TBMM nasıl açıldı, neler konuşuldu?

http://media.dunyabulteni.net/250x190/2012/04/23/ilk-oturum_1.jpg

TBMM nasıl açıldı, neler konuşuldu?

Açılış gününü Cuma'ya denk getirmekten maksat o günün bereketinden istifade etmek, Kur'an'ın nurlarından ve namazdan güç kazanmaktı

Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nin toplanarak Milli Mücadele lehindeki "Misak-ı Milli" kararlarını almasından sonra İstanbul, İtilaf devletlerince resmen işgal edildi. Tanınmış askeri, mülki memurlar başta olmak üzere mebuslar tutuklandı. Artık, Sultan Vahidüddin ve hükümet esir durumdaydı. Üyelerinin birçoğu işgal kuvvetleri tarafından tutuklanan Meclisin feshinden sonra, Heyet-i Temsiliye Başkanı Mustafa Kemal Paşa, durumu protesto etti ve 19 Mart 1920'de vilayetlere, livalara, kolordu komutanlarına gönderdiği bildiriyle seçimlerin yeniden yapılarak olağanüstü yetkilere sahip bir meclisin Ankara'da toplanmasını, dağılmış olan Osmanlı Meclis-i Mebusan üyelerinden Ankara'ya gelebileceklerin de bu Meclise katılabileceğini duyurdu. Bu bildiriden sonra mebus seçilebilme şartlarına sahip kişiler arasından sürat ve ciddiyetle seçimler yapıldı.

AÇILIŞ CUMA GÜNÜ

Müzakereler sonucu Büyük Millet Meclisi'nin 23 Nisan 1920'de, İttihat ve Terakki Kulübü olarak inşasına başlanan fakat bitirilemeyen binada "Cuma" günü açılmasına karar verildi. Açılış gününü Cuma'ya denk getirmekten maksat o günün bereketinden istifade etmek, Kur'an'ın nurlarından ve namazdan güç kazanmaktı.

http://media.dunyabulteni.net/250x190/2012/04/23/meclisacilisi-600x391.jpg

http://media.dunyabulteni.net/250x190/2012/04/23/tbmm-acilis-600x374.jpg

Heyet- i Temsiliye Başkanı olarak Mustafa Kemal Paşa'nın memlekete yayınladığı bildiri ve gönderdiği telgraflarda belirtildiği üzere bütün vilayetlerde Kur'an-ı Kerim ve Buhari-i Şerif hatimleri yapıldı. Cuma ezanından önce minarelerden salavatlar okundu ve hutbelerde Sultan Vahidüddin'in adı zikredilerek kendisinin ve vatanın kurtuluşu için dualar edildi. Mustafa Kemal Paşa'da dahil olmak üzere tüm mebuslar ve Ankara halkı, Hacı Bayram-ı Veli Cami'nde kılınan namazdan sonra sakal-ı şerif ve sancak-ı şerif eşliğinde Meclis binasına giden yol boyunca dizili askerler arasından geçerek bina önüne geldi. Meclis önünde, okunan hatimler ve Buhariler tamamlanarak dua edildi ve kurbanlar kesildi. Büyük Millet Meclisi saat 13. 45'te en yaşlı üye Sinop Mebusu Şerif Bey'in nutkuyla açıldı

http://media.dunyabulteni.net/250x190/2012/04/23/ankara-muftusu-rifat-borekci-meclis-onunde-dua-ediyor-600x291.jpg

İLK OTURUMDA NELER KONUŞULDU?

http://media.dunyabulteni.net/250x190/2012/04/23/sinopmilletvekili-serif-bey.jpg

Reis-i Muvakkat Sinob Mebusu Şerif Bey: Ey huzzar-ı kiram! İstanbul'un muvakkat kaydıyla kuvvay-ı ecnebiye tarafından işgal olunduğu ve bütün esasatıyla makam-ı Hilafet ve merkezi Hükümetin istiklali iptal edildiği malumunuzdur. Bu vaziyete ser-füru etmek, milletimizin teklif olunan ecnebi esaretini kabul etmesi demekti. Ancak istiklal-i tam ile yaşamak azm-i kat'isinde olan, mine'l-ezel hür ve ser-azad milletimiz esaret vaziyetini kemal-i şiddet ve katiyetle reddetmiş ve derhal vekillerini toplamaya başlayarak Meclis-i Alinizi vücuda getirmiştir. Bu Meclis-i Alinin reis-i sinni sıfatıyla tevfik-i ilahi ile milletimizin dahili ve harici istiklal-i tam dahilinde mukadderatını bizzat deruhte ve idare etmeye başladığını bütün cihana ilan ederek Büyük Millet Meclisi'ni küşad ediyorum. Metbuu akdesimiz olan bütün Müslümanların Halifesi ve Osmanlıların Padişahı Sultan Mehmed Han-ı Sadis Hazretlerinin kuyud-u ecnebiyyeden tahlisine ve ebedi payitaht-ı saltanat-ı seniyye olan İstanbul'umuz ile işgal altında ve envaı mezalim ve fecayi içinde maddeten ve manen bila-insaf imha edilmekte bulunan bil-cümle vilayat-ı mazlumemizin istihlasına muvaffakiyet ihsan buyurmasını Cenab-ı Allah'tan niyaz eylerim. (Alkışlar)

Mustafa Kemal Paşa (Ankara)-Meclis-i Aliniz malumu alileri salahiyet-i fevkaladeyi haiz olarak yeniden intihab edilen Mebusan-ı Kiram ile düçar-ı taarruz olan makarrı saltanattan tahlis-i nefis ile buraya gelen Mebusan-ı Kiram'dan mürekkeptir. Tahlis-i nefis edip gelebilecek olan Mebusan ile birlikte bir Meclis-i Ali vücuda getirilmesi ancak yeni intihab edilen tarz-ı intihabda mevzubahis olmuştr. Bu anda Meclisimiz münakittir. Evvelce intihab edilen Mebusanın dahi aynı derece-i salahiyette ifa-yı vazife etmesinin Mebusanın tarz-ı intihabından daha ziyade şümullü olduğu için bunu...

( Muvafık, muvafık sedaları)

Mustafa Kemal Paşa (Ankara) Devamla- Bunun muvafık olacağı kanaatindeyim. Bu hususu teyid etmek isterim. Mebusanın mazbatalarını tetkik etmek üzere encümen teşkili tensib olunursa o meseleye geçilsin.

Muvakkat Reis Bey-Yalnız mazbatalar mı tetkik edilecek?

Mustafa Kemal Paşa(Ankara)-Efendim, diğer bir şeyi hatırlatmak istiyorum. Encümen teşkilini arz etmiştim. Bu hususta gençlerden iki katip zat-ı alinize muavenet eylerse...

(Umum-Muvafıktır, muvafıktır sedaları)

Mustafa Kemal Paşa(Ankara)Devamla–Zaten bu iş ile iştigal etmiş olan Muhiddin Baha Bey birisi olabilir zannederim.

(Bazı sesler-Cevdet Bey olsun)

Muvakkat Reis Bey-Buraya teşrif etsinler.

(Bursa Mebusu Muhiddin Baha Bey ile Kütahya Mebusu Cevdet Bey kürsi-i kitabete geldiler.)

Bursa Mebusu Muhiddin Baha Bey-Mazbataların tetkiki için iki encümen tefrik olunacak: On beşer kişilik.

http://media.dunyabulteni.net/250x190/2012/04/23/ilk-oturum.jpg

(Kur'a keşidesine başlanıldı.)

Bir mebus-Ne yapıyorlar, Anlayalım?

Diğer bir mebus-Kur'a çekiyorlar, birer tane alıyorlar fakat Reis Beyefendi Hazretleri iki katip birden zat-ı alinize muavenet eylerse...

(Umum-Muvafıktır, sedaları)

Müfid Efendi(Kırşehir)-Henüz burada isbat-ı vücud etmeyenlerin ismine isabet edenler geçilecek mi?

Muhiddin Baha Bey(Bursa)-Mevcud olmayanlar yazılmasın zabta geçilmesin.

Ferid Bey(Çorum)-Mevcud olmayanlar da zabta geçsin.

Muhiddin Baha Bey(Bursa)-Kur'a keşidesiyle Ankara Mektupçusu Esad Bey

(Sesler-Na-mevcud)

Muhiddin Baha Bey(Bursa)-Diyarbekir Evkaf Başkatibi Mustafa Bey

(Na-mevcud sesleri)

Hüsrev Sami Bey(Eskişehir)(Mevcud, sesleri), Darende Kaymakamı Süleyman Sırrı Bey(Yozgad) (Mevcud, sesleri), Bidayet Azasından Abdülgani Efendi(Muş) (Na-mevcud sesleri) Hacı Hasan Ağazade Rüşdü Efendi (Çardaklı) ( Na-mevcud, sesleri)

Muvakkat Reis Bey-Mevcud olmayanları yazmayın. Kur'a neticesinde tetkik-i mazbata encümenlerine ayrılan zevat-ı mevcude:

Birinci Encümen

Hüsrev Sami Bey(Eskişehir), Süleyman Sırrı Bey(Yozgad), Necib Eendi(Denizli), (Abdülhalim)Çelebi Efendi Hazretleri(Konya), Şerif Bey(Sinob), Refik Bey(Konya), Şeyh Seyfi Efendi(Kütahya), Halil Bey(Ertuğrul), Ferid Bey(Çorum), Nebil Bey(Karahisar-ı Sahib), Miralay İsmet Bey(Edirne), Hacı Mustafa Bey(Gümüşhane), Mehmed Şükrü Bey(Karahisar-ı Sahib), Haşim Bey (Çorum), Mehmed Bey(Eskişehir)

İkinci Encümen

Mustafa Kemal Paşa Hazretleri(Ankara), Şemseddin Efendi(Ankara), Haydar Bey(Kütahya, Sabit Bey(Kayseri), Şevket Bey(Sinob), Hafız İbrahim Bey(Isparta), Cevdet Bey(Kütahya, Sırrı Bey(İzmit), Eyüp Sabri Bey(Eskişehir), Hakkı Behiç Bey(Kırşehir), Müfid Efendi(Kırşehir), Yusuf Bey(Denizli), Hamdi Efendi(Diyarbekir), Tevfik Bey (Çankırı)

Muvakkat Reis Bey-Yarın saat onda tecemmü' edilmek üzere müzakereyi tatil ediyorum.

http://media.dunyabulteni.net/250x190/2012/04/23/ilk-oturum-gazete-600x570.jpg

Mustafa Kemal Paşa: "Sultan Vahidüddin'in arzularından ilham aldığım azim ve imanla aciz görevime devam ediyorum"

İlk oturum işte bu sözlerle kapandı ve ertesi gün belirtilen saatte tekrar Sinop Mebusu Şerif Bey'in Başkanlığında toplandı. Meclis Başkanının vekillerin encümenlerden gelen mazbata seçimlerini tetkik ve tasdik etmesinden sonra Mustafa Kemal Paşa kürsüye geldi. Üç oturum süren konuşmasının ilk bölümünde Mondros Mütarekesi'nden Erzurum Kongresi'ne kadar meydana gelmiş olaylar hakkında izahat yaptı. Beş dakikalık bir teneffüsün ardından iki buçuk saat süren konuşmasını da Erzurum Kongresi'nden İstanbul'un işgal edildiği güne kadar ki olaylara ayırdı. Konuşma tamamlanamayınca saat üçte devam edilmek üzere yemek arası verildi. Saat üçte açılan oturumda Mustafa Kemal Paşa, İstanbul'un işgalinden o ana kadar geçen ahval hakkında bilgi verdi.

http://media.dunyabulteni.net/250x190/2012/04/23/mustafa-kemal-kursude-600x369.jpg

Üzerinde önemle durulup düşünülmesi gereken üç oturumluk uzun konuşmasında şu dikkat çekici sözleri sarf etti: "Anadolu'ya mülki ve askeri hususatla muvazzaf olmak üzere ordu müfettişliğine tayin edildim, bu teveccühü din ve millete hizmet etmek için en büyük bir mazhariyet-i ilahiye addeylerim..." dedi. Ardından 14 Eylül 1335(1919)günü İrade-i Milliye Gazetesi'nin 1. Sayısında "Havza'dan Mustafa Kemal Paşa Hazretleri, tarafından Zat-ı Şahaneye keşide edilen ariza-i telgrafiye" başlığıyla yayınlanan telgrafı Büyük Millet Meclisi kürsüsünden tekrar okudu:

"Büyük Milletin ve mukaddes hilafetin imad-ı sahih ve yeganesi bulunan Saltanat-ı Hümayunlarını Cenab-ı Hakk masunu afat buyursun!Şevketpenahım! Memleketin bugün uğradığı afat-ı tazyik ve tehlike-i inkisam karşısında ancak zat-ı hümayunları başta olmak üzere , milli mukaddes bir kudretin sayha-i mevcudiyeti vatanı ve istiklal-i devlet ve milleti ve hanedan-ı celil-i şanınızın altı buçuk asırlık mübeccel tarihini kurtarabilir. Her tarafta bu içtihat ve kanaat yektadır. En son huzur-u şahanelerinde şeref-musule mazhar buyurulduğumda İzmir vaka-i müellimesinden pek mahzun olan kalb-i hümayunlarının bu nokta-i necata ait ilhamatı bu anda dahi hafıza ara-yı intihabımdır.

Bu ilhamatı izah etmek isterim İstanbul'dan en son mürafakat edeceğim gün şeref-musule nail olmuştum. Bu esnada Zat-ı Hazret-i Padişahi Boğaziçi'nde bulunan İngiliz zırhlarının, saraya müteveccih olan toplarını göstererek, "Görüyorsun" dedi. "Ben artık memleket ve milleti nasıl kurtarmak lazım geleceğini tasavvurda tereddüde duçar oluyorum" ve ellerini kaldırarak, "İnşallah millet mütenebbih ve müteyakkız olur, bu vaziyeti elimeden gerek beni ve gerekse kendini tahlis eder" buyurmuşlardı. Binaenaleyh, maruzatımda arz etmek istediğim bu ifade-i Hümayunlarıdır.

Dil-hah-ı miktarilerinden mülhem azim ve iman ile vazife-i acizanemde müdavim bulunuyorum... Millet baştan aşağı uyanık olup istiklal-i devlet ve milleti ve hukuk-u aliye-i saltanat ve hilafeti te'yid için kavi bir azim ve iman ile mücehhez bulunuyor. İstanbul'da iken milletin bu kadar kuvvetli ve az vakitte felaketlerden bu derece müteyakkız olduğunu tahayyül edemezdim."

http://media.dunyabulteni.net/250x190/2012/04/23/milletin-sadakati-gazete-600x484.jpg

Büyük Millet Meclisi emriyle Mustafa Kemal: "Zişan-ı Halifemiz Efendimize Milletin Sadakati"

Bu konuşmanın yapıldığı gün yani 24 Nisan 1920'de yapılan seçimle Meclis Başkanlığı'na Mustafa Kemal Paşa getirildi. Meclis, hükümet işlerini yürütmek üzere altı kişilik "Muvakkat İcra Heyeti'ni belirledi. Ankara Meclisi kendisini Osmanlı Mebusan Meclisi'nin devamı ve hukuki varisi saymaktaydı. Buna dayanarak milleti birlik ve beraberliğe çağıran ve olumuz propagandalara inanılmaması gerektiğine dair bir beyanname yayınladı. Bu beyannamede Anadolu'daki hareketin esir Padişahı kurtarmak için yapıldığı ve halifeye isyan sözünün bir yalandan ibaret olduğu belirtilmekteydi. Mustafa Kemal Paşa imzalı divan adına saraya çekilen telgrafta da bu konuya vurgu yapıldı. Gazeteler bu telgrafı "Zişan-ı Halifemiz Efendimize Milletin Sadakati" sürmanşetiyle verdi.

http://media.dunyabulteni.net/250x190/2012/04/23/23nisan1921-600x262.jpg