Tarihte Yaşanan En Kötü 10 Veba Salgını

10

İlk belirtilerine 1770′de rastlanan Moskova veba salgını 1771 baharında çok geniş kitleleri etkileyen bir salgına dönüştü. Devlet yetkililerinin zorla aldığı karantina, hastalık bulaşan binaların tazminat verilmeden zorla yıkılması, halk banyolarının kapatılması gibi sert önlemler halkta huzursuzluk ve öfkeye sebep olmuştu. Çoğu fabrika, market, dükkan ve devlet dairesi kapandığı için ekonomi de çökmüştü. Bütün bunlara daha sonra yiyecek kısıntıları da eklenince toplumun refah seviyesindeki bozulma katlanılamaz hale geldi. Şehirde yaşayan soylular ve zenginler Moskova’yı terketmeye başladı. 17 Eylül 1771 sabahında Spasskiye kapılarına dayanan 1000 kişilik bir grup tutuklu asilerin salınmasını ve karantinaların kalkmasını talep etti. Ordu kalabalığı dağıttı ve isyanı bastırdı. 300 kişi mahkemeye çıkarıldı. Devlet yetkilileri düzeni sağlamak için Moskova’ya heyetler gönderdi. Vebaya karşı alınan yeni önlemler ve halka sağlanan yemek ve iş sayesinde Moskova halkı tekrar sakinleşti.

9

Atina Vebası, Atina’yı Antik Yunan zamanında yapılan Peloponez Savaşı’nın ikinci yılında vurdu. Yunanlılar zafere ulaşmak üzereyken çıkan veba salgını savaşın kaybedilmesine neden oldu. Salgının sebebi çoğu kişi tarafından hıyarcık vebasının türleri gibi görülse de, tekrarlanan araştırmalar salgına tifüs, çiçek, kızamık hastalıklarının da sebep olmuş olabileceğini gösteriyor.

8

Antonine Vebası, Roma İmparatorluğu’na seferden dönen askerler tarafından getirilen çiçek veya kızamık hastalığının neden olduğu bir salgındı. Bu salgın adını öldürdüğü iki Roma Hükümdarından biri olan Marcus Aurelius Antoninus’dan almıştır. Bu hastalık 9 yıl sonra tekrar nüksetti ve Roma’da günde 2.000 ölüme neden oldu. Toplam ölü sayısı 5 milyon olarak tahmin ediliyor. Bazı bölgelerde nüfusun üçte birini yok eden salgın, Roma ordusunu da dağıtmıştı.

7

Avrupalılar Amerika’ya ayak basmadan önce Afrika kıtası, Asya ve Avrupa’dan izole haldeydi. Yaşanan ilk büyük temasın neticesinde ise Amerika yerlileri çiçek, kızamık ve diğer Avrupa hastalıklarıyla da tanışmış oldu. Yerliler arasında çok hızlı yayılan bu hastalıklar nüfusun kıyıma uğramasına neden oldu. 16.yüzyılda kızamık ve diğer hastalıklar Aztek ve İnka uygarlıklarını işgal etti ve onları yok etti. Yaşanan bu nüfus kıyımı neticesinde Amerika’da varolan uygarlıklar son bulmuş ve yerliler gelen Avrupalılara boyun eğmek zorunda kalmışlardı.

6

Kuzey İtalya’da 1629-1631 yılları arasında patlak veren İtalyan Veba Salgını çok etkili bir hıyarcık veba salgınıydı. Büyük Milan Veba Salgını olarak da bilinen bu salgın 280.000 kişinin ölümüne neden olmuştu. Özellikle Lombardiya ve Venedik’de yüksek ölüm oranları gerçekleşmişti. Bu salgın Büyük Veba Salgını’nın son etkili salgını olarak görülüyordu. Alman ve Fransız askerlerinin hastalığı Mantua bölgesine taşımasıyla birlikte İtalyan askerleri de hastalandı. Ülke çapında 130.000 kişinin öldüğü salgında Milan’da ölenlerin sayısı 60.000 idi.

…Reklam arası…

5

Jüstinyen Salgını 541-542 yılları arasında Bizans İmparatorluğu’nu ve başkentini etkileyen bir salgındı. Bu salgının kabul edilmiş en genel sebebi hıyarcık vebasıydı. Sosyal ve kültürel etkileri Büyük Veba ile kıyaslanabilir. 6. yüzyıl Batılı tarihçilerinin görüşlerine göre bu salgın merkez ve Güney Asya, Kuzey Afrika ve Arabistan, kuzeyde Danimarka, batıda İrlanda’ya kadar olan Avrupa bölgesini etkileyen neredeyse dünya çapında bir salgındı. Bu salgın ayrıca Avrupa tarihinin geleceğini de etkilemişti. Tarihçiler bu salgını o zaman tahtta bulunan ve salgından etkilenen Doğu Roma İmaparatoru Jüstinyen’in adıyla anarlar. Araştırmalara göre salgının en etkili olduğu dönemde başkentte günde 5.000 kişinin ölümüne yol açıyordu. Şehir nüfusunun %40′ını öldürdüğü tahmin ediliyor. Doğu Akdeniz’de ise toplam nüfusun dörtte biri yaşamını kaybetmişti.

4

Londra nüfusunun beşte birini öldüren salgın 1 yılda 100.000 kişinin canına malolmuştur. Salgın pirelerden bulaşan hıyarcık vebasından kaynaklanmıştı. Bu salgın Avrupa’da 1347-1353 yılları arasında patlak veren Büyük Salgının ufak boyutlusuydu. Belgelerde salgın sebebi hıyarcık vebası ve türleri gibi gözükse de bu konuda bir kanıt bulunmamaktadır. Günümüz modern araştırmacıları ise belirtilerin kanamalı ateşe benzediğini belirtiyor. Yukarıda ki resim, ölenlerin isimlerinin bulunduğu bir belge.

3

Kara Veba olarak da bilinen Büyük Veba insanlık tarihindeki en ölümcül salgındır. Salgının temel nedeni “Yersinia pestis” adlı bakteri olarak görülse de son araştırmalar diğer hastalıkların da bu vebaya sebep olabileceğini gösteriyor. Vebanın başladığı yer tam olarak bilinmemektedir. Bazı tarihçiler vebanın 1320-1330 arasında Çin veya Asya’dan başlayıp askerler ve tüccarlar tarafından Rusya’ya taşındığına inanırken bazıları ise Rusya’nın güneyinde başladığına inanıyor. Her iki durumda da veba 1340 yılında Kırım’dan Batı Avrupa ve Kuzey Afrika’ya yayıldı. Dünya çapında toplam ölü sayısı 75 milyon olurken Avrupa’da yaşanan ölüm sayısı 25 ile 50 milyon arasındadır.

2

“3. Pandemi” 1855 yılında Çin’in Yunnan bölgesinde (resimdeki) başlayan ve çok büyük bir salgına verilen addır. Tüm yerleşim yerlerini etkileyen bu salgın Hindistan ve Çin’de toplam 12 milyon kişinin ölümüne yol açmıştır. Ölüm ortalamalarının 200 kişi olduğu 1959 yılına kadar devam ettiği varsayılan bu salgının patlama noktası Asya’daki kemirgenlerdir.

1

18. yüzyılın başında patlak veren Büyük Marsilya Vebası, hıyarcık vebasının Avrupa’da ki en büyük salgınıydı. 1720 yılında Marsilya’ya ulaşan hastalık şehirde ve çevre illerde 100.000 kişiyi öldürdü. Ama Marsilya salgının etkilerinden çabuk kurtulmayı başardı. Ekonomi de Batı Hint Adaları ve Latin Amerika ile yapılan ticaretin büyümesi sonucu birkaç yıl içinde toparlandı. 1765 yılında nüfus 1720′de ki seviyesine döndü. Yukarıda resimde görülen duvar ise Fransız Hükümetinin Marsilya ile iletişimi kesmek için ördürdüğü bir duvar. Bu duvarı aşanlar idamla cezalandırılıyordu.