Nusrat Fateh Ali Khan

Nusrat Fateh Ali Khan

http://www.imran.com/pakistan/music/pakipop/pics/khan.jpg

Nusret Fatih Ali Han (Nusrat Fateh Ali Khan) (1948-1997), Hint yarı kıtasının en popüler şarkıcılarından biri.

13 Ekim 1948'de Pakistan'ın Pencap bölgesinde Faysalabad'ta doğdu. Nusret Fatih, "Ben sufi değilim" der ve ekler, "ama sufilerin yolundayım." Ehl-i Beyt aşığıdır, fakat şii değildir. Eserlerinden açıkça anlaşılabilir. Nusret Fatih Ali Han ağırlıklı olarak kavvali söyledi. Kavvali (qawwali) terimi, Pakistan ve Hindistancivarında Peygamber ve arkadaşlarına naat, mersiye, methiye okuyanlara verilen bir addır. Ama tüm dinlerden izleyiciler topladığı kişisel tarzını oluştururken geleneksel klasik müzik olan Khylal gibi diğer anonim türlerde de eserler verdi. Pakistan'da ileri derecede eğitim almış, bazılarının ailesinden de olduğu bir grupla birlikte çalıştı.

1971'de Nusret babasından grubun liderliğini devraldı. 70'ler ve 80'lerde Nusret'in müziği dinamik Hint ve Pakistanfilm endüstrisi ile gittikçe eş anlamlı hale geldi ve popülerlik kazandı. Peter Gabriel'in Nusret'in müziğine duyduyduğu hayranlık onu derleme albümler, festivallerde boy göstermeler ve daha sonralarda da Virgin / Real World Records etiketli kişisel albümlere yöneltti. Bu albümlerin ilki Nusret'in Pakistan'daki lakabına gönderme yapıyordu: ŞehinŞah-ı Kavvali (ShanenShah-e-Qawwali); Kavvalilerin Padişahlar Padişahı. Mustt Mustt albümünde deneysel besteci Michael Brook sesini Batı müziğine uydurmayı amaçlayan çalışmalar yaptı. Geleneksel şarkılar Batı ritimleri çevresinde hazırlanmış klasik vokal talimleriyle yer değiştirdi. Massive Attack tarafından yapılan bir remix İngiltere'de sürpriz bir şekilde club hiti oldu.

Nusret Shahbaaz albümüyle kökenlerine geri döndükten sonra da Real World serisinden Kavvali ve Batıdaki tepkilerinin karşılıklı olarak yer aldığı albümler serisine devam etti.

Nusret Fatih Ali Han 16 Ağustos 1997'de Londra'da böbrek ve karaciğer yetmezliğinden hayatını kaybetti.

Diskografi

• 1985: Love Songs
  
• 1985: Nusrat Fateh Ali Khan en concert à Paris, Vol. 1-5
  
• 1988: Devotional Songs
  
• 1989: Shahen - Shah (Label: Real World)
  
• 1989: Yeh Jo Halka Halka (Label: Jaro)
  
• 1990: Mustt Mustt
  
• 1990: Supreme Collection
  
• 1991: Shahbaaz
  
• 1994: The Last Prophet (Le dernier prophète)
  
• 1995: Night Song
  
• 1996: Prophet Speaks
  
• 1997: Megastar
  
• 1997: Star Rise - Remixes
  
• 1998: Rapture
  
• 2000: Dust To Gold
  
• 2000: Ecstasy
  
• 2000: Magic Touch
  
• 2000: Swan Song
  
• 2000: Traditional Qawwali, Vol.1
  
• 2001: Body & Soul
  
• 2001: Live at the Royal Albert Hall
  
• 2001: The Final Studio Recordings
  

Pakistanda Allahın sesi denirmiş.İnanılmaz bir sesi var hakikaten.Özellikle ''Ali moula Ali Dam Dam'' i muhakkak dinleyin derim.

jeff bucley in de hocasıymış bir zamanlar.bütün kıtalarda bilinir ve saygıyla eğilinir nusret fatih denilince.d&r larda en fazla 3,diğer arşivci müzik marketlerde de en fazla 5 albümünü bulabilirsiniz.14-15 tl civarıdır.Ama beyoğlunda virgin store açıldığında da bi bakmak lazım tabii.

...ve batılı sanatcılar karsısında saygıyla egilmişlerdir,müzigin tanrısı diyerek.

söyleşi: jeff buckley

pakistanlı kavvali sanatçısı nusret fatih ali han insanları, zengin, yükseklere uçuran, perdeler arasında dolaşmayı anımsatan ama betimlenmesi zor karmaşık sesiyle çılgına çeviriyor. müziği gerek film müziği albümlerinde gerek dünyanın hemen her yerindeki konser salonlarında duyuluyor; insanı kendinden geçirici, coşturan sesi duyan herkesi avlıyor. aşağıda, sansasyonel sarkıcı jeff buckley, bu adamla, uzun zamandır ona ilham veren adamla konuşuyor.

müziğin nefes almak kadar bir doğuştan gelen özellik olduğu bir bölgede doğan nusret fatih ali han bütün pakistan da icra edilen islam bir müzik formu olan kavvalinin en parlak yıldızı olmaya namzettir. yedi asır önceye dayanan bir ses sanatı olan kavvali sufilerin önde gelenlerinde babadan oğula -nadir vakalarda kıza- sözel yoldan tevarüs eder. sufizm onuncu asra dayanan islam felsefe ve edebiyat hareketidir. prensiplerini budizm ve hıristiyanlık da dahil olmak üzere diğer dünya inançlarından alan bu mistik yasam tarzı, şiirsel ve sembolik olarak tanrıyla kişinin ruhunun birleşmesini amaçlar. nusret fatih ali han, tek başına bu durağan geleneği nurun parlak bir infilakına çevirmiştir. onun kendinden geçirici icrasıyla nusret fatih in kavvalisi müziğin ilahi olanı, güçlü duyguların sevincini insanları bir araya getirici gücünü göstermektedir.

ilkin yüksek uçarak ve dalış yaparak, bu sesler gökyüzünü parçalayıp açacak sevgilinin parlak yüzünü yavaşça ortaya çıkaracak gibi... kavvaliler şarkı söylemezler, şarkı söylemeğe doğmuşlardır ve nusret fatih'e grubunda eşlik eden her bir kişi sadece müzik yapmaz, müziğin kendisi olurlar. her kavvali icracısı mükemmeldir; hepsinden, tanımları gereği, allah, hz. muhammed ve evliyalara tutkulu bir yürekle yanarken şakımaları beklenir. onlar için başka hiç bir şey yoktur. müziğini ilk keşfetmemin 6 yıl sonrasında, berbat bir zamanımda beni iyileştiren sesin sahibiyle görüştüm. new york şehrinde geniş bir otel odasında tercümanı raşit ahmet din- nusret fatih'in hikayesini en iyi bilen kişi- vasıtasıyla konuştuk, şaka yapmıyorum adamımız bu.

jeff buckley: dinlediğim ilk kavvali the day the night the dawn & the dusk albümündendi: 'yeh jo halka halka'

nusret fatih: sevdin mi?

jeff buckley: hayatımı kurtardı. çok kötü bir noktadaydım.

nusret fatih: neredeydin?

jeff buckley: depresyondaydım sadece.

nusret fatih: anlıyorum.

jeff buckley: amerika'daki pek çok insan gibi ben de kavvaliyle sizin vasıtanızla tanıştım. tek kelimesini anladım, ama sizin sesiniz kalbime mesajı taşımıştı, biz batılılar kalbimize güvenmek durumundayız çünkü şarkıların dilini bilmiyoruz. örneğin çok az insan 'hakla'nın sarhoşluk demek olduğunu biliyor.

nusret fatih: alkol anlamında değil ama... aşık olan birinin insanların gözüne sarhoş görünmesi gibi...

raşit ahmet din: viski şişesinden söz etmiyor, güzellikten sarhoşluk bu...

jeff buckley: evet, ama ingilizce konuşanların daima mecazi olan sufi şiirinin çevirilerinden bunu anlaması imkansız. şayet biri urduca herhangi bir şeyi anlasa onun ingilizce çevirisini ruhtan biraz yoksun olduğunu, odun gibi olduğunu anlar. ama kavvaliler yazılmaz, kalp yoluyla söylenirler sadece.

nusret fatih: evet, yüreğinden, onun derinliklerinden söylemelisin. kalbini katmadıkça, kavval olamazsın. şarkıları her gün söylersin, böylece hatta bir çok şeyler olsa da, unutmazsın.

jeff buckley: şiirin hakkını veren alışkanlığa muhtaç olmak duygusuna dayanmak zor

nusret fatih: bu doğru.

jeff buckley: çok ünlü bir rüyanız var. bana onu anlatabilir misiniz ?

nusret fatih: babam, kavval üstad fatih ali han 1964'de öldü. günler sonra bana gelip benden şarkı söylememi istediğinin rüyasını gördüm. ben yapamayacağımı söyledim ama o benden denememi istedi. gırtlağıma dokundu, şarkı söylemeye başladım, o an şarkı söyleyerek uyandım. ilk icramın babamın cenazesinde olacağını gördüm, tekrar hep beraber olacağımız yerde ve kuran'dan dualar okurken. kırkıncı günü merasimde ilk kez şarkı söyledim.

jeff buckley: kaç yaşındaydınız?

nusret fatih: 16 dolaylarında.

jeff buckley: rüyadan önceki hayatınız nasıldı ?

nusret fatih: sadece babamla çalışıyordum, o çok büyük bir kavval olduğundan bu benim için çok zor bir görevdi. o benim müzisyen olmamı istemiyordu, şarkı söylemenin zorluğundan söz ediyordu. görüyorsunuz, pek çok kişi temel bir arka planı olmadan şarkı söylüyor ama kavvalinin ailemin icra ettiği, doğaçlamaya dayanan yönü, hele onu başarılı şekilde yapmak, bir çok zorlu yoldan geçmemizi gerektiriyordu.

raşit ahmet din: nusret ailedeki en sevilen çocuktu. bütün kasaba onu alır, durmadan oynaşırdı, başka bir deyişle ona ganimetmiş gibi el koymuşlardı. babası nusret'in müziğe yoğunlaşamayacağını düşündü. ailece onun doktorluk eğitimine devam etmesini istediler. ancak nusret babasının derslerini dinler ve gizlice alıştırmalar yapardı. kendisinde verilmiş olanı gizliyordu. bir gün babası onun bu sırrını keşfetti biraz gam duydu. ancak nusret'in yetenekli olduğunu görünce onu da eğitmeye başladı. ne yazık ki babası bu olaydan kısa süre sonra vefat etti. vefatından sonra bir gece nusret'in rüyasına girdi ve söyle dedi: bu dünya yeni bir ses duyacak; herkesi şaşırtan bir ses.' fakat nusret bu sesin kimin sesi olacağını bilemedi.

jeff buckley: ta ki gerçekleşinceye kadar?

raşit ahmet din: evet, hayal edebiliyor musun ? o kadar geç başladı ve çok kısa bir zamanda ayrıksılaştı.

jeff buckley: babanızın amerika'da hiç albümü yok.

nusret fatih: hayır, o hiç albüm kaydetmedi. bizde pakistan'daki radyolardan alınmış birkaç kayıt var, ama ticari değiller. sesimi dinleyebilmek için insanların bu kadar az para ödemelerini istemiyorum, derdi. (güler)

raşit ahmet din: babası çok saygın bir adamdı, bir çok ödül kazandı. bir keresinde iran şahı öylesine etkilenmişti ki kendi arabasını ona vermişti, bir chevrolet. gördüğün gibi babası kavvali müziğini ahit kutusundan düğünlere, eğlencelere, hükümetlerin yüksek adamlarına yani günlük hayata taşımıştı.

jeff buckley: benim de benzer bir mücadelem oldu, çünkü çok geç başladım.

nusret fatih: ne zaman?

jeff buckley: ilk gösterim 14 yaşlarımdaydı ve bende başlangıçta babamdan [rahmetli şarkıcı tim buckley] sakladım. ben başladığımda o ölmüştü, bana doğuştan verilen yeteneği ondan saklamıştım. 18 yaşımda tekrar başlayıncaya kadar boş geçen bir üç-dört yıllık dönemim de var. bu yaşımda babamın hayaleti rüyamda pencerimi kırıp içeri girdi. beni bu rüya şarkıcı yapmadı ama sizinki çok güzel bir hediyeymiş. kendi stilinizi ne zaman oluşturdunuz?

raşit ahmet din: daha ilk başlardan nusret çok tanınmıştı. ama haq ali ali moula ali ali yi kaydedince çok daha ünlü oldu. gerekli olan her şey onun stili oldu ve dinleyiciler için ritmi yumuşattı.

jeff buckley: ritmi yumuşattınız mı? olamaz, bu ritim çok sert.

nusret fatih: ben babamınkinden daha yumuşak hale getirdim. onun zamanında dinleyiciler müzikle içli dışlıydı, klasik tempoya yatkındılar. herkes gerçek müzik dinlerdi. ama zamanın değişmesiyle insanlar da onların zevkleri de değişiyor. bu yüzden toplumun ne istediğini, neye meyyal olduğunu anlamaya çalışıyorum. ben onların müziği anlamaları için müziği biraz kolaylaştırdım.

jeff buckley: daha az karmaşık hale mi getirdiniz?

nusret fatih: evet. klasik tarzı anlamayanların dahi hoşlanabileceği şekilde değiştirmeye çalıştım.

jeff buckley: görülmemiş bire şeyi yapmak aynı zamanda çok sufice. daha derindeki bir anlamı ortaya çıkarmak.

nusret fatih: evet ancak kavvaller formu değiştiremez. narin değişimler yapılabilir ama tüm gösteri adetini değiştiremezsiniz. hamd ile başlayıp naat-ı şerif'le devam etmelisiniz, menkıbat'ı söylemelisiniz. bu üç element kavvalidir ve üçü de olmak durumundadır. sadece küçük, önemsiz değişiklikler yapılabilir ve doğaçlama sanatçıya bağlıdır.

jeff buckley: sizin yaptığınıza benzer hiçbir şey duymadım.

raşit ahmet din: öbür kavvaller bugün ne icra ediyor olurlarsa yarın onu icra edeceklerdir. ancak nusret fatih ali han'ın bugün icra ettiği yarınkinden tamamen farklı olacak.

jeff buckley: öbür kavvallerin bu derece durağan olması beni şaşırtıyor. nusret'inki yaban..

raşit ahmet din: ama ben bu ortodoks değil, diyeni de hiç duymadım. o ne yapıyor olursa olsun, albümlerin sayısı göz önüne alındığında (100'ün üzerinde) kimse ona karşı gelemez. sen buraya onunla görüşmeye geldiğinde hiç de önde gelen bir yıldız gibi durmuyor. o doğal bir adam. bir kavval için klasik bir şarkıcı olmak ya da bir klasik şarkıcı için kavval olmak ender bir vakadır. özellikle bir pop yıldızı gibi ticari olmak. ondan ne istersen yapmayı başarabilir.

jeff buckley: sufi misiniz?

nusret fatih: ben bir sufi değilim. ama sufizm yolundayım. sana sufiler hakkında bir şeyler gösterebilecek bir hikaye anlatayım: bir adam babama geldi ve bana şarkı söylemeni istiyorum, ama sadece bir rupim var, ancak onu sana verebilirim, dedi. babam pekala iyi,dedi. böylece açık bir alana gittiler. sadece o ve yaşlı adam, ve şarkı söylemeye başladıklarında her yer bir anda insanlarla doluydu. onların nereden geldiğini hiç bilemediler. bu adam bir sufidir. o parasına aşık değildi, müziğe aşıktı ve onun için hepsini kaybetmeyi göze alabiliyordu.

jeff buckley: aileniz var mı?

nusret fatih: bir kızım var, 20 yaşında.

jeff buckley: önemli mi değil mi bilmiyorum ama mutlu olduğunuzu bilmek isterdim?

nusret fatih: evet, çok mutluyum.

jeff buckley: amerika'da canlı gösterilerde bazen dans etmek yasaklanıyor. en son katıldığımda polisler geldi ve danseden herkesi topladı. görünen o ki amerikalılar bu tür konserlere gittiklerinde pisliklerini çıkarıp atmalarından rahatsız oluyorlar..

nusret fatih: evet, dinleyiciler çıldırıyor. kavvalini bu tür bir etkisi vardır, hatta ülkemizde bile. insanlar dansetmeye başlayınca ne yaptıklarından habersiz gibi oluyorlar. onun içinde kayboluyorlar ve insanları sakinleştirmek çok zor. sanki içlerinden bir şey; onları zorlayan.

jeff buckley: aynı şey burada hakikat kilise'lerinde de oluyor. hiç eşlikçilerle değil de diğer ülkelerden şarkıcılarda çalışmayı düşündünüz mü?

nusret fatih: evet, peter gabriel, shankar ve yossu n'dour ile birlikte şarkı söyledim. kaydı yok, canlı bir sahne gösterisiydi.

jeff buckley: kimi dinlersiniz? en çok hangi tür müziği seversiniz?

nusret fatih: klasik hint müziği. ayrıca batı klasik müziğini ve jazı da çok severim.

jeff buckley: afro-amerikan müziği ile sizinki arasında bazı paralellikler göze çarpıyor. sizin tarzının jaza o kadar yakin ki. hiç rock dinler misiniz?

nusret fatih: bizim ülkemizde bu tür bir müzik yoktur. ama ben diğer müzikleri de dinleyip iyi olanı bulmaya çalışırım.

jeff buckley: sizin hakkınızda bir hikaye duydum. doğru olup olmadığını size sormak isterim. siz ingiltere'deyken bazı sorunlarınız varmış ve bir doktora görünmüşsünüz. doktor bu adam ne yapıyor, diye sormuş. asistanı pakistan'daki ünlü bir kavvaldir, deyince doktor eğer şarkı söylemeyi kesmezseniz kalbinizin duracağını söylemiş.

raşit ahmet din: hayır, hayır. nusret iyi. hala aynı güce sahip.

[interview magazine, jeff buckley (pearl jam), sayı: ocak 1996]