Kükreyen Güneş

Evren boyutlarında bakıldığında evrenin kaderinde ufacık bir rolü olan önemsiz, küçük bir yıldız; yaklaşınca kükreyen, patlayıcı bir zapt edilmez radyoaktivite kütlesi: Nükleer reaksiyonların oluşturduğu beyaz bir ışık topu, milyonlarca santigrat sıcaklıkta, durmaksızın elektrik yüklü parçacıklar saçan alev yalımları. İşte ‘Güneş Rüzgarları’. Güneş sisteminde esiyor ve bütün gezegenlerle etkileşime giriyor. Astrolojide Güneş’in kalbi ve yaratıcılığı yönettiğini söylüyoruz. Acaba bu söylediğimizin ne kadar önemli olduğunu idrak edebiliyor muyuz? Güneş yaratıcı enerjimizin çekirdek özüdür ve güneş sistemimizin merkezindeki kalptir. Onun cazibesi sayesinde gezegenler yollarından ayrılmazlar, yaratıcı enerjisi bütün ısı ve ışığın kaynağıdır ve rüzgarları gezegenler sistemi içerisinde damarlarımızda dolaşan kan gibi dolaşır. Astronomi bilgimizden faydalanamadığımız vakitlerde bile astrologlar bunları açıkça görmüşlerdi. Galileo Güneş’le ilgili şu özlü sözleri söyler:

Tıpkı canlılık ruhunun sürekli yenilendiği, organizmanın bütün azalarına hayat verip onu koruyan bir hayvanın kalbi gibi.

Bizden sadece 93 milyon mil uzakta olan konumuza geri dönersek Güneş’in Yeryüzü için astrolojik önemini tartışmaya başlayabiliriz. İlkel toplumlar onun önemini bizden çok daha iyi kavramış gibiler; çünkü bugün kendimizi doğanın aşırılıklarından koruma becerimizde ustalaştık. Güneş’in hayatın kaynağı olarak rolü yüzünden kadimler ona büyük bir saygı duyup onu yüceltmişlerdir. Işığı ve sıcaklığı nedeniyle ona tapınılmış, kavurma ve yok etme gücünden dolayı da aynı ölçüde ondan korkulmuştur. Kadimler onun Yeryüzü ile ilişkisinin hayatın bütün döngüsünü belirlediğini hiç bıkmaksızın öğretmiştir. Güneş bunu yıllık olarak mevsimler aracılığıyla, günlük olarak da gece ve gündüz döngüsüyle yapar.

Astrolojinin bütün unsurları, hayatın ebedi döngüsü olan karanlık ve ışık arasındaki bitmek bilmeyen çatışmada Güneş’in merkezi rolünün kabul edilmesinden türemiştir. Burçların gezegen yöneticileri Güneş’e göredir, gezegenlerin doğası ondan gelmektedir, evlerin anlamları büyük ölçüde Güneş’in bir uzantısıdır. Gökyüzünün kralı güneştir. Mısırlılar için o bir Tanrı’ydı. Gündoğumun ve günbatımını, kışı ve yazı bizden daha iyi kavrayabiliyorlardı ve onlar doğanın bütün tablosunu belirleyen ölüm ve doğum, büyüme ve yok olma döngüsünün doğal yansımaları, Güneş’in çocuklarıydılar. Güneş yalnızca hayatın en önemli fiziksel şartı olmakla kalmıyor, ruhani inanışlarında çok önemli bir yer işgal ediyordu.

Kadim Mitlerde Güneş

Bütün kadim güneş tanrılarının nitelikleri çarpıcı bir biçimde birbirine benzer. Mezopotamyalıların Şemeş’i, Mısır halkının Ra’sı ve Greklerin Apollon’u, hepsi de Hakikati, Adaleti ve Sağgörüyü işaret eden ‘ışık’ ve ‘aydınlanma’ nitelikleriyle tasvir edilmişlerdir. Güneş Tanrı’sı gökyüzünü aydınlattığı için o karanlığın ve karanlığın sembolize ettiği bütün kötülüklerin düşmanı olarak görülmüştür. O ‘kendisine hiçbir gizli olmayandır.’ Mitlerde görülen ortak bir özellik kahramanı Güneş’le temsil etmek, iyilik ve kötülük arasındaki savaşı da ışık ve karanlık arasındaki mücadele ile temsil etmektir.

Mezopotamyalılara göre Şemeş bir şifa tanrısıydı. Ateş hemen her yerde kötücül etkileri yok eden saflaştırıcı bir araç olarak görülmüştür. Şemeş genellikle korunmak için çağrılırdı. Ayrıca onlara göre Güneş’in kehanetle çok yakın bir ilişkisi vardı, bu durum Güneş’in 9. evi sevmesine dair astrolojik anlayışı da etkilemiştir. Karanlığı yok etme yeteneklerinden dolayı hem Güneş’in hem de Ay’ın Adalet ve Kaderi yönettiği söylenir. Ay tanrısı karanlık geleceği okuyup ‘herkesin kaderini bilirken’, Güneş-tanrı haklı ile haksız olanı ortaya çıkarıyordu. Astrolojide, Güneş neredeyse orada hakikat ve ışık vardır; doğum astrolojisinde ‘gerçek varlığı’, ‘bilincin kalbini’; soru haritalarında Güneş kötü etkilenmemişse meselenin gün ışığına çıkacağına işaret eder.

Roma mitolojisinde Güneş tanrısı Apollon, Ay tanrıçası Diana’nın ikiz kardeşiydi. O ayrıca kehanet ve şifa tanrısıydı, ayrıca müzik ve sporun daha yaratıcı yanlarını temsil ediyordu. Klasik mitolojiler, Mezopotamyalılar ve Mısırlılarda olduğu gibi gülü bir erkek egemen unsur içeriyordu, Yunanların Güneş’i Ay’ın erkek kardeşi olarak görüp eşit bir ilişkiyi düşünmeleri ilginçtir. Aslına bakılırsa Mezopotamya da Güneş Ay’a göre daha az önemli bir mabuttu, ancak Ay tanrısını (Sin) eril olarak imgeleyerek ataerkil tutumlarını korumuşlardır.

Yunan (Roma’da Sol) karşılığı Helios idi. Kızkardeşleri Eos (Şafak tanrıçası) ile Selene (Ay tanrıçası) idi. Bütün güneş tanrıları gökyüzünü bir savaş arabası veya tekne ile kat ederler ve doğudan batıya yolculuklarında kendileriyle birlikte ışığı getirirlerdi. Helios dört atlı bir araba sürerdi ve geceleyin tekrar doğudaki bir altın kaseye dönerdi. Bu avantajlı konumundan her şeyi görürdü ve çok az sır ondan saklanabilirdi. Homeros’un hikayelerinde o genellikle sırları aydınlatması veya olaylara dürüst ve güvenilir bir tanık olması için çağrılırdı. Rodos’taki heykeli kadim dünyanın yedi harikasından biriydi.

Bütün kültürlerin Güneş-tanrısı vardı. Bu tanrılar Güneş’in dört ana noktadaki konak yerlerini göstermek için haçlarla veya dört göz veya kulakla ilişkilendirilmiştir. Birçok kişi Mesih ilkesinin güneşi nasıl temsil ettiğini ve birçok Güneş kültünün, farklı kültürlerde farklı kişilikler olarak tezahür etseler de nasıl ortak bir özü paylaştıklarını yazmıştır.

Mısır tanrıları hiyerarşisinde en üstte Güneş tanrısı bulunur. Ay’a öncelik tanıyan Mezopotamyalılardan farklı olarak güneş takviminin kullanılması Mısır dini öğretisinde Güneş tanrısının hüküm sürmesi ve onun evrenin temel gücü’ her şeyin ilahi yaratıcısı, zamanın ve mevsimlerin efendisi.. olarak görüldüğü anlamına gelir. Mısır sembolizmi astrolojiye zengin ve güçlü bir felsefi temel sunmuştur. Güneşin döngüsü birçok geleneksel astrolojik teknikte ilkesel bir yer kaplar. Astrolojide Güneş’in önemini kavramak için, bir kültürün hayatta kalmasının nasıl onun güçlerine saygı göstermekten geçtiği üzerine tefekkür etmekten daha iyi bir yol yoktur.

Deborah Houlding http://www.skyscript.co.uk