İyi ki doğdun Uluslararası Uzay İstasyonu

10 yaşına basan Uluslararası Uzay İstasyonu, ilk sakinlerine 2 Kasım 2000 tarihinde merhaba dedi.

Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ), faaliyete geçtiği 10 yıl öncesinden bu yana hiç bir kesinti olmaksızın konuk ağırlıyor. UUİ, yörüngesel bir çevrede, çeşitli bilimsel deneylerin yürütülebilmesi için kuruldu.

Doğal olarak da bu deneyler, insanın uzaya kalıcı bir şekilde yerleşmesi üzerine odaklı.

UUİ projesinin başlangıcı, soğuk savaş döneminin iki süper gücü arasındaki buzların erimekte olduğu 1994 yılına dayanıyor. Amerika ve Rusya bu dönemde, yürütmekte oldukları ‘Freedom’ ve ‘Mir-2’ uzay programlarını daha yakın bir ilişki içinde görmekten memnunluk duyacaklarını karşılıklı olarak dile getiriyordu. Her iki programın da bütçe sorunlarıyla karşılaşması işleri hızlandırdı ve sonunda birleştirildiler. Üstelik Avrupa Uzay Ajansı’nın ‘Columbus’ ve Japonya’nın ‘Kibo’ projelerini de yanlarına katarak.

İstasyonun yapımı 1998 yılında başladı ve 12 Temmuz 2000 tarihinde, yaşam alanı, çevresel sistemler ve yörünge kontrolü özelliklerine sahip Rus Zvezda modülünün kenetlenmesiyle yaşanılabilir bir yer haline geldi. İlginç bir şekilde Zvezda modülünü uzaya taşıyan roketin üzerinde dev bir Pizza Hut logosu bulunuyordu. Şirketin bu reklam için bir milyon Dolardan fazla ödediği söylentiler arasında.

İstasyonun ilk ziyaretçileri, Amerikalı kumandan Bill Shepherd ile Rus Yuri Gidzenko ve Sergei

Krikalev’den oluşan üç kişilik bir ekipti. Yaşam destek üniteleri ile bilgisayar kontrol sistemlerini çalışır hale getirdiler ve önceki görevler sırasında taşınan malzemeyi monte ettiler. O dönemde istasyonun içerdiği her üç modüle birden elektrik sağlanamadığından, Amerikan ‘Unity’ modülü mühürlendi.

Yapım sürecinin 2006’da tamamlanması beklenirken, 2003 yılındaki Columbia faciası nedeniyle Amerika, uzay görevlerine üçbuçuk yıl ara verdi. Bu bitiş sürecini 2011 yılına kadar uzatırken, istasyonun hizmet süresinin sonunu da 2016’dan 2020’ye uzattı. Columbia kazası nedeniyle artık istasyona sadece Rus ‘Soyuz’ mekiği ile ulaşılabilindiğinden, kalıcı personel sayısı ikiye indirildi. 2006 yılına gelindiğinde bu sayı tekrar üç oldu.

UUİ’deki yaşam, şu sıralar sürmekte olan 25. görevle devam etmekte. Tipik bir günde astronotlar sabah saat 06:00’da uyanıyorlar. Günün ilk işiyse istasyonun kontrol edilmesi. Sonrasında yapılan kahvaltının ardından saat 08:15’de işbaşı yapılıyor. Öğlen yemeği dışında, akşam 19:30’da başlayacak olan yemek saatine kadar astonotlar sürekli olarak çalışıyor ve idman yapıyor. Günün değerlendirilmesinin ardından saat 21:30’da uyku vakti geliyor. Geçici ziyaretçilerin bir yatağı olmadığından, içine girdikleri uyku tulumlarında önemli bir yere çarpmamaya çalışarak havada uyumaya çalışıyorlar.

26 Kasım 2010 tarihinde başlayacak olan 26. görevde, ilk kez kan bağı olan iki kişi aynı anda uzayda bulunacak: Görev kumandanı Scott Kelly ve kardeşi Mark Kelly. Uluslararası Uzay İstasyonu gökyüzündeki en parlak cisimlerin başında geldiğinden, Dünya’dan çıplak gözle izlenebiliyor