Doğru üzerine.

Şimdi sizlere hiç kuşkusuz felsefe tarihinin en çıkmazlı çatışmasına yol açmış sorusunu soracağım.Antik Yunan gibi bilgeleri ile meşhur bir medeniyeti birbirine düşüren bir soru bu.

Bir yanda Sokrates(Sokrat) ve öğrencisi Platon(Eflatun ismi ile bilinir) diğer yanda Sofist'ler.Sofist'lere örnek olarak Gorgias'ı gösterebilirim oldukça zengindi.

Sokrates ve Platon ''Değişmez Doğrular'' ve ''Ebedi İyi''nin olduğunu savunur.

Sofist'ler ise her şeyin topluma göre değiştiğini söyler ve ''Değişmez Doğrular'' ve ''Ebedi İyi''nin olduğunu reddeder.Sofist'ler oldukça bol örnek kullanırlardı çünkü göçebe yaşar ve bildiklerini öğretip zengin olurlardı.Örneklerden biride şudur;Bazı toplumlarda jimnastik giyinik yapılır,kadın erkek ayrı yerlerde yapar lakin bazı toplumlarda jimnastik iki cinsiyetinde bulunduğu bir ortamda ve çıplak yapılır.

Soru en sade şekli ile şudur;İnsanlar ve toplumlar için ''Ebedi İyi'',''Değişmez Doğru'' mevcutmudur?

Bir sonuç çıkacağını sanmıyorum ancak çok önemli ve tarihte iz bırakmış sorulardandır.

Not:''Sofie'nin Dünyası'' isimli kitabın yazarı Jostein Gaarder kitabında bu konu hakkında çok taraflı davranmış(Sokrates'in yanında olduğu belli).Yorumunuzda bu kitabı kaynak olarak kullanmayınız.

Ve son olarak Sokrates oldukça büyük(en büyük 5 filozof içine girer) bir filozof.Bu yüzden hemen onun görüşlerini savunmayın.Unutmayın bir sonuç çıkmayacak,belkide çıkar...Ancak amaç kısa sürede olsa felsefe yapmak.

Bence, değişmez doğru diye birşey mümkün değildir.Çünkü konu ne olursa olsun doğru, yanlış kavramlarının kesinliği yoktur, çoğu fikir sadece kişisel görüşleri,doğruları içerir.O yüzden kanıtlanabilirliği yoktur.Gördüklerimizin yanıltıp yanıltmadığını bilemediğimiz için bu sorunun kesin bir cevabı olamama ihtimali vardır.

Edebi iyiyi de aynı şekilde yorumlayabiliriz.Mümkün değildir çünkü iyi,kötü,zararlı,yararlı,doğru,yalan sadece bizim gördüklerimizden oluşabilir, bizim düşüncelerimiz üzerine kurulu olabilir.Sadece gördüklerimiz,duyduklarımızla kalabilir.Yanıltmaca olabilir, herşey mümkündür, öyle de düşünülmelidir bence.Ve Sofistlerin fikri de bana daha bir yakın gelmekte.

Bence, değişmez doğru diye birşey mümkün değildir.Çünkü konu ne olursa olsun doğru, yanlış kavramlarının kesinliği yoktur, çoğu fikir sadece kişisel görüşleri,doğruları içerir.O yüzden kanıtlanabilirliği yoktur.Gördüklerimizin yanıltıp yanıltmadığını bilemediğimiz için bu sorunun kesin bir cevabı olamama ihtimali vardır.

Edebi iyiyi de aynı şekilde yorumlayabiliriz.Mümkün değildir çünkü iyi,kötü,zararlı,yararlı,doğru,yalan sadece bizim gördüklerimizden oluşabilir, bizim düşüncelerimiz üzerine kurulu olabilir.Sadece gördüklerimiz,duyduklarımızla kalabilir.Yanıltmaca olabilir, herşey mümkündür, öyle de düşünülmelidir bence.Ve Sofistlerin fikri de bana daha bir yakın gelmekte.

Sofist'lerin tarafındasın.

Yorumun için teşekkürler,elin bayağı hızlı ilk yorumu yine sen yazdın.

Rica ederim

"mutlak doğru diye bir şey yoktur." derken de "mutlak" bir ifade ile dediğimizle çelişen bir söyleme mi girmiş oluruz ?hangi uçtan bakarsak bakalım, "mutlak nedir ?" sorusunun yanıtı nedir ? bu yanıtın ardından doğru ve doğrunun değişmezliği açılırsa daha sağlam bir zemine oturtulur gibime geldi.

"mutlak doğru diye bir şey yoktur." derken de "mutlak" bir ifade ile dediğimizle çelişen bir söyleme mi girmiş oluruz ?hangi uçtan bakarsak bakalım, "mutlak nedir ?" sorusunun yanıtı nedir ? bu yanıtın ardından doğru ve doğrunun değişmezliği açılırsa daha sağlam bir zemine oturtulur gibime geldi.

Soru bana ait değil zaten,mutlak ifadesini kullanmadım yazımı tekrar okudum bulamadım ama belki gözümden kaçmıştır.

Elbette kendi kendiniz ile çelişirsiniz ancak ''Mutlak'' üzerine söyledikleriniz paradoxtur.Zenon oldukça kıvrak zekalı bir filozof olarak geçiyor.Paradox'u ilk bulan Zenon yıllarca insanların çeliştiğini söylemiştir,aslında ben sofist olduğum için reddemiyorum ancak bazı kesimler Zenon'u açıklardan faydalanmakla suçlar.Açıklar derken bu ''Açıklar'' kelimelerin yetersizliğidir.Sonuçta her şeyi kelimelere dökemiyoruz.Ancak bu kelime kıtlığının asırlardır sürmesi düşündürücü.

İki kere iki dörttür; ve mutlak doğrudur.

İki kere iki dörttür; ve mutlak doğrudur.

Sen çok yanlış gelmişsin.

Ebedi iyi tabi ki yoktur.İyilik kötülük,göreceli kavramlar.Durumların boyutlarına göre insanda insana farklılık gösterirler ama birçok davranış insanlar tarafınan ortak şartlar ele alınarak iyi ya da kötü olarak kabullenilmiştir.

Sen çok yanlış gelmişsin.

 

Ebedi iyi tabi ki yoktur.İyilik kötülük,göreceli kavramlar.Durumların boyutlarına göre insanda insana farklılık gösterirler ama birçok davranış insanlar tarafınan ortak şartlar ele alınarak iyi ya da kötü olarak kabullenilmiştir.

Sen yanlış gelmişsin; geri al biraz.(;

Doğru ve iyi farklı kavramlardır. Hiçbir şey yüzde yüz iyi veya yüzde yüz kötü değildir. Fakat oran bir tarafa ağır basar.

"Doğru" olanı yapmak, "iyi" dir.

Soru en sade şekli ile şudur;İnsanlar ve toplumlar için ''Ebedi İyi'',''Değişmez Doğru'' mevcutmudur?

2 kere 2 nin 4 olması ebedi iyilik diyorsan tartışmaya devam etmeyelim.(elturco)

İyiyi kötüyü nasıl değerlendireceğiz ki.Toplumun düzenini bozan şeyler kötü,toparlayan şeyler iyi gibi bir algı da var mesela.İçgüdüsel olarak türümüzün devamı için yaşadığımız düşünülürse makul olabilir.Ama o toplum,tür için iyi olan şey bir başka toplum için kötü olabilir.Onları yokedebilir.

2 kere 2 nin 4 olması ebedi iyilik diyorsan tartışmaya devam etmeyelim.(elturco)

 

İyiyi kötüyü nasıl değerlendireceğiz ki.Toplumun düzenini bozan şeyler kötü,toparlayan şeyler iyi gibi bir algı da var mesela.İçgüdüsel olarak türümüzün devamı için yaşadığımız düşünülürse makul olabilir.Ama o toplum,tür için iyi olan şey bir başka toplum için kötü olabilir.Onları yokedebilir.

Bir toplum için iyi sonuçlar veren bir şey, başka bir toplumu nasıl yok eder? Somut örnek ver tartışalım.

Toplumun ve bireyin çıkarlarını dengelemek, her toplum için iyidir, örneğin.

Yazdığımdan işine gelen anlamı çıkaracaksan, hiç devam etmeyelim MrColt. (:

Bir toplum için iyi sonuçlar veren bir şey, başka bir toplumu nasıl yok eder? Somut örnek ver tartışalım.

Toplumun ve bireyin çıkarlarını dengelemek, her toplum için iyidir, örneğin.

Çok basit bir örnek vereyim.Evinde akrepler ürüyor.Bunlar zehirli sana ailene zarar verebilir.Bir ilaçla fıss bitiriyorsun bunların işini.İyi yaptığını düşünüyorsun.Çünkü doğru olan bu diyorsun.Doğadaki akrep döngüsüne zarar veriyorsun.Akrepler açısından yaptığın kesinlikle iyi ve doğru değil.

2x2=4 demekle ebedi iyi, değişmez doğrular pek bağlantılı değil,

değişmez doğrular kısmında kafan biraz karışmış sanırım,ama adam soruyu netleştirmek için yanına ebedi iyi diye de yazmış.Yani daha soruyu anlamadan benim işime gelen anlamı çıkardığım kanısına varman şu şartlar altında yanlış.

Çok basit bir örnek vereyim.Evinde akrepler ürüyor.Bunlar zehirli sana ailene zarar verebilir.Bir ilaçla fıss bitiriyorsun bunların işini.İyi yaptığını düşünüyorsun.Çünkü doğru olan bu diyorsun.Doğadaki akrep döngüsüne zarar veriyorsun.Akrepler açısından yaptığın kesinlikle iyi ve doğru değil.

 

2x2=4 demekle ebedi iyi, değişmez doğrular pek bağlantılı değil,

 

değişmez doğrular kısmında kafan biraz karışmış sanırım,ama adam soruyu netleştirmek için yanına ebedi iyi diye de yazmış.Yani daha soruyu anlamadan benim işime gelen anlamı çıkardığım kanısına varman şu şartlar altında yanlış.

Doğanın dengesini bozmak kötüdür. Akrepler açısından da, insanlık açısından da...Bu da kesin bir doğrudur. Yılanları yok ederseniz de, ortalığı fareler istila eder.

Ben gayet iyi anladım. sen beni anlamaya çalış. O örneği, kesin doğrular olabildiğini vurgulamak için verdim. Doğrular basittir ve sadedir. Bu yüzden kabullenmek bazen zor gelebilir.

Doğanın dengesini bozmak kötüdür. Akrepler açısından da, insanlık açısından da...Bu da kesin bir doğrudur. Yılanları yok ederseniz de, ortalığı fareler istila eder.

Çok güzel.Ben de lafı oraya getirecektim zaten.Bana iyi olan birşey söyleyebilir misin.Ebedi iyi?

Çok güzel.Ben de lafı oraya getirecektim zaten.Bana iyi olan birşey söyleyebilir misin.Ebedi iyi?

Kötüye örnek veremedin; benden iyiye örnek istiyorsun. Verdim aşağıda. Gözünden kaçmış (:

Ben iyi ve kötü yoktur diyorum zaten,örnek verirsem kendimle çelişmiş olurum.Bunu da mı ben söyleyeyim:D

Ben iyi ve kötü yoktur diyorum zaten,örnek verirsem kendimle çelişmiş olurum.Bunu da mı ben söyleyeyim:D

Tartışmak, fikirlere, karşı fikirler ileri sürerek olur. Aksi, polemik olur ki, hiç yapmadığım şeydir.

Önerimi tekarlıyorum:

Bir toplum için iyi sonuçlar veren bir şey, başka bir toplumu nasıl yok eder? Somut örnek ver tartışalım.

Herkese göre farklı olsa da ben hayatı siyah ve beyazlar olarak ayırmıyorum. Griler var, bir iyilik yapmak isterken başkasına kötülük yapman gerekebiliyor ne mutlak iyi ne mutlak kötü olabiliyorsun bence. Örneğin kızım içindünyanın en iyi insanı olabilecekken onu korumak adına dünyanın en kötü ve vahşi insanı haline de gelebilirim. Bu beni mutlak iyi ya da kötü değil sadece gri yapar gibime geliyor. Önemli olan grinin tonunu ne kadar açabildiğimiz. Amacımız iyi insan olmak, hak yememek, çalmamak, çırpmamak vicdanen yanlış gelecek eylemlerde bulunmamak, düşünerek adım atmak. Yine de kimbilir kimlere ne kötülükler yapmışımdır bilmeden de olsa. Bu beni onların gözünde kötü ama iyilik yaptığım dostlarım gözünde iyi insan yapar. Halbuki sadece griyim dedim ya umarım beyaza yakın bir griyimdir.

Herkese göre farklı olsa da ben hayatı siyah ve beyazlar olarak ayırmıyorum. Griler var, bir iyilik yapmak isterken başkasına kötülük yapman gerekebiliyor ne mutlak iyi ne mutlak kötü olabiliyorsun bence. Örneğin kızım içindünyanın en iyi insanı olabilecekken onu korumak adına dünyanın en kötü ve vahşi insanı haline de gelebilirim. Bu beni mutlak iyi ya da kötü değil sadece gri yapar gibime geliyor. Önemli olan grinin tonunu ne kadar açabildiğimiz. Amacımız iyi insan olmak, hak yememek, çalmamak, çırpmamak vicdanen yanlış gelecek eylemlerde bulunmamak, düşünerek adım atmak. Yine de kimbilir kimlere ne kötülükler yapmışımdır bilmeden de olsa. Bu beni onların gözünde kötü ama iyilik yaptığım dostlarım gözünde iyi insan yapar. Halbuki sadece griyim dedim ya umarım beyaza yakın bir griyimdir.

Doğru ve iyi farklı kavramlardır. Hiçbir şey yüzde yüz iyi veya yüzde yüz kötü değildir. Fakat oran bir tarafa ağır basar.

"Doğru" olanı yapmak, "iyi" dir.

"İnsan öldürmek kesinlikle kötüdür" diyemeyiz. Canını savunmak için öldürmek kötü değildir; iyidir.

ama canını savunmak için öldürdüğün insanın başka bir sevdiğini savunmak adına sana saldırıp saldırmadığını bilemezsin ki.

Misal adam belki ilaç parası bulamadığı evladına, anasına babasına, eşine para bulmak ölümden kurtarmak için hırsızlık yapmaya karar veriyor benim evime giriyor yakalıyorum korkuyor arbede çıkıyor ben ailemi koruma güdüsüyle adamı öldürüyorum diyelim. Şimdi ortadaki ikilem çok büyük bana göre. Adam sadece çalıp gitse belki de sadece limitli bir ekonomik kayba uğrayacak iken adamı öldürerek hem hastasının ölümüne sebep oluyorum hemde hapse girerek kendi ailemide mağdur ediyorum.

İki ucu pisli değnek bu konular maalesef. Nerden tutsan bilemiyorsun

Değneğin temiz yerini gösteriyorum ama, gören yok. Konu hakkında gayet net ve öz fikirler ileri sürdüm. Doğrudan, fikirlerime cevap niteliğinde hiçbir net cevap gelmedi.

İyi ile kötüyü, doğru ile yanlışı ayırdetmezsek, yaşamın anlamı kalmaz.