Baviyera Mutekitleri

http://www.nndb.com/people/977/000055812/weishaupt-sm.jpg

Önce (kemâle erenler) adını alan bu mutekitler Baviyera'da Ingolstadt'da Üniversitede ruhani kanunlar dersi veren Adam Weishaupt isminde 28 yaşındaki genç tarafından I Mayıs 1776'da kurulmuştur. Weishaupt sosyal reform bakımından son derecede ileri düşüncelere mâlik olup bunları muzaffer kılmak gayesiyle bu teşkilâtı kurmuştu.

Weishaupt dinî ve siyasî tartışmaları mason localarında yasaklayan nizamnameden dolayı darılarak küsen frank masonların mühim bir kısmını cemiyetine sokmaya muvaffak olmuştu. 1983 de en parlak devrinde Baviyerada 600 üyesi bulunan bu cemiyetin bütün Avrupada üyeleri bulunmakta idi. Fakat bu başarı uzun sürmemişti, Bu gizli mason cemiyetinin teşkilât ve gayesi ne idi?

Rütbeler

Weishaupt ve arkadaşlarının rütbeleri üç devredede sınıflandırılıyordu.

I — Mütehassıs yetiştiren :

1. Yetiştirici,

2. Acemi,

3. Erginleşmemiş minör makamı,

4. Mutekit minör makamı.

II — Masonluk :

1 — Çırak Sembolik

2 — Kalfa

3 — Usta

4 — Mutekit majör makamı

5 — idareci mutekit

III — Gizlilik minör majör

1 — Rahip

2 — Saltanat naibi

3 — Müneccim

4 — Kral

Teşkilâtın gerçek gayeleri üyenin bu rütbelerde derece derece yükselmesiyle anlaşılıyordu.

1. Mutekit minör - amir ve büyüklerine mutlak bir itaat edeceğine dair yemin ediyordu. Cemiyetin gayesinin bütün insaniyeti büyükleri tarafından idare edilen yekvücut olarak telakki etmek olduğu ona öğretilip anlatılıyordu.

2. idareci mutekit — batıl itikatlara, çekiştirmeye, dedikoduya, despot ve zalimliğe karşı fazilet, basiret, iffet ve hürriyet uğrunda mücadele edeceğine yemin eder.

3. Rahip mertebesinde aday daha ziyade tarikat doktrinlerine tabi tutulur. Bu doktrinde: (bezdirici idarecilerden kurtulmanın çaresi devletin bütün kuvvetlerini ele geçirmek gayesini güden bir gizli cemiyetin icraatıyla hareket etmektir. Prens ve rahipler imha edilmelidir. Milliyetçilik yerini kozmopolitliğe bırakmalıdır.,.) denilmektedir.

4. Müneccim rütbesinde maddi vahdeti vücut felsefesi örne kolmaktadır. Wheishaupt: Tanrı ve dünya birdir, bütün dinler esası olmayan haris kimselerce icat edilerek yapılan sun'i şeylerdir, demektedir.

5* Nihayet en yüksek mertebede olan kral mezhep üyelerine: Her kimsenin eşit haklara sahip bulunduğunu, insanın kendi kendine hâkim bulunarak kendini idare etmesini, pederşahi devlette olduğu gibi milletlerin bu durumda onu idare edebilecek bütün yollara yöneleceğini, yani mümkün olabilirse sulhen mümkün olmadığı takdirde kuvvetle, dünya yüzünden tabiyetin, sömürgeciliğin kalkması gerektiğini belirtmektedir.

Mutekitler müstear isim alarak, eski isimleri kullanarak birbirleriyle işaretleşirlerdi. Wheishaupt'un ismi (Spartaküs), Baron Von Knigge'nin ismi (Filon), hâkim Zwackh'ın ismi (Katon) idi. Muhaberelerinde de Ba-viyera'yı (Yunanistan), Münih'i (Atina) isimleriyle belirtirlerdi.

Mutekilterin nihai gayeleri ^ Mutekitlerin nihai gayeleri felsefî anlamda anarşiden başka birşey değildi. Weishaupt, frank masonluğun bütün hıristiyan mezheplerine şâmil olan daha izahlı ve avantajlı bir şeklini kurduğunu belirtiyordu.

Düşüncesiz dinî hükümlerden insanı serbest kıldığını, umumi bir bahtiyarlık görüşü ile cemiyetin faziletlerini canlandırıp yetiştirdiğini ileri sürüyordu. Hürriyet ve müsavatın geliştiği bir memlekette bunların çabuk gerçekleştiğini, devletin rütbe, mertebe silsilesi ve zenginlik gibi engelleri aşacağını, insanların serbest ve mes'ut olacağını izah ediyordu. Bazı tarihçilere göre mutekitlerin meramlarını da mason larınki gibi teşkilâtı kendi çıkarlarına kullanmaya karşı bulunduğu belirtilmektedir. B. Fabre masonların niyetlerini belirtmek için şöyle yazmaktadır: Otorite yani hükümet bakımından, kanun yani kanun yapıcı bakımından, aile yani cemiyet bakımından milliyetçi, sınırlı ve memleketçi olmamak.

Cemiyetin kapatılması

1982 de meşhur bir frank mason olan Baron Von Kniggenin intisabı ile cemiyet büyük gelişme sağlamıştı. Bu zat Vestefalya şefi olmuştu. Fakat o Wheishaupt'-un otoritesine çabuk tecavüz etmiş ve onun tarafından mutaassıplıkla itham edilmiştir. Wheishaupt onun merasimlerde dinî elemanlar abüyü kyer verdiğini ileri sürüyordu. Nihayet 1787 de Filon cemiyetten ayrıldı. O zamana kadar önemli çatışmalarda bulunan Baviyera seçmeni ihtilâlci niyetleri belli olan bu tarikat hakkında tahkikat açılmasını emretti. Knigge'nin çekilmesinden sonra korkan dört üye seçmence giderek (tarikatın huri s tiyanlıktan ayrıldığını, epikür zevklerine kapıldığını, intiharı haklı gördüğünü, milliyetçiliği ve mevcut idareyi küçük düşüncelerin düşüncesiz hükümleri olarak reddettiğini, hususi mülkiyeti inkâr ettiğim, fenalığa müsaade ettiğini ve tarikatın çıkarlarını her şeyden üstün tuttuklarını) beyan etmişlerdi. 1785 de cemiyet feshedildi. Weishaupt ve üç idareci arkadaşı kürsülerinden indirilerek Baviyera'dan kovuldular.

Baviyera mutekitlerinin Fransa ihtilâline üstün tesirleri tahmin edilmektedir. Mirabo ve Orlean Dükü Fi-lip'in harekâta bu cemiyetin mensubu olarak iştirak ettikleri belirtilmiştir. Fakat bu husustaki deliller noksandır.

alıntı