Uzay ile İlgili Terimler, Kavramlar

Merhaba. Uzayla ilgilenen kişilerin olduğunu biliyorum ve bazı kavram karmaşaları yaşadıklarını da biliyorum. Bazıları ise neyin ne olduğunu bilmiyor. Bu nedenle böyle bir başlık açmamın yararlı olacağını düşündüm. Uzayla ilgili terimlerin ya da cisimlerin anlamlarını ya da tanımlarını yazacağım. Umarım yardımcı olur.

Uzay: Bütün varlıkların içinde bulunduğu sonsuz boşluk.

Evren: Gök varlıklarının bütünü, kâinat.

Gök cismi: Gök yüzünde bulunan Güneş, Ay, gezegenler, kuyruklu yıldızlar, nebülözler gibi bütün cisimlere verilen ad.

Yıldız: ağırlıklı olarak hidrojen ve helyumdan oluşan, yoğun ve karanlık gökyüzünde ışık saçan bir nokta olarak görünen plazma küresi.

Kırmızı dev: Belirli bir kategorideki yıldızların evrimlerinin bir dönemindeki hallerine verilen isimdir. Yıldızın ölümü büyüme ile başlar. Milyarlarca sene devam eden nükleer reaksiyonlar sonucu enerjisini tüketmeye başlayan yıldızın hacminde büyük bir genişleme görülür.

Süpernova: Süpernova, enerjisi biten Büyük Yıldızların şiddetle patlaması durumuna verilen addır.

Kara delik: Çekim alanı her türlü maddi oluşumun ve ışınımın kendisinden kaçmasına izin vermeyecek derecede güçlü olan, kütlesi büyük bir cisimdir. Uzayda belirli nicelikteki maddenin bir noktaya toplanması ile meydana gelen bir nesnedir de denilebilir. İçinde, zamanın yavaş aktığı ya da almadığı tahmin edilir. Doğrudan gözlemlenemez.

Solucan deliği: Nathan Rosen ve Albert Einstein tarafından ileri sürülmüştür. Solucan deliği aslında uzay-zamanın temelde uzay ve zamanda bir kısayol olan kuramsal topolojik bir vasfıdır. Genel olarak ak delikler ve kara delikler arasındaki bağlantıya solucan deliği denmektedir. Bir solucan deliğinin bir boğaza bağlı en az iki ağzı vardır. Eğer solucan deliği geçilebilir ise madde solucanvdeliğinde bir ağızdan diğerine boğazdan geçerek ulaşabilir.

Ak delik: Bazı yerlerde kuasar olarak geçse de aynı şey değillerdir. Ak delikler için kara deliklerin çıkış noktası diyebiliriz. Solucan deliğinin iki ucunda ak ve kara deliklerin olduğu savunulur. Nasıl ki kara delikten kaçamıyorsak, ak deliğe de giremeyiz. Şimdiye kadar ak delik gözlemlenmemiş olup Stephen Hawking solucan delikleri ve ak deliklerin varlığını reddetmektedir.

Beyaz cüce: Kırmızı dev aşamasında çok genişleyen yıldız, beyaz cüce olurken içe doğru çökümü, yıldızın çekirdeğinin etrafında bulunan helyumun daha çok sıkışmasına ve belli bir aşamadan sonrada patlamasına yol açar daha sonra dış katmanlarını uzaya püskürtür ve geriye kalan parçası beyaz cücedir. Yıldızın savurduğu maddeler, gezegenimsi bulutsu halini alır. Kütlesi bunun üzerindeki bir değere sahip olan yıldızlar da Nötron yıldızına dönüşürler.

Kahverengi cüce: İlk kez 1995 yılında keşfedilen, ne yıldız ne de gezegen kategorisine konabilen gök cisimleri. Kahverengi Cüceler yıldızlararası gaz bulutlarının çökmesiyle oluşurlar, fakat gökcismini yıldız yapacak nükleer tepkimelerin başlayamayacağı kadar hafiftirler. 80 Jüpiter kütlelik sınıra ulaşamadıkları için yeteri kadar ısınamayıp sönerler.

Yıldız sistemi: Birbirleri çevresinde dönen, kütle çekim kuvvetiyle birbirlerine bağlı olan az sayıda yıldızın oluşturduğu sistemdir.

Güneş Sistemi: Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün adlı temel gezegenler ve bazı cüce gezegenler, asteroitler ve kuyruklu yıldızlardan oluşan, merkezinde Güneş adlı yıldızın bulunduğu sistemdir. Daha geniş anlamda, bu sisteme benzeyen sistemler için de kullanılabilir.

Kuyrukluyıldız: Bir çekirdek, onu çevreleyen saç kısmı ve bir kuyruktan meydana gelen ve takip ettikleri parabolik veya dış merkezliği çok büyük elips olan yörüngelerde belirli zamanlarda Güneş civarından geçen ve bu arada Dünya'dan da görülen küçük gök cisimleri.

Gezegen: Dar anlamıyla, Güneş Sistemi içinde, Güneş'in doğrudan uydusu olan ve Uluslararası Gökbilim Birliği (IAU) tarafından bu tanıma uygun bulunmuş 8 gök cismini belirlemede kullanılır. Daha geniş bir tanım yaparsak yıldız sistemlerinde, merkezdeki yıldızın uydusu olan ve o yıldızın çevresindeki bir yörüngede dolanan gök cismi de denilebilir. Ancak asteroitler, kuyruklu yıldızlar vb. gök cisimleri gezegen olarak sınıflandırılmazlar.

Asteroit: Yörüngeleri Güneş Sistemi'nde Mars ile Jüpiter gezegenleri arasında kalan ve sayıları yaklaşık 40.000 kadar olan gök cisimleridir. Bu küçük gezegenler, küçük kütle ve hacimlerinden ötürü 'gezegenimsi' olarak da bilinirler. Ayrıca, bilindiği kadarıyla bunların içinde bazılarının (örneğin: İda) birer uydusu da vardır

Göktaşı: Uzaydan Dünya yüzeyine düşen maddelerin genel adıdır.

Meteor: Göktaşlarının dünyanın atmosferi içindeki geçişleriyle oluşan ışıklı yada sesli olaylara meteor denir.

Kuasar: Evrenin en uzak köşelerinde akıl almaz bir enerjiyle parlayan gökadalara verilen addır. Evrenin genç ve çalkantılı dönemindeyken oluştukları bilinmektedir.

Gökada: Kütleçekim kuvvetiyle birbirine bağlı yıldızlar yıldızlararası gaz, toz ve plazmanın meydana getirdiği yıldızlararası madde ve şimdilik pek anlaşılamamış karanlık maddeden oluşan sistemdir. Galaksi olarak da adlandırılır.

Karanlık madde: Astrofizikte, doğrudan algılanabilecek kadar büyük konuma getiren (ışık, x-ışınları v.b.) varlığı görünür maddeler üzerindeki kütle çekimsel etki ile belirlenebilen varsayılan maddelere denir.

Astronomik birim (AU): Gökbilimde kullanılan bir uzaklık birimi. Bir astronomik birim Güneş'in merkeziyle Dünya'nın merkezi arasındaki uzaklık olan 149,6 milyon km. ya da 92,9 milyon mil'dir. Astronomik birim, evrendeki büyük uzaklıkları belirtmek için kullanılır.

Işık hızı: Işığın hızına denir. 299.792,458 km/saniye'dir.

Işık yılı: Işığın bir yıl içinde alabileceği yola denir. Zaman değil, yol/uzaklık birimidir.

Aklıma biraz daha gelirse eğer onları da zamanla ekleyeceğim. Konu sabitlenirse yararlı olabileceği düşüncesindeyim. Bu bölüme olan ilgiyi artırmak istiyorum açıkçası ve yazılılarım da bir bitsin, daha aktif olacağım.

Aradan kaçan bazı kavramlar olabilir ancak dediğim gibi, fark ettiğim anda ekleyeceğim.

Birkaç yeni kavram ve fotoğraf ekledim.

Bulutsu: Bulutsu ya da nebula, yıldızlar arasında giderek küçülerek ve ısınarak dönen, beyaz ve büyük bir gaz ve katı madde bulutudur. Gaz bulutu ufaldıkça dışarı gaz halkaları fırlatır. Bu halkaların her biri daha sonra yıldıza dönüşmek üzere soğumaya başlar.

çok teşekkürler mksubzero349 ben uzayla çok ilgili olmasam da, zaman zaman okuduğumu anlayabilmem için değerli bir başvuru kaynağı olacak başlığın

Yorumun benim için değerli. Teşekkür ederim.

2 terim ve fotoğrafları ekledim, başka 2 terimin de açıklamasında bazı değişiklikler yaptım. Daha iyi oldu böyle.

Ben bunu hala düzenleyemiyorum ve düzenleyemeyeceğim de sanırım. Yardımcı olabilecek bir yetkili yok mu?

Güzel Konu Olmus Ama, Eksik Kavramlar Var Devam Et Hepsini Tamamla Süper Olur

Eline Saglik. Takip Listesine Attim Bunu

Tanrı'nın mesajımı düzenleyecek bir kulu gelse de eklesem.

Mükemmel... solucan deliği teorisi ayrı bir mükemmel

Birkaç yeni kavram-terim ekledim. Aklıma geldikçe de güncellemeye devam edeceğim. Düzenlediği için de boogee'ye teşekkür ederim.

Herkesin anlayabileceği dilde; çok güzel, faydalı olmuş.