İyi Elfler, Kötü Orklar

İyi Elfler, Kötü Orklar

Elf kelimesinin etimolojisini ciddi ciddi merak ettim. Yüzüklerin Efendisi zamanında bize etimolloji diye mitolojiyi yutturmuşlardı, İskandinavlarda "Alfar" diye kötü cinler vardı. (Biz de "waow, İskandinav mitolojisi" demiştik.) Onun da HintAvrupa kökeninde beyaz demek olan Albo'dan geldiği düşünülürmüş (Albus, Albino). Ork da Latince orcus'dan geliyordu sözde.

Şimdi etimolojik sözlüğe bakıldığında Elf; Eski Saksonca Alf (bildiğimiz dizideki Alf), Germencede Alp; Proto Germence'deki hali ise Albiz. Bu biraz tanıdık gelmedi mi?

Türkçe'deki Albız ile benzerliğine ekşi sözlükte dikkat çekilmiş.

Albız'ın kökeni hakkında farklı iki tez ortaya konabilir.

Nişanyan'a göre Arapça İblis'in bozulmuş hali... İblis ise Yunanca epi-boulos'den gelirmiş (kötü akıl veren..)

Bunu yanında Albız'ın Türkçe Al köküyle ilgili olduğunu düşündürecek çok veri var.

Al: Eski Türkçe Hile > Altamak > Aldatmak

Al: parlak kırmızı

Yal-: Eski Türkçe parlamak > alaz, alev

Türk mitolojisinde "albız" kelimesinin kökü aranırken bu "hile" ve "alev" anlamı veren "al" kökünün tek bir kötücül anlamda toplandığı düşünülmüştür şimdiye dek.

Albastı: Lohusaları rahatsız eden kötü varlık. Anadolu'da alkarısı, albıs gibi türevleri vardır.

Eski saksonca'da ælfadl: karabasan.

Bu Albız hangi Albız? İblis yani epiboulos mu? yoksa albastı yani Elf mi?

Kötü orklara bakalım:

Ork muhtemelen Ogre'dan bozulmuştur. 'Ogr', şu anda bataklık canavarı olarak bilinir (Shrek, bir ogre'dır). Ogr, doğu'daki Fin-Ogur halklarını negatif karşılayan Avrupalıların onlara taktığı isimdir. (Fin-Ogurlar bataklık bölgeden gelir. Fin: Germence saz) (On-ogur > Hungarian (Macar)).

Ogur kelimesi'nin lir lehçesinde olduğunu bilirsek, bizim şaz lehçemizde bununOğuz'a dönüştüğünü da görürüz.

Kafkas Mitolojisinde, Nart destanında Okus yada Uğuz denen insanüstü kuvvetli, dev bir halk vardır. Ogrlarla isimlerinin hem kök hem anlam olarak benzedikleri görülüyor. Ancak, bu Uğuz'un kökeni "Oğuz" değil, muhtemelen Altay mitolojisindeki Uzuhlardır (Uzamaktan gelir.)

Kaynak: TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

Rusların Kıpçak ve Moğollar'a Latince Tartarus'dan (cehennem demek) gelen Tatar'ı layık görmesi gibi, Ogr'lar de yine cehennemi bir kavrayışla Orcus'a dönüşmüş olabilir. (Orcus Latince cehennem!)

Ayrıca Tolkien'in 1. Dünya savaşında Yörük birliklerinin ne kadar çetin olduğunu gördükten sonra 'Uruk-hai'ları düşündüğü, 'uruk' (Ork lisanında ork demek) kelimesinin buna dayandığı da söylenir.

Her halükarda bizim milletten ya da yakın kavimlerin isimleri nedense Latince'de cehenneme girip çıkıp bir hallere dönüşmüş; bunun yanında resmenşeytan, hileci iblis, karabasan kökünden gelen Elf'den daha kötü mahlukların ismi haline gelmiş... tuhaf.

Kaynak: http://hepimizindili.blogspot.com/

Kalevala(Fin) destanını da araştırmanı öneririm Tolkien ondan esinlenmiş bir çok şeyi. Ogreler hatta Galadriel tarzı bir kadının da bahsi geçiyor

Kalevala(Fin) destanını da araştırmanı öneririm Tolkien ondan esinlenmiş bir çok şeyi. Ogreler hatta Galadriel tarzı bir kadının da bahsi geçiyor

Aslinda vakit olsa da tum destanlari soyle onumuze koyup ortak noktalari incelesek ne guzel olur. Ama buna ne zamanimin ne de birikimimin yeterli oldugunu dusunuyorum.

Ben de henüz okumyamadım Türkçe çevirisini bulamadığımdan. İngilizce de okumak istemiyorum dil ailesi farklı destanı bozuyor bana göre. Ama cidden dediğin gibi destanlar arası çok benzerlik var. Mesela Albastı nın işini Yahudi inancındakilere Lilith yapıyor:)

A evet onun hakkinda da daha once bir paylasimim olmustu.

http://www.gnoxis.com/yasayanlar-anlatiyor-10613-mesaj666052.html?highlight=#post666052

Bence bu yazıyı yazan yazar olayı biraz abartmış yani elf-iblis ya da benzeri çıkarımlar oldukça saçma ve öteki toplumların Türk düşmanı olduğunu gösterme çabası gibi gözüküyor. Tolkein'in herhangi bir kitabını herhangi bir milleti aşağılamak amacı ile yazdığını da sanmıyorum.

Bence bu yazıyı yazan yazar olayı biraz abartmış yani elf-iblis ya da benzeri çıkarımlar oldukça saçma ve öteki toplumların Türk düşmanı olduğunu gösterme çabası gibi gözüküyor. Tolkein'in herhangi bir kitabını herhangi bir milleti aşağılamak amacı ile yazdığını da sanmıyorum.

Maalesef Etimoloji cok kaygan zeminde kendine yer etmis bir bilim. Kesin dogrulari olmayabiliyor, ve cok farkli yorumlarla karsilasabiliniyor. Ancak yazidaki Nisanyan referanslarina kesinlikle guvenebilirsiniz. Yazida herhangi bir Turk dusmanligi mevcut degil.