Şamanların Özellikleri

Şamanizm’e göre evrendeki maddi ve manevi varlıklar canlıdır ve ruha sahiptirler. Evren, iyi ve kötü ruhların etkisi altında olduğu için karşılaşılan problemler ancak bu ruhlarla etkileşim halinde iken anlaşılıp çözülebilir. Ruhları tanıyan, onlarla nasıl etkileşime geçebileceğini bilen, iyi ruhlardan yardım alabilecek ve kötü ruhların zararlarından kendisini ve toplumunu koruyabilecek güçte olan kişiler şamanlardır. Şamanlar tanrılar tarafından seçilmiş, toplum içinde özel statüye sahip olan bireylerdir. Tanrılarla insanlar arasında aracılık yapabilme gücüne sahiptir ve evrenin bazı sırlarını bilir.

şaman, gelecekten haber vermek, büyü yapmak, kurban kesmek gibi işler yapsa da bunlar başkaları tarafından da gerçekleştirilebilen ve dolayısıyla şamanı şaman yapan görevler değildir. Şaman, ruhlarla etkileşime giren ve ruhların yardımıyla güç konuları çözmeye çalışan kişidir. Böyle bir durumda da şaman transa geçmekte ve bedenini terk eden ruhu ile başka dünyalara gitmekte ya da farklı ruhları bedenine alarak onların ağzından konuşmaktadır.

Eliade’ye göre, şamanlar toplumun diğer üyelerinin gerçekleştiremeyeceği kutsal alana erişebilen, kutsal olan ile bağlantı kurabilen seçilmiş kişilerdir. Dinsel bir bunalımın, içsel bir çağrılışın etkisiyle toplumun diğer kişilerinden ayrılmış ve bazı özellikleriyle ön plana çıkmış sıra dışı kişilerdir. Onları dinin içinde değil de, mistiklerin arasında düşünmek daha doğru bir yaklaşımdır.

Şaman, ruhlar ve tanrılarla doğrudan iletişim kuran kişidir. Şamanın genellikle hayvan biçiminde olan yardımcı ruhları vardır. Bu ruhlar şamana, yeraltı ya da yerüstüne yapacakları yolculuklarında yardımcı olurlar. Bu ruhların varlığı, şamanın seanslarında hayvan sesleri çıkarması ve onları taklit etmesiyle açığa çıkar.
Eliade’ye göre burada şaman, hayvan ruhlarını ele geçirmekte ve yeni bir kimliğe bürünmektedir. Şaman bu yeni kimliği ile hayvanlarla ve evrenin bütünüyle iletişime geçerek kendine özgü, gizli bir dile de sahip olmaktadır. Hayvanların varoluşuna katılmayı başararak, yani onları taklit ederek ve onlarla iletişim kurarak onların öngörülerini, gizli güçlerini paylaşabilmektedir. Böylece şaman, insanlar ile hayvanlar arasındaki ayrışmanın gerçekleşmediği mitsel zamandaki durumu yeniden kurmuş olmaktadır.

Şamanizm’e göre evrendeki maddi ve manevi varlıklar canlıdır ve ruha sahiptirler. Evren, iyi ve kötü ruhların etkisi altında olduğu için karşılaşılan problemler ancak bu ruhlarla etkileşim halinde iken anlaşılıp çözülebilir. Ruhları tanıyan, onlarla nasıl etkileşime geçebileceğini bilen, iyi ruhlardan yardım alabilecek ve kötü ruhların zararlarından kendisini ve toplumunu koruyabilecek güçte olan kişiler şamanlardır. Şamanlar tanrılar tarafından seçilmiş, toplum içinde özel statüye sahip olan bireylerdir. Tanrılarla insanlar arasında aracılık yapabilme gücüne sahiptir ve evrenin bazı sırlarını bilmektedirler.

aman, gelecekten haber vermek, büyü yapmak, kurban kesmek gibi işler yapsa da bunlar başkaları tarafından da gerçekleştirilebilen ve dolayısıyla şamanı şaman yapan görevler değildir. Şaman, ruhlarla etkileşime giren ve ruhların yardımıyla güç konuları çözmeye çalışan kişidir. Böyle bir durumda da şaman transa geçmekte ve bedenini terk eden ruhu ile başka dünyalara gitmekte ya da farklı ruhları bedenine alarak onların ağzından konuşmaktadır.

Eliade’ye göre, şamanlar toplumun diğer üyelerinin gerçekleştiremeyeceği kutsal alana erişebilen, kutsal olan ile bağlantı kurabilen seçilmiş kişilerdir. Dinsel bir bunalımın, içsel bir çağrılışın etkisiyle toplumun diğer kişilerinden ayrılmış ve bazı özellikleriyle ön plana çıkmış sıra dışı kişilerdir. Onları dinin içinde değil de, mistiklerin arasında düşünmek daha doğru bir yaklaşımdır.

Şaman, ruhlar ve tanrılarla doğrudan iletişim kuran kişidir. Şamanın genellikle hayvan biçiminde olan yardımcı ruhları vardır. Bu ruhlar şamanın, yeraltı ya da yerüstüne yapacakları yolculuklarda yardımcı olmaktadırlar. Bu ruhların varlığı, şamanın seanslarında hayvan sesleri çıkarmaları ve onları taklit etmeleriyle açığa çıkmaktadır. Eliade’ye göre burada şaman, hayvan ruhlarını ele geçirmekte ve yeni bir kimliğe bürünmektedir. Şaman bu yeni kimliği ile hayvanlarla ve evrenin bütünüyle iletişime geçerek kendine özgü, gizli bir dile de sahip olmaktadır.
Hayvanların varoluşuna katılmayı başararak, yani onları taklit ederek ve onlarla iletişim kurarak onların öngörülerini, gizli güçlerini paylaşabilmektedir. Böylece şaman, insanlar ile hayvanlar arasındaki ayrışmanın gerçekleşmediği mitsel zamandaki durumu yeniden kurmuş olmaktadır.

Orta ve Kuzey Asya’daki toplumların büyüsel ve dinsel yaşamlarının merkezinde şamanlar yer almaktadır. Ancak bu durum onların, toplumun dinsel yaşamını tekellerinde tuttukları ya da kutsal olanla iletişim kuran tek kişi oldukları anlamına gelmez. Şamanlık diğer bazı büyü ve din şekilleriyle de bir aradadır. Sihir yapmaya dünyanın hemen her yerinde rastlanabilir. Ancak şamanın ateşe egemen olması, sihirli uçuşu Şamanizm’e özgü bir sihirsel durumdur. Hastalıkların tedavi edilmesi de benzer bir durum olarak gösterilebilir. Otacılarda şamanlar gibi hastalıkları tedavi etmeye çalışsalar da, her otacı şaman değildir. Şamanın hastalıkların tedavisinde kendine özgü yöntemleri vardır. Her esrimede bulunan kişi de şaman olarak kabul edilmez. Şamanın esrime yeteneği, sihirli uçuş yapmasını, yeraltına inmesini ve göğe çıkmasını, ruhlarla özel bir iletişim kurmasını ve ateşe egemen olmasını sağlamaktadır. Şamanın ruhlarla olan ilişkisi de ayırt edicidir.
Şamanın yardımcı ruhları vardır ve o bu ruhlarına egemendir. Aslında şaman da bir otacı gibi hastalıkları sağaltır ve sihirbaz gibi bazı mucizeler gösterir. Ancak o tüm bunlardan farklı olarak bir ruha sahiptir. Ayrıca o rahip, mistik ve ozan da olabilir.
Şamanizm’in kendine özgü bir yapılaşması ve bir tarihi vardır.