygulamada , erkek (sperm) ve kadın (yumurta) üreme hücrelerinin laboratuvar koşullarında birleştirilmesi sonucunda oluşan embriyoların, rahim içine ince bir kateterle yerleştirilmesi sağlanır.

Çiftin her ikisine ait üreme hücreleri elde edildiğinde, bu hücrelerin invitro yani vücut dışı koşullarda döllenme işlemi gerçekleştirilir. IVF için toplanan yumurtalar özel olarak geliştirilmiş kültür ortamına alınır.Daha önce alınmış meni örneğinden hesaplama sonucu miktarı belirlenen spermler aynı kültür ortamına konur.Ve spermlerin yumurtaları kendiliğinden döllemesi beklenir.Mikroenjeksiyon işleminde ise spermin kendiliğinden yumurtayı döllemesi beklenmez, sperm yumurta içine bizzat tarafımızdan enjekte edilerek döllenme sağlanır.

Tüp bebek, önce tüplerinde kalıcı hasar bulunan kadınlarda uygulanmaya başlanmıştır. Kısa bir süre sonra endometriosiz, nedeni açıklanamayan ve erkeğe bağlı kısırlık vakalarında da uygulanmaya başlandı ve başarılı sonuçlar elde edildi.Uygulamadaki tedavi basamakları:

o Değerlendirme

o Hormonların baskılanması

o Yumurta geliştirilmesi

o Yumurtaların Toplama İşlemi ( Oosit pick-up, OPU)

o Döllenme İşlemi ( Fertilizasyon)

o Embriyo Transferi

--Değerlendirme

1. Amaç, çiftin hangi tedavi yöntemine uygun olduğuna karar vermektir.Görüşme sırasında çiftin her biriyle ayrıntılı olarak görüşülür ve anamnezleri alınır. Varsa önceden yapılmış olan tetkikleri değerlendirilir ve gereksiz yere tekrarlanmaz. Yoksa veya eksikse bunlar tamamlanır.

2. Erkeğin değerlendirilmesinin temelini semen analizi oluşturur.

3. Kadının jinekolojik muayene ve ultrason incelemesi yapıldıktan sonra , smear testi veya gerekiyorsa diğer bakteriolojik incelemeler için numune alınır.

4. Adetin üçüncü günü yapılan hormon tetkikleri ile, yumurtalıkların ilaçlara verecekleri cevap önceden anlaşılmaya çalışılır.

5. Daha önce çekilmemiş veya mevcut olan yetersiz ise rahim filmi çekilmelidir.

6. Ve yine her iki eş için bazı serolojik testler istenir. ( HbsAg , Anti-HCV, Anti-HIV ve bayana ayrıca kızamıkçık ve toksoplazma testleri)

** Hormonların baskılanması

Yumurta gelişiminin dışarıdan verilen ilaçlarla kontrol edilmesi için hazırlık döneminde yaklaşık iki hafta süre ile baskılayıcı hormonlar kullanılmaktadır.Bu hormon ilaçları cilt altı iğne veya burun spreyi şeklinde olabilir. Baskılayıcı tedaviyi takiben kan tahlilleri ve ultrasonografi incelemesi yapılır. Ve problem yoksa yumurta gelişimini uyaracak olan hormon ilaçlarina başlanır. Baskılama değişik protokollere göre yapılabilir.

Uzun Protokol: En çok tercih edilen protokoldür.GnRHa uygulamasına bir önceki adetin 21.günü başlanır.Takip eden adet kanamasının 3.gününde baskılanma oluşmuş ise yumurta gelişimini uyaran ilaçlara geçilir.Çatlatma iğnesi yapılana kadar analog FSH veya HMG ile birlikte kullanılır.

Kısa Protokol: GnRHa uygulamasına adet kanamasının ilk günü başlanır.Adetin 3.günü HMG yada FSH eklenerek çatlatma iğnesinin yapılacağı güne kadar beraber devam edilir.

Ultrakısa Protokol :Adet kanmasının ilk günü analoğa başlanır ve üç gün verildikten sonra kesilir.Tedaviye yumurta gelişimini uyaran ilaçlarla devam edilir.

*** Yumurta Geliştirilmesi

http://www.e-tupbebek.com/tupbebek/2.jpg- Adet kanamasının 2. veya 3.gününde ultrason incelemesi yapılır. Kandaki östrojen seviyeside tesbit edildikten sonra kullanılacak ilaç dozuna ve seçilecek protokole karar verilir.

- Uyarı tedavisine başlandıktan sonra belirli aralıklar ile kontrole çağrılan hastamızda gelişen folliküllerin sayısı ve büyüklüğü kontrol edilir.Amaç mümkün olduğunca fazla sayıda 16-20mm boyutlarında follikül elde etmektir.

- Ayrıca rahim içini döşeyen ve endometrium adını verdiğimiz tabakanın kalınlığı ve yapısıda ultrasonografide izlenir. Döllenmiş olan hücreler endometriuma yerleşeceğinden bunun yapısı da son derece önemlidir.

- Takipler esnasında ilaç dozunu ayarlamak için zaman zaman östrojen incelemesine gerek duyulabilir.Yumurta gelişimi ortalama olarak 10-12 gün sürmektedir.Bu süre, yumurtalıkların ilaçlara verdiği cevaba bağlı olarak değişebilmektedir.

- Folliküller yaterli büyüklüğe ulaştığında son olgunlaşmayı yapmak için HCG enjeksiyonu yapılr.İlacın yapılmasından ortalama 36 saat sonra yumurta toplama işlemi uygulanır.

Yumurta gelişimini uyaran ilaçların kas içine verilmesi enjeksiyon yerinde küçük morluklara ve rahatsızlıklara neden olabilir.Yumurta gelişimini uyaran ilaçlar nadiren yumurtalıkların aşırı uyarılmasına ''Ovarian Hiperstimülasyon Sendromuna ( OHSS) neden olabilir.Burada karın boşluğu başta olmak üzere göğüs boşluğu, cilt altı gibi bölgelerde sıvı toplanmaktadır.Ciddi vakaların takip için hastaneye yatması gerekebilir.Ve bazen OHSS riski yüsek olan kadınlarda embryo transferi geciktirilebilir yada iptal edilebilir.

http://www.e-tupbebek.com/tupbebek/3.jpg Ovulasyon indüksiyonu ile belirli büyüklüğe ulaşan folliküllerden vaginal yol ile ultrasonografi probuna ilave edilmiş bir iğne eşliğinde , yumurtaların toplanması işlemidir.

- İşlemi, hastanın isteğine bağlı olarak genel veya lokal anestezi ile yapabiliriz.

- Yeterli ve iyi kalitede yumurta elde edebilmek için çatlatma iğnesinin belirlenen saatte yaptırılması ve yine belirlenen saatte yumurta toplama işlemi için klinikte bulunulması oldukça önemlidir.

- Bir önceki akşam saat 24.00 den itibaren hiçbirşey yiyip içilmemeli ve aç olarak bildirilen saatte merkeze gelinmelidir.

Yumurta toplama işlemi, vajinal ultrasonografi ile oldukça kolay ve rahat bir ortamda yapılmaktadır.Hasta jinekolojik masaya muayene posizyonunda yatar ve üzeri steril örtüler ile örtülür.Vajina temizliği yapıldıktan sonra ultrasonografi probu aracılığıyla bir iğne ile overlere ulaşılır.Her bir follikül içine girilerek follikül sıvısı özel bir aspiratör yardımı ile boşaltılır.Ve alınan sıvı hemen laboratuara ulaştırılarak yumurta içerip içermediği incelenir.Bu şekilde tüm follüküller aspire edilinceye kadar işleme devam edilir.İşlem sonrası hasta dinlenme odasına alınarak bir süre istirahat etmesi sağlanır.Yumurta toplanması sonrasında enfeksiyon ve kanama riski az sıklıkta görülebilir.

**Döllenme İşlemi ( Fertilizasyon)

http://www.e-tupbebek.com/tupbebek/6.jpg- Yumurta toplama işlemi sonrasında mevcut yumurtalar değerlendirilir ve uygun olanlar seçilir.

- Seçilen yumurtalar özel olarak hazırlanmış besiyerleri içine yerleştirilir ve yaklaşık 2-3 saat burada bırakılır.

http://www.e-tupbebek.com/tupbebek/5.jpg- Diğer taraftan aynı gün masturbasyonla alınan meni örneğide birtakım işlemlerden geçirilerek kullanım için hazırlanır.

- IVF için toplanan yumurtalar özel olarak geliştirilmiş kültür ortamına koyulduktan ve sperm hazırlanması tamamlandıktan sonra fertilizasyon işlemine geçilir.

http://www.e-tupbebek.com/tupbebek/7.jpg- Elde edilen meni örneğinden , her bir yumurta için yaklaşık 200 bin civarında hızlı hareketli sperm olacak şekilde hesaplama yapılır ve sonra yumurtaların içinde bulunduğu kültür ortamına bırakılır.

- Ve spermlerin yumurtaları kendiliğinden döllemesi beklenir.

** Embriyo Transferi

http://www.e-tupbebek.com/tupbebek/8.jpg- Döllenmiş olan yumurtaların (embriyoların) transferi yani rahim içine yerleştirilmesi ikinci,üçüncü gün veya blastokist aşamasında yapılabilir.

- Transfer yapılırken hasta jinekolojik muayene posizyonunda yatırılır ve sonra vajen steril serum fizyolojik ile temizlenir.

- Daha sonra özel kültür sıvıları ile rahim ağzı temizlenir.Aynı esnada transfer edilecek embriyolar laboratuvarda katetere yerleştirilir.

- Ve ultrasonografi eşliğinde rahim içine bırakılır.

- Rahim içine yerleştirildikten sonra yarım saatlik dinlenme yeterlidir.

- İlk 24 saat aktif hareketlerden kaçınılmasında fayda vardır.Daha sonra normal yaşama geçilebilinir.

- Gebelik test sonucu öğrenilene kadar cinsel ilişki önerilmez.

http://www.e-tupbebek.com/tupbebek/9.jpghttp://www.e-tupbebek.com/tupbebek/10.jpg

Embriyo yerleştirme işlemi ağrısız olduğundan anestezi gerektirmez.Transfer edilen embriyo sayısı hastanın yaşı ve embriyoların kalitesi ile yakından ilişkilidir.Çok sayıda embriyonun verilmesi çoğul gebeliklere yol açabileceğinden kişi için en uygun sayıda embriyonun verilmesi gerekir.

http://www.e-tupbebek.com/tupbebek.htm

genelde ikiz bebeğe yol açıyor,en azından çevremde çok fazla var.bunun sebebi ne acaba?

Tüp bebek yöntemi hayli pahalı olduğundan hamilelik şansını artırmak için birden fazla embriyo yerleşimi yapılır.

Örneğin, 35 yaşındaki bir kadına tek embriyo transferi yapıldığında hamile kalma olasılığı yaklaşık yüzde 20'dir.

Aynı kadına iki embriyo transferi yapıldığında ise bu rakam iki katına çıkarak yüzde 40'a yaklaşır. Üç embriyo transfer edildiğinde hamile kalma ihtimali yüzde 50-60 oranını bulur.

hmm,mantıklı