Kalgancı Çak(Kıyamet Günü)

Altaylar'da yaşayan şamanist Türkler bir gün dünyanın sonunun geleceğine yani kıyamete inanırlar. Bu güne Altay Türkçesi'nde Kalgançı Çak denilir; Türkiye Türkçesi'ndeki karşılığı kalacak olan çağdır. Eski Türkler'in inançlarında da kıyamet kavramı yer alırdı.

Eski Türkler kıyamete Uluğ Günderlerdi ;Uluğ Gün; deyimini Türkler, müslüman olduktan sonra da kullanmışlardır.

Altay Türkleri'nin inançlarına göre kişioğulları gün geçtikçe azacak, yazıktan (günahtan) çekinmeyecek, kötülük alabildiğine çoğalacaktır. İyiliklerle dolu Tanrı Ülgen, bu yazıklı topluluktan uzaklaşacak, karanlık dünyanın kötü ruhu Erlik (Erklig) yeryüzüne yaklaşacak. Erlik'in yardımcısı Karaş ondan önce yeryüzüne çıkacak. Kişioğulları Ülgen'i unutacak. Kötü ruhlar ile iyi ruhlar, insanları kazanmak için yeryüzünde savaşacak. Karanlık dünyanın varlıkları Erlik, Karaş ve Kerey insanları karanlık dünyaya çekecek; Tanrı Ülgen ve iyi ruhlar (Mangdaşire, May-Tere) ise insanları aydınlığa, iyiliğe çekecek. İki taraftan da ölenler olacak. Sonunda Ülgen tek başına kalacak. Ülgen;Ölüler, kalkın!; diye bağıracak ve bütün ölüler dirilecek.

Altay Türkleri arasında, Kalgançı Çak'ı anlatan iki manzum söylence saptanmıştır. Bunlardan biri Televüt Türkleri'nin, biri de Telengit Türkleri'nindir. Bu iki söylence şöyledir:

TELEVÜT ANLATISI

Kalgançı Çak geldiğinde gök demir, yer sarı bakır olur. Hanlar hanlara saldırır, uluslar birbirine kötülük düşünür. Katı taşlar ufalır, sert ağaçlar kırılır. Kişi bir dirsek denli küçük olur, baş parmak denli erkek olur. Erlerin dizgini kısa olur (=güçlülerin elinde oyuncak olurlar). Ayak takımı beğ olur. Baba çocuğunu, çocuk babasını saymaz. Yaban soğanı pahalı olur. At başı denli altına bir kap yemek verilmez. Ayak altında altın bulunur da onu alacak kimse bulunmaz.

TELENGİT ANLATISI

Kalgançı Çak geldiği, kara yer od'la (ateşle) kaplandığında Büyük Kaan Ata Tanrı (Kayra Kaan Ada Kuday) kulaklarını tıkar. O çağda dünya bozulur, yer ve kişi soyu mahvolur. Fitne ve fesat saçan acımasız yel insanları heyecanlandırır. Töre bozulur. Tepeler çalkanır, demir üzenginin dibi delinir, çuvaldızın deliği yırtılır. Ulus bozulur. İnsan kara böcek gibi kanatlanır, gözlerine kan dolar. Kara su kanla karışık akar. Yer uğuldar, dağlar sallanır, çukurlar-hendekler yıkılır. Gök gürler kenarı açılır, deniz çalkanır dibi görünür. Yerin altı üstüne gelir. Yosunlar öğütülüp toz olur. Gök sallanıp eteği açılır, deniz dalgalanıp dibi görünür. Deniz dibinden dokuz kara taş çıkar; dokuz taş dokuz yerinden yarılır; her taştan dokuz çemberli dokuz sandık çıkar; her sandıktan demir atlı dokuz kişi çıkar; bu kişilerden ikisi başkan olur. Bunların bindikleri atlar ;Vuruşkan Ulu Sarı; adlı olur; ön ayakları kılıçlı, kuyrukları bıçaklı olur; ağaca rastlarsa ağacı keser, diriye çarparsa diriyi yok eder. İl güne rahat olmaz. Ay ile Güneş aydınlık vermez, ışıksız olur. Ağaçlar kökünden kopar, baba çocuğundan ayrılır, bitkiler mahvolur, soyu kurur. Analar sevgililerinden ayrılır, dul kalır. Yerde;köngül;denilen bir ağulu ot biter, kökünden sarı çekirge çıkar; hayvanlara çarparsa hayvanların, insanlara çarparsa insanların kanını sömürür.

İşte o zaman Şal-Yime haykırır:

Bu yana bak Mangdaşire! Yardım et!

Köngül otunu yok edemedim. Köngül otunun kökünde konur yılan var.

Mangdaşire'den ses çıkmaz. Ondan yardım gelmeyince Şal-Yime, May-Tere'ye haykırır:

Büyük kagan ulusunu bıraktı, cins aygır sürüsünü bıraktı. Yer alt üst oldu, sular kurudu. Yakalı giyimlerin yakası parçalandı. Yönetilen yurt başsız kaldı. Kuşlar yuvalarını, geyikler duraklarını, kadınlar yavrularını bıraktı.May-Tere'den ses çıkmaz.Bundan sonra Erlik'in kahramanlarından Karaş ile Kerey yer yüzüne çıkar. Onlar çıkınca Ülgen'in kahramanları Mangdaşire ile May-Tere gökten yere iner. Savaşırlar. May-Tere'nin kanı od (ateş) olup yer

yüzünü kaplar. İşte o zaman Kalgançı Çak olur...

Alltay Türkleri arasındaki başka bir anlatıya göre ise Ülgen, Tanrı'dan korkmayı ve kendilerini değiştirmeği öğretmek üzere May-Tere'yi insanlara gönderecek. Buna kızan Erlik, May-Tere'ye saldıracak. May-Tere'nin kanı bütün dünyayı kızıla boyayacak; dört bir yanı ateşler, alevler kaplayacak ve bunlar göklere değin yükselecek. O zaman Ülgen gelecek ve ellerini çırpıp Ey ölüler! Kalkın!; diyecek. Ölüler yerden, denizden, ateşten, ölüm geldiğinde bulundukları yerden çıkacaklar. Dünyadaki ateş Erlik'le birlikte onun taifesi olan bütün kötü kişileri yok edecek.

*Alıntılarla desteklenmiştir...

Paylaşıma bayıldım Eline sağlık

Teşekkürler... Devamı gelecek

Cok ilginc bir konu AySaman, paylasim icin tesekkurler.

Uc buyuk din anlatimlariyla benzesen cok yonu var. Kiyametin alametleri neredeyse Islam dinindekinin aynisi. Olus sekli hem Islam hem de Hristiyanlik'dakine cok benziyor. Ulgen (Isa), Erlik (Seytan), Karas (Deccal), Iyi Ruhlar (Mikail, vs.) gibi kavramlar ve iyilik ve kotuluk arasindaki nihai savas (Armageddon) Kitab-i Mukaddes'in neredeyse kopyasi.

Dinler ve mitolojiler cok ilgimi ceker. Bu konuyla ilgili bir kaynakca verebilir misin?

Simdiden tesekkurler...

Ben bunların gerçekliğine pek inanamıyorum. Çünkü biliyorsunuz okulda hep "Türkler'in dini de tek tanrılı olduğu için İslam'ı kabul ettiler..." gibi şeyler söyleniyor ama Tengricilik'te tek tanrılık söz konusu değil. Bu gibi İslam'a çok benzeyen Türk inançları yazılarının da bu gibi kişiler tarafından hazırlanmış olduğunu düşünüyorum.

Cok ilginc bir konu AySaman, paylasim icin tesekkurler.

 

Uc buyuk din anlatimlariyla benzesen cok yonu var. Kiyametin alametleri neredeyse Islam dinindekinin aynisi. Olus sekli hem Islam hem de Hristiyanlik'dakine cok benziyor. Ulgen (Isa), Erlik (Seytan), Karas (Deccal), Iyi Ruhlar (Mikail, vs.) gibi kavramlar ve iyilik ve kotuluk arasindaki nihai savas (Armageddon) Kitab-i Mukaddes'in neredeyse kopyasi.

 

Dinler ve mitolojiler cok ilgimi ceker. Bu konuyla ilgili bir kaynakca verebilir misin?

 

Simdiden tesekkurler...

Kaynak şu anda aklıma gelmiyor ama geldikçe paylaşırım...

Köktengri inancındaki kıyamet kavramı ile şu andaki İslam-Hristiyanlık arasında bir benzerlik olduğu aşikar...

---------

Ben bunların gerçekliğine pek inanamıyorum. Çünkü biliyorsunuz okulda hep "Türkler'in dini de tek tanrılı olduğu için İslam'ı kabul ettiler..." gibi şeyler söyleniyor ama Tengricilik'te tek tanrılık söz konusu değil. Bu gibi İslam'a çok benzeyen Türk inançları yazılarının da bu gibi kişiler tarafından hazırlanmış olduğunu düşünüyorum.

Türklerde tek tengri var. Ülgen. Diğerleri yardımcılardır. Tengri katında yanii gögün yedinci en üst katında Ülgen vardır. Diğerleri ona yardımcıdır. Orta asya da hala yaşayan bir inanç var. Görebilirsiniz... Yaşayabilirsiniz.. En bozulmamış kabile şu anda Yakut-Sakalar... Onları araştırın İslamın aynısını göreceksiniz.. Hemde buz denizinin hemen alt tarafında. Hiçbir akıllı giidip onlara İslama benzetin bu inancınızı demez.

Bence İslamın aynısı demek hakaret olur. Atalarımızın dini de diğer bütün eski dinler gibi paganizm/şamanizmdir. Çok hoş bir paylaşım. Teşekkür ederim AyŞaman

Sadece Gök Tengri inancında değil eski dünya dinlerinden birçoğunda bu hikayeleri görebilirsiniz. Örneğin Gılgameş destanı gibi. Bunlar sadece Asya bölgesinde değil Güney Amerika ve İskandinav inanışlarında da mevcuttur. Hatta bana göre bu inançlar günümüz semavi dinlerinin kökenini oluşturmuş ve birçok konuda ilham kaynağı olmuştur. Dolayısıyla aralarında bu kadar benzerlik olması son derece doğaldır.

kalgançı çak geldiği zaman gök demir yer sarı bakır olur.hanlar hanlara saldırır , uluslar birbirlerine kötülük düşünür , katı taşlar ufalanır , sert ağaçlar kırılır.kişi bir dirsek(arşın) kadar küçük olur.başparmak kadar erkek olur.erlerin dizgini kısa olur (güçlülerin elinde oyuncak olur).ayak takımı bey olur.baba çocuğunu , çocuk babasını tanımaz.yaban soğanı pahalı olur.at başı kadar altına bir kap yemek verilmez.ayak altında altın bulunur onu alacak kimse bulunmaz

kalgançı çak geldiği zaman gök demir yer sarı bakır olur.hanlar hanlara saldırır , uluslar birbirlerine kötülük düşünür , katı taşlar ufalanır , sert ağaçlar kırılır.kişi bir dirsek(arşın) kadar küçük olur.başparmak kadar erkek olur.erlerin dizgini kısa olur (güçlülerin elinde oyuncak olur).ayak takımı bey olur.baba çocuğunu , çocuk babasını tanımaz.yaban soğanı pahalı olur.at başı kadar altına bir kap yemek verilmez.ayak altında altın bulunur onu alacak kimse bulunmaz

Atalarımız günümüzü tarif etmiş desenize..

Eline sağlık .. Fakat dünyanın sonunu biz insanlar getirecek ..