Milli Kongrelere Genel Bir Bakış...

AMASYA GENELGESİ ( 22 Haziran 1919 )

Vatanın bütünlüğü, milletin istiklâli tehlikededir.

İstanbul Hükûmeti, üzerine aldığı sorumluluğun icaplarını yerine getirememektedir. Bu hal, milletimizi âdeta yok olmuş gösteriyor.

Milletin istiklâlini, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.

Milletin içinde bulunduğu durum ve şartlara göre harekete geçmek ve haklarını yüksek sesle cihana işittirmek için her türlü tesir ve kontrolden uzak millî bir heyetin varlığı zarurîdir.

Anadolou'nun her bakımdan en emniyetli yeri olan Sivas'ta, millî bir kongrenin acele toplanması kararlaştırılmıştır.

Bunun için bütün vilâyetlerin her sancağından milletin güvenini kazanmış üç temsilcinin mümkün olduğu kadar çabuk yetişmek üzere hemen yola çıkarılması icap etmektedir.

Her ihtimale karşı, bu meselenin bir millî sır halinde tutulması ve temsilcilerin, lüzum görülen yerlerde, seyahatlerini tanıtmadan yapmaları lâzımdır.

Doğu vilâyetleri adına, 10 Temmuz'da, Erzurum'da bir kongre toplanacaktır. Bu tarihe kadar diğer vilâyetlerin temsilcileri de Sivas'a gelebilirlerse, Erzurum Kongresi'nin üyeleri, Sivas Umumî Kongresi'ne katılmak üzere hareket ederler.

ERZURUM KONGRESİ KARARLARI ( 23 Temmuz-7 Ağustos 1919 )

Millî sınırlar içinde bulunan vatan parçaları bir bütündür. Birbirinden ayrılamaz.

Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı ve Osmanlı Hükûmeti'nin iş yapamaz duruma gelmesi halinde, millet topyekün kendisini savunacak ve direnecektir.

Vatanı korumaya ve istiklâli elde etmeye İstanbul Hükûmeti muktedir olamadığı takdirde bu gayeyi gerçekleştirmek için geçici bir hükûmet kurulacaktır. Bu hükûmet üyeleri millî kongrece seçilecektir. Kongre toplanmamışsa, bu seçimi Heyet-i Temsiliye ( Temsilciler Kurulu ) yapacaktır.

Kuva-yı Milliye'yi tek kuvvet tanımak ve millî iradeyi hâkim kılmak temel prensiptir.

Hristiyan azınlıklara siyasî hâkimiyet ve sosyal dengemizi bozacak imtiyazlar verilemez.

Manda ve himaye kabul olunamaz.

Millî Meclis'in derhal toplanmasını ve hükûmet işlerinin Meclis tarafından kontrol edilmesini sağlamak için çalışılacaktır.

SİVAS KONGRESİ KARARLARI ( 4-11 Eylül 1919 )

Millî sınırlar içinde bulunan vatan parçaları bir bütündür, birbirinden ayrılamaz.

Her türlü işgal ve müdahaleye karşı, millet birlik olarak kendisini müdafaa ve mukavemet edecektir.

İstanbul Hükûmeti, haricî bir baskı karşısında memleketimizin herhangi bir parçasını terk mecburiyetinde kalırsa, vatanın bağımsızlığını ve bütünlüğünü temin edecek her türlü tedbir ve karar alınmıştır.

Kuva-yı Millîye'yi tek kuvvet tanımak ve millî iradeyi hâkim kılmak temel prensiptir.

Manda ve himaye kabul olunamaz.

Millî iradeyi temsil etmek üzere Millet Meclisi'nin derhal toplanması mecburîdir.

Aynı gaye ile millî vicdandan doğan cemiyetler "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adı altında birleştirilmiştir.

Milletimiz çağdaş gayelerin büyüklüğüne inanır ve teknik, sınaî ve iktisadî durumumuzu ve ihtiyacımızı takdir eder.

Mukaddes maksadı ve umumî teşkilâtı idare için kongre tarafından bir Heyet-i Temsiliye seçilmiştir.