Arturo Ui'nin Engellenebilir Yükselişi Üzerine...

Notlar

1. Önsöz

1941’de Finlandiya’da yazılan Arturo Ui’nin Engellenebilir Yükselişi, Hitler’in yükselişini, ona bütünüyle aşina olan bir çevreye uyarlayarak, kapitalist dünya için anlaşılabilir kılma girişimini temsil eder. Uyaksız nazım, karakterlerin kahramanlığını değerlendirmede bir yardımcıdır.

2. Uyarılar

Bu günlerde, ölü ya da diri, büyük politik suçlularla dalga geçmenin genellikle ne uygun ne de yapıcı olduğu söyleniyor. Sıradan insanların bile bu noktada duyarlı oldukları söylenir; sadece sorgulanan suçlara kendilerinin de bulaşmış olmalarından dolayı değil, yıkıntılar arasında ayakta kalabilmiş olanların böyle şeylere gülmesinin imkânsız olmasından da dolayı. Ne de zaten açık olan kapıları, (çünkü yıkıntılar arasında bir sürü açık kapı vardır) tekrar tekrar aşındırmanın da pek iyi birşey olmadığı söylenir: ders alınmıştır, öyleyse bunu zavallı yaratıkların kafalarına kakmaya neden devam edilsin? Öte yandan eğer ders alınmamışsa, bir halkı, bir kez yeterince ciddiye almadığı bir hükümdara gülmeye yüreklendirmek risklidir, vesaire, vesaire.

Sanatın gaddarlığa kadife eldivenle yaklaşması gerektiği; kendisini, aymışlığın cılız tohumlarını sulamaya adaması gerektiği; eski lastik cop kullanıcılarına bahçe hortumunu açıklayabilmesi gerektiği; v.b. yolundaki telkinleri reddetmek görece daha kolaydır. Aynı şekilde, nüfustan “daha yüksek