Spr

SPR

1882 yılı okültizm tarihinde bir dönüm noktasıdır.

1882 yılı, Ocak ayında tanınmış bilginlerin ve konu üzerinde çalışan uzmanların davet edildiği bir hazırlık toplantısından sonra, 20 Şubat 1882’de “Society for Psychial Research – Ruhsal Araştırmalar Kurumu” -kısa adıyla SPR- kuruldu.

Bir çağdaşının “asla etkilenemeyen, en acımasız biçimde eleştirmekten çekinmeyen ve her şeyden şüphe eden kafa” diye tanımladığı Profesör Henry Sidgwick SPR’nin ilk başkanı oldu. Yaptığı açılış konuşmasında şu noktalara değiniyordu:

“ Hepimizin görüş birliğine vardığımız bir nokta varsa, o da bu sorunun şimdiki durumunun, yaşadığımız aydınlanma çağı açısından bir rezalet oluşudur. Gerçi bu olayların gerçekliğiyle ilgili tartışmalar zorunluydu, fakat ifade ettiği önem hiç de yeterince değerlendirilmemişti. Oysa inanılır kaynaklar, güvenilir tanıklar vardı, bunların ileri sürdüğü şeylerin sadece onda biri dahi olayların gerçek olarak ele alınmalarına yeterdi. Burada şunu belirtmek isterim ki, bu olayların gerçek olup olmadığı yolunda kavgaların hala sürüp gitmesi bir rezalettir. Ve yine bunca yetkili tanık kesinlikle inancını beyan ettiği ve yığınla daha başka insan da sorular yönelterek konuyla candan ilgilendiği halde, aydın kesimin ille de kabul etmemek gibi bir önyargıda direnmesi rezalettir.

Yapılacak neler varsa hepsini yapma görevini üstümüze almış bulunuyoruz. Öyle ki, eleştiriciye araştırıcının yanıldığını söylemekten başka bir dayanak kalmamıştır. Bizim karşımızda yer alanları öyle bir duruma itmemiz gerekir ki, ya bu olayları hiç değilse kendi açılarından açıklanamaz diye niteleyerek bir bakıma varlıklarını kabul zorunda kalsınlar, yada araştırıcıyı sahtekarlıkla suçlamaya kakışsınlar..”

Saf ve içtenlikle, ileriye doğru atılmış cesur bir adımdı bu, tarihte de bir örneği yoktu. İlk kez bilginlerden oluşan bir örgüt, o güne kadar batıl inançlar, yanlış tasarımlar, aldatıcı umutlar ve bekleyişler, sık sık da kandırmacalarla beslenmiş karanlık bir alana –(aydınların ve profesörlerin çoğunun yan çizmesine karşın)- akılcı-eleştirici araştırının aydınlatıcı ışığını getiriyordu. Gerçi bu olayları ele alan araştırıcılar olmuştu, ancak bu tek tek girişimlerden öteye gidememişti. Sonunda ise şimdi planlanacak araştırıları ve deneyleri yapacak, gereken saygıyı ve itibarı yaratacak yetkili bir merkez kurulmuş oluyordu.

Kurumun amacı “genellikle psişik, mesmerist, yada spirist diye nitelenen karanlık olayları” incelemek amacını güden herkesi bir araya toplamak olarak saptanmıştı. Tüzüğünün bir maddesinde açıkça ifade edildiğine göre “hedef problemlerin karşısına herhangi bir önyargı yada önkanıya saplanmaksızın çıkmak, böylece saplantısız, sağlam bir araştırı ve inceleme ruhunu kazanmaktı. Bu sayede bilim bir zamanlar ne olduğu çok daha belirsiz ve çok daha hırslı biçimde tartışılmış bir çok başka sorunu çözümlemeyi nasıl başardıysa, karanlık olayları aydınlatmayı da öyle başaracaktı.”

Bu önceden taraf tutmamak ilkesine SPR her zaman sadık kaldı.

SPR’nin kurucuları ve ilk üyeleri arasında bir hayli renkli sima vardı: Sir William Barret’in çağrısına uyanlar arasında Liverpool Üniversitesi Fizik Profesörü Sir Oliver Lodge, onun yetiştirmesi Richard Hodgson, eski diller filologu F.W.H. Myers, Edmund Gurney, Frank Rodmore ve ünlü kimyacı-fizikçi Sir William Crookes bulunmaktaydı.

Adım adım bir çalışmayla SPR’de zengin bir “hileler katalogu” meydana getirildi. Böylece kendi açılarından bir hilenin kurbanı olmak korkusu kalmamış oluyordu. Özellikle yalancı seanslarda.

1882-1884 medyumlarının hilelerinin meydana çıkarılması öyle büyük etki yaptı ki, SPR bu çeşit ruhsal olayları inceleme işini bir süre için durdurdu.

SPR’nin çalışmaya başladığı andan itibaren çok değerli kanıt malzemesi toplamayı amaçladığı konulardan biri de ölülerin ve canlıların insanlara görünmesidir.

İnsanların büyük tehlike anlarında veya ölüm anında başka yerlerdeki yakınlarının karşılarında belirdikleri yada herhangi bir şekilde başlarına gelen kötü durumu haber verdikleri öteden beri söylenegelen bir olguydu. Bu bir saatin açıklanmaz biçimde ansızın durması, bir vazonun durup dururken kırılması, bir resmin aşağıya düşmesi yada buna benzer şekilde oluyordu. Böyle olaylar ilgilinin “uzaktan etkilemesi” olarak açıklanmış ve nasıl cereyan edebileceği yolunda çeşitli görüşler ortaya atılmıştı. Bazıları hayal görüntüsünün böyle anlarda kendini gösteren bir astral vücutla ilgili olduğu kanısındaydılar, bazıları ise bunun bir düşünce aktarması olduğu görüşünü savunuyorlardı. Bütün bu görüşlerde henüz eksik olan nokta, böyle olayların tarz ve karakteri üzerinde gerçek anlamda bilimsel incelemelerin yapılmamış bulunmasıydı.

İşte SPR’nin en önemli çalışmalarından birini başlattığı alanlardan biri bu oldu. Takdire değer bir gayretle kurum üyeleri iyi tanımlanan ve kendiliğinden cereyan etmiş olayları derlemeye koyuldu.

4 yıllık bir çabadan sonra Gurney, Myers ve Rodmore adlı araştırıcılar geniş kapsamlı iki ciltlik bir derlemeyi yayınlamayı başardılar. 1886’da Londra’da yayınlanıp kısa zamanda ün kazanan bu temel eser “Yaşayanların Hayal Görüntüleri” adını taşıyordu.

Belgelerin toplanması ve tanıkların sorguya çekilmesiyle eksiksiz hale getirilmiş 700 olay derlenmişti. Buraya her biri en azından ikinci bir kişinin tanıklığıyla sağlamlaştırılmış birinci elden bilgiler alınmıştı.

Sadece yirmi yıl gibi dar bir zaman kesiti içinde SPR hayran olunacak değerde çok yanlı bir öncü hizmeti yapmıştır. (1885’te Amerika’da da bir şubesi kurulmuştu, kısa adıyla ASPR) eşine ender rastlanır bir gayret ve kararlılıkla, ilkin hiçbir başarı umudu yokmuş gibi görünen bir ödevi yüklendiler, amaçları insanlığın o zamana kadar karanlıkta kalmış eski ve esrar dolu olaylarının kaynaştığı bir alana ışık tutmaktı. Ve onlar bunu başardılar. Araştırmaları, soruşturmaları ve deneyleriyle gelecek bilgin kuşaklarının üzerine inşa edebilecekleri ilk sağlam temelleri attılar. Bu dönemde parapsişik alanda olağanüstü yeteneklere sahip kimselerin ortaya çıkması ve bunların üzerinde yıllarca inceleme yapabilme fırsatının elde edilmesi acaba mutlu bir rastlantı mıydı ? ne garipti, şimdiye kadar gelmiş geçmiş transmedyumlarının en göz kamaştırıcıları tam da bu sıralarda yaşamıştır.

Kaynak: Parapsikoloji ( İnsanlar ve Mucizeler)

Yazar: Werner Keller

Society for Psychial Research – Ruhsal Araştırmalar Kurumu - kısa adıyla SPR....