Bir Dinozorun Dijitale Geçişi

Cüneyt Oğuztüzün, dijital teknolojiye geçmesi beklenen son fotoğrafçılardandı.

Dergide analog makinelerini bırakan fotoğrafçılara ve gelişen dijital teknolojiye inat, en gelişmiş analog modeli satın almıştı. Teknolojinin her türüne uzak durmasıyla tanınırdı. Dijital makineyle ilk çekiminden sonra şunu söyledi:

'Dijitale geçişte en az üç yıl geciktiğimi anladım. Farkına varmadan dinozor durumuna düşmüştüm.'

'Menderes Deltası'nda yeni bir gün başlıyor. Köprünün üzerinde, güneşin ilk ışıklarıyla kızıllaşan sazların arasından kıvrılarak denize yürüyen ırmağı seyrediyorum. Deltayı iyi anlatacak bir fotoğraf çekmek için buradayım. Deniz tarafında fırtınalı geceden kalma kara bulutlar parçalanırken ender rastlanan güzellikte bir arka plan oluşturuyor. Vizörden bakarken sal üzerinde kürek çekerek nehirde yol alan bir balıkçının kareye girdiğini görüyorum. Bu mucizeden sonra fotoğraf tamamlanıyor.

Deltadaki çalışma haftalarca sürdü, fotoğraflar birikti. Film şeritlerine dizilmiş "potansiyel" görüntülerim vardı; gizli, örtük. Acaba ne kadarı kullanılabilir kalitede olacak? "Kalan sağlar bizimdir" düsturu konuyu tamamlamaya yetecek mi? Belki de kalecinin penaltı anındaki endişesine benzeyen kaçınılmaz dürtü, fotoğrafçı endişesi kaynağı olan bu sorular, ancak döndükten ve film banyosu tamamlandıktan sonra cevaplanabilir. Aynı kaygılarla döndüğüm Menderes Deltası gezisinin diaları banyo edildikten sonra gördüm ki kâbus senaryosu bir kez daha gerçekleşmiş; alevlenen sazlar sönmüş, su boz bulanık, bulutlar kireç renginde, balıkçı kayıp...

Dia pozitif film ile çalışıyorsanız ışığı okuma yeteneğiniz ya da kullandığınız ışık ölçüm sistemi ne kadar gelişmiş olursa olsun, sonuçta makinenin keyfi bir yorumunu elde edebiliyorsunuz. Pozlama gibi kritik bir noktada dakik bir kontrolün olmaması, yukarıdaki fotografik faciaların sebebiydi. Bu nedenle her röportaj çalışmasında, uzun yıllar edindiğimiz tecrübeye dayanarak, yüzde 20 oranında bir kaybın gerçekleşeceğini hesaplıyoruz; tabii bu oran iyi fotoğraflar içindeki miktarı ifade ediyor.

Yaşam kalitesini düşüren bu durum alınyazısı gibi tekrarlarken, sorunu çözmeyi hatta çok daha fazlasını vaat eden teknolojik devrimin tam ortasında bulunuyorduk. Filmin dijital bir veriye dönüştürülüp bilgisayara aktarılmasıyla başlayan dijital devrim, filmi aradan çıkarma aşamasına gelmişti. Ne var ki film yerine ışığa duyarlı bilgisayar çipleri (sensor) kullanan sistemler, film kalitesinde görüntü elde etmekten uzaktı. Bir dönüşümü gündeme alabilmem için görüntü kalitesinin yüksek olması şarttı. Hızla ilerleyen teknolojinin bunu da yakalayacağı anlaşılıyordu. Gelişmeleri izlemekten başka yapacak bir şey yoktu.

İlk dijital çekim deneyimimi 2005'in aralık ayında Nikon D100 ile gerçekleştirdim. Çalıştığım konu Atlas'ın Nisan 2006 sayısında yayımlanan "Çanakkale Kaleleri"ydi. Bu çekimde yanıma film de almıştım, ama sadece bir kaset kullanabildim. Bu sırada Canon'un 5D'yi çıkarması, teknolojik konumlanmamı bir kez daha değiştirdi. Dijitale geçiş benim için yılların Nikon'unu bırakıp Canon'a geçmek anlamına gelmişti. Bu dönüşümlerde ikinci fotoğrafçılık dönemime girmiştim. Yeni teknolojinin sağladığı avantajlar müthişti. Dijital elbette insanı otomatikman iyi fotoğrafçı yapmıyor, ama tam, daha doğru ve tatmin olmuş bir fotoğrafçıya dönüştürüyordu; ne yaptığını bilen, vizyonunu gerçekleştirebilen, ufku genişlemiş, fotoğraf çekme sevincine yeniden kavuşmuş bir fotoğrafçı...

Benim gibi film kullanmakta ısrarcı bir fotoğrafçının dijitale geçişi, yukarıda çokça bahsettiğim gibi, sadece teknolojik bir seçim değildi. Bu dönüşümün entelektüel ve etik boyutlarıyla da hesaplaşmıştım elbette. Bildiğimiz şekliyle fotoğraf ölmemiş, doğası değişmemiş, gerçeklikle fiziki bağı kopmamıştı. Sağlığı yerindeydi; en iyi yaptığı şeyi, yani dünyayı ve hayatı keşfedip sunma işini yapmaya devam ediyor ve görsel kültürdeki yerini koruyordu.'

(!!!ALINTIDIR!!!)

Benim gibi film kullanmakta ısrarcı bir fotoğrafçının dijitale geçişi, yukarıda çokça bahsettiğim gibi, sadece teknolojik bir seçim değildi. Bu dönüşümün entelektüel ve etik boyutlarıyla da hesaplaşmıştım elbette. Bildiğimiz şekliyle fotoğraf ölmemiş, doğası değişmemiş, gerçeklikle fiziki bağı kopmamıştı. Sağlığı yerindeydi; en iyi yaptığı şeyi, yani dünyayı ve hayatı keşfedip sunma işini yapmaya devam ediyor ve görsel kültürdeki yerini koruyordu.'

bende daha bir yıldır dijital makine kullanıyorum. Ama en güzel çalışmalarımı eski canon'umla ekmiştim. Onları yazıcıdan geçirdikten sonra belkim yayınlarım...