Bayramlar, Yortular ve Ritüeller

Tüm inanışlarda tarihin başlangıcından beri insanlar doğal, toplumsal olaylardan, sözlü geleneklerden, Kutsal Kitaplardan yorumlanan ritüellere göre mevsimsel döngü içinde bazı günleri farklı anlam ve amaçlarla Kutlama-Kutsanma- İbadet günleri olarak ayırmışlardır.

İnancından korkmayan için, Kitaplı veya Tek Tanrılı Dinlerin kökenini, Tek’liğin çokluk olarak anlamlandığı inançlardan “Pagan-Şaman-Grek-Roma-Mısır-Mezopotamya”, Göksel düzeni ve uygulamalarından aldığı Bütünsel Teolojik görüş olarak kabül edilmektedir.

Pagan Kökenli Bazı İnançlar ve Ritüeller

Köklerini En Karanlık Gece-Üçyüzlü Tanrıça’ nın Günü 21 Aralık ve Mitras’ ın doğum gününden alan, Hristiyanlıkta 24 Aralık Hz. İsa’ nın doğum günü Noel kutlaması olarak geçer. Gregoryanlar 6 Ocak’ta kutlarlar. Noel kutlamalarında Üç Missa (Ayin) düzenlenir. Noel kutlamalarındaki Noel Baba Epistos Nikolas’ ın Hz.İsa’ nın doğum günü ile ilgisi yoktur, Anadolu’ daki ritüellerle ilgilidir. Çam Ağacı ise kökenini, Ağaç Kültü ve Ermeni Mitolojisindeki onuruna çam ağaçlarına av hayvanları asılan Tanrı Amanor kutlamalarından alır. Yeni yıla giriş öncesi yapılan ibadet ve niyetler Ay Takvimindeki ayarlamalarla tüm dünyada aynı zamana gelir böylece niyetlerle yıllık kişisel kader planları ve enerjisi ortaya çıkar.

Tek Tanrılı dinlerdeki Pagan inancın yok edilmesine yönelik tüm çabalara rağmen, günlük hayatımızdaki pek çok davranış, uygulama Pagan inanç kökenlidir.

Tanrıları onurlandırmak için adak adamaktan, mum yakmaktan, Druid ve Şaman Kutsal Ağaç Kültlerindeki dilek ağacı, Şaman ve Pagan Ritüellerindeki Türbe etrafında dönmek, Şaman inançlarında Kötü ruhları kovan ve Ağaçlara Haber vermek için tahtaya vurmak, Roma inançlarından suya para atıp dilek tutmak, Pagan Gelinin Günü ’nden gelinin başına pirinç serpmek, gelinin ayakkabısının altına bekar bayanların ismini yazmak, Tanrıça Bast’ ın Tasviri Siyah kedinin Britanya’ da şans sembolü sayılması, Midsummer ve Ateş kültlerindeki ateşe sövmenin uğursuzluk sayılması, Beltane kökenli 1 Mayıs’ tan önce çiçek koparmanın uğursuzluk sayılması, Yule kökenli Narın bereketli sayılması, Midsummer kökenli ekmeğe basmanın uğursuzluk sayılması,

Haftanın Günleri Monday- Moon Day Ay günü, Tuesday - Tiw's day Tanrı Tiw' in günü, Wednesday - wodens day: Tanrı Woden' in günü Thursday - Thor's day Tanrı Thor'un günü Friday - Fria's Day: Tanri Freya' nın günü Saturday - Satürn's day: satürn' ün günü Sunday - sun day: güneş günü (Hz. İsa’nın Günü) Pagan inanç kökenlidir.

Kurban inancında, ilk doğan çocukların kurban edilmesi ritüeli, Kartaca’ lılardan başlar. Kartaca’ lılarda doğan ilk çocuk Tanrı Baal Hammon’ a, Roma’ da büyük tehlikelerden sonra devlet kararıyla ilk erkek çocuk kurban edilirdi. Mısır’ daki Amon-Ra’ yı temsil eden koç, Eski Yunan’ da Adak hayvanları, Katoliklerde kilise kurallarına karşı gelenlere verilen kilise yargısı “Kurban” adı verilir. Hz. İbrahim ilk oğlu yerine koç kurban ederek toplumsal bir inanç devrimini ortaya koymuştur. Musevilikte Esaretten Kurtuluş Pesah Bayramı, Mısır’da erkek çocukların kurban edilmesi sırasında Musevi evlerin atlanması ve Hz Musa ile birlikte ekmeklerini mayalamaya bile fırsat bulamayan Musevi ataları anısına 8 gün boyunca mayalanmış yiyecek yemeden kutlanan bayramdır. Adak ile ilgili inançlarda Müslümanlıkta bazı istiare ve niyaz ritüellerinde olduğu gibi Musevilikte “Nezir” e göre niyaz, dilek kabül olana kadar et,içki ve cinsel ilişki yasaktır.

Hz. İsa’ nın etini sembolize eden ekmek, kanını sembolize eden şarap töreni Communio, Pesah Bayramının bir başka şeklidir ve kökeninin Dionysos Kültünden geldiği düşünülmektedir.

Kitaplı Dinlerde Bazı Önemli Bayramlar Yortular ve Ritüeller

Musevilikte

Şabat: Yaratılışın 7. Günü dinlenme ve ibadet günüdür. Cuma akşamından Şabat Masası hazırlanır.

Roş Kadeş: Ay Takvimine göre düzenlenen Musevi takvimi güneş takvimine göre her yıl 11 gün geriler, eşitlemek için 19 yılda 7 defa bir yıla bir ay eklenir, Ay takviminde

Yeni Ay ilk göründüğü gün bayram kabül edilir. “Yeni Ay” için Gökyüzü bulutsuz ise Berehalar söylenir.

Yamim Noraim Roş Aşana Yom Kipur: Yamim Noraim Yüce Günlerdir. Roş Aşana ve Yom Kipur bayramlarının ortak ismidir, iki bayram arasındaki süre Evrenin Efendi’ sinin insanları yargılama günleridir. Roş Aşana Yeni Yıl Bayramıdır, Tişri/ Muharrem ayının ilk gününe gelir, bu sürede Evrenin Efendi’ sinin karşısına arınmış olarak çıkabilmek için dualar edilir. Yom Kipur Tişri/ Muharrem ayının 10. günüdür. Tevrat’taki Kefaret, pişmanlık tövbe Alevi Bektaşi inancında olduğu gibi ve oruç günüdür. Oruç, Kerbela yası için tutulur. İnananlar için Masumu Pak Ehli Beyt evlatları gibi arınmış olmak için niyettir. Kipur’ dan bir gün önce, erkek için horoz kadın için tavuk kesilerek ihtiyacı olanla paylaşılır. Kipur akşamına kadar açık tutulan iyi davranışları kaydeden 1. Kitap, kötü davranışları kaydeden 2.Kitap, aradaki davranışları kaydeden 3.Kitap vardır.

Sukot: İsrailoğulları’ nın çölü geçmelerini kutlayan 7 günlük bayramdır. Çölde çardaklarda uyudukları hatırlanarak söğüt dalı, mersin dalı, turunç ile çelenk yapılır.

Simhat Tora: Sukot bayramından sonra bereketli yeni bir yıl için Tora’ nın yeniden okunmasıdır, kutlama bereket içindir. İslamiyette Kadir Gecesi ve Arife gününde benzer şekilde yeni bereketli yıl için Kuran-ı Kerim Hatmi tamamlanır.

Hanuka: Kutsama-Işıklar Bayramıdır. Epifanes tarafından kapatılan mabedin yeniden açılması ve kutsanmasının bayramıdır. Mabedte ancak 1 gün yetebilecek yağla Menora yakılmış, Menora sönmeden 8 gün yanmıştır. 8 gün boyunca Hanukiya yakılarak kutlanır. 1.mum: “Işık Olsun!” emridir. 2.mum İlahi ışık, 3.mum Adalet, 4.mum merhamet, 5.mum kutsallık, 6.mum sevgi, 7.mum sabır, 8.mum cesarettir.

İslamiyette de benzer şekilde 5 Kandil Gecesi vardır.

Beraha de Las Frutas Meyve Geleneği olarak da kutlanan yeni ağaç fidanlarının dikildiği Tu Bişvet Ağaç Bayramı, Kraliçe Esther onuruna kutlanan herkesin özelikle Esther ismini taşıyanların oruç tuttuğu Purim Bayramı, Musa Peygamber’ e 10 Emri verdiği gün anısına kutlanan Şavout Hasat Bayram ları vardır. Her yıl 14 Nisan’ da İsa Peygamber ve 12 Havarisi anısına tüm ailenin toplanıp yediği Son Akşam Yemeği Günü ve Nebukadzanar kuşatması ve Nazi katliamında ölenler anısına dua edilen Asara Betevet Günü önemli günlerdendir.

Günümüze gelen kutlama ve ritüellerin kaynağının paganizm kökenli olduğunu gösteren kısa bir yazı,teşekkür ederim.Daha detaylı incelendiğinde daha bir çok inanış ve kutlamanın kökeninin de paganizmden geldiği görülebilir. Hristiyanlığın onca çabasına rağmen yok edemediği ve hatta kendi benimsediği bir çok inanç mevcut. Bir kültürü yok etmek imkansız gibi bişeydir,yok ediyim derken elinize yüzünüze bulaşır,bakarsınız ki yok etmeye çalıştığınız şey oluvermişsiniz...

kültürü yok etmek için anatiplerini yok etmelisiniz ve böyle bir şey elvetteki imkansızdır .ama hristiyanlıktaki iş birazda amaç doğrulsunda yapılmış gibi temelleri sallanan romanın 3 kıtaya sahip olma hayallerinin saçma olduğunu görünce bu temeli birleştirmenin en kolay yolubu seçtiler ortak bir kültürel değer yani din .sonuç mitra kültünde,isis kültünden paganizmden vb. vb. toplama bir din ...

bende kendi doğum günüme denk gelen kelt bayramını paylaşayım

İMBOLİC/OİMELC(mum yortusu)

kış ortası bayramı genelikle 31 ocak güneşin batması 1 şubat şafağa kadar yanan mumlarla kutlanır.

zaman :şubat arifesi

modern karşılığı:Aziz Brigid günü

Ortak kültür amacıyla İsa'nın doğum gününe bile ayar çekebilen bir yapıları var

şaşılacak bir şey yok roma üzerine baskı kurduğu barbarlardan daha barbar bir devletti aslında

şaşılacak bir şey yok roma üzerine baskı kurduğu barbarlardan daha barbar bir devletti aslında

:clapping: alkışlar ve devam ederim konuya

Hristiyanlıkta:

Hristiyanlıktaki Toplanma Yeri Kilise Tanrı’ nın Evi Mabed inancı Eski Mısır’ daki

Firavun/ Pharaoh Baba‘ nın-Tanrı’ nın Evi, Roma’ daki Papa-Baba Evi inancı aynı köklerden gelmektedir. Ayin-i Ruhani denilen Hristiyan dini törenlerinde Kutsal günlere ve bayramlara göre Rahiplerin giysileri değişir. Pazar günleri yeşil, bayramlarda kırmızı, ölüler için yapılan törenlerde siyah ve mor giyilmektedir. Ayin-i Ruhani’ lerin en önemlisi Missa Ayini-Ekmek Kırma-Şükran Duası Ayinidir.

Hristiyan dini takvimine göre dini sene 3 döneme ayrılır.

Noel Dönemi, Paskalya Dönemi, Olağan Pazar Günleri Dönemi

Noel Dönemi: Noel’ den önceki 4.Pazar günü başlar, Ocak Aynın ilk yarısındaki Hz. İsa’ nın Vaftiz Töreni ile biten dönemdir. Noel Bayramından önceki 4.Pazar’ da Noel Perhizi ile başlar, genelikle ayin rengi mordur, oruç tutulur ve 4 mumlu Noel çelengi hazırlanır. 25 Aralık’ ta Hz. İsa’ nın doğum günü Noel Bayramı, Noel’ den sonraki ilk Pazar günü Meryem&Hz. İsa&Yusuf adanan Kutsal Aile Bayramı, 2-8 Ocak arasında Doğu’ dan Müneccim Kral’ ların gelişinin kutlandığı Epifanya Bayramı,

genellikle 6 Ocak’ ta denize Hz. İsa Resimli Haç atılmasıyla Vaftiz Günü kutlanır. Sudan haçı çıkaran kutsanır. Vaftiz Günü ile Noel Dönemi biter.

Paskalya Dönemi: Kül Çarşambası ile başlar. Büyük Oruç Devresi başlangıcı Kül Çarşambası’ dır. Paskalya’ dan 7 hafta önceki Çarşamba günü başlayan Hz. İsa’ nın çöle çekilip tuttuğu 40 veya 46 günlük oruç gibi, Günahtan Vazgeçme dönemidir. İlk gün Missa Ayini’ nde küller inananların alnına tövbe sembolü olarak sürülür.

Ortaçağ’da Kül Çarçambası öncesinde bir yemek yenilerek, et yeme perhizine girilirdi.

Etlere Veda Carne Vale 19. yy da maskeli festivale dönüşmüştür.

Paskalya Bayramı öncesinde Kutsal Hafta Günlerinde, Hz. İsa’ nın Zeytin Dağı’ ndan Kudüs’e girişinin hatırlandığı zeytin ve şimşir çelenkleriyle süslenen Missa Ayiniyle Kutsal Pazar, Hz. İsa’ nın Son Akşam Yemeği Cena 13 Nisan

Büyük Kutsal Perşembe, Hz.İsa’ nın acılarının hatırlandığı, Rahiplerin kırmızı giydiği

Kutsal Cuma, Paskalya Bayramı önceki günü Akşam Ayiniyle Kutsal Cumartesi

Ayinleri yapılır.

Hz. İsa’ nın dirilişi Paskalya Bayramı ile kutlanır. Boyanmış kırmızı yumurtalar dirilişin sembolüdür. Pagan ritüellerinde olduğu gibi doğanın dirilişi, ilkbaharın gelişi kutlanır. Ostara inançlarında da dengenin sembolü haç vardır. İlkbaharı, yeni başlangıçları müjdelen kelebekler de Paskalya/ Ostara sembolüdür. Dirilişin Kutsanması Büyük Ana Kybele ve Attis ile başlar. Paskalya dönemi Kutsal Ruh’ un Kudüs’ te Havarilere göründüğü Pazar günü kutlanan Pentekost Bayramı ile tamamlanır.

Olağan Pazar Günleri Dönemi: Pentekost Bayramı’ndan sonraki ilk Pazar

Üçlü Birlik Bayramı, sonraki Perşembe veya Pazar Efkaristiya Bayramı,

Dini yıl takviminin sonunda son Pazar günü Hz. İsa’ nın Krallığı Bayramı kutlanır.

Krallık Bayramı Mesih İsa’ nın Kıyamet Günü döneceği hatırlanan bayramdır.

Hristiyanlıkta Bazı Aziz ve Kutsal Kişilerle birlikte anılan kutlanan günler vardır.

1 Kasım’ da kutlanan Meçhul Azizler Bayramı, 2 Kasım Ölüleri Anma Günü-Halloween, Pagan ritüellerde 31 Ekim 1 Kasım Samhain Ölüler Dünyası ile Perdenin inceldiği geceye denk düşmektedir. 1 Mayıs İşçilerin Koruyucusu

Hz. Yusuf’ u Anma Günü, Pagan takviminde Beltane Bayramıdır. 29 Eylül Melekler Bayramı, 14 Eylül Diriliş Kilisesi Kutlamasıdır. Büyük Ana Bakire Kybele’ nin Attis’ i doğurması gibi, Bakire Lekesiz Meryem Ana’ dan Hz. İsa doğmuştur.

25 Mart Beşaret-i Meryem Günü olarak anılmaktadır.

İlginç..Varya küçükken Türkiyede olmasını tek istediğim bayram Cadılar Bayramı'ydı .

Müslümanlıkta

İslam Ezoterizminde dinsel törenler Ayin-i Cem’dir.

Ramazan Ayı 30 günlük oruç tövbe bitiminde Şeker Bayramı,

İslam Dini şartlarından, Kurban Kefareti Ritüeli Kurban Bayramı

İslam Dininin en önemli bayramlarıdır.

Kandiller/ Kutsal Geceler:

Hz. Peygamberin doğumunun müjdelendiği gece Mevlid Kandili,

Hz. Peygamberin ana rahmine düştüğü gece İhsan ve Armağan Gecesi Regaip Kandili,

Hz. Peygamberin Göğe Çıktığı gece Miraç Kandili,

İmtiyaz sahibi olanların ve olacakların gecesi Berat Kandili,

Ramazan Ayının 27.Gecesi Işığın Gecesi Kadir Gecesi

İslam İnancındaki 5 Aydınlanma Gecesidir.

Mirac’ ün Nebevi Peygamberin Göğe Çıkışı, Uruc-i İsa Hz. İsa’ nın çarmıha gerilip göğe yükselişidir. Kandillerin ayrı ayrı dua ve namaz ritüelleri vardır.

Ancak asıl amaç tövbe ve idrak ile ilgilidir.

Nevruz: Kökeni Büyük Ana Kybele Kökenli Ostara/ Paskalya 21-22 Mart

Bahar Bayramıdır. Nemrut’ un ateşinden Hz. İbrahim’ in kurtulduğu, Nuh ‘un gemisinin Dağa oturduğu gündür. Bayram Aşure tatlısı ile kutlanır. Kırmızı Nevruz rengidir. Muharrem Ayı sonunda Aşure yapılır.

Günler: Sefer Ayının son Çarşamba Günü Hz. Peygamberin hastalığını anımsattığı için pek uğurlu sayılmaz, Türklerde “Çıkmaz Ayın Son Çarşambası” buradan gelmektedir. Cuma günü ise Yevm-Ül Urube Süslenme Günüdür.

Toplumlarda Pagan inançlardan Kitaplı dinlere geçişte, ritüeller, inançlar kimlik değiştirerek, şeklen çoğu zaman aynı kalarak aktarılmıştır. Anadolu Kültü, Ortadoğu birbirini etkilemiştir. Toplumlarda eski ritüeller kaybolmamıştır. Kitaplı Dinlerdeki uygulamalar gibi, bugün sosyolojik olarak hala araştırılan alışkanlıklar da vardır.

Bu alışkanlıkların “Kolektif bilinçdışı” ile açıklanabilen nitelikler taşıdığı söylenebilir.

Örneğin sigaranın konsantrasyon için tüketilmesi Eski “Tütsülenme” Ritüelleri ile,

Kadın ve Erkek Takılarının Eski “Muska” larla ilgili olması gibi bazı alışkanlıklar geçmişin izlerini taşır.

zeynep ergen..