Sofrolojinin Kullanım Yöntemleri

Sofrolojinin üç büyük eylem ekseni vardır:

Sofroterapi tedavi eder,

Sofropedagoji öğretir,

Sofrofilaksi farkındalığı uyandırır,

Ancak sofrolojinin kullanım eksenini bu üç alan ile sınırlamak haksızlık olur.

Çünkü her insan, günlük streslere kolayca karşı koymada, bedeniyle zihni arasında daha iyi bir denge kurmada, her türlü yeteneğini geliştirmede ve böylece kendine güvenmesini mümkün kılacak her alanda sofroloji ve buna benzer çalışma sistemlerinden yararlanabilir.

Ayrıca Batıda yapılan çalışmalar, sofrolojinin çok geniş bir kullanım alanına sahip olduğunu göstermektedir.

Örneğin,

uyku düzensizliklerinde,

hafızayı geliştirmede,

sınavlara hazırlanmada,

performans artırımında,

stres yönetiminde,

migreni kontrol etmede,

bağışıklık sistemini güçlendirmede,

güven oluşturmada,

iletişim geliştirmede,

enerji şarj etmede,

hayata pozitif bakabilme, gibi farklı alanlarda da kullanılmaktadır.

Örneğin, İsviçre sofrofilaksi kuruluşu, sofrolojiyi yeni bir holistik terapi metodu olarak nitelemekte ve sofroloji uygulaması sayesinde yıllık ilaç tüketiminde % 40 oranında tasarruf sağladıklarını belirtmektedir.

İspanyol sofrolog Dr. Abrezol, sofroloji deneyleri yaparken amatör tenisçiler ve kayakçılarla çalışmıştır. Onlara performanslarına zarar veren zihinsel durumları nasıl ortadan kaldıracaklarını öğretmiş; olaydan önceki ve sonraki sinir gerginliği, konsantrasyon eksikliği, savaşma gücü eksikliği, güvensizlik, yorgunluk, hata yapma kaygısı ve yenilme korkusundan nasıl kurtulacaklarını öğretmiştir.

Bu zihinsel eğitim, psikolojik olarak konsantrasyonu ve dikkati artırıp, algılamayı geliştirmektedir. Takım üyeleri ve antrenör arasındaki uyumu yapılandırmakta; korku, stres, endişe ve asabiyeti ortadan kaldırmaktadır.

Dr. Abrezol sofroloji ve buna benzer zihinsel programların çeşitli fiziksel ve psikosomatik hastalıkların tedavisinde de yararlı olduğunu göstermiştir. Damar hastalıkları ve nefes alma sorunlarında, cilt hastalıklarında, uykusuzluk ve baş ağrılarında olduğu kadar, kolesterol seviyesini kontrol etmede yararlı olduğunu ifade etmektedir.

Bugün, Ticaret Odası gibi bazı Alman kuruluşları, sofrolojik programlar düzenlemektedir.

Egzersizlere aksatmadan devam eden iş adamları, üretimde gözle görülen bir artış kaydedildiğini, iş kazalarının azaldığını, sağlık durumlarının çok daha iyi olduğunu ve iş çevresinde çok daha iyi ilişkiler kurulduğunu rapor etmektedirler.

Colorado Üniversitesinden Prof. Suinn, Olimpiyatlara katılacak kayak takımını bu sistemle çalıştırıyor. Kayakçılar fiziksel çalışmalarda yaptıkları hataları, zihnsel çalışmalar sırasında zihinlerinde düzeltiyorlar ve doğru uygulamaları imgeliyorlar.

Sofroloji seansları gerçekleştirebilmek için başlıca 2 öğeye ihtiyaç vardır:

Sofrolog (sofronik uygulamayı öğretecek eğitmen) ve süje (öğrenci veya hasta).

Sofronik uygulamalara başlayabilmek için, süjenin bu uygulamaya kendi isteği ile katılmayı kabul etmiş olması gerekir. Süje istemedikçe böyle bir çalışma gerçekleşmez.

Daha sonra, uygulamaya zemin teşkil edecek olan dış şartların doğru şekilde konumlandırılması gerekir.

Bu nedenle sofronik seanslar, dış uyaranları azaltılmış bulunan kabinler içinde sürdürülmektedir.

Gevşemeyi kolaylaştıran şartlar; süzülmüş ışık, sessizlik, rahat koltuklar bulunmaktadır.

Sofrolog, nitelikli eğitimi ve kişisel etki alanı ile, öğrenci ve/veya hasta tarafından, metoda karşı gösterilebilecek tepkileri kontrol altında tutmaktadır.

Süjeyi metot hakkında bilgilendirmekte, süje üzerinde güçlü bir güven yaratarak, kendisine bu süreçte sadece rehberlik edeceğini, herhangi bir baskıda bulunmayacağını, değişimin bizzat kendi özgür iradesiyle gerçekleşeceğini telkin etmektedir.

Sofronik uygulamalarda, sofroloğun kullandığı talimatlar/öneriler manyetik bantlara kaydedilmektedir.

Daha sonra süje, rahat koltuklara oturur ve kulaklarına, sofroloğun kullandığı ses yayın cihazına bağlı kulaklıkları takıp büyük bir dikkatle kayıtlı talimatları dinlemeye başlar.

Özel olarak hazırlanmış olan müzik notalarının yardımıyla, süje, uyanıklık halinden, alfa ritmi dediğimiz, uyku ile uyanıklık arası bir dinlenme haline geçer. Bu durumda serbest şuur aktif bir haldedir ve verilen telkin/önerileri kabule hazır durumdadır.

Süjenin serbest şuuru, sofroloğun düşük frekanslı sesler arasına serpiştirilmiş olan öğütlerini çok büyük bir farkındalık ile yakalayabilir hale gelmiş durumdadır.

Seanslar 20 dakika sürmektedir. 20 dk. sonra bant bitince, süjenin kulaklıkları çıkarılır ve süje günlük hayatına geri dönmek üzere kabini terk eder. Sofroloğun, bant vasıtasıyla kendisine öğrettiği egzersizlere, süje evinde devam edebilmektedir.

Sofroloji metodunun ne kadar etkili olduğu o zaman anlaşılmaktadır çünkü süje, bant vasıtasıyla kendisine öğretilmiş olan egzersizleri, öğretmene (sofroloğa) ihtiyaç duymadan, büyük bir kolaylıkla evinde tekrarlayabilmektedir.

Bu da sofrolojinin rehberlik etme ve bireysel sorumluluğu artırma vasıtasıyla kişisel gelişimi sağlama amacına ne kadar sadık kaldığını göstermektedir.

DÜNYADA SOFROLOJİK ÇALIŞMALAR

1960?da İspanyol doktor Alfonso Caycedo tarafından kurulan Sofroloji?nin ilk bilimsel merkezi de Barcelona?da Sofroloji merkezi olarak yer almıştır.

Bugün, İspanya/Andorra?da, sofrolojik çalışmaların geliştirildiği ve sofronik eğitimin verildiği bir Alfonso Caycedo Vakfı (FAC) bulunmaktadır.

Bu vakıfta Caycedo bir eğitim programı uygulamaktadır. Öğrenciler bu programa katılarak master düzeyinde eğitim alabilmekte ve eğitmen olarak görev yapabilmektedirler.

Ayrıca bu vakıfta, sofrolojinin tedavi edici, eğitici ve koruyucu bir amaca bağlı olarak hizmet ettiği sofroloji seansları da uygulanmaktadır.

Bu amaca yönelik bantlar 2 seri halinde hazırlanmaktadır. İlk seri 10 adet banttan oluşur ve süjenin gevşeme metodunu öğrenmesini, gevşeme ile uyumlanmasını sağlar.

İkinci seri 5 adet banttan oluşur ve gerçek anlamda tedavi etmeye yöneliktir.

Tedavi edilecek hastalığın durumuna göre, hastaya özel sofroloji kürünü içerir. Nefes darlığı, korku, uykusuzluk, sigara tiryakiliği, aşırı şişmanlık gibi hastalıkların tedavisini hedefleyen bantlar bu anlayış ile hazırlanmıştır. Her iki seride de düşük frekanslı müzik kullanılır.

Sofrolojik uygulamalar İspanya?dan sonra Fransa?da geniş alanda kabul görmüş ve özellikle medikal alanda yayılmıştır.

Bugün bu çalışmaları yürüten Fransız Sofroloji Enstitüsü aynı zamanda İrlanda?daki Sofroloji merkezini de desteklemekte ve sofroloji eğitimi vermektedir.

İngiltere?de sofroloji, daha çok gevşeme çalışmalarının bilimsel sonuçları üzerine konsantre olmuştur.

Bu çalışmalar Klinik Sofroloji alanında değerlendirilir ve tamamlayıcı tıp metotları arasında yerini alır.

Japonya?da, acısız çocuk doğumlarında sofrolojik uygulamaların kullanımı artan bir popülariteye sahiptir.

Sofroloji egzersizleri daha çok Batı Avrupa?da uygulanmakta ve tanınmakta ise de Güney Amerika ülkelerinde köklü kuruluşlara sahiptir.

Ayrıca çeşitli ülkelerden sofrologların üye olduğu Dünya Sofrologlar Federasyonu da sofronik bir kurum olarak mevcudiyetini sürdürmektedir.

SOFROLOJİ: AHENKLİ ŞUUR BİLİMİ

Caycedo, yapmış olduğu çalışmalarda, insanın bedensel ve zihinsel alanda gerçek kapasitesini kullanmadığını görmüştür. Bunun temelinde, her birimizin küçük yaşlardan itibaren çevreden aldığımız telkinlerin etkisiyle kendimizi sınırlamamız ve pek çok alanda kilitlememiz yatmaktadır.

Telkinbilim/Telkineğitim konusundaki çalışmalarıyla İnsan ve İnsanın kapasitesinin sınırsızlığına yeni bir soluk getiren Bulgar asıllı Dr. Georgi Lozanov da Caycedo’nun görüşlerini paylaşır ve şöyle der:

“Tarih ve toplum sürekli bize yeteneklerimiz hakkında birtakım telkinlerde bulunuyor ve telkinler neler yapabileceğimiz konusunda bizi sınırlıyor. Sınırlara inanmak, sınırlı insanlar yaratıyor.”

Dolayısıyla Caycedo, Sofroloji çalışmalarını, öğrencilerinin veya hastalarının, daha önceden kendileri ve becerileri hakkında edinmiş oldukları izlenimleri değiştirerek, yeni insanlar oluşturma temeline dayandırmıştır.

Kendisi Sofrolojiyi şöyle tanımlamaktadır: “Sofroloji aslında bir öğretim yoludur. Kişiye gevşeme, nefes, konsantrasyon, imajinasyon, kendi kendine telkin tekniklerini öğreterek, kişinin kendi kapasitesiyle iletişime geçmesine ve bu kapasiteyi kullanmasına rehberlik etmektir.”

Dolayısıyla sofroloji, gevşeme+nefes+konsantrasyon+imajinasyon+kendi kendine telkin gibi şuur seviyesini değiştirmeye yarayan teknikleri kullanarak, şuurun dinginliğine yapılacak içsel bir yolculuktur.

Bu dinginlikte kendimize dürüstçe bakabilmek; bir anlamda Kendini Tanıma çalışmasıdır.

SOFROLJİDE AMAÇ

Öncelikle, kişide öğrenmeye engel olan zihinsel, duygusal, ahlaksal bariyerleri kaldırmaktır.

Süje üzerinde hiçbir baskı kurmadan, süjeyi ipnotik hale sokmadan, güven oluşturarak, tembih alacak hale getirmektir.

Rehberlik ederek, kişide kendi kendine problemlerini çözme gücünü oluşturmaktır.

Kişiyi yaşamından sorumlu, özerk ve özgür bir birey yapmaktır.

SOFROLOJİ/İPNOZ AYRIMI

Sofroloji, insan şuurunun değişik hallerini incelemesi ve kullandığı teknikler nedeniyle çoğu zaman İpnoz uygulaması ile karıştırılmaktadır.

Ancak sofroloji, özellikle sofrolog-süje ilişkisinin niteliği açısından ipnozdan oldukça farklıdır.

Klasik ipnozda, ipnotizör süjenin karşısında mutlak hakim roldedir. Süjesine emirler verir; bazen onun isteğinin zıttına telkinler verebilir.

Sofrolog ise bir öğretmendir. Tahakküm etmeden rehberlik eder. Hastanın rızası olmadan onu tedavi etmez. İki kişi arasındaki geçici birleşme tamamen isteğe bağlıdır. Bu birleşme esnasında sofrolog, hastanın kendi amacını bizzat tayin etmesi ve kendisine öğretilen yöntemleri kendi insiyatifiyle uygulaması için mümkün olduğu kadar az emir vermeye çalışır.

Ayrıca sofrolojide telkinler, ipnozda olduğu gibi otoriter bir tavır yerine, Eflatun’un “yumuşak, ahenkli söz” olarak tarif ettiği TERPNOS LOGOS, yani yumuşak fısıltılar şeklinde yapılır.

SOFROLOG/SÜJE İLİŞKİSİ

Sofrolojiyi uygulayan ve öğreten sofroloğun, öğrenci veya hastalar üzerinde büyük etkisi vardır.

Sofroloğun, insan organizmasını ve psikolojisini çok iyi bilmesi, sofrolojinin mümkün olduğunca sağlık uzmanları (tıp doktorları) tarafından uygulanması gerekmektedir.

Sofroloğun, Sofroloji konusunda çok iyi bir eğitim alması; öğrenci ve/veya hastalar üzerinde psişik bir etki/bir alan ve sarsılmaz bir güven oluşturması gereklidir.

Sofronik çalışmalarla farkındalıkları yükselen öğrenciler, eğitmenin duygu ve düşüncelerini de algılayabildiklerini ifade etmektedirler. Eğitmen karamsarlık hissediyorsa, öğrencilerin yetersiz olduğunu ve uygulanan yöntemin işe yaramayacağını düşünüyorsa, öğrenciler bunu algılamakta ve performansları etkilenmektedir.

Eğitmenin davranışlarındaki el kol hareketleri, ses tonu, yüzdeki mimikler gibi sessiz ipuçları öğrencinin ve/veya hastanın motivasyonunu ve özgüvenini etkilemektedir. Öğrenci ile eğitmen arasındaki uyum çok önemlidir.

Bu nedenle, sofronik çalışmalarda öyle bir atmosfer ve güven ortamı yaratılır ki, kişideki normal yetenekler ve hafıza, ikna yoluyla daha büyük kapasitelere ulaştırılabilir.

SOFROLJİDE KULLANILAN METOTLAR GEVŞEME

Sofronik uygulamaların temelinde öncelikle bedensel ve zihinsel gevşeme egzersizleri yatmaktadır.

Caycedo ve eğitmenleri, derin gevşemenin korku ve gerginliği ortadan kaldırdığını, bu nedenle çalışmalarının başlangıcında gevşemenin öğrenilmesinin çok önemli olduğunu belirtmektedirler.

Gevşemeye zemin hazırlamak amacıyla öncelikle dış uyaranların azaltılması gerekir: gürültü, ışık fazlalığı, karışıklık beden düzeyinde bir gerginlik yaratır.

Bu nedenle sessiz, loş, rahat bir ortam, rahat bir koltuk ya da sandalye, bedenimizi sıkmayan bol giysilerle dış donanımı sağlamak gerekir.

Gevşemenin başlangıcını kas gevşemesi oluşturur. Gerginlikten ilk kurtulacak olan kaslar, kol, bacak ve bazı sırt kaslarıdır.

Solunumun düzenlenmesi, kalp ritminin düşmesi ve zihnin sakinleşmeye başlaması, alfa ritmi dediğimiz, gözlerimiz kapalı haldeyken, saniyede 8-14 devirlik muntazam bir ritme sahip, uyku ile uyanıklık arası bir dinlenme durumu meydana getirir.

Sofrologlar bu durumu, “sofroliminal şuur düzeyi” olarak adlandırırlar.

Gerçek bir bedensel ve zihinsel gevşemenin başlangıcı, ruh ve beden ilişkisinin geçici olarak gevşediği alfa ritminin yakalanmasına ve bunun sürdürülebilirliğine bağlıdır.

Alfa ritmiyle zihnimiz, günlük şuurumuzdan farklı bir şuur durumuna, serbest şuur, derin şuur, şuuraltı olarak da çeşitli şekillerde ifade edilen bir şuur durumuna ulaşır.

Günlük şuurumuz, beş duyuyla algıladığımız ve dikkat verdiğimiz tüm verileri kaydeder.

Serbest şuurumuz ise, biz farkında olmadan, çevredeki konuşmaları, saatin tiktaklarını, otobüs duraklarını, geçtiğimiz yolları vs. kaydeden sınırsız bir kaynaktır.

Bugün pek çok bilim adamı, doktor, bu durumda yapılan telkin ve imajinasyon çalışmalarının, çok daha etkili sonuçlar ortaya koyduğunu ifade etmektedirler.

Sofronik çalışmalarla gerçekleştirilen de, gevşeme vasıtasıyla günlük şuurdan farklı bir şuur durumuna ulaşılması; sofrolog tarafından yapılan önerilerle, öğrencinin ve/veya hastanın benlik imajının, zihinsel programının değiştirilmesine/yenilenmesine yardımcı olmaktır.

İdeal gevşeme, beden ve zihnin ortak uyumu vasıtasıyla meydana gelen gevşemedir.

Zihinsel gevşeme olmadan kasların gevşemesi söz konusu olmamaktadır. Çünki kasların kasılması bizim zihinsel durumumuzla çok alakalıdır. Dolayısı ile zihinsel gevşemenin sağlanması, bedensel gevşemenin genelleşmesini ve derinleşmesini sağlar.