Ebru Sanatı

Ebru sanatı nedir?

Kâğıt süsleme sanatlarının en önemlilerinden biri... Bütün Osmanlı sanatlarında olduğu gibi usta-çırak usulü ile öğrenilen ve sanatçının iradesi dışında birçok değişkenden etkilenen bir sanattır.

Ebru; renklerin suyla dansının yarattığı bir ahenktir aslında. Bazı kaynaklar ebrunun, yüz suyu anlamına gelen "ab-ı ru" sözcüğünden, bazı kaynaklar ise Orta Asya dillerinden Çağatayca'da hareli görünüm, damarlı kumaş ya da kağıt anlamına gelen "ebre"den geldiğini söylese de en yaygın kanı, kelimenin kökeninin Farsça; bulutumsu, bulut gibi anlamına gelen "ebri" den gelmekte olduğudur. Her ne şekilde isimlendirilse isimlendirilsin insanlara da isim olan ebru, gizemli bir ahenk taşıyor.

Zorlu ve emek isteyen bir sanat olan ebru, geri dönüşü olmayan, tekrarı olmayan, çok değişkenli bir sanattır.

Birçok eski eserde süsleme amacıyla kullanılan ebru, geleneksel el sanatlarımızdan olmasına rağmen yakın zamana kadar unutulma tehlikesi ile karşı karşıyaydı. Dünya çapında çeşitli milletler tarafından sahiplenmeye başlanmış, bazı ülkelerde ebru yapımı sırasında kullanılan malzemeleri üreten firmalar boy göstermişti.

Ebru sanatında son devrin piri merhum Mustafa Düzgünman gerek yetiştirdiği öğrencilerle gerek bu sanata kazandırdığı anlayışla manevi hazinelerimizden birinin payidar kalmasında büyük rol oynamıştır.

Ebru nasıl yapılır?

Ebru yapımına başlamadan önce seçilecek kağıdın ölçüsüne uygun büyüklükte bir tekne alınır, tekne kitreli su ile doldurulur.

Ebru teknesi basitçe alüminyum bir baklava tepsisi gibidir. Kitre, bir bitkinin özü olup baharatçılarda (aktarlarda) satılır. Sinme bir avuç veya tepeleme iki çoba kaşığı kitre iki litre kadar su içinde 2, 3 veya 4 gün bekletilerek kitrenin su içinde iyice şişmesi sağlanır. Şişen kitre su içinde el ile yoğurularak suya karışması sağlanır. Kitreli su boza kıvamında veya az seyreği olmalıdır. Hazırlanan sıvı ince bir tülbent ile süzülerek temizlenir. Son haliyle tekneye yavaşça (köpürtmeden) boşaltılır.

Değişik renklerde toprak boyalar ayrı ayrı iki cam yüzey (veya seramik, krom) arasında iyice ezilir. Ezilme esnasında hafif su katılır. Ezilme sonrasında meydana gelen çamur benzeri boyaya sığır ödü katılarak 15 gün veya bir ay kadar bekletilir. Boyanın öd asidiyle pişmesi sağlanır. Beklemeden sonra mamül sulandırılarak kullanılır. Boya açılmıyorsa öd katılır. Rengi açmak için su kullanılır.Bir ebru bir defa yapılabilir.

Hazırlanan boyalar fırça veya metal çubuk yardımıyla daha önce hazırlanmış olan kitreli suyun üst yüzeyine damlatılır.Boyaların açılmasını ve şekillerin yuvarlaklığını kesin olarak bilemeyiz. Ancak fikir sahibi oluruz. Yaptığımız ebrunun tam olarak nasıl olacağını değil neye benzeyeceğini bilebiliriz. Bu yüzden iki defa aynı ebruyu yapmak imkansızdır. Kağıt tekneye serilir, iş tamamlanır.

Kağıt düzgünce tekne üzerine bırakılır, görüntünün kağıda işlemesi sağlanır. Kağıt temiz bir ortamda kurumaya bırakılır.

Su yüzeyinde meydana gelen şekiller, teknik gereksinme sonucu daha çok soyut olarak gelişir. Bu düzenlemeden sonra seçilen kağıt su yüzeyine yatırılır. Birkaç saniye sonra kaldırılır ve kitreli suyu süzülünceye kadar iki ucundan asılır.

Bu ebrû tekniğinde sanatçı, boyaların kitreli su üzerindeki dağılışına yeterince hakim olamaz. Bu yüzden bir takım kalıplaşmış ebrû tipleri oluşmuştur.

işte bu sanattan örnekler:

http://aycu22.webshots.com/image/26021/2000177986573921658_rs.jpg

http://aycu21.webshots.com/image/26900/2000159418464848754_rs.jpg

http://aycu10.webshots.com/image/24169/2000135053950011552_rs.jpg

http://aycu19.webshots.com/image/23338/2000101573747963726_rs.jpg

http://aycu34.webshots.com/image/26673/2000164533761597216_rs.jpg

http://aycu30.webshots.com/image/23869/2000516714686576098_rs.jpg

http://aycu36.webshots.com/image/27275/2000597100956112558_rs.jpg

http://aycu30.webshots.com/image/22749/2000534032204664510_rs.jpg

eline saglık cok güzel bir sanat gercekten..eserlerde cok güzel:)

tesekkür ederim:)

Yoğunlaştırılmış su üzerine toprak ve toz boyalarla resim yapma sanatıdır. En eski süsleme sanatlarımızdandır.

İçinizdeki fırtınaların, sevinçlerin, aşkların suya yansımasıdır ebru...Su ve siz...Büyük bir aşkla atılan her boya damlası sizin gülümsemeniz yada gözyaşınızdır.....

Ebru tarihçesi: Zamanla Ebru olarak anılan bu sanatın kelime kökeni Farsça Ebri: bulut bulutumsu, Çağatayca: Ab-ru : su yüzü ‘ den geldiği bilinmektedir. Türkistan’ da doğan bu sanatın başlangıcının 9. y.y olduğu sanılmaktadır. Fakat elimizde tam bir belge niteliği taşıyan bilgi bulunmaktadır.1447 yılına ait olduğu söylenen en eski ebrunun Topkapı sarayında olduğu söylenmektedir. Fakat şu an o ebruya ulaşılamadığı için elimizde bulunan en eski ebru Topkapı Sarayın’da ki 1554 yılına ait olan ebrudur diyebilmekteyiz.

Osmanlı imparatorluğunda Enderun mekteplerinde saray için üretilen ebru saray dışına taşıp buradan da Anadolu’ya yayılmıştır.Doğal malzemelerle çalışılmaktadır.Gül dalı ve at kılından fırça, bitki zamkından suyun yoğunluğunu arttırmak için kitre , boyaları su yüzeyinde tutabilmek için öd , boya olarak da toprak, pigmen ve oksit boylar kullanılmaktadır.Çok taşlı ve pis olmayan beğendiğimiz herhangi bir renk toprak ile boyalarımızı kendimiz elde edebiliriz.Göreme’nin beyaz ve kirli beyaz, Sivas’ın koyu kahverengi, Kütahya’nın aşı boyası(kırmızı toprak) gibi. Bu nedenle, doğanın tüm güzelliklerinden yaralanarak ebru sanatını icra etmek mümkün olabilmektedir.

Osmanlılar döneminde devlet belgeleri ve resmi yazışmalarda zemin olarak kullanılmıştır. Bu ise ebrunun bir eşi daha olmayan desenlerinden yola çıkılarak tahrifatı önlemek amacıyla yapılmıştır. Yazı pervazlarının süslemesinde, kitap ciltlerinin iç kapağı olarak kullanılan ve hat çalışmaları için zemin oluşturan ebru sanatının, avrupalı seyyahlar tarafından keşfedildikten sonra değeri iyice anlaşılmıştır

Avrupalılar, ebru kağıdının üzerinde, mermerlerde bulunan damarların yer almış olmasından dolayı bu kağıda “mermer kağıdı

Evet Süper Bişey Yaa Saoll Kuzen .

İnsan oğlunun yaratıcılığı hiç bitmez , O kendi iç doğasından aldığı her ilhamı bir şekilde değerlendirmek ister , kimisi tahtaları oyar , kimisi müzik yapar , kimisi renklerle oynar , ama her şekilde içsel bir anonsun , sonsuz tınılarını ve renklerini ortaya koyar. Ebru sanatıda böyle sessiz sadasız gelişmiş , müthiş bir bir renk ve desen sanatının ortaya çömertce dökülmesiyle oluşan müthiş bir görsellik şölenidir diye düşünüyorum.

Ebru sanatı , su üzerine serpiştirilen boyaların kendi kendilerine aldıkları şekilller ve bu şekillere el , fırça v.s. ile yapılan müdahaleler sonucu ortaya çıkan bir renk ve görselliğin kağıda aktarılma sanatıdır.

Ebru sanatını öğrenmek istiyorsanız , bu konuda piyasada satılan kitaplara başvurabilrsiniz ama en güzeli bu işi ustasından öğrenmektir .

Her işin ustaları olduğu gibi ebru sanatınında ustaları vardır , yıllarını bu işe vermiş ve bu işin uzmanı olmuş bu kişiler artık bu konunun bir çok yönüne vakıf olmuş bilgi ve deneyim sahibidirler ve size bu işin püf noktalarından tutunda kendi sahip ıolduğu tecrübelerini sunabilirler.

Ebru sanatı öyle bir sanattır ki , yaptığınız bir resmi asla aynı şekilde tekrar yapamazsınız , çünki suya damlattığınız boya nın ne kadarda siz aynı şekilde yapmaya ve bunun için müdahele etmeyede çalışsanız da aynı şekli verebilmeniz çok zordur.

http://www.kharium.com/2007/mayis/resim/ebru2.jpgEbru yapımında kullanılan boyalar , toprak boyadır , renk renk toprak boyalar ezilerek su katılır ve sığır ödü katılarak 15 , 20 gün bekletilirki boya içine katılan sığır ödünün asidiyle pişsin. bu sürenin sonunda boya gerektiği kadar sulandırılarak kulanıma hazırlanır.

Ebru yapmak için , ebru tekneleri vardır ve bu tekneler ebruya başlamadan önce kitreli su hazırlanır , kitre bir bitkinin özünden elde edilir ve baharatcılardan rahatlıkla temin edeblirisiniz.

Kitreli suyu hazırlamak için iki litre suya 2,yada 3 çorba kaşığı kitre katılıp üç, dört gün bekletilip kitrenin şişmesi için bir kenarda bekletilir bu beklemenin ardından kitre elle karıştırılarak suya karışması sağlanır ve ince bir süzgü yardımıyla süzülerek temizlenir ve ebru teknesine yavaşca akıtılarak konur.

Ezilen boyalar bir gereç yardımıylaq hazırlanan kitreli suya damlatılır ve bu damlamayla birlikte boyalar açılarak şekiller oluşur ve oluşturulur tamamlandıktan sonra kağıdımızı tekneye itinayla bırakarak desenin kağıda işlemesine bekleriz ve kağıdımızı kurumaya bırakarak işlemi tamamlamış oluruz.

Ebru sanatı için gerekli sayılan temel malzemeler şunlardır; KAĞIT : Emici özelliği fazla ve mat olanları tercih edilir. Genellikle birinci hamur kâğıt kullanılır.

KİTRE: Kitre, Anadolu'da yetişen, geven türü dikenli bitkilerden elde edilen, yapışma özelliği az olan bir zamk çeşididir. Suyla birlikte karıştırılarak uygun kıvam elde edilir. İpek kitresi ise, toz halinde hazır olarak satılmaktadır. Piyasada aktarlarda bulunabilen kitrenin plaka halinde, beyaz ve topraksız olanları tercih edilmelidir.

TEKNE: Ebru yapımında tekne dediğimiz, içine kitre konan kaplar kullanılır.

FIRÇA: Fırçanın sapı için, esnek olduğundan dolayı gül dalı kullanılır. Kıllar ise, at kuyruğundan elde edilir.

BOYALAR: Ebru yapımında genellikle oksit kırmızı, oksit sarı, oksit siyah, lahur çiviti kullanılır. Diğer renkler de bunların karışımından elde edilir. Güzel bir ebru için renkleri uyumlu kullanmak önemlidir. Bu nedenle koyu renklerden başlanarak renkler kullanılır. Tabandaki siyah boya, üzerindeki boyaları canlı ve aktif gösterir. Aralardaki beyazlar da renklere hareket getirir.

ÖD: Renklerin kitre üzerinde kalmasını sağlar. Boyanın içine atılarak kullanılır. İpek boyalar için kullanılmaz.

BİZ: Büyük, kalınca iğne olup, ebruya şekil vermekte kullanılır.

Zamanla ebru sanatıyla uğraşanlar kendi gönül zenginlikleriyle kendilerine has yaratıcılıklarıyla bu sanatı geliştirmiş ve bir çok çeşitlerini oluşturmuşlardır.

EBRU ÇEŞİTLERİ

BATTAL EBRU : Boyaların koyu renkten başlanarak, açık renge doğru fırça yardımıyla Kitreli su üzerine serpilmesiyle elde edilir. Boyalar daha sonra kağıda geçirilir. Basit bir ebru çeşidi gibi görünmekle birlikte, boyaların yüzeyde eşit miktarda ve büyüklükte dağılmasını sağlamak, özellikle ebru yapmaya yeni başlayanlar için pek de kolay olmamaktadır. Diğer ebru çeşitlerine geçebilmek için önce Battal Ebruyu doğru yapmak gerekir.

GEL - GİT EBRUSU : Battal Ebru yapıldıktan sonra ince bir çubuk yardımıyla üzerine paralel çizgiler çekilerek oluşturulur.

ŞAL EBRUSU : Gel-Git Ebrusu yapıldıktan sonra yine ince bir çubuk yardımıyla enine üç adet, boyuna da iki adet ( S ) harfi, bunların aralarına da istenildiği gibi kavisler çizilerek hazırlanır.

SOMAKİ (MERMER) EBRUSU : Gel-Git veya şal Ebrusu üzerine fırça yardımıyla Battal Ebru yapılarak elde edilir.

TARAKLI EBRU : Ebru teknesinin eninden 5 mm. küçük tahtalarla, belli aralıklarla dizilmiş toplu iğne, tel veya ince çivi ile hazırlanan taraklar kullanılarak yapılır. Önce Gel-Git Ebrusu oluşturulur, daha sonra Gel-Git enine hazırlandıysa boyuna, boyuna hazırlandıysa enine tarak yardımıyla tarama yapılır. Eğer istenirse üzerine enine veya boyuna " S " harfleri çizilerek taraklı şal ebrusu oluşturulur.

HAFİF EBRU : Üzerine daha sonra yazı yazmak için oluşturulan, renkleri

soluk ve cansız ebrulardır. Burada yazı ön plana çıkar. Hazırlanan kitreye su ilave etmek ve boyalara da damlalık yardımıyla öd ve su, ilave edilerek oluşturulan malzemeyle yapılır.

AKKASE EBRU : Arap zamkı kullanılarak hafif Ebrunun bazı kısımları kapatılır. Sonra daha koyu bir ebru yapılır. Arap zamkı sürülen yerler ikinci boyaları almazlar, boş kalan bu yerlere daha sonra yazı veya Tezhip yapılabilir.

KUMLU-KILÇIKLI EBRU : Tekne iyice kullanıldıktan sonra dibinde kalan kitreden bu çeşit ebru yapılır. Kitrenin kirlenmesiyle oluşan mukavemet ve boyadaki su oranının az olmasıyla, teknede boyaların çatlaklar oluşturmasıyla elde edilir.

YAZILI EBRU : Arap zamkıyla yazılan yazıların olduğu kısım boya almaz ve o bölüm boş kalır. Yazılı Ebruyu hem Hat hem de Ebru sanatı ile uğraşan sanatçılar yapmışlardır

HATİP EBRUSU : Zemine Battal Ebru yapılır, sonra Hatip Ebrusunda kullanılacak renkler seçilir. Tekneye boyuna ve enine dört-beş adet eşit aralıklarla boya damlatılır, içlerine diğer renkler de aynı şekilde damlatılır. Burada boyaların çaplarının eşit olmasına dikkat etmek gerekir. Daha sonra üzerlerine çubuk yardımıyla şekil verilir.

ÇİÇEKLİ EBRULAR : Zemine Battal Ebrusu yapılıp üzerine çubuklar yardımıyla lale, gelincik, karanfil, papatya gibi çiçekler yapılarak hazırlanır.

Ebru sanatının tam olarak ne zaman ve nerede başladığına dair herhangi bir kaynak bulunmamakla birlikte bugünkü en eski ebru 1595 yılına ait Şebek Mehmet efendi imzasını taşıyan bir esere aittir.

Ebru Sanatı'nın günümüze ulaşmasında, Üsküdarlı Şeyh Sadık'ın büyük payı vardır. Onun devamında, Hezarfen Edhem Efendi, Necmeddin Okyay ve Mustafa Düzgünman, bir yandan sanattaki geleneği korumuş, aynı zamanda da ebru çeşitlerini tanzim ederek Ebru'yu güçlü bir sanat haline getirmişlerdir

Ebru Sanatı ile ilgili yazılmış ilk eser, Tertib-i Risale-i Ebri adını taşır ve 1608 tarihlidir. Basitçe ebru yapımından ve ebru sanatçılığından bahseder.

Osmanlı'da ise Şebek Mehmed Efendi'den sonraki en önemli Ebru Sanatçısı, Hatip Ebrusu'na da adını veren İstanbullu Hatip Mehmed Efendi'dir.Aynı zamanda hattat olan sanatçı, Ayasofya Camii'nde hatiplik yapmış ve 1773 yılında vefat etmiştir.

Çok zor bir sanat olduğuna şüphe yok ama elime fırsat geçerse denemek isterim.

http://img13.imageshack.us/img13/336/132gy.jpg

http://img40.imageshack.us/img40/5524/13344720hatp7rw.jpg

http://img16.imageshack.us/img16/5038/143gk.jpg

http://www.arkitera.com/UserFiles/Image/news/art/news/2005/ekim/ebru.jpg

bi kaç tanede benden .harika bi uğraş

--------------------

http://img109.imageshack.us/img109/2597/ebrukalemleme063wv.jpg

http://img263.imageshack.us/img263/5654/48qj7.jpg

http://img263.imageshack.us/img263/2159/69be8.jpg

http://img136.imageshack.us/img136/9080/70ke7.jpg

http://img263.imageshack.us/img263/8303/71jg4.jpg

http://img263.imageshack.us/img263/8576/73og1.jpg

okulda bolca uğraştığımız şeydir, ebru.

denildiği gibi en önemli özelliği aynısının bir daha yapılamaması o yüzden ünlü ebru sanatçılarının eserleri çok yuksek fiyatlara topluma maal oluyor gerçi yapılması çok kolay bir sanat ama uğraşması bakımı zor

Büyük bir saygı duyuyorum eserlere de bu sanatla uğraşanlara da. Ama niyeyse hiç beğenememişimdir

bi türlü sevemedim şu ebru sanatını , sevmiyorum , çok sıradan ve basit geliyor