Rainer Maria Rilke Şiirleri

Ağır Saat

Kim ağlarsa şimdi dünyada bir yerde,

nedensiz ağlarsa dünyada,

bana ağlar.

Kim gülerse şimdi bir yerde geceleyin,

nedensiz gülerse geceleyin,

bana güler.

Kim giderse şimdi dünyada bir yere,

nedensiz giderse dünyada,

bana gider.

Kim ölürse şimdi dünyada bir yerde,

nedensiz ölürse dünyada,

bana bakar.

İSPANYOL RAKKASESİ

Baştaki

Sonsuz özdeyişlerden yükselirler

Sonlu eylemler zayıf çeşmeler gibi,

Vaktinde ve titreyerek eğilirler.

Bizde her zaman sessiz duranlar oysa,

Mutlu güçlerimiz, gösterirler

Kendilerini bu dans eden gözyaşlarında.

Budur Benim Çabam

Budur benim çabam, bu:

adanmak özlem çekerek

dolaşmaya günler boyu.

Güçlenip genişlemek derken,

binlerce kök salarak

kavramak hayatı derinden-

ve ortasından geçerek acının

olgunlaşmak hayatın ta ötesinde

ta ötesinde zamanın! ..

Her Şey Büyüyüp

Her şey büyüyüp güçlenecek yine bir gün:

sular dalga dalga hep, karalar düzgün

ağaçlar kocaman, duvarlar küçücüktür;

vadilerdeyse güçlü, çok yönlü, görürsün

bir çobanlar ve çiftçiler soyu büyür.

Yok artık kiliseler, Tanrı’yı kuşatan

kaçkın kuşatır gibi, sonra çığlıklar atan

bir tutsak ve yaralı hayvanmış gibi Tanrı-

artık bütün evler açıktır her gelene

ve her yerde bir özveri geniş alabildiğine

belirler aramızdaki davranışları.

Beklemek yok artık, bakıp durmak öteye;

ölümün bile hakkını vermek özlemine

yer var ancak; ve elleri yadırgamasın diye

bizi, bilmeye dünyayı bütün bütüne.

Ozanın Ölümü

Yatıyor.yüz hatları sert yastıkta

solgun ve yadsır gibi durmakta,

dünya ve dünya üstüne tüm bilinen

onun duyularından koparak

ilgisiz yıla tekrar çekildiğinden.

Bilmiyorlardı onu yaşarken görenler

bütün bunlarla arasında nice birlik var;

evet, bu derinlikler, bu çimenler

ve bu sular y ü z ü y d ü onun, bunlar.

Ah evet, onun yüzüydü bütün uzaklar da

onu hala isteyen, onu hala arayan;

maskesiyse, ürküp can çekişen orda,

narin ve açık, yarılan beir meyve sanki

havada çürüyüp duran.

Rainer Maria Rilke

Son Parça

 

Ölüm büyüktür

Ve biz onunuz

Gülümsemelerle dudaklarımızda

Yaşamın tam ortasında

Sanırken kendimizi

Ölüm hıçkırır birden içimizde

Ta içimizde

vayy be mükemmelmiş yaa ellerine sağlık sağol:clapping:

LIED ( Şarkı )

Sana söylemedim, geceleri

Geçirdiğimi ağlayarak,

Hali ile beni - bir beşik gibi -

Yorgun düşüren, sen;

Söylemedin sende, bana, uykusuz kaldığını

Benim için:

Bu görkemi böylece,

Hiç ilişmeden

Saklayalımmı içimizde?

--------------------------

Sevişenler arasında bir dolan

Ne çabuk başlıyor bak yalan

Söylenmiş sevgilerde

------------------------------

Yalnızım sensiz. Ama sen karşımda,

Rüzgarın uğultusunda

Ya da uçup giden bir kokuda hep benimlesin.

Tümünü yitirdim ah, kollarıma aldıklarımın,

Yalnız sensin hep yeniden doğan:

Sarmaladığım hep sen olacaksın benimle yaşayan.

R. Maria Rilke ( Çeviri : Melahat Togar )

Seçme mektup ve şiirleri kitabından

İŞÇİLERİZ BİZ

İşçileriz biz: çırak, kalfa, usta, her çalışan;

kurarız seni, ulu katedral, beraber.

ağırbaşlı bir yolcu gelir bazen

geçer parıltı gibi ruhlarımızdan,

gösterir bize titreyerek yeni bir hüner.

Sallanan iskeleye tırmanırız,

sarkar çekiçler ağır, ellerimizden

ta ki bir saatle öpülür alınlarımız,

parlak bir saat, herşeyi bilen: anlarız,

senden gelir, yel eser gibi denizden.

Derken nice bin çekiçten bir gürültü ağar,

öter vuruş üstüne vuruş dağlardan bütün.

Salarız seni, ancak kararınca gün:

ve belirir çevre çizgilerin doğar.

Tanrı, büyüksün.

Türkçesi: Turan Oflazoğlu

( Seçme mektup ve şiirleri kitabından )

Teşekkürler sevgili Kinyas; güzel iş çıkarmışsın. Daha önce bir kaç şiirine denk gelmiş, çok beğenmiştim. Çok sağlam bir şair gerçekten. Şöyle küçük bir şey aklımda kalmıştı onu da ben aktarayım.

Senin için yazıp çizdiklerimin anlamı şunu öğrenmen olsun:

İnsan huzur bilmez bir gezgindir; ve erek karanlıktadır...

--------------------

Duino Ağıtları

Üçüncü Ağıt

Sevgiliyi türkülemek başka şey, ah,

kanın gizlenen, suçlu ırmak tanrısını başka.

Kızın ta uzaktan tanıdığı, sevgilisi, ne bilir

o Tutku Hakanını: hani sık sık, kendi yanlızlığından,

daha kız dindirmeden onu, - kız sanki yoktu sık sık-

ne bilinmez derinliklerden, ey, kaldıran tanrılığını, geceyi

sonsuz gürültüye boğan.

Ey, kanımızdaki Neptün, ey onun korkunç üççatallısı!

Ey, bağrının karanlık yeri sarmal bağadan!

Dinle, nasıl oylum oylum oyar kendini gece. Sizi yıldızlar,

sizden doğmazmı sevenin aldığı tat

sevgilinin yüzünden? En duru yıldızlardan gelmez mi

İçten bakışı, en duru yüzüne sevgilinin?

Sen değilsin, ah, anası değil

onun kaşlarını böyle kuşkulu kemerleyen.

Senin üstünde, onu duyan kız, senin üstünde

takınmadı bu verimli kıvrım dudakları.

Gerçekten sanır mısın, onu böyle sarsan

usul gelişindi, senin, ey tan yelince gezen?

Gerçek, ürkü salardın yüreğine; ama daha eski ürküler

doluşurlardı içine, o parçalayan dokunmayla birlikte.

Çağır onu... o karanlık arkadaşlıktan pek çağıramazsın.

Elbet ister o, kurtulur da; sıkıntısı dinince,

yerleşir ta en iç yüreğine senin ve başlar orda kendine.

Ama hiç kendine başladımı ki?

Ama, onu sen küçük yaptın, sendin ona başlayan;

o yeniydi sana, o yeni gözler üstüne gerdin

güler yüzlü dünyayı; yabancı olanı dışarıda tuttun.

Nerde, ah, o yıllar, hani ince varlığınla

durdurdun önünde, kabaran uçuruma bırakmazdın onu?

Çok şeyi sakladın ondan böylece; gece kuşkulu odayı

zararsız kıldın; sığınaklarla dopdolu yüreğinden

katıp karoştırdın insan uzayıyla onun gece-uzayını.

Karanlığa değil, hayır, senin daha yakın varlığına

koydun gece-ışığını; o da sanki dostluktan ışıldadı.

Tek gıcırtı yoktu ki bir gülümsemeyle açıklayamasın;

döşeme ne zaman böyle davranır, sanki ta eskiden bilirdin.

Ve seni dinler o, yatışırdı. Bu denli yararlıydı

senin usulca kalkman; uzun örtülü yazgısı

çekilir dolabın arkasına; ve yavaşça yer değiştiren

tedirgin geleceği, uydurdu kendini perdenin kıvrımlarına.

Öyle yatarken o, rahatlamış,

senin usulca biçim vermenin tatlılığını

uykulu göz kapaklarının altında ilk uykuyu eritirken:

korunan birine benzerdi... Oysa içerde: kim durdurabilir,

kim önleyebilirdi içindeki kaynağınsellerini?

Ah, öngörü yoktu bu uyuyan kişide; uyurdu,

ama düş görürdü, ama ateşler içinde: neydi başladığı böyle!

O, yeni olan, ürkek, nasıl dolaşırdı

İç eylemin durmadan uzayan filizlerine,

ilkel örnekler içre kıvrılmış eylemin, boğan bitkiler içre,

yırtıcı hayvan biçimleri içre. Nasıl koyverirdi kendini-. Severdi

iç evrenini severdi, içerdeki yabanı,

en eski ormanı ta içindeki; sessiz yıkıntısı üstünde bu ormanın,

yüreği durdurdu, açık yeşil. Severdi. Onu bıraktı, girdi

kendi köklerinden o büyük kaynağa,

küçücük tohumunun çoktan sona erdiği yerde. Seve seve

indi daha eski kana, hala atalarını tıkınan vadilere,

korkunçluğun gizlendiği derinliklere. Ve her türlü

bilirdi onu, göz kırpardı, beklercesine.

Evet, gülümserdi korkunç... Sen

az gülümsemişsindir öyle tatlı, ana. Nasıl sevmesin onu,

kendine gülümseyeni? Onu

senden önce severdi; sen oğlunu karnında taşırken bile,

oğulcuğu hafifleten sudaydı o, erişmiş.

Bak, biz yalnızca tek yılla sevmeyiz

çiçekler gibi; yürür kollarımızda,

bizi severken, o bengi özsu. Ey genç kız,

bu : içimizdeki sevdiğimiz, tek kişi, gelecek kişi değil,

sayısız kaynayanlardır bütün; yalnız tek çocuk değil,

bütün babalardır, dağ yıkıntıları gibi dinlenen

derinliklerimizde; bütün kurumuş ırmak yataklarıdır

geçmiş anaların-: bütün sessiz

görünümdür açık yada bulutlu

yazgı altındaki-: buydu, genç kız, seni önleyen.

Ve sen kendin, nerden bileceksin-, ta geçmiş çağları

uyarırdın sevgilinde. Ne duygular taşardı

göçmüş varlıklardan! Onda ne kadınlar

nefret ederdi senden!

Ne uğursuz adamlar

diriltirdin damarlarında gencin! Ölü çocuklar

çırpınırdı sana doğru... Ah, usulca, usulca

bir şey yap onun uğruna, güvenli bir gün işi- götür onu

bahçeye yakın, ver ona geceler

üstünlüğü................

Tut onu................

--------------------

Altıncı Ağıt

İncir Ağacı, öteden beri anlam yüklüdür gözümde

senin çiçek açmaya nerdeyse hiç yer vermemen

ve tam vaktinde kesin kararlı meyveye,

övgüsüz, iletivermen en katkısız sırrını.

Eğik dalın, çeşme borusu gibi, sürer özsuyu hep

aşağı doğru ve yukarı: uyanmış uyanmamışken,

sıçrar uykusundan en tatlı başarının mutluluğuna.

Bak: kuğudaki tanrı gibi.

...Bizse geç kalırız,

ah, çiçeklenmeyle övünürüz; çoktan açığa çıkmış,

gireriz ertelenmiş özüne son meyvemizin.

Eylemin basıncı pek az kimsede öyle güçlü yükselir ki,

gece havasınca baştan çıkaran çiçeklenme ayartısı

ağızlarının gençliğine dokununca, göz kapaklarına dokununca,

parıl parıl yanan yürekleriyle hep dururlar sımsıkı:

belki ancak kahramanlarda ve erken ayrılmaya seçilenlerde-

bunların, bahçıvan Ölüm başka türlü bükmüş damarlarını.

Fırlar ileri bunlar: önünde giderler fatih gülümseyişlerinin,

usul biçimli Karnak kabartmalarındaki o

üstün gelmiş hakanın atları gibi tıpkı.

Şasılası bir yakınlık görülür erken ölenlerle kahraman arasında.

Süre ilgilendirmez onu. Kahramanın yükselişi varlıktır. Hiç

durmadan ilerleyerek, girer değişmiş takım yıldızına

sürekli tehlikelisin: Onu pek az kimse bulur orada. Oysa yazgı,

bizi karanlık karanlık gizleyen, kendinden geçip ansızın.

türküler onu taşkın dünyasının fırtınası içine.

Kimse yok onun gibi duyduğum. Birdenbire,

akan havayla gelen karanlık yankısı yarar geçer beni.

Derken nasıl gizlenesim gelir bu özleyişten: keşke ah,

keşke bir küçük oğlan olsaydım, ona yaklaşsaydım, otursaydım

dayanıp gelecekteki kollara, Samson'u okusaydım: anası

önce nasıl hiçbir şey doğurmamış ve sonra doğurmuş her şeyi.

O daha senin karnındayken, ey ana, kahraman değil miydi,

senin karnında başlamadı mı hakanca seçmesine?

Binlercesi kaynardı dölyatağında, O olmayı arzulardı,

oysa bak: kavrayıp atardı,seçerdi, elinden gelirdi bu.

Sütunları devirdiyse, senin gövdenin dünyasından

daha dar dünyaya fırlarken oldu bu: orda

seçer dururdu hep, eylerdi. Ey kehraman anaları,

ey azgın ırmakların kaynakları! Siz, yüreğin ta

kenarından, ağlayarak, genç kızların çoktan

atıldığı vadiler: oğula sungu olmaya.

Kahraman hışımla geçerken sevgi duraklarından,

uğrunda çarpan her yürek ancak yukarı kaldırırdı onu:

öteye döner dönmez, gülümseyişlerin bittiği yerde dururdu,

bir başkası.

Çeviren: Turan Oflazoğlu

İçe dönük bir günce olan ve aslında kendini anlattığı “Malte Laurids Brigge’nin Notları” adlı kitabında, yalnızın “öteki” insanlarla olan kapanmaz mesafesini şöyle tanımlar:

“Yalnızlardan söz etmemiz, insanlardan fazla anlayış beklemektir. İnsanlar neden söz ettiğimizi anlarlar sanıyoruz. Hayır anlamazlar. Bir yalnızı görmemişlerdir asla; ondan tanımaksızın nefret etmişlerdir sadece. İnsanlar onu tüketen olmuşlardır. Bitişik odanın, onu baştan çıkaran sesleri olmuşlardır... Bir av hayvanı gibi barınağını sezmişler ve uzun gençliği sürekli bir takip altında geçmiştir... Fakat sonra... Bütün yaptıklarının onun canına minnet olduğunu anlamışlardır; yalnızlık kararında onu desteklediklerini ve kendilerinden sonsuza kadar uzaklaşması için yardımda bulunduklarını fark etmişlerdir."

....

anlamlarla oluşturduğumuz bu dünyada bize kalan belki de

bir ağaç:yokusun başındaki hergün yeniden

görebileceğimiz bellki de bize kalan:geçmişin sokakları

ve çeke çeke uzattığımız bağliliği kötü bir alışkanlığın....

(I.agıttan...)

ORTA BOHEMYA MANZARASI

Uzakta ağarıyor dalgalı ormanların

gölgeli etekleri.

Sonra kesiyor

tek tük ağaç petekleri

kula rengi alanını yüksek başaklı tarlaların.

En parlak ışıkta çimleniyor

patates; sonra

biraz ötede arpa ve sınıra

çam dayanıyor resimde.

Yeni ormanın tâ üstünde

parlıyor kilise kulesinden kızıl altın renkli haç,

lâdinlerin arasından yükseliyor korucu evi;-

ve hepsinin üstünde bir taç

gibi gökkubbe, duru ve mavi.

R.M.Rilke

R.M.Rilke

MUHAMMED’İN YALVARMASI

Gerçi saklandığı o pek yüce olan yere

Girince o bir bakışta tanınan Melek

Dimdik ve görkemli parıltılar salan

Yalvardı bütün iddialardan vazgeçerek

İzin verilsin diye gezgin kalmasına

Eskisi gibi dalgın bir tacir olarak yani

Okumuşluğu yoktu fazla gelirdi O’na

Bilginlere de görmek sözün böylesini

Melekse buyururcasına gösteriyordu

Levhasına yazılmış olanı yalvarana

Gösteriyor ve istiyordu tekrar:

Oku

Okudu O’ da

Öyleki Melek hayrandı

Çoktan okumuş denirdi artık O’na

Yapabilen di O

Kulak veren ve yapandı.

Çeviri:Melahat Togar

bukowskiden sonra şiirlerini inanılmaz bulduğum 2 yazardan biri.

İKİNCİ AĞIT

Her melek korkunçtur.Ve buna karşın, ne acı

Şarkım yine sizlere, ey ruhun neredeyse ölümcül kuşları,

Tanısa da sizleri.Nerede artık Tobias’ın yaşadığı günler,

Parlayanlardan birinin basit bir evin kapısında durduğu?

Biraz kılık değiştirimiş yolculuğa ve artık korkunç olmadığı.

(Merakla dışarıya bakan gencin karşısında bir genç)

O büyük melek, o tehlike getiren şimdi yıldızların ardından

Bir adım inip de aşağılara, çıksaydı şimdi karşımıza

Çarpan kalbimiz parçalardı bizi.Kimsiniz sizler?

İlk kusursuz yaratıklar, hilkatin gözdeleri,

Tüm yaratılanların tan kızılı dağ dorukları,

Çiçekler açan tanrı varlığının çiçek tozları,

Işığın eklemleri, geçitler, merdivenler, tahtlar,

Öçlerden mekanlar, sevinç kalkanları,

Fırtınalı coşkun duyguların kargaşası.Ver herbiri birdenbire, birer

Ayna : Dışarı yansıttıkları kendi güzelliklerini

Geri almaktalar kendi benliklerine

Ya bizler, hissederek eriyip gidiyoruz.Ah,

Her soluk verişte biraz daha eksiliyoruz.Korlaştıkça

Güçsüzleşiyor dumanımız.Söyleyebilir bize biri:

Evet damarlarımdaki kan olmaktasın sen, bu oda, ilkbahar

Dolmakta senle…Neye yarar alıkoyamaz ki bizi,

Onun içinde, onu saran mekanla birlikte yok oluruz.O güzel insanlar da yokolurlar.

Kim alıkoyabilir ki?Durmaksızın görüntüleri

Beliriyor yüzlerinde ve ayrılıyor.Sabah vakti otlardan ayrılan çiğ gibi

Ayrılıyor bizden bizim olan da, sıcak bir yemekten yükselen

Buğu sanki.O gülümseme nerede artık?O bakışlar:

Kalbin yeni, sıcak ve kaybolan dalgası-;

Ne acı:varolmaktayız buna karşın.tat katmadık mı

İçinde eriyip gittiğimiz evrene bizler?Melekler

Yalnızca benliklerinden akıp gidenleri mi

Geri almaktalar, yoksa bazen yanlışlıkla

Bizlerin varlığının bir parçasını da mı?Yoksa bizler de

Karıştık mı onların yüz ifadelerine, yüzlerindeki belirsizlik gibi

Hamile kadınların?Farketmiyorlar bunu girdabında

Kendilerine dönüşlerinin.(Nasıl farketsinler ki zaten)

Sevenler anlayabilseydiler bunu, gece vakti

Büyülenmişçesine söyleşebilirlerdi aralarında.Çünkü herşey görünmekte

Bizi gizlermişçesine.Bak, ağaçlar varolmaktalar; evler ki,

Barındığımız içlerinde, varolmaya devam etmekteler.Yalnızca bizler

Akıp gidiyoruz herşeyin önünde, solurken alıp verilen havaymışcasına.

Herşey birleşmiş adeta bizleri görmezlikten gelmeye.Biraz

Utancıyız onların belki, biraz da dile getirilemez ümitleri.

Sevenler, sizlere, birbirlerine yetenlere

Soruyorum bizleri.Kavrıyorsunuz birbirinizi.Kanıtlarınız var mı?

Bakın, bazen öyle oluyor ki, kenetli ellerim

Hissediyorlar birbirlerini ya da aşınmış yüzüm

Sığınmakta aralarına.Bu hissettirmekte bana biraz

varlığı.Fakat kim cesaret edebilir ki, bu kadarıyla varolmaya?

Fakat sizler, birbirinizin coşkusunda

Büyüyen, biriniz bitkin, diğerine şöyle yalvarıncaya değin:

yeter artık -;Sizler ellerinizle birbirinizin

Daha da zenginleşmektesiniz, bereketli bağbozumları gibi;

Sizlere, güçten düşenlere, diğeriniz güçlendikçe

Sizlere soruyorum bizleri.Biliyorum

Mutlulukla dokunuyorsunuz birbirinize, okşayışlar koruduğu için

Kaybolmadığı için sizlerin, ey şefkatliler, dokunduğunuz yerler;

Hissettiğiniz için dokunarak salt akışı.

Böylece neredeyse sonsuzluğu vaadetmektesiniz birbirinize,

Kucaklaşarak.Fakat ilk bakışların

Korkunçluğuna dayanabilirseniz eğer, penceredeki özleme

Ve ilk birlikte yürüyüşe, bir kez olsun bahçede:

Ey sevenler, sevmekte misiniz hala?Sizler

Birleşince dudak dudağa ve başlayınca karışmaya-:İçki içkiye:

Eyvah, yitirmekte kendilerini içenler bu eylemde.

Hayrete düşürmüyor mu sizi, Attika stellerindeki çekingenlik

İnsan tavırlarının? Sevgi ve veda değil miydi

Omuzlarda hafifçe yüklenen?Sanki bizlerden

Farklı bir özden yapılmışçasına.Elleri hatırlayınız,

Güçle dolu olmasın karşın gövdenin, yumuşakça dokunan.

Kendilerine hakim olanlar biliyorlar: o kadar uzak ki bize

Birbirimize böyle dokunmak; daha güçlü

Dokunurlar bize tanrılar.Fakat bu onların bileceği iş.

Bulabilseydik keşke, saf, sınırlı, dar,

İnsani, bize ait verimli bir toprak parçası

Irmak ve kıyılar arasında.Çünkü aşmakta bizi kendi kalbimiz

Tıpkı onlar gibi.Ve ona artık bakamıyoruz.

Bakamıyoruz kalbimizi yatıştıran görüntülere, daha da ötesi

Tanrısal gövdelere, kendi sınırlarını bulmuş.

RAINER MARIA RILKE (Duino Ağıtları-Türkçesi Süha ERGAND)

Kollarından boşluğu / Fırlat soluk aldığımız uzaya; belki kuşlar / Daha derin bir uçuşla duyar genişleyen havayı.

Rilke

http://img222.imageshack.us/img222/9308/rilke.jpg

"gül, ey saf çelişki, nice gözkapağının altında/hiç kimsenin uykusu olmamanın/ sevinci." ( Rilke'nin mezar taşı yazısı )

ORFEUS'A SONE

Tez elden değişse de dünyamız,

Bulutlar gibi,

Her olgunlaşan

Düşer en eskinin kucağına.

Bu dur durak bilmez değişmede,

Daha öteye daha özgüre,

Süregider eski şarkın,

Tanrı'nın çalgısı ile.

Bilinmedi çekilenler,

Kavranılmadı sevgiler,

Ölümün bizden alıp götürdüklerinden

Arta kalan yalnızca şarkısıdır.