Kasina Meditasyonları

Kasina Meditasyonları

Uzun bir tarihi olan kasina meditasyonları, M.S. dördüncü yüzyılda Seylan'da Budizm'e dönen bir Brahman olan Buddhagosha tarafından Vissuddhimagga "Safiyet Yolu" adlı eserde derlenip anlatıldı. Buddhagosha ilk Budist yorumlayıcısıdır. Theravada ekolünün doktrin ve deneyimlerinin dayandığı Pali metinlerinin yorumlayıcısı olan Paravahera Vajiranana Mahathera'nın "Budist Meditasyonunun Teori ve Pratiği" adlı kitabında da aynı konunun özeti yer alır. Kasina aracı ya da görsel meditasyonun objesi, meditatörün oturduğu yerden iki metre kadar ileride, göz hizasında duvara asılır ya da alçak bir masa üzerine konur. Disk şeklindeki araç aşağı yukarı yirmi sekiz santim çapında olmalıdır. Bu sayılar yaklaşık olup, kesin olarak uygulanmaları gerekmez. Görünürdeki uygun objelerden herhangi biri meditasyon için kullanılabilir. Sükunetle ve gözler yarı kapalı olarak kasina aracına bakılır. Rahatlıkla ve gözler tam açık olarak da bakılabilir; bazı rneditatörler gözleri yarı kapalı tutmayı yorucu bulabilirler.

Sonra gözler yavaşça kapatılarak obje imajine edilir. Orijinalin tam bir kopyası kusursuz olarak imajine edilenedek gözler sırayla açılır ve kapanır. Sonunda, deneyimli rneditatör için imaj "ruhsallaşır", yani kaba halinden çıkarak incelik ve kusursuzluğa ulaşır. Bu "ruhsal imaj" açık ya da yarı açık gözle görülen kasina aracının kusurlarına sahip değildir. Kasina, tüm ya da bütün anlamına gelen bir Pali sözcüğüdür. Diğer bazı Pali sözcüklerinin anlamları da bilinmelidir. Bunlar geçtiğimiz paragraftaki eylemlere işaret ederler. Nimitta, "işaret, nişan" anlamına gelir. Parikamma-nimitta "meditasyon objesi" demektir. Meditasyon derinleştikçe zihindeki imaj da giderek kusursuzlaşır, renk ve şekil yönünden en üst seviyeye ulaşır. Bu imaj zihinde, sembolize ettiği nitelik ya da elemanın bir simgesi olarak kalır. Görsel meditasyonda, insanı bir bilinç değişimine, farklı bir bilinç haline yöneltmek için on değişik kasina aracı kullanılır. Bunlara Budistler Jhana (Sanskritçe'de dhyana) adını verirler. Bunlar, dört eleman: toprak, su, hava, ateş - dört renk: mavi, sarı, kırmızı, beyaz - ışık ve mesafedir. Meditatör, bakmanın ve imajine etmenin yanında sessizce meditasyon objesinin adını tekrarlayabilir:'toprak','su' gibi...

1. Toprak – kasina

Meditatör, görmeyle ilgili dikkatini bir toprak diske vermelidir. Bu araç açık kahverengi bir toprak parçası olup, düz bir taşla yuvarlatılarak üstü düzgün bir disk şekline getirilmiştir. Bu amaçla kullanılan toprak tamamen yoğrularak ot, kök, kum, taş v.s.'den arındırılmış olmalıdır. Kasina diski ayrıntılı olarak görülebilecek bir uzaklıkta olmalı, fakat yüzeyindeki kaçınılmaz bazı pürüzlerin görülebileceği kadar da yakın olmamalıdır. Şimdi amaç, kasina diskinin "ruhsal imajını" geliştirmektir. Bunu yapabilmek için kişi, sakin ve hareketsiz oturup, uzun bir süre diske bakarak konsantre olmalıdır... Gözlerini yarı açık tutarak diske sakin ve rahat bir şekilde, sanki aynada kendi yüzüne bakıyormuş gibi bakmalıdır... Bir süre sonra gözlerini, içinde ruhsal imaj gelişene kadar, yüz defa, bin defa açıp kapamaya başlayabilir. Artık imaj kendisine, gözleri kapalı olduğu zaman da, açık olduğu zamanki kadar ayrıntılı olarak görünecektir. Bu noktada meditatör kısa bir süre için, meditasyon yaptığı yerden ayrılarak imajın başka bir yerde de kendisine bağlı kalıp kalmadığım denemelidir. Bu egzersiz yardımıyla sonunda, tamamen içinde var olan ve üzerinde, kasina diskinde bulunan kusurlardan hiçbiri bulunmayan bir kopya yaratmayı başarır. Bu, toprak ve diğer elemanların niteliklerinden uzak, dolunay kadar parlak ve kusursuzdur. En önemli nokta, kişinin kendisine sürekli olarak arkadaşlık edecek böyle bir meditasyon imajını yaratabilmesidir. Üzerinde kasina egzersizlerinden birinin işleneceği bu imajın ne olacağı düşüncesi ikinci plânda kalır. Uzaktaki sürülmüş bir tarla, kabartılmış bir bahçe sınırı, oturduğunuz odada önünüze konan bir saksı dolusu toprak... Bunlardan bir tanesi toprak kasina olarak kullanılabilir. Yukarıda anlatıldığı şekilde, zihinde bir meditasyon imajı yaratıp her zaman için hazır bulundurmak, geri kalan dokuz kasina aracı için de kullanılabilecek bir yöntemdir.

2. Su – kasina

Tercihen yağmur suyu ya da kaynak, dere, göl veya denizden alınmış su ile bir tas doldurulur. P.V. Mahathera şöyle der: "Eğer su hareketli ise ya da içinde küçük kabarcıklar varsa bunlar uggaha-nimitta (kopya imaj)'da da belirecektir. Ama patbhaga-nimitta (imaj ötesi) hareketsiz ve gökyüzüne yerleştirilmiş bir ayna gibi olacaktır

.

3. Ateş kasina

Bir mum ışığı, bir ateş, bir lamba, bir ocağın alevi, güneş... P.V. Mahathera şöyle der: "Bir mürit sıradan, yani bu amaçla hazırlanmamış bir ateşten nimitta yaparsa, ister yanmış bir odun parçası, ister yanan bir kömür, kül ya da duman olsun, aracın kusuru da belirecektir. Ama bir kere patibhaga-nimitta oluşursa, kırmızı bir battaniye, göğe yerleştirilmiş altın bir yelpaze ya da sütun gibi görünür.

4. Hava kasina

Rüzgârı doğrudan doğruya göremezsiniz, fakat rüzgârla sallanan bir şeye bakabilirsiniz. Bir ağaç tepesi, bir bayrak, bir uçurtma, bulutlar, suyun yüzü, bir sazlık, bir ot, bir tüy, bir parça yün, ipte asılı bir mendil, bir perde... Rüzgârı, hareketi başlattığı, dokunma noktasında gözlemeye çalışın. P.V.Mahathera şöyle yazıyor: "Bu meditasyonda uggahanimitta, ocaktan yeni indirilen pirinç lapasından yükselen buhar gibi titrek görünür. Fakat patibhaga sallantısız ve kesindir.

5. Mavi kasina

Mavi olan her şey. Mavi çiçek ya da çiçekler; mavi kumaş parçası, mavi metal, mavi taş, mavi boya, mavi gök, mavi deniz, mavi göl, mavi tepeler ve dağlar... Bazı Budist meditatörler özel olarak hazırlanmış mavi bir disk kullanırlar. P.V.Mahathera, "Yeni başlayanlar bir buket mavi çiçek almalı ve bunları bir sepete ya da yuvarlak bir tepsiye, yuvarlak mavi bir obje oluşturacak şekilde, polenleri ve saplarının gözükmemesine özen göstererek yerleştirmelidirler," diyor. Kopya imaj, orijinal sembolün renk değişiklikleri ve izler gibi kusurlarını taşır fakat imaj ötesi bütün kusurlardan arınmış, mavi mücevherden yapılmış bir yelpaze gibi

parlak ve temizdir.

6. Sarı kasina

Sarı olan her şey. Sarı bir çiçek, sarı yaprak, sarı saman, sarı kumaş, sarı kâğıt, sarı oyuncak... Meditasyonu yukarıda mavi kasinada anlatıldığı şekilde uygulayın.

7. Kırmızı kasina

Kırmızı olan her şey. Kırmızı bir çiçek, kırmızı bir toprak, kırmızı kumaş, kırmızı bir ampul, kırmızı boya...

Meditasyonu yine mavi kasinada olduğu gibi uygulayın.

8. Beyaz kasina

Beyaz olan her şey. Kar tanesi, pamuk, beyaz ipek, beyaz bir taş, tebeşir, kâğıt, dalgaların köpükleri...

9. Işık kasina

Camdan, ağaç yaprakları arasından, duvardaki çatlaktan gelen ışık; suyun üzerine ya da duvara vuran güneş veya ay ışığı; bir lamba, bir mum, bir fenerden duvara düşen ışık; güneşle aydınlanan bir bulut, parlak bir obje... Mistikler arınmış bir bilinç ve aydınlanma deneyimini anlatmak için parlak ve berrak ışığı başta gelen sembol olarak kullandılar.

10. Mesafe kasina

Pencere aralığı, duvardaki delik, kapı aralığı, binalar arasındaki aralıklar, anahtar deliği, gece gökyüzü...

Orijinal imaj ve kopya imaj sınırlıdır, fakat imaj ötesinin sınırı yoktur. Bu "bilinç (şuur) alanına bakıştır (Sanskritçe'de, cidakasha). Mesafe kasina üzerinde düşünülmeye değerse de, bunu meditasyon uygulama sırasında yapmamalıdır.

Tekerleğin göbeğini otuz çubuk paylaşır.

Ortadaki deliktir onu yararlı kılan.

Bir testi yaparsın çamurdan,

İçindeki boşluktur onu yararlı kılan.

Kapılar, pencereler oyarsın odaya,

Oyuklardır, onu yararlı kılan.

Varoluşun yararlarına sahibiz.

Ama bir yandan da,

Varolmayışı (hiçliği) kullanırız.

Tao Te king

(Ch'u Ta-kao'dan çeviri.)

ANLAMLI SEMBOLLER

Kasina araçları birer semboldürler. Toprak, su, ateş ve hava olarak tanımlananlar elemental kudrete sahiptirler. Işık ve mesafe olarak tanımlananlar bilinç gelişimine yardım ederler. Renk olarak tanımlananlar ise ruhun titreşimlerini yükselterek bilinci etkilerler. Dikkatin toplanacağı anlamlı bir görsel meditasyon

sembolü seçmekle, meditasyonun derinliğine ve rezonansına katkıda bulunulabilir. Diğer gerekli şartlar var olduğu sürece herhangi bir görsel uyarının, görsel meditasyon için obje görevi yapabileceği doğrudur. Fakat anlamlı şekiller -meditatör için anlamlı- sezgiyi uyarma ve daha uygun bir atmosfer

yaratma kudretine sahiptirler. Anlamlı soyut biçimler de vardır ve bunlar içten, derinden gelen yankılar uyandırırlar. Deneyimli sanatçılar bu anlamlı biçimleri, yaptıkları resimlerde kullanırlar. Bunlara doğada da rastlanır; bir ağaç, bir çiçek, bir kaya, bir tepe v.s. nin görüntüsüne çekiliriz., Sanatçıların doğadaki anlamlı biçimleri bulmakta özel bir yetenekleri vardır. Bu konuda yetenekli olan mistikler, her nereye gitseler, etraflarında bunları bulur ve görürler. Semboller, çok az ya da hiç rezonansı olmayan işaretlerle karıştırılmamalıdır, işaretler yalnızca anlatmak istedikleri objeyi ya da konuyu gösterirler o kadar. Tam bilgiyi kısaltılmış bir biçimde iletirler, kısaca söylenmesi gerekeni söylerler, işaretlerin kesin anlamları vardır. Semboller, sembolün sözcük anlamının ötesinde ölçüsüz bir anlam zenginliği gösterirler. Bir sembol, onunla ilişkimiz kesildikten sonra uzun süre kendini duyurmaya devam eder. Bir sembol, ilişkimiz kesildikten uzun süre sonra dahi üzerimizdeki etkisini sürdürmeye devam eder. Eğer önceki bölümlerde anlatılan ve meditasyon sezgisi tam başlamadan önce, bütün düşüncelerin tüketilmesi amacına dayanan hazırlık yöntemini kullanmıyorsanız, görsel meditasyon sırasında, ilişkileri ve olası bütün anlamları düşünemezsiniz. Sembolün anlamını düşünmeden de bu anlamın görünmez tesiri meditatörün bilincini etkileyecek güçtedir. J.J.Bachoen, sembolün güzelliği ve kudreti hakkında şöyle yazıyor: "İnsan dili, yaşam ve ölümün birbirini izleyişini ve varolmanın ilahi beklentilerinin uyandırdığı düşünceleri anlatabilmek için çok yetersizdir. Sadece sembol bir anlayış uyandırabilir, konuşma ise ancak açıklayabilir. Sembol, insan ruhunun derinliklerine hitap edebilir; konuşma ise bir seferde, bir tek düşünceyi ifade edebilir ve yumuşak bir esinti gibi anlayışın yüzünü okşar geçer. Sembolün amacı içe dönüktür; konuşma ise yüzeyseldir. Yalnızca sembol çok değişik elemanları aynı potada birleştirebilir; lisan, özelliklerle tek tek ilgilenir. Sözcükler sonsuzu sınırlandırır; semboller ise anlayışı sınırların ötesine, ölümsüzlüğün sırrına erişilen dünyaya götürür."

James Hawitt- Meditasyon