Hoba Meteoriti

Namibya’da 1920 yılında keşfedilen Hoba meteoriti, şimdiye dek Dünya’da bulunan en büyük göktaşı olma ünvanını taşıyor. Metal zengini meteoritlerden biri olan Hoba’nın gezegenimize ne zaman düştüğü ise tam olarak bilinmiyor. Araştırmacılar, yeryüzüne çarpma tarihinin 80.000 yıl öncesinden daha yakın bir zamanda olduğunu tahmin ediyor.

Uzaydan dünya atmosferine ulaşan göktaşları, yere ulaşıp ulaşmamalarına göre iki farklı ad alır. Yeryüzüne ulaşmadan yanıp kül olanlara meteor, yere ulaşabilen parçalara ise meteorit adı verilir. Dolayısıyla, Namibya’nın Otjozondjupa Bölgesi’ne oldukça büyük bir parça hâlinde inmeyi başaran Hoba göktaşı bir meteorit oluyor. En az 60 ton olduğu tahmin edilen bu meteorit büyük ölçüde demirden oluşuyor ve dünyadaki en büyük meteorit olmasına ilaveten, dünyadaki en büyük demir parçası olma sıfatına da sahip.

Hoba’nın yarattığı krater günümüze kadar ulaşmamış. Ayrıca çarpmaya ilişkin herhangi bir yerbilimsel kanıt da bulunabilmiş değil. Keşfi ise şans eseri gerçekleşen bir olay. Hoba’nın bulunduğu arazinin sahibi Jacobus Hermanus Brits, 1920 yılında tarlalarından birini kağnı arabasıyla sürerken bir nesneye çarptığını fark ediyor. Yüksek bir metalik sürtünme sesi duyan Brits’in arabası bir anda duruyor. Engelin ne olduğunu anlamak için başlatılan kazı sonunda, bunun 2,7×2,7×0,9 metre ölçülerinde bir meteorit olduğu anlaşılıyor.

Bileşimi %84 demir, %16 nikel ve eser miktarda kobalt olan Hoba meteoritinin ilginç yanlarından bir diğeri ise her iki yüzeyinin de, yani hem altının hem de üstünün düz olması. İçerdiği nikel miktarı yüksek olan meteoritlere “ataksit” (İng. ataxite) adı veriliyor ve ender rastlanan bu grubun bir üyesi de, %16’lık nikel içeriğiyle Hoba oluyor. Smithsonian Gökfiziksel Gözlemevi’nin bir raporunda belirtildiği üzere, “Hoba’da hiç çatlak ya da zayıf kısım yok ve nikel oranı yüksek bir ataksit olduğundan, aşırı derecede tekbiçimli ve kolay kolay parçalanmıyor ya da yıpranmıyor.”

Kaynak ve İleri Okuma:

Meteoritical Bulletin Database,Hoba

Wikipedia, "Hoba meteorite"

Smithsonian, "Radioactive Isotopes in Hoba West and Other Iron Meteorites"

Geulogy, "Hoba meteorite (Hoba West iron meteorite)"

Ritebook,"The Hoba meteorite | The World's Largest Meteorite in Namibia"

Sevkan Uzel