Vektör Grafik Nedir ?

Vektör grafikler çözünürlükten bağımsız, herbir nesne matematiksel ifadelerle oluşturulan ve en önemlisi detay kaybetmeden herhangi bir boyuta yeniden ölçeklendirilebilen grafik türüdür. Aşağıda görüldüğü üzere vektörel nesne büyütüldüğünde herhangi bir bozulma gerçekleşmiyor.

Vektör grafik üretmek için yapılan birçok program mevcut. Bunların arasında en çok bilinen ve benimde severek kullandığım program olan Adobe Illustrator bulunuyor. Adobe Illustrator’un dosya uzantısı .ai’dir. Öte yandan ülkemizde özellikle baskı alanında kullanılan ve bence Illustrator kadar kullanışlı olmayan Corel Draw bulunuyor. Corel Draw’ın dosya uzantısı .cdr’dir. Yine ülkemizde pek bir popüler olan ve kullanımı diğer programlara nazaran daha basit olan fakat geleceği biraz meçhul olan Macromedia(Adobe) Freehand bulunur. Freehand’in dosya uzantısı .fh(X)’dir. Bu ticari programların yanısıra arabirimi Corel Draw’a benzeyen ve açık kaynaklı, ücretsiz bir program olan Inkscape‘de denenmeye değer bir program olduğunu söylemeden geçmeyelim. Inkscape ile çok sağlam çalışmalar yapıldığını gördüm ve Inkscape çoğu işletim sisteminde çalışır durumdadır. Inkscape’in kullandığı dosya uzantısı .svg’dir. Son olarak yukarıda bahsettiğim programlar kadar gelişmiş olmasada web grafikleri için kullanabileceğiniz, vektörel çizim yeteneğine sahip olan Macromedia(Adobe) Fireworks‘dan da bahsedebiliriz. Öte yandan Fireworks bitmap çizim yeteneklerine de sahip. Bunun için Muhammet Sevim‘ in hazırlamış olduğu yazıyı gözden geçirmenizi tavsiye ederim. Fireworks’un kullandığı dosya uzantısı ise .png’dir.

Bahsettiğim bu dosya uzantılarının yanısıra .svg, .eps, .wmf gibi dosya uzantılarını da yukarıdaki programlar ortak olarak kullanabiliyorlar.

Bitmap türü grafiği tanımlayacak olursak, ilgili imajı oluşturan ve herbiri renk bilgisi içeren piksel veya noktaların yanyana ve alt alta dizilmesiyle oluşan grafik türüdür. Piksel’den kısaca bahsetmek gerekirse bir bitmap görüntüyü oluşturan en küçük noktadır. Aşağıdaki nesneye yakından bakıldığında piksellerden oluştuğu görülüyor ve büyütüldüğünde görüntü kalitesinde kayıp yaşanıyor.

Bu tür grafikleri oluşturmak için en bilindik ve en popüler olan, yine benim kullanıyor olduğum Adobe Photoshop‘u ilk başta sayabiliriz. Sonrasında uzun zamandır Adobe Photoshop’a alternatif olarak gösterilen Corel PaintShop Pro‘dan bahsedebiliriz. Yine bir açık kaynaklı ve ücretsiz bir program olan Gimp‘i de duymuşsunuzdur. Eğer Gimp’in arayüzüne yabancı iseniz GimpShop‘u deneyebilirsiniz. GimpShop’daki menüler ve kısayol tuşları Adobe Photoshop ile hemen hemen aynı yapılmaya çalışılmış böylece bir nebzede olsa Adobe Photoshop kullanıyor gibi Gimp’i kullanabiliyorsunuz. Bitmap grafiklerde en çok kullanılan uzantılardan bahsetmek gerekirse .jpg, .png, .gif, .bmp gibilerini sayabiliriz.

Vektör grafiklerin avantajları

• Vektör grafikler farklı boyutlar ve farklı renklerde üretilmesi gereken çalışmalarda kullanmak için idealdir. Örneğin bir vektörel görsel çalışması büyük bir ilan tahtası için büyütülüp kullanılabilir. Aynı zamanda istenilen derecede küçültülüp kalite kaybı olmaksızın bir kartvizit üzerine de basılabilir. Çalışmanın görsel olarak detaylarıı her iki durumda da kayıba uğramaz.
  
• Vektör grafikler gerektiğinde bitmap haline kolaylıkla getirilebilir.
  
• Vektör grafikler istenildiğinde büyütülebilir, nesneler yeniden renklendirilebilir, nesneler yeniden şekillendirilebilir.
  
• Dosya boyutu olarak daha az yer kaplarlar.
  

• Vektörel grafik çalışmalarında görsel olarak fotoğraf kalitesinde üretim yapamassınız.
  
• Vektörel grafik çalışmaları web üzerinde bitmap olarak çevirmeden kullanamassınız. Yalnız son zamanlarda .svg diye bir dosya türü ile bu mümkün gibi görünsede bu konu hakkında tam olarak bir bilgim yok.
  

• Bitmap grafikler milyonlarca renk değişimi alabilir.
  
• Bitmap grafiklerde piksellerin herbirine müdahale edebilirsiniz. Bu sayede fotoğrafçılar veya sayısal sanatçılar fotoğraflara rötüş işlemi veya manipüle edebiliyorlar.
  

• Bitmap grafiğin sahip olduğu çözünürlükten daha yükseğe getirildiğinde keskinliğini yitirir ve görüntüde bozukluk meydana gelir. Aynı zamanda sahip olduğu çözünürlükten daha aşağı hale getirildiğinde de pikseller kaldırıldığı için orijinal görüntüsünü kaybeder.
  
• Bitmap grafikler özel dosya biçimlerini saymassak(Photoshop gibi programların kullandığı .psd dosya türü gibi) katman bilgileri içermezler. Bu yüzden düzenlenmesi vektör grafiklere nazaran zordur.
  
• Bitmap grafikler vektör grafiklere nazaran bilgisayarda dosya boyutu olarak daha fazla yer kaplar.