Modern İnsanın İllüzyonu

Modern insanın kendi çıkmazını kendi oluşturduğu bir zamandayız. Bu çıkmazlarda kendi hesabına, aklında biriktirdiklerini, heves ettiklerini ya yaşar ya da yaşamaya müsait bir hale getirir. Geçici bir hevesle, şehvetle, tutkuyla bağlandığı amaçları vardır modern insanın. Kariyer planları, günlük programları ve kürleri rutin olarak takip ettiği ödevleridir. Yarın için hep bir felaket senaryosu vardı, bu durum onda anksiyete, stres gibi sorunlara yol açar. Bir yandan zamanın ona sağlamış olduğu “bireyselleşme” ile kendi benliğini öne çıkartırken, diğer yandan kalabalıklar içerisine katılma isteği vardır, “vitrinde olma, vitrinde yaşama” konusunda ısrarcıdır. Bu yüzden markalara, fetişizme varan bir bağ ile bağlıdır. Markasız her şey onun için kötüdür, sahtedir, yapaydır.

Bireyi, klişeleşmiş kavramları kullanmaya iten modern dünya, onu resmi bir dil kullanmaya zorlayarak zamana uygun bir anlam boyutuna sürüklüyor. Sözgelimi böyle bir kişi için moda, vazgeçilmezdir. Hazır verilere, hazır yemeklere ve hıza ayarlanmış aklının onu getirdiği yer “dürtü”lerinden başka bir yer değildir. Bu tür monotonluk içerisinde döner durur. Bu dil onun gündelik işlerini düzenlerken diğer yandan hayatının da gitgide bir soğukluğa bürünmesine neden olur. Bugün “tatil” mantalitesinin her geçen zaman içerisinde daha fazla ilgiyle karşılaşmasının altında bu hissi giderme dürtüsü etkindir diyebiliriz. Ruhunu dinlendiremeyen modern insanı, tatillerle, gezi turlarıyla zihnini dinlendirmeye, yıl boyunca biriktirdiği kirlerinden arınmaya çalışırken aklının taşıdığı dürtülerin boyunduruğunda bir tür “ne oldum?” delisi haline gelebilir.

Tebdil-i mekanda ferahlık vardır ve modern insan her ne kadar köhnemiş görse de arada sırada o kapalı kapılar ardında ki geleneksel unsurlara yaslanarak kendine yeni sömürü alanları ararken de bu etkiden kurtulamaz. İnsan öz itibariyle hangi çağda olursa olsun aynıdır. Aynı istek ve ihtiyaçlara yönelirken, aynı korku ve tedirginliği yaşar. Hatta aynı sorunlarla başa çıkmak zorunda kalır. Bu onun fizyolojisinin, fıtratının sonucudur. Bu sektör haline gelen turizmin, çeşitli şirinliklerle, farklı etkilerle bazen değerleri de kullanarak insanları tatile, eşsiz ve benzersiz bir maceraya sürüklerken hareket ettiği dayanak noktası, insanın fıtratıdır; ihtiyaç duyduğu o mutluluk ve huzurdur.

YALNIZLIĞIN İNSANDAN SÖKÜLMESİ

Bu dünyaya “bir yalnız” olarak gelen insanoğlu, “bir yalnız olarak ömrünü tamamlar. Bu yalnızlıklar içerisinde kalabalıklaşması pek mümkün değildir. Fakat modern hayatın dikta ettiği o kalabalık, birer ikişer yutarak vücudunu genişletmeyi sürdürüyor. Bu bir illüzyon gibidir. Fitzgerald’ın “Muhteşem Gatsby” romanında Amerikan toplumu içerisinde yaşayan Gatsby’nin gösterişli yaşantısı gözler önüne serilir. Fitzgerald, eserinde bu durum değerlendirmesi yaparken bir yandan da bu gösterişli Amerikan rüyasını eleştirir. Gatsby, aslında modern insanın durumunu da masaya koymuş oluyor. Özgürlüğünü yitiren insan, başkası olamadığı gibi kendisi de olamıyor. Arafta kalmış gibi hissedip, farklı psikolojilere bürünüyor. Oysa insan yalnız kaldığı ölçüde özgürdür. Fakat bugün, artık insanın yaşayabileceği içsel bir yalnızlığı kalmamıştır. İnsanoğlunun sahip olduğu belki de en önemli unsurlardan biri olan “yalnızlık” bugün başka birinin iş fikrinin temelini oluşturmuş ve yeni bir kazanç kapısı olarak dünya çapında yayılma alanı bulmuştur.

SOSYAL MEDYA SERÜVENİ

Polonya doğumlu sosyolog Zygmunt Bauman, facebook üzerinden hareketle Marck Zuckerberg’in bir altın madeninin içene düştüğünü ifade eder. Facebook ile başlayan sosyal medya serüveni, aktif kullanıcı sayısının artması ile ve teknolojinin daha da gelişmesiyle birlikte insanın yalnızlığının elinden alınmasıyla sonuçlanarak bir simülasyon dünyasının kurulmasına neden olmuştur. İnsanlar sosyal medya ile artık yalnızlık duygusundan kurtulup sürekli fark edilme gerekliliğine ihtiyaç duyar hale gelmiştir. Bu bir nevi psikolojik semptom halidir. Sosyal medya bağımlılığı, bugün bir tür hastalık olarak adlandırılmaktadır. Bauman’a göre, genel olarak internet, özel olarak ise sosyal medya ağları yaşadığımız zamanda “görülme” ve “gözetlemeyi” bir tehdit olmaktan çıkartıp popüler olmak adına insanlarda cezbedici bir unsura dönüşmüştür. Farklı bir okuma denemesi olarak modernizm, bireyi aynılaştırma projesi olarak da okuyabiliriz. Tek tipleştirici bütün unsurların insan fıtratına aykırı olduğunu bilmeliyiz. Özgürlüğümüzü muhafaza ederek kendimize yaşam alanı seçebiliriz. Bu da kendimizle hesaplaşmayla mümkün olabilir.

(Alıntıdır.)