Şiir için küçük Tractatus

Tractatus: poetico-philosophicus)

Şiir Dil değildir, Söz'dür..

1.1. Şiirin tarihi Dil'den Söz'e doğrudur (Historisizm).

1.2. Şiirin tarihi, kopmalarla belirlenir. Mallarme'nin şiiri, on¬dan öncesiyle yerdeğiştirmiş bir şiirdir.

1.3. Şiirin geleneği, onun tarihi değildir.

2.2 Şiir Dil iken kapalı, Söz iken 'açık yapıt'tır.

2.1. Şiir Dil'den arındıkça, anlamdan da arınır.

2.2. Şiirin gösterilen'i kavram değildir, imge'dir.

2.3. Bir tanım: Şiir, dünyanın zihinsel imgesidir.

2.4. Öyleyse, özneldir şiir: Bir imgenin iki ayrı zihinde birbiri¬ne benzer olup olmadıklarını denetlemez: 'Si duo idem faciuntnon est idem'.

2.5.'Güneş bir altın güldür' dizesinin zihinsel imgesinin, her zihinde ayrı bir 'resmi' vardır.

3. İmgenin nasıl alımlanabileceği konusunda okura yol gösterilebilir mi? Bu yol göstericiliğin pra¬tik bir yararı var mıdır? Bu yol göstericiliğe karşın, gene de okurun şairin zihnindeki imgeyi (eğer, böyle bir imge varsa! Olması gerekmez çünkü...) alımlayıp alımlamadığı denetlenemez.

3.1.İmgenin alımlanması için şiirsel metnin kendisine konulacak yol gösterme eklentileri, metni şiirsel bir metin olmaktan çıkarır. Neden?

3.2.Şair, şiirine 'ey okur bu imgeyi şöyle alımla!' diye bir yol gösterme eklentisi yapamaz. Oy¬sa 3.3.müziksel metinlerde bu türlü yol gösterme eklentileri (Elgar, Stravinsky) çoktur ve bu eklentiler, metni müziksel bir metin olmaktan çıkarmaz. Neden?

3.4.Müziksel metinde yol gösterme uyarıları icracıya yöneliktir. Şiirsel metin açısından, böyle bir dolayım yoktur.

Müzikte icracı, deyim yerindeyse, bu tür eklentileri 'süzer'.

3.5.Buna karşılık Karlheinz Stockhausen, Klavierstück XFöe bir dizi müziksel yapı önerir, icra¬cı bu yapılardan herhangi birini, başlangıç için özgürce seçebilir (bkz. Umberto Eco). Necatigil'in Kareler'de yaptığı bu değil midir?

3.6.Bir imgenin nasıl alımlanması gerektiği konusunda okura yol göstermek, o imgeyi 'imge' ol¬maktan çıkarır, 'kavram'a dönüştürür. Şiir de, Söz olmaktan çıkmış, Dil olmuştur artık.

3.7. 3.1'deki sorunun yanıtı 3.6'dadır.

Hilmi Yavuz

(Yazın,Dil ve Sanat,1996)

Özdeyişler

Şiir, sessizlik içinde bir atılımdır. Uyumlu dü¬zenli ölçüler, amacı belirli yankılar, heceler ve dalga uzunlukları yardımıyla, bu sessizliği kırar.

Şiir, yankıları en yüce noktasına varan bir yetkinliğin çevresinde dönen yörüngelerin izidir.

Şiir öyle bir kukla oyunudur ki, orada füzeyle uğraşanlar ve deniz uçurumlarına dalanlar altın¬cı duygu ve dördüncü boyut üzerine gene çalar¬lar.

Şiir, bir düşüncenin, bir ikinci düşüncenin ve sonra bilmem kaçıncı bir ara düşüncenin titreşi¬mi çevresinde akan bir düğümdür.

Şiir, yaban ördeklerinin göçüyle kararmış bir gökyüzüdür.

Şiir, kendisine oyun arkadaşı olacak bir dan¬söz gölgesi istiyen bir yankıdır.

Şiir, taş üzerinde bir yüzgeç, bir kanat kalın¬tısı ve bu arada da okunaksız bir ant'tan başka bir şey değildir.

Şiir, bilinmiyenin ve bilinmiyecek olanın sınır¬ları üzerinde yangın çıkaran hecelerin araştırıl¬masıdır.

Şiir, hem bir milyon dolar bulan insanın, hem de onu yitiren insanın çıkardığı çığlığa öykünmedir.

Şiir, paradokstan çıkan eğitimdir; Dünya, ön¬ce hayatı beşiğe kor, sonra mezara.

Şiir, duruk hecelerin devingen düzenidir.

Şiir, gökkuşaklarının nasıl oluştuğunu ve ni¬çin yok olduğunu açıklıyan imgesel bir belgedir.

Şiir, sümbüllerle bisküitler arasında bir bileşi¬min gerçekleşmesidir.

Şiir, ateşin, bacaların, peteklerin, papatyala¬rın, insanların ve kızıl gün batımlarının şehvetli ve mistik bir matematiğidir.

Carl Sandburg

(Çev.:Orhan Duru)

güzel saptamalar olmuş.....

benim de ilham hakkında bi fikrim var. şiir'de ilham bütün olarak gelmez. tek bir cümle gelir şairin aklına, daha sonra şair zorlayarak şiiri oluşturur...

güzel saptamalar olmuş.....

 

benim de ilham hakkında bi fikrim var. şiir'de ilham bütün olarak gelmez. tek bir cümle gelir şairin aklına, daha sonra şair zorlayarak şiiri oluşturur...

her dediğine katılıyorum ben de ama. Bu dediğine de katılıyorum. Bİr cümle gelir gerisini uydurursun. Uydurmak benim tabirim tabi. Şairler uydurmaz yazar ben şiir uyduruyorum şairler şiir yazıyor:D