Garip ama gerçek - Karadelikler şarkı söylüyo

Garip ama Gerçek: Kara Delikler Şarkı Söylüyor

Uzayda ses işitilemese de, bazen görülebilir

Robynne Boyd

Dünyadan 300 milyon ışık – yılı uzaklığındaki Perseus galaksi kümesinin karanlık kalbinde, süper kütleye sahip bir kara delik aynı notayı 2.5 milyar yıldır söylüyor. NASA’nın Chandra X – Işını Merkezindeki bilim adamlarına göre, onun tonu Do’nun 57 oktav altında kaydediliyor ve çınlayan bir si bemol’dür. Bu, uzayın vakumunda nasıl mümkün olur?

Sesin yolculuk yapması için su veya hava gibi bir ortam gerekir. Burada Dünya’da bir ses dalgası etrafındaki hava moleküllerinin titreşmesine neden olarak kendi kaynağından hareket eder. Titreşimler bir molekülden diğerine geçer; bu titreşimler kulağa çarptığı zaman, ses olarak anlaşılır. Ama uzayın engin mesafelerinde ne hava ne su ne de başka bir şey nevcut olmadığı için, orada sesin yolculuk yapması zordur.

Süper kütleli bir kara delik – bir opera divası gibi – uzayda rezonant notayı çalar. Bu muazzam göksel nesneler güneşimizin kütlesinin yüzbinlerce – milyarlarca katında kütleye sahiptirler ve genelde aktif galaksilerin merkezinde bulunurlar. Örneğin, Sagittarius A*— süper kütleli bir kara delik – bizim galaksimiz Samanyolu’nun merkezinde bulunur.

Kara delikler yerçekimsel kuvvetleri ile ün salmıştır, o kadar güçlü yerçekimine sahiptirler ki geleneksel bilgeliğe göre hiçbir şey ondan kaçamaz. Ama bu tamamen doğru değildir. Bir kara deliğin yerçekimi kendisini çevreleyen büyüme diskine – gaz ve tozdan oluşan halka benzeri yapı - madde ve enerjinin karışımını çeker. Ama bu maddenin bir kısmı “göreli fışkırmalar

Uzayda karadelik dehşeti iyiki biz buralarda yaşıyoruz, yani tesadüfü yaşıyoruz güneşimizin böyle yerlere yakın olması korkunç olurdu.

Uzayda 'deh

bi yandan çok güsel öte yandn korknç çünkü herqün yeni şeylrr keşfediliyo:ermm: