Yanardağ Şeklinde Piramit Keşfi

Peru’da keşfedilen ve El Volcán olarak bilinen yapının yanardağ şeklinde olması, muhtemelen bilinçli bir hareketti.

Arkeologlar, Peru kıyılarında keşfedilen gizemli piramidin özellikle yanardağa benzemesi için yapıldığını söylüyor. Bu yapı, güneş tutulması gibi önemli astronomik olaylarla ilişkili kutlamalara ev sahipliği yapması için kullanılmış olmalıydı.

1960’lı yıllarda Peru’nun Nepeña Vadisi’nde yapılan arkeolojik çalışma, 15 metreden yüksek bir yapay höyüğün varlığını ortaya çıkardı.

Her ne kadar kimlerin yaptığı ve ne zaman yapıldığı belli olmasa da, araştırmacılar bu piramitten çok hızlı bir şekilde etkilendiler. Özellikle de belli bir mesafeden volkanik bir kül konisine çok benziyordu. Bu benzerlik, yapıya El Volcan denmesini sağladı.

Elli yıldan fazla bir süre önce keşfedilmiş olmasına rağmen, El Volcán sırlarını artık yeni yeni açığa çıkarmaya başlıyor. Derinlemesine yapılan kazılar sadece son zamanlarda başladı ve ilk bulgular Antiquity dergisinde yayınlandı.

Bir yanardağ inşa etmek

Kesin tarihi halen tam olarak bilinmiyor olsa da tahmini olarak yapı MÖ 900 ile MÖ 200 arasına tarihleniyor olmalı.

Arkeologların soruşturmaları boyunca cevap vermeye çalışacakları en önemli sorular arasında burada ne tür aktivitelerin yapıldığı ve burasının bilerek mi yanardağ şeklinde yapıldığı yoksa başka bir olay neticesinde mi piramidin bu şekli aldığı.

Araştırmanın yazarları konu hakkında: “Bu durum hakkında iki ana açıklama ileri sürüldü. Birincisi daha sonraki dönemlerde yapının yağmalanması ve erozyon sonucu alanın kendine özgü bu şekli aldığı. İkincisi ise yapının en başından yanardağ konisine benzemesi için inşa edildiği ve astronomik olayların yanında tarihsel hesaplarla ilişkili olduğu.” diyor.

Arkeologlar araştırmalarının bu erken aşamasında, ikincisi ihtimalin daha muhtemel olduğuna inanıyor. Gerçekten de, yağmacıların yapıyı değiştirdiği teorisi, bir dizi nedenden dolayı pek olası değil.

Araştırmacılar:

Bu yapı, tepede merkezi bir çukura sahip koni şeklinde bir piramit. Yağmacılar, yapıya girmek için merkezi çukuru yaratmış olsalar bile, bu durum yapının konik şeklini açıklayamıyor. Ayrıca topraktan kurtulmak zorunda kalacaklardı, fakat merkez çukuru dolduracak olan varsayımsal malzeme hacmi 2135 küp metre – “yani piramidin dışına atılırsa kesinlikle görülebilecek bir miktar.’’

Ve erozyon teorisi mümkün olmasına rağmen, El Volcán’da bulunan iç konik yapıyı açıklayamaz. Araştırmacılar, “Mevcut kanıtlara göre, piramidin başlangıçta kasıtlı olarak yanardağ konisi şeklinde inşa edildiği sonucuna vardık.” diyor.

Tutulmaları kutlamak

Pek çok belirsizlik devam ederken, arkeologlar piramidin en son ne zaman kullanıldığını saptadı ve bu durum piramidin hangi amaca hizmet ettiğine ışık tutuyor.

El Volcán için bir radyokarbon tarihi, piramidin son kullanımın 1563 civarında gerçekleştiğini ortaya çıkardı. Buna öncülük eden yıllar olan 1521, 1538, 1539 ve 1543’de toplam dört güneş tutulması meydana geldi.

Bu astronomik fenomenler, o zamanlarda orada yaşayan insanlar için büyük bir kutlama olarak kabul edilirdi. ‘’Yungas olarak bilinen ve geç İnka’lardan farklı olan, Kuzey ve orta kıyılardaki insanlar, güneşin tutulmasını sevinçle karşıladılar, korkuyla değil. 1563 yılına denk gelen radyokarbon tarihlemesi, bir dizi tutulmanın ardından geliyor ve muhtemelen kapanış töreni bu seremonilerden birisiyle ilişkili.’’

Arkeologlar, yanardağ şeklindeki piramidin; tutulmalar ve diğer astronomik fenomenler için yapılan büyük festivallerin merkezi olduğunu düşünüyor.

IB Times. 31 Mayıs 2017

Makale: Benfer, R. A., & Ocás, A. (2017). A prehistoric pyramid in the shape of a volcanic cinder cone, Nepeña Valley, Peru. Antiquity, 91(357)

Serdar Cülük