Komplo ve Kehanet Sineması

Dahi yönetmen Orson Welles 1938'de H.G. Wells'in 'Dünyalar Savaşı'nı radyodan seslendirdiğinde Amerikalılar, Marslıların dünyayı istila ettiğine inandı ve sokaklara döküldüler. Komplo teorileri insana her zaman çekici geldi. Hollywood da bunu her zaman iyi kullandı, gerek siyasi gerilimlerde gerekse kıyamet senaryolarında komplo teorilerini merkezine aldı. George Orwell gibi öngörüsü kuvvetli isimlerin yazdığı birçok şey gerçek olurken, olması dört gözle beklenen kehanetler ise tarihin çöplüğüne gömüldü.

http://fotogaleri.ntvmsnbc.com/Assets/PhotoGallery/Pictures/Medium/0000034931.jpg

Three Days of the Condor/ Akbabanın Üç Günü

Komplo teorileri denince akla ilk olarak 60'lı ve 70'li yıllar geliyor çünkü Amerikan tarihine geçen Kennedy suikasti, Vietnam Savaşı, Watergate skandalı gibi olaylar bu dönemde yaşandı. Ve sinema tarihinin en iyi siyasi gerilimlerinden birçoğu bu dönemde çekildi. Three Days of the Condor/ Akbabanın Üç Günü de bu dönemde çekilen başyapıtlardan biri.

The Conversation

Harry Caul (Gene Hackman) çok gelişmiş elektronik aletler kullanarak dinleme ve izleme yapma konusunda uzman bir özel dedektiftir. Sahibi olduğu özel dedektiflik bürosuna başvuran müşterilerinin istediği kişileri izleyip seslerini banda almaktadır. Ama birgün yaptığı işten kuşkulanır ve olayın içyüzünü öğrenmek ister. Sonunda ise avcıyken av olma paranoyasıyla paramparça ettiği evinde komplolarıyla kalır.

http://fotogaleri.ntvmsnbc.com/Assets/PhotoGallery/Pictures/Medium/0000034905.jpg

Arlington Road/ Korkunç Politika

Yan evdeki komşunuzun terorist olduğu şüphesiyle yaşayabilir misiniz? Jeff Bridges'ın başrolünde yer aldığı film, özellikle şok edici finaliyle komplo filmleri tarihinde özel bir yere sahip oluyor.

http://fotogaleri.ntvmsnbc.com/Assets/PhotoGallery/Pictures/Medium/0000034907.jpg

Blow Out/ Patlama

80'lerin önemli filmlerinden Brian De Palma klasiği 'Blow Out' bir suçu keşfeden ve bu yüzden ciddi bir tehlikeyle karşı karşıya kalan masum tanık temasından yola çıkıyor.

Network/ Şebeke

70'lerin paranoya ortamından bir gerilim başyapıtı daha... Faye Dunaway'ın başrolünde olduğu 'Şebeke' hala güncelliğini koruyor.

http://fotogaleri.ntvmsnbc.com/Assets/PhotoGallery/Pictures/Medium/0000034918.jpg

No Way Out/ Çıkış Yok

Kevin Costner'ın en iyi filmleri arasında yer alan 'Çıkış Yok' usta işi finaliyle ve gerilim dolu kovalamacalarıyla hatırlanıyor.

http://fotogaleri.ntvmsnbc.com/Assets/PhotoGallery/Pictures/Medium/0000034908.jpg

Capricorn One

NASA'nın Mars'a insan göndereceği ilk harekatın baş astronotu Charles Brubaker'dır. Füzenin ateşlenmesine saniyeler kala, bütün astronotlar çıkarılıyor ve füze Mars'a içinde insan olmadan gönderiliyor. Brubaker'a füzede hayat sistemlerinde hata çıktığı söyleniyor ancak asıl amaç, Mars'a inildiğini gösterip, astronotları, harekat bitene kadar gözlerden uzak bir yerde tutmakdır. Gazeteci Robert Caulfield Mars harekatında bir şeylerin ters olduğunu anlayarak, araştırmaya başlıyor. 78 yapımı bu film özellikle alt metinleriyle en iyi komplo filmleri arasında sayılıyor.

1984

Bu anti-ütopik dünyada, totaliter bir merkezi tek Parti'nin yönetiminde korku, propaganda ve beyin yıkama ile halk manipüle ediliyor. George Orwell'ın düstopik hikayesi yakın zamanda gerçeğe dönüştü... Büyük Birader, düşünce Polisi ve çok daha fazlası...

http://fotogaleri.ntvmsnbc.com/Assets/PhotoGallery/Pictures/Medium/0000034904.jpg

All The President's Men/ Başkanın Tüm Adamları

Bürokratik yozlaşmanın, başkan Nixon döneminde patlak veren yüzü olan 'Watergate' skandalını inceleyen iki gazeteci, kısa sürede kendilerini müthiş bir komplolar zincirinin içinde bulurlar. 70'lerin en sağlam gerilimlerinden 'Başkanın Tüm Adamları'nda başrolde Robert Redford ve Dustin Hoffman var.

The Man Who Knew Too Much/ Çok Şey Bilen Adam

Komplo ve kuşku denince akla ilk gelen isim büyük usta Alfred Hitchcock'un en iyi filmlerinden 'Çok Şey Bilen Adam' çoğu Hitchcock filmi gibi sansasyonel olayların ortasına savrulmuş herşeyden bihaber insanları konu alıyor.

http://fotogaleri.ntvmsnbc.com/Assets/PhotoGallery/Pictures/Medium/0000034919.jpg

North by Northwest/ Gizli Teşkilat

Hitchcock'tan komplolar üzerine bir başyapıt daha. Orta yaşlarındaki reklamcı Roger O. Thornhill yanlışlıkla çift taraflı oynayan bir hükümet ajanı ile karıştırılınca bir anda etrafında bazı esrarengiz adamlar beliriyor. Sıradan bir adam olan Thornhill bir anda kendisini inanılmaz ve karmaşık olayların içinde buluyor. Sinema tarihinin en iyi filmlrinden biri...

http://fotogaleri.ntvmsnbc.com/Assets/PhotoGallery/Pictures/Medium/0000034914.jpg

JFK

Kennedy suikastini en iyi anlatan filmlerden Oliver Stone imzalı JFK'da hala tartışılan bu suikast etraflıca anlatılıyor.

The War of the Worlds/ Dünyalar Savaşı

Ve bilim kurgu filmleri... En fazla komplo teorisi, kehanet ve şüphe Hollywood'un büyük bütçeli bilim kurgu yapımlarında yer alıyor. Bazen uzaylılar dünyayı ele geçirmeye çalışıyor...

http://fotogaleri.ntvmsnbc.com/Assets/PhotoGallery/Pictures/Medium/0000034926.jpg

The Day After Tomorrow/ Yarından Sonra

Bazen küresel ısınma tehlikesi baş gösteriyor....

http://fotogaleri.ntvmsnbc.com/Assets/PhotoGallery/Pictures/Medium/0000034903.jpg

28 Days Later/ 28 Gün Sonra

Bazen bir virüs zombiler yaratıyor...

http://fotogaleri.ntvmsnbc.com/Assets/PhotoGallery/Pictures/Medium/0000034912.jpg

I'm Legend/ Ben Efsaneyim

Bazen koca dünyada sadece bir adam kalıyor...

Yazının devamı için Buradan....

Bu yazıya ilave olarak felaket temalı filmlerin klişelerini konu alan komik bir yazı daha eklemek istedim

1-Son anda kurtulan köpek modeli: Volkan patlar, köprü çöker, sel basar, ne olursa olur ama sonuçta hikayenin merkezindeki aile evden çıkar, tam felaket bölgesinden uzaklaşacakken içerden bir havlama duyulur. Evin sümsük görünümlü ufak çocuğu yeri gelir "simooon" yeri gelir "saçaaaak" diye köpeği kurtarmaya koşar. Hemen zaptedilir, köpekten umut kesilir ama derken ev çökerken bizim 4 ayaklı aradan fırlar. Bütün ailede sanki 1,5 iskender üstü künefe yemiş gibi bir rahatlama olur, halbuki insanlar öbür yanda ölmeye devam etmektedir.

2-Burnunun dikine giden çift modeli: Bunlar korku filmindeki gözlüklü şişmana denk gelirler. Yani ilk önce ölecekler. Resmi ağızdan açıklama yapılır. "Ey ahali, felanca mahalleye, berikinin yaylasına gitmeyin, dağa çıkmayın" diye duyurulur. Bunu dinlemeyen sözde maceracı çift, kamyonetiyle felaket bölgesinin tam içine giderler. Bu dağ kulübesi olur, yüzen ev olur, mağara olur. Sonunda kader ağlarını örer bu çift nalları diker. Kimse de film bitince "yahu Johnny ile Cassandra'ya ne oldu yoklar ortada" demez. Zaten sevilmeyen, tiksinilen tiplerdir.

3-Esas adamı dinlemeyen bilim adamı ya da asker modeli: Bu modellerin bilim adamı olanları 2 tiptir. Ya esas oğlanın bilim dünyasındaki hasmı olur ya da patronu. Bizimki "tsunami geliyor, nehir taştı, baraj çöktü" dedikçe "bir şey olmaz be güzelim, atın ölümü arpadan olsun" moduna girip bir de "eve git ve biraz dinlen Matt, saatlerdir uyumuyorsun" diye öğüt verirler. Askerlerin sallamaması ise Avogadro Sayısı, Pisagor Kanunu gibi ilim işlerine kafalarının basmaması ve "başkanım atalım mı nükleeri?" babında sürekli ortamı gazlamalarıdır. Genelde filmin sonuna doğru o sallamadıkları felaket gelir, bu arkadaşları sırat köprüsüne götürür. Bunlar da filmin sonunda pek hatırlanmaz.

4-Kahramana yardımcı esnaf modeli: Her felaket filminde vardır bu karakter. Genelde belediye başkanının şöförü, yan komşu, mahalle kasabı, tuhafiyeci artık esnaftan kim varsa bir şekilde olaya dahil olur ve film bitene kadar kendisine yardımcı olur. Lisede fizik, kimya biyolojiden bütünlemeye kalmasına bakılmaz, kahramanımız onu yanına alır, hemen bir hızlandırılmış kurs verir, filmin sonuna doğru bizimki General Chemistry kitabını okumuş kadar olur.

5-Kendisini feda eden aile üyesi modeli: Genelde birinci maddede evin içinde kalan kişi köpek değil de ailenin küçük çocuğu olursa işin içine genellikle büyükbaba, eğer büyükbaba ortalarda yoksa veya çoktan ahirete göçmüşse büyükanne devreye girer. Yanan veya sel basan eve girer, kazazede aile üyesini kutarır ama o kadar kahramanlığı 80 yaşından sonra kaldıramayıp can verir. Seyirci de "zaten kaç yıl yaşardın be teyze, kocanın yanına gittin" diye pek üzülmez.

6-Deforme olan Özgürlük Heykeli modeli: Bir filmin felaket filmi olup olmadığını anlamanın yolu şudur. Özgürlük heykeli film bittiğinde yıkılmamışsa, başı kopmamışsa, sular altında kalmamışsa yani film başladığı gibi sapa sağlam kalmışsa o film felaket filmi değildir. Ben o meşalenin donduğunu göremeyeceksem, ne bileyim o taçın sular altında kalışını izleyemeceksem neyleyeyim o felaket filmini.

7-Amerikan başkanı: Amerikan başkanının tebdili kıyafetle halkın arasına karışması felaketi bizzat önleme çalışmaları bu filmlerin olmazsa olmazıdır. Odasına bilim adamını alır, hatta bu yolla Hollywood "bakın biz ülkeyi bilimsel gerçeklere göre yönetiyoruz" mesajını da alttan salar. Felaket gerçekleşmeden önce Amerikan halkına "hakkınızı helal edin a dostlar" diye bir konuşma yapar. Ortalık durulunca tekrar piyasaya çıkıp "yıkılmadık ayaktayız" mesajı verir. Nereye yıkılmadık, Ruth halayı lavlar teslim almış sen hala konuş.

8-Radyasyonla büyüyen hayvanlar modeli: Burada doğanın öfkesi değil, hayvanlar aleminin öfkesi var. Karıncası, arısı, faresi, kertenkelesi sanki dünyada hiç yiyecek kalmamış gibi gidip Chernobyl'deki atıkları yerler. "Ordan kaçayım okyanusa kendimi vereyim" diyenler de Fransa'ın Pasifik'teki nükleer denemelerine maruz kalıp büyürler, kazık kadar olurlar. Olurlar da olan da bize olur. Hollywood bu konuda yerinde seçimler yaparak arıları orijinal boyutunda tutup sayısını çoğaltmış, ancak köpekbalığı, örümcek, kertenkele gibi solo takılan hayvanları büyütmüştür.

9-Halktan olayı çözen adam modeli: Zaman zaman öyle bir an gelir ki bilim adamı, doktor, diplomat, astronot, ebe, nalbur kimi getirsen dünyayı kurtaracak çareyi bulamaz. Derken halktan birisi evinin bahçesinde barbekü yaparken etin yağının ızgaradan aşağı dökülmesinden esinlenerek tüm dünyayı kurtaracak çareyi bulduğunu söyleyerek ortaya çıkar. Bu kişi duruma göre fizik dersleri çok iyi olan bir ilkokul öğrencisi de olabilir. Kaya tuzundan tepkime yaratayım, sözlüden 5 alayım derken dünyayı kurtarır, aranan adam olur.

10-Felakten aşk çıkaran çift modeli: Göktaşı dünyaya çarpacaktır, veyahut hortum şehre yaklaşıyordur, olmadı Sinan Engin takımınızın Futbol Şube Sorumlusu olmuştur (hayal gücüm daha büyük daha büyük felaket yaratamıyor), bu ortamda bile o hengamede aşık olan, hatta ayak üstü kaçışırken öpüşen çiftler vardır. Zira sabah akşam deney, spatula pens, tüp derken özel hayat diye bir şey kalmamıştır zavallılarda. Toplanan tüm libido o felaket sırasında harekete geçer. Patlayan yanardağlar iki olur.

Kaynak

Güzel bir paylasim olmus.