Thelema ve Will Kelimeleri Üzerine

Do what you wilt shall be the whole of the law.

Love is the law, love under will.

Ne kadar güzel iki tane cümle. Ne kadar basit fakat ne kadar yanlış anlamaya müsait. Türkçe'ye çevrilmiş hallerini yazmıyorum bile, korkunç bir hal alıyorlar. Aleister Crowley dünyanın en yanlış anlaşılmaya müsait adamlarından bir tanesidir çünkü dili çok semboliktir. Öyle sembolik bir dili vardır ki yığınlarca Mitoloji, Kabala, Astronomi ve Simya sembol bilgisine rağmen, Thoth tarot destesine sahip olmayan birisi hiç bir tutarlılık bulamaz.

Fakat ondan bile önce, Türkçe engeli diye bir şey ile karşılaşıyoruz.

Sürekli bir ”Will” kelimesi acımasızca kullanılıyor ama… Bu ”Will” ne demek. Eğer cümlede başka bir fiil varsa çok rahat gelecek zaman kipi ile karıştırılabilir. Ayrıca Türkçe'de nereden baksak 10 tane kelimeye tam olarak karşılık geliyor. Ve bu kelimeyle sadece Crowley corpus'unda değil Maji ile ilgili her yazılmış kitapta karşılaşıyoruz.

Size tımarhaneye dönmüş yatak odamdan elimde ”Liddell & Scott Greek - English Lexicon”, ”New Oxford American Dictionary”, ”Oxford American Writer's Thesaurus”, ”TDK Türkçe Sözlük” ve kafamda A. Crowley'nin yazdığı ”Book Of The Law”, ”Book of Thoth” ve saygın Thelemite'lardan biri olan Lon Milo DuQuette'in yazdığı ”The Magick Of Thelema” da dahil olmak üzere birkaç kitaptan yararlanarak anlatmaya çalışacağım. İlk baştaki Etimoloji (kelime kökeni) kısımları özellikle ilgilenmeyenler için biraz ağır olabilir fakat yazının sonunda ”Thelema / Will” kavramları Türkçe'de sözde-karşılıklarının taşıdığı anlamlardan artılar alınarak ve eksiler traşlanarak tamamen açıklanmış olacak.

(Bu kadar atıp tutacak olmamın tek dayanağı Thelema etrafında dönen bir çok kitap ile beynimi ve gözlerimi patlatmama ek olarak; Antik Yunanca ve Latince dillerini bilmem, bir gecede 60.000 karakterlik İngilizce çeviri yapabilmem, ayrıca profesyonel olarak Müzik ile uğraşmam ve bir adet Thoth Tarot destesine sahip olmam. Nacizane.)

Ardından konunun başında yazan iki cümleyi kendi subjektif fikirlerime göre açıklayacağım.

Kavramı anlamak gerçekten zor ve aslında şimdiye kadar kullandığımız, will kelimesine karşılık kullandığımız irade ve istenç gibi kelimeler Thelema kavramını karşılamaya yetmiyor. Aleister Crowley'i sevmeseniz ya da ”Çok da fifi!” deseniz bile elimizdeki kelime kutsal bir kelime. Bu kelimeye saygı göstermek ve anlamını hakkıyla öğrenmek şart. Ben taşın altına elimi koyuyorum ve A. Crowley'nin hobilerinden biri olan Etimoloji ile başlıyorum… (Skeat's Etimoloji Sözlüğü elinden düşmezdi, aklına takılan her kelimenin köküne bakardı, ve bir bildiği vardı)

Gayriresmi Etimoloji : Thelema

Thelema (θέλημα) kelimesi Eski Yunanca'da ilk öğretilen fiillerden biri olan Thelo (θέλω) (Tr: istiyorum) fiilinin isimleşmiş hallerinden biridir. Bir isim-fiil yapısı ile karşı karşıyayız. Fakat isim-fiil olarak kullanıldığı taktirde taşıdığı anlam birazcık değişiyor. (Eski Yunanca'da çok karşılaşılan bir durumdur)

Ve bizim Gönüllü kelimesinde kullandığımız ”Gönül” kavramımıza yakın bir anlam taşıyor. Ama bizde ki ”Gönül” çok şaibeli bir kavram ve çok yakın değil A. Crowley'nin anlatmak istediği ile. Çünkü öyle bir durum olsaydı çok daha rahat anlaşılabilecek ”to want” veya ”to desire” fiillerini kullanırdı. Ama yine de Gönüllü kelimesindeki ”Gönül” anlamı kavramak için iyi bir başlangıç. Crowley'nin her kullandığı ”Will” kelimesi aslında Eski Yunanca'daki anlamı biraz değişmiş bir ”Thelema.”

”Tercih” gibi bir kelime de karşımıza çıkıyor üzerine biraz kafa yorunca ve burada İrade ve İstenç kelimelerine bağlanıyor. Ama tam olarak öyle değil… İstenç çok güzel bir kelime olmasına rağmen aslında İngilizce'de tam karşılığı ”Will Power.” İrade ve istenç bizde birbirine çok karışmış durumda ve yine diyorum ki istemek fiilinden bahsetseydi halihazırda ”to want” ve ”to desire” fiilleri bu kavram için biçilmiş kaftan olurdu.

Halbuki Oxford Sözlüğü, Will kelimesini karar verme mekanizması olarak tanımlıyor. Bir güç olarak değil. Aslında bizim İrade olarak kullandığımız kelime ”Otokontrol” kelimesini çağrıştıran bir anlama sahip. Halbuki Thelema öyle bir şey değil.

Aslında Will kelimesinin ”Vasiyet” karşılığından yola çıkarak düşünmek de mantıksız değil.

Çünkü A.Crowley bağlamında düşünürsek Thelema, yapılması ve uygulanması gereken bir şey. Aynı bir Vasiyet gibi.

Lon Milo DuQuette'e göre ”Elini sigara pakedine uzatmak”, ”Gizlice 4. Martini'yi söylemek” gibi bilincin olmadığı şeyler Thelema'nın olmadığı eylemler. Öte yandan ”dişlerini fırçalamak”, ”resim çizmek” gibi bilinçli yapılan işler Thelema ile yapılıyor. Yani ortada bir bilinç kavramı da dolanıyor. Ve güçlü bir amaç kavramı kendini her yerde hissettiriyor.

Bu durumda elimizdeki kelimeleri Thelema bağlamında doğruluklarına göre derecelendirelim…

En doğru : Maksat (end, intent)

Şaibeli doğru : İrade (will, will power), Niyet (motive, purpose), Gönül (inclination)

Şaibeli yanlış : Vasiyet (legacy, testament)

Kesinlikle yanlış : İstenç (will power, karar verme gücü), Arzu (desire), İstek (want,demand), Dilek (wish)

Vasiyet kelimesi çok güzel bir kelime burada. Bir kişi ölmeden önce vasiyetiyle son isteklerini belirtir ve kendinden geriye kalanları (miras) paylaştırır ve aramızdan ayrılır.

Aslında eğer yeni doğan, hali hazırda özgürce yaşayan, bilinçli bir kişinin gönüllü olarak sahip olduklarıyla (mirasıyla) yapacakları (maksat) Thelema'ya en yakın olduğu gözüküyor. Sadece serbest çağrışım treninde kısa ve eğlenceli bir yolculuk.

Özgürlük + Gönül + İrade/Bilinç + Miras + Vasiyet + Maksat = Thelema

Dramatis Personae (Kabalistik bir Kuş bakışı ile)

İnsan = Tarla'yı süren öküz.

Özgürlük = Alan, Tarla

Gönül = İsteyen, İhtiyaç duyan, Arzulayan, Aşık olan kısım, dürtü

İrade/Bilinç = Gönül'ün dediklerine yönelmeyi sağlar, dürtmek, yola sokmak

Miras = Zaman, Enerji, Yetenekler, Kaynaklar, Tohum

Vasiyet = Mirası Paylaştırma ve maksadı belirtme, Tohumları serpmek

Maksat = Amaç, Niyet, Ürün

Şimdi biraz daha oturmuştur sanırım.

İstenç ve irade kelimelerini yanlış bulmamın nedeni karar verme mekanizmasından ve gücünden bahsetmeleri. Ve bilinçsiz bir şekilde mekanizmadan çok güce vurgu yapması. Ayrıca yanlış kullanılmaktan ciklete dönmeleri. Bana göre iradenin hayatın içinden en güzel örneği, İki veya daha fazla insanı birbirine veya reşit bir bireyi ailesine bağlayan tek gerçek bağ olması. Biraz düşünün… Küçük Prensi tekrar okuyun… Aşık olma kavramını düşünün...

Son olarak Thelema'da mantık yoktur. ”Çünküleri” ve ”Nedenleri” lanetler...

harika bir inceleme yazısı olmuş, ellerinize sağlık

Teşekkür ederim.

”Do what you Wilt. That is the whole of the Law.”

Tercüme : ”Gönlünden ne geçiyor ise onu yap. Bütün Kanun budur.”

”Love is the Law, Love under Will”

Tercüme : ”Kanun sevgidir (Aşktır/ Gönül koymaktır). Gönlünün uzamında/emrinde sev (aşık ol, gönül koy).”

Tercüme notu : Lav iz dı Law… Bu cümlede pun var… Thelema (Will/Gönül) ve Agape (Sevgi/Aşk) kelimelerinin sayıları 93’tür. Hepimiz biliyoruz…

Sonuç olarak...

Law is the Law ? (Kanun Kanundur)

Love is the Love ? (Aşk Aşktır)

Love is the Will ? (Aşk Gönlünden geçendir)

Will is the Law ? (Gönlünden geçen Kanundur)

Will (93) = Love (93) = Law,

Law = Love = Will

Lavv= Lav = vill ???