Yerel Galaksi Kümemiz

http://www.kozmikanafor.com/wp-content/uploads/2015/01/482780_241608382652315_1019614386_n.jpg

Bir bütün halinde Güneş Sistemimizin de içerisinde yer aldığı Samanyolu Gökadası, evrende yalnız başına hareket eden bir gökada değildir.

Gözlemlenebilir Evren’de yapılan incelemeler bize gökadaların, daha çok 50 ile 1.000 arası değişen sayılarda bir araya gelerek kümeler oluşturmuş şekilde yer aldıklarını gösteriyor. Bu kümeler de yine kütleçekimsel etkiler ile belli sayılarda bir araya gelerek çok daha büyük yapılar olan Süper Kümeleri meydana getiriyorlar.

Gökadalar, küme içerisinde dağınık bir halde hareket edebiliyorlar fakat bu durum gökada kümeleri için pek geçerli olmuyor. Kümeler, içerisinde yer aldıkları Süper Küme içerisinde birbirlerine yakın halde bulunurlar ve oluşan görüntüye büyük ölçekte bakarsak eğer, zincir şeklinde yapılar oluşturdukları çok rahat gözlemlenebilir.

Bizim gökadamız Samanyolu’nun da içerisinde yer aldığı Yerel Küme, toplamda 40’tan fazla irili ufaklı gökadanın bir araya gelerek oluşturmuş olduğu bir kümedir. Yerel Küme ismini ilk kullanan kişi de Edwin Hubble olmuştur.

Kümenin en büyük elemanları, Samanyolu Gökadası, Andromeda Gökadası (M31) veTriangulum (Üçgen) Gökadasıdır (M33). Pek tabiidir ki küme içerisinde Samanyolu ve Andromeda’nın tartışmasız saltanatı söz konusudur.

Bu üç büyük gökada, Sarmal yapılı gökadalardır ve küme içerisindeki diğer gökadalar, “cüce” olarak nitelendirdiğimiz çok daha küçük boyutlarda, eliptik ve düzensiz yapılarda gökadalardır.

Eliptik Gökadalar, Evrende en çok rastlanılan gökada türü olma özelliği taşır ve bu durum yerel küme içerisinde de geçerlidir. Fakat bir farkla ki; Yerel Grup içerisinde yer alan eliptik Gökadalar tamamen “cüce” sıfatındaki çok küçük ve sönük durumdaki gökadalardır.

Samanyolu ve Andromeda’nın ayrı ayrı yaklaşık olarak 15 civarı uydu gökadası bulunur. Üçgen Gökadası’nın ise şu anda yalnızca tek bir uydusu olduğu düşünülmektedir. Diğer cüce eliptikler ise, küme içerisinde farklı noktalarda tek tük dağılmış durumdadır.

Samanyolu Gökadası’nın şu an itibari ile bilinen en yakın uydusu, 42.000 Işık Yılı uzaklıktaki Büyük Köpek Cücesi Düzensiz Gökadasıdır. Bu uydu gökadanın yapısı, Samanyolunun muazzam kütleçekimi sebebi ile deformasyona uğramıştır ve büyük ihtimalle ileride Samanyolu ile birleşerek tamamen onun bir parçası olacaktır.

Kaynak: http://www.kozmikanafor.com/2015/01/yerel-galaksi-kumemiz/

Sinan DUYGULU