Hinduizmde Zaman Anlayışı

Birçoğumuz hayatımızı var oluşun çizgisel bir şekilde ilerlediğine olan inançla yaşarız. Bize göre her şeyin bir maşı, ortası ve sonu vardır. Fakat Hinduizm çizgisel tarih anlayışla, çizgisel zaman kavramı veya hayatın çizgisel ilerleyişiyle çok az ilgilidir.

Döngüsel Zaman

‘Çizgisel’ zamanın akışı bizi bugün olduğumuz yere getirdi. Fakat Hinduizm zaman kavramına, deyim yerindeyse kozmik bir açıdan, çok farklı bir şekilde bakar. Hindular yaratım sürecinin döngüler içinde ilerlediğine inanır ve her döngü dört büyük zaman dilimine ayrılır. Bunlar Satva Yuga, Treta Yuga, Dwapar Yuga ve Kali Yuga’dır. Yaratım süreci döngüsel olduğu ve asla sona ermediği için o “sona ermek için başlar ve başlamak için sona erer.”

Zaman Tanrıdır

Hindu yaratım teorisine göre zaman (Sanskritçe kal) Tanrı’nın bir tezahürüdür. Yaratım Tanrı kendi enerjilerini etkin hale getirdiğinde başlar ve bütün enerjilerini bir atalet durumuna doğru geri çektiğinde sona erer. Tanrı zamansızdır, çünkü zaman görecedir ve Mutlak’ta var olamaz. Geçmiş, şimdi ve gelecek Tanrı’da aynı anda var olur.

Kalaçakra: Zamanın Döngüleri

Tanrı hayatın bölümlerini ve hareketlerini yaratmak, alemleri süreli zaman çerçeveleri içinde muhafaza etmek için Kalaçakra denilen zaman döngülerini yaratır. Tanrı ayrıca ölüm ve doğum ‘yanılsamalarını’ yaratmak için zamanı kullanır. Yaşlılığın sebebi, onun yaratımlarının ölümünü açıklayan şey zamandır. Zamanın alt ettiğimizde ölümsüz oluruz. Ölüm çizginin sonu değil, yeni bir döngünün, doğumun kapısıdır. Bu durum bizzat evren için de doğrudur ve doğanın ritmik hareketlerinde de doğrulanır.

Subhamoy Das

“sona ermek için başlar ve başlamak için sona erer.”

ilginç bir yazıydı