Hıdırellez Bayramı

umarım konuyu doğru yere açmışımdır arkdşlar konuya en uygn yer brası sanırım.

Hıdrellez, bütün Türk dünyasında bilinen mevsimlik bayramlarımızdan biridir.Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan hıdrellez günü, Hızır ve İlyas Peygamber’in yeryüzünde buluştukları gün olması nedeniyle kutlanmaktadır.Hızır ve İlyas sözcükleri birleşerek halk ağzında hıdrellez şeklini almıştır.Hıdrellez günü,Gregoryen takvimine göre 6 Mayıs eskiden kullanılan Rumi takvim olarak da bilinen Julyen takvimine göre 23 Nisan günü olmaktadır.

Halk arasında kullanılan takvime göre eskiden yıl ikiye ayrılmaktadır:6 Mayıs’tan 8 Kasım’a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini,8 Kasım’dan 6 Mayıs’a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini oluşturmaktadır.

Bu yüzden 6 Mayıs Günü kış mevsiminin bitip sıcak yaz günlerinin başladığı anlamına gelir ki,bu da kutlanıp bayram yapılacak bir olaydır.Hızır ve Hıdrellezin kökeni hakkında çeşitli fikirler ortaya atılmıştır.

Hızır,yaygın bir inanca göre, hayat suyu (ab-ı hayat) içerek ölmezliğe ulaşmış;zaman zaman özellikle baharda insanlar arasında dolaşarak zor durumda olanlara yardım eden, bolluk-bereket ve sağlık dağıtan,Allah katında ermiş bir ulu ya da peygamberdir.Hızır’ın hüviyeti,yaşadığı yer ve zaman belli değildir. Hızır, baharın, baharla vücut bulan taze hayatın sembolüdür.Hızır inancının yaygın olduğu ülkemizde Hızır’a atfedilen özellikler şunlardır:

1)Hızır, zor durumda kalanların yardımına koşarak insanların dileklerini yerine getirir.

2)Kalbi temiz, iyiliksever insanlara daima yardım eder.

3)Uğradığı yerlere bolluk, bereket, zenginlik sunar.

4)Dertlilere derman,hastalara şifa verir.

5)Bitkilerin yeşermesini, hayvanların üremesini,insanların kuvvetlenmesini sağlar.

6)İnsanların şanslarının açılmasına yardım eder.

7)Uğur ve kısmet sembolüdür.

8)Mucize ve keramet sahibidir.

Hıdrellezle İlgili Diğer İnançlar

Hıdrellez’de tamamen inançtan kaynaklanan, yapılması uygun veya uygun olmayan davranışları belirtmek gerekir.

Hıdrellez gece ibadetle geçirilir. Ertesi gün temiz giyimli olarak dolaşmak gerekir. Evde genel temizlik yapılır. Çeşitli yiyecekler hazırlanır. Hıdrellez günü için, yumurta kaynatılır. Ağzı açık bükme, katmer, börek, irmik helvası vb. gibi yemekler hazırlanır.

Hıdrellez sahabı erken kalkmak uğurlu kabul edilir.

Sabahleyin dua edilmesi, dilek ve temennilerde bulunulması, toplu olarak ailece yemek yenilmesi, Kuran kıraatı, sabah namazından önce kabir ziyareti yapılması gereken adetler olarak görülmektedir.

Ellere ve ayaklara kına yakılır. ( kadınlar )

Akarsuya, dilekler bir kağıda yazılarak bırakılır. Mesela İzmir ve çevresinde dilek kağıtları Hıdrellez sabahı denize bırakılmaktadır.

Nişanlı çiftler arasında karşılıklı hediyeler gönderilir.

Hıdrellez günü evler ilaçlanmaz. Nasip süpürülür inancı ile bazı bölgeler de evler süpürülmez.

Kuru baklagiller bir torba içinde bahçede ağaçlara asılır. Hıdır Baba’nın kamçısıyla bunlara dokunması ve bereket getirmesi dileği tutulur. Buna benzer biçimde ev, araba, çocuk ziynet eşyası resimleri de yapılarak bahçeye muhtelif yerlere asılır.

Evde kalma tehlikesiyle karşı karşıya genç kızların başları üzerinde Hıdrellez günü yeni kullanılmamış kilit açılır.

Hıdrellez günü, açların doyurulması, dargınların barıştırılması, üzüntülü olanların sevindirilmesine çalışılır.

Hıdrellez’de içki içilmez, kumar oynanmaz.

Yoğurt çalınır. Ancak maya kullanılmaz. Yoğurdun tutması halinde eve Hıdır’ın uğradığına inanılır.

Hıdrellez günü kırlara gidildiğinde Hıdrellez azığını çalma adeti yaygındır.

Evin pencere ve kapıları kapatılmaz.

Hıdrellez’de yapılmamasına çalışılan işleri ise şöyle sıralayabiliriz:

Hıdrellez günü sabah erkenden kalkmayan kişinin işleri ters gider. Geç kalkmak kusur addedilir.

Hıdrellez’de salıncakta sallanmayanın o yıl çeşitli rahatsızlıklarla karşılaşabileceğine inanılır. Salıncakta sallanma bir bakıma ateş üzerinden atlama şeklinde o yıl için sağlık ve sıhhat dileği geleneği ile aynıdır. Hastalıkların, dertlerin sallanma sırasında döküleceğine inanılır.

Hıdrellez günü çamaşır yıkanmaz. Yünlü giyecekler güneşe çıkarılır.

Hıdrellez günü un elenmez ve ekmek yapılmaz.

Yeşil ot, dal veya çimen koparılmaz.

Çiçek toplanmaz.

Bağ ve bahçelerde çalışılmaz, tarlaya gidilmez.

Hıdrellez günü akşama kadar un kabına veya hamur tahtasına el sürülmez.

Eve kuru çalı-çırpı götürülmez.

İnanışlara Göre Neler Yapmalı, Neler Yapmamalı?

- Hıdrellez, evlerde temizlik yapılarak karşılanmalıdır.

- İneklerin sütü kesilmesin diye Hıdrelleze 7 gün kaldı mı kimseye peynir ve yoğurt mayası verilmez.

- Evin bereketi gitmesin düşüncesiyle kimseye ekmek mayası verilmez.

- Hıdrellezden 1 gün önce (5 Mayıs) kırlardan 41 çeşit ot, küçük taş ve kekik otu toplanır. Bunlar su dolu bir kap içine atılır ve Hıdrellez sabahı bu suyla el, yüz yıkanır (Bunu yapmakla cildin güzelleşeceğine ve hastalıklardan arınıp, zindelik kazanılacağına inanılır).

- 5 Mayıs’ta 41 çeşit ot toplanıp eve gelince evde bulunan eski asırlar ve eski eşyalardan bir kısmının yakılmasıyla bit, pire ve günahlardan arınılacağına, yakılan bu ateşin üzerinden atlamakla da yıl içinde kazanılmış olumsuz ve kötü şeylerin yok olacağına inanılmaktadır.

- Hıdrellez gecesi (5 Mayıs’ta) evin ana giriş kapısına ağaçlardan koparılan yeşil yapraklı dal konur. Özellikle kapıya asılan söğüt dalının sağlık getireceğine inanılmaktadır.

- Hıdrellez akşamı toplanan genç kızlar bir çömleğin içine kendisine ait bir eşyayı (boncuk, yüzük) atarlar. Hıdrellez sabahı tekrar toplanan genç kızlar küçük bir çocuğun gözlerini bağlayarak çömlekten boncuk ve yüzükleri tek tek çektirirler. Bu sırada mani bilen kızlar da tek tek mani söylerler. Kimin eşyası hangi manide çömlekten çekilmiş ise o genç kız o maniyi kendine göre yorumlar.

- Hıdrellez gecesi ısırgan otu koparılıp evin önüne konur. Isırgan otu sabaha kadar yendiyse, o kişinin seneye Hıdrelleze kadar öleceğine, yenmediyse yaşayacağına inanılır.

- Hıdrellez akşamı ( 5 Mayıs) kadın ve kızlar ellerine kına yakarlar.

- Hıdrellez akşamı (5 Mayıs) bahçede kenar ve köşelere bakılır. Şayet bakılan yerlerde toprak parıldarsa orada hazine olacağına inanılır.

- Hıdrellez akşamı ( 5 Mayıs) ikindiden sonra bahçede bulunan gül ağacının altına insanlar isteklerinin resmini çizerler. Örneğin ev isteyen ev şekli, araba isteyen araba şekli, hayvan isteyen hayvan şekli, evlilik isteyen sevdiğini canlandıran bir resim çizer ve dilekte bulunurlar. Bunu yapmakla o yıl içerisinde isteklerinin gerçekleşeceğine inanırlar.

- Hıdrellez sabahı uykudan erkenden kalkılır.

- Hıdrellez sabahı anne ve babalar çocuklarını uykudan erken kaldırmak için “kalkın” demezler “uçun, uçun” derler.

- Hıdrellez sabahı insanlar uykudan yeşil dallarla uyandırılır.

- Hıdrellez sabahı erkenden kalkılıp dereden 3 kez geçilir. Çim üzerindeki çiğlere el sürülüp yüzler ıslatılır.

- Boyu çok uzun olanların başına hıdrellez sabahı çubukla vurulur (Boyun fazla uzamaması için).

- Meyve yapmayan ağaçlar Hıdrellez sabahı baltayla korkutulur (Ağaçların korkup meyve vereceğine inanılır).

- Hıdrellez sabahı hayvanlar yeşil dallarla dereye sulamaya götürülür.

- Hıdrellez günü uyku uyunmaz. Uyku uyunursa bütün yıl uyunulamayacağına ve işinin iyi gitmeyeceğine inanılır.

- Hıdrellez günü badana, temizlik yapılmaz. Kıra çalışmaya gidilmez.

- Hıdrellez günü un elenmez, çamaşır yıkanmaz.

- Hıdrellez günü dikiş dikilmez.

- Hıdrellez günü kavga edilmez. Kavga edilirse bir yıl boyunca kavgalı olacağına inanılır.

- Hıdrellez günü hamile kadınların salıncakta sallanmasına izin verilmez.

- Hıdrellez günü makas iple bağlanır, açılmaz. Makas kimseye verilmez, elle tutulmaz.

- Hayvanların sütünün çok olması için Hıdrellez günü süt pişirilmez, gece pişirilir. Sütü olmayan komşulara süt verilir, yayıkta ayran yapılıp komşulara dağıtılır.

- Hıdrellez günü ekmek yapılmaz.

- Bazı köylerde Hıdrellez sabahı silah atılır.

- Hıdrellez günü beyaz kelebek görülürse o yıl şans ve kısmetin açık olacağına inanılır.

Hıdırellez Hakkında Söylenen Birkaç Atasözü

Hıdrellezde yağan yağmurun bereketli olduğunu belirtmek için; "Hıdrellez yağmurunun damlaları altın olur." denmektedir.

Toprakla ilgili işlerin Hıdrellezde kadar yapılması gerektiği konusunda "Hıdrelleze kadar bir tutam, Hıdrellezden sonra tutam tutam." denmektedir.

Hıdrellezden sonra yaz olacağı konusunda "Az bilirim uz bilirim, Hıdrellezden sonra yaz bilirim." denmektedir.

Kalbi temiz olan insanların zorda kaldıklarında beklemedikleri yerlerden yardım görebileceklerini belirtmek için de "Kul sıkışmayınca Hızır yetişmez." atasözü kullanılmaktadır.

önce hıdırellez günü katmer börek vs. yapılır diyor yazıda aşağıda ise hıdırellez günü un elenmez ekmek pişirilmez deniyor

Detaya takilma bnce internetten topladigim bilgiler bunlar sonucta bilgilendirmek istediim konu hidirellez gunu istenerek ve cok inanarak isteklerini resimle bir kagida yazip gul dikili bi yere gomersen dileklerin belirli bi bzmnda (tanidigm brinde 3 ay civrnda) gerceklesiyor. Inanarak yaparsan tabi.

Detaya takilma bnce internetten topladigim bilgiler bunlar sonucta bilgilendirmek istediim konu hidirellez gunu istenerek ve cok inanarak isteklerini resimle bir kagida yazip gul dikili bi yere gomersen dileklerin belirli bi bzmnda (tanidigm brinde 3 ay civrnda) gerceklesiyor. Inanarak yaparsan tabi.

Türkçe kelimelerin eksik yazılmaması için bulduğum her ağaca binlerce kağıt asacağım..

Evet , bu sene ki dileğim bu olacak...

Hızır diye bir varlık yoktur kişisel araştırmalarımca hızırın çok farklı bir sembolik metod için kullanıldığını farkettim:)

anneannemde tutturmuş sen hıdrellez kızısın diye :D

hızır arapça anlamı yeşilliktir islami görüşlerin tevsirlerinde insan maneviyatının hayırlı olan bereketli her an yanında hazır olan yönünü temsil eder.

hızır bir şahıs olmaktan öte her insanın içinde var olan huzurun bereketin adıdır.

hızırın türkçe kelime karşılığı olan kökeni hazır bulunmaktan ve huzur kökeninden gelmektedir.

nasılki kötülük insandan insana elektirik akımı gibi yayılıyorsa ve bunun bir parçası olanlar farklı sembollerle kısaca şer le tabir ediliyorlarsa

hayırlı insanın hayır aleminin bir parçası olarak: "aynı anda hem burada hemde japonyada olmasıdır"

tabiki bu tek bir insanın üzerinden düşünmemek gerekir kişisel değil sistemsel olarak dikkate aldığımız zaman daha geniş sonuçlara ulaşabiliyoruz..

tasavvufta geçen bazı akıl almaz meseleler aslında bu manadadır..

ayrıca kurandada geçiyor hızır diyenler, kime danışırsa danışsınlar araştırsınlar kuranda hızır diye bir kavram yoktur..

kehf suresinde yer alan hz.musa ve hızır aleyhselam(allah tarafından ilimlendirilmiş kimse) konusu arapça anlamında hızır geçmez "allah tarafından ilimlendirilmiş kimse olarak geçer"..

ayrıca bakıldığında iki büyük şeriat peygamberi vardır biri musa diğeri muhammet her insan kitap getirmemiş peygamberler bile kitaba şeriata bağlı olmaları söz konusuyken nasıl musa şeriat sahibi olmayan birinden ilim öğrenmek ardınca gitmek isteyebilir bu mümkün değildir!

musa hem vahiy alacak hemde tanrının şeriat hükmünü yerine getirilmesi için insanların kendisine biat etmelerine emredecek sonra kendisi başka birine tabi olup ona biat edecek bu söz konusu değildir o halde musa şöyle demeliydi ben başka birine biat ettim siz bana değil hızıra biat edin derdi fakat böyle demiyor tanrının elçisi olan kendine biat edilmesine istiyor..

burada çelişki gibi görünen meselenin özünde anlatılmak istenen şudur:

kuranda bir çok ayet peygambere gün içerisinde vahiyle geldiği gibi gece rüya olarakta ayetler gelmiştir.

buradaki incelik "musa ile allah tarafından ilimlendirilmiş kimsenin kısası" rüya manasındaki ayetlerdir.

Aslında musanın rüyasında gördüğü "allah tarafından ilimlendirilmiş kimse muhammet peygamberden başkası değildir..

muhammedin musa döneminde yaşamasının imkanı yoktur musa ya allah geleceği müjdelemiştir

zaten ayetlerin anlamı önceki yaşamışlardan ders ibret alarak gelecekte olacakları insanların davranışlarının bir sonucu olarak şekilleneceğini bildiren bir rehber kitaptır.

tabiki bu bu yönde düşünenler için geçerlidir..

muhammed peygamberde sembolik olarak temiz insanı temsil eden örnektir. dinin tabirince insan eliyle bölünmemiş gönüle nefsi bir müdahaleyle istekte bulunulmamış olan temiz insan gönlündeki tanrı ona aslında muhammetteki kendi nuruna pak sevgiye sevgilim demesine işaret edebiliriz.

anneannemde tutturmuş sen hıdrellez kızısın diye :D

Anneannen sana hıdrellez kız benzetmesi yapmakta tamamı ile haklı

Hıdrellez akşamı ( 5 Mayıs) ikindiden sonra bahçede bulunan gül ağacının altına insanlar isteklerinin resmini çizerler. Örneğin ev isteyen ev şekli, araba isteyen araba şekli, hayvan isteyen hayvan şekli, evlilik isteyen sevdiğini canlandıran bir resim çizer ve dilekte bulunurlar. Bunu yapmakla o yıl içerisinde isteklerinin gerçekleşeceğine inanırlar.

denedim umarım olur

Ben gül fidanının altına gömdüm dileğimi

2 senedir gül fidanın altına gömdüğüm para kayboluyor. galiba kriz onuda vurdu. Bu sene euro gömeceğim bakalım ne olacak:D

Aslında islami bir inanıştan çok şamanik bir çalışma. İslamiyetten çok öncede Toprak Ana Gaia'dan bu tarz bir ritüelle dilek dilendiğine yönelik bilgiler mevcut. Ancak gül ağacına asmak ve sabahında akan suya atmak yanlış bir tasvir. Gül ağacının köküne yakın bir bölümüne gömmek önemli. Sabah kalkarak doğa içinde dileğinize odaklanarak bir çalışma yaparsanız uygun olabilir tabi ki. Bu gecenin dolunay gecesi olması da farklı bir şekil kattı

Açıkçası bugünün hıdırellez günü olduğunu bilmiyordum ama gittiğim gezide iki çift gül ağacının altına kağıt koyunca içimden geldi ve bende yaptım öylesine yaptıklarını düşünmüştüm. Şimdi okuyunca çok mutlu oldum inş olur istediğim şeyler

Gömdüğün yerden buldum. Bu sene almamış iyi olacak bu sene iyi

mevsimsel sıcakların başladığını ve soğukların geride kaldığını ihtiva eden paganizm bayramıdır. tüm paganistlere en içten dileklerimle ritüellerinin gerçekleşmesini diliyor esenlikler diliyorum.

ve bu günle ilgili olarak rahatsız olduğum bir durum da söz konusu belirtmek istiyorum.. bazı doğu mitolojisi ideolojisine ait misyoner kanallar bugün hıdırellezle ilgili hocalarla tanıtım şeklinde soru cevaplı programlar yaptılar ve bu hocalar kendi dinlerine göre hıdırıellezi dinlerinin gereği bir muhtevaymış gibi tanıttılar. bir kez daha anladım ki bu doğu mitolojileri paganizme ihtiyacı olmadan dogmatik olamıyorlar. çok şaşırdım. ananelerde paganizm olabilir bu normaldir ama bunun dogmatik diye inatla belirtilerek savunulan bir mitolojiyle nasıl bir bağdaştırması olabilir? hoca o kadar ısrarlıydı ki inandırmacılık payını hıdırellez kelimesinin etimolojik isminin hıdır ve eliya peygamberden geldiğini bile açıkladı.

hıdırellezde işlenilen fakat doğu mitolojisine göre kesin(!) batıl görülen ritiüellerin hangisi hocanın bağdaştırmaya çalıştığı dini inancın ritüelleri kapsamına eşitlenebilecek hak yolunda? ve doğaya ve insana karşı olan bir ideolojinin hıdırellezle sempatik görünmeye çalışmasına aklım sırrım ermedi? çok şaşırdım yani. hıdırelleze de bulaştılar ya helal olsun.

Bu gece Hıdırellez/Hıdrellez... Türk pagan takviminin en önemli günlerinden olan bugünün değerini bilmek ve ritüelleri ile kutlamak gerek.

Eski Türk toplumunda karanlıkların son günü olarak kabul edilen gün bugün ayrıca...

Bu özel günler sanallığın ya da Matrix'in dışında kalan, Doğa ile bağlayan önemli günler. Yok olmasına ya da sistemin bir parçası olmasına izin vermeyelim.

Basılmamış ve daha da ne zaman basılacağını bilmediğim "Türk Paganizmi" kitabından bir Hıdırellez derlemesi yaparsak :

«Hıdırellez ile ilgili olarak yaygın olan inanç, önceleri Hızır ile ilgili bir gün olmasına rağmen, daha sonraları, Hızır ile İlyas'ı bir araya getiren bir kutlama haline gelmesidir.

Hıdırellez günü genellikle 6 Mayıs'ta kutlanır. Bazı yörelerde 5 Mayıs bayram günü, 6 Mayıs Hıdırellez günü olarak kabul edilmekte ve törenler düzenlenmektedir. Hıdırellez günü (Rüz-ı Hızır) halk takviminde yazın başlangıcı olarak kabul edilir.

Türkler arasındaki halk takvimine göre bir yıl iki ana bölüme ayrılır. Hıdırellez gününden (6 Mayıs) 8 Kasıma kadar süren devre 186 gün olup Hızır günleri adıyla anılır. Bu dönem yaz mevsimi olarak adlandırılır. 8 Kasım'dan 6 Mayıs'a kadar süren ikinci devre kış devresi olup Kasım günleri olarak adlandırılmakta ve 179 gün sürmektedir.

Türk kültüründe bu kadar yer etmiş olan bu özel gün aslında bir bahar kutlamasındır. Ancak daha sonra İslam kültürünün de etkisi ile Hızır efsanesi bu kutlamaya karışmıştır.

Hızır sözcüğünün etimolojisi aslında çok ilginçtir. Hızır’ı hız ve ateş ile ilişkilendiren olmuştur.

Mirali Seyidov’un aktardığı bir mani de bu bağlamda önemlidir:

“Hızır, Hızır hız getir,

Var dereden od getir,

Hızır’a Hızır deyirler,

Hızır’a çırağ koyurlar.”

Hızır bu anlamıyla da Bahar’da havaların ısınmasını temsil etmektedir. (Cemre inancı ile de karşılaştırılabilir)

Ancak öte yandan Hıdır sözcüğünün “yeşil” ile olan ilgisi, “Hıdırlık” sözcüğünün “Yeşillik” anlamına gelmesi düşündürücüdür. Ayrıca halk inançlarında yer alan ve Hızır’ın yeşil giymesi ile ilgili inançlar, Hızır’ın dolaştığı ya da namaz kıldığı yerlerin yeşermesi, Kuzey Batı Avrupa inançlarındaki “Green Man” / “Yeşil Adam” inancını anımsatmaktadır.

Bu bağlamda Hıdırellez’in yaz başlangıcı olarak kabul edilmesi de anlamlıdır. Ayrıca Bahar da kış karanlıklarında tam bir kurtarıcı olarak gelmektedir.

Hızır – İlyas beraberliğine çok fazla girmeden, İlyas Peygamber hakkında Tevrat’ta yazılanları düşünürsek ve İslam inancı ile karşılaştırırsak aslında İlyas’ın da Hızır’a benzer özelliklere sahip olduğunu, Hızır-İlyas birleşmesinin aslında Hızır’ın bu gücü eline aldığı zaman olduğunu da düşünebiliriz. » (Çıkmamış "Türk Paganizmi" kitabından derleme)

Sonuçta, İslam öncesi, Türk paganizmine ait bir inancın, İslam kültürü ile birleşmesi bugünkü Hıdırellez inancını doğurmuştur.

Erhan ALTUNAY

Hıdrellez’de salıncakta sallanmayanın o yıl çeşitli rahatsızlıklarla karşılaşabileceğine inanılır. Salıncakta sallanma bir bakıma ateş üzerinden atlama şeklinde o yıl için sağlık ve sıhhat dileği geleneği ile aynıdır. Hastalıkların, dertlerin sallanma sırasında döküleceğine inanılır.

Sabah erkenden kalkıp parkta salıncakta sallandım fakat sonra internetten baktım kimisi hıdırellez de yapılmayacaklarda salıncakta sallanmayın diyor?

=:

Bende salıncakta sallanmıştım hamile olanlar sallanmasın diyor ah gecen senelerde neler neler yapmıştım hiç birini not etmemişim bu sene kayıt edicem inşallah

ınancım geregı hıdırellez bana uyan bır sey degıl ancak kutlamalara katılmaktan buyuk haz alıyorum ınanan herkese saygım sonsuz tabıkı amac eglenmek

hıdırellez şafağında

yıldızların arasında

kükredi dar ağacında

delikanlım deniz

hıdırellez gecesi öldürülen 3 güzellik gelir aklıma başka da bir anlamı yok zaten bu anlam yeterince dolu bu yüzdendir oğlumun adı deniz