AT- Gyula Hay / Oyun İnceleme

AT

OYUNUN ADI : AT

YAZAR : GYULA HAY

YAZAR BİLGİSİ: Gyula Hay, 5 Mayıs 1900'de Macaristan'ın bir köyü olan Abony'de doğdu.

Yüksek öğrenimi mimarlıktır. 1919 yılında Macar İhtilali olunca mimarlığı bıraktı ve bir süre sonra Almanya'ya gitti. 1920'de Almanya'nın Dresden kentinde Güzel Sanatlar Akademisi'nde, Baranowski'nin yanında sahne tasarımı öğrenimi gördü, sonra da Devlet Tiyatrosu'nda Linnebach'ın yanında sahne tasarımcısı ve mimar olarak çalıştı. 1925'te Macaristan'a geri dönen Hay, 1929'a kadar ülkesinde kaldı, burada roman, öykü yazarı olarak tanındı. 1929'da Berlin'e giden yazar, bundan sonra bir bölümü kaybolmuş olan sahne eserleri yazdı. 1932 yılında ilk oyunları Almanya'nın birkaç ciddi tiyatrosunda oynanmaya başladı. İlk oyunu olan Yeni Cennet, Berlin "Halk Sahnesi'nde ünlü yönetmen Heinz Hilpert tarafından sahnelendi. Bu oyunun prömiyeri yapıldığı anda Breslau" Lobe tiyatrosu"nda da Paul Barnay'ın oyun düzeni ile ikinci oyunu Tanrı, İmparator ve Köylü sahnelendi. 1933'te Hitler'in başa geçmesi ile Almanya'yı terk eden Hay, önce Prag'a sonra da Viyana'ya geçti. Bu kentlerde yeni oyunları büyük başarı kazandı. Savaştan sonra Macaristan'a dönen yazar, Budapeşte'de Sahip Olmak adını verdiği oyunla daha da ünlendi. Budapeşte'deki Sanat Akademisi'ne öğretmen eğitmen olarak girdi. Romanya'da , Almanya'da, Fransa'da Macaristan'da arka arkaya oyunları oynanan Hay, 1956'da Sovyetlerin tanklarına karşı direnişçilerle birlikte oldu, kısa bir süre sonra da tutuklanarak hapse atıldı. Altı yıl ağır hapis cezası yedi. Hapiste Mohaç adlı oyunu yazdı. Gyula Hay'in hapisten çıkarılması için uluslar arası yazar birlikleri harekete geçti. 1960 yılında , Hitler ile Stalin'i düşünerek, devlet terörünü eleştiren At adlı persiflajını yazdı. Bu oyunda, baş oyun kişisi Roma İmparatoru Caligula idi. Hapisten 1963'te çıktığında Macaristan'da durum biraz daha düzelmişti. PEN Kulübün de girişimleriyle Batı'ya geçebilmek için pasaport izni aldı. 1964 yılında Atilla'nın Geceleri, Viyana " Burgtheater"de , At da Salzburg'da sahneye koyuldu. Bundan sonra da İsviçre'de yaşamaya başlamıştır. Mayıs 1975 tarihinde öldü. Yazarın en tanınmış oyunları: Yeni Cennet ( 1931), Tanrı, İmparator ve Köylü( 1932), Sahip Olmak( 1934-6), Hayat Köprüsü ( 1950- Macaristan'ın en büyük ödülü olan Kossuth Ödülü'nü kazandı. Atilla'nın Geceleri ( 1961-3), Gaspar Varro'nun Hakkı ( 1955 ), Hindi Çobanı ( 1954), At ( 1964), Mithridates ( 1965 ), Gyula Hay ayrıca yirmiye yakın tek perdelik oyun, öykü ve roman yazmıştır.

ÇEVİRMEN : ÖZDEMİR NUTKU

OYUNUN TÜRÜ: KOMEDİ

SAYFA SAYISI : 94

OYUN ÖZETİ :Olaylar,Roma'da bir meyhanede zar oyununda tüm parasını kaybeden genç köylü Selanus'un, son olarak en değerli varlığı olan atını ortaya koymasıyla başlar. Herkesin dalga geçtiği at Incitatus, kişneme sesiyle birlikte en çok kazanılmak istenen varlık haline gelir. Orada bulunan sakallı adam, oynamaktan vazgeçen Selanus'u yeniden oyuna katmak için meyhanedeki herkesi değerli eşyalarını ortaya koymaya zorlar. Selanus tek şart olarak Sakallıdan sakalını çıkarmasını, Bıyıklıdan da bıyığını çıkarmasını ister. Oyunu Selanus kazanır. Sakalını çıkaranın İmparator Caligula, bıyığını çıkaranın da Muhafız Kuvvetleri Komutanı Macro olduğu anlaşılır. Selanus korkar ve babasının yakın dostu Egnatius'a sığınır. Bu sırada Selanus gönlünü Romalı bir bankacı olan Fuficius'un kızı Ameana'ya kaptırmıştır. Ameana'da onunla ilgilenmektedir. Caligula'da bu arada durmadan para kaybeden hazinesini kurtarma çabasında çözümler arar. Lollia Caligula'ya söz geçiren tek kişidir, onu etkiler. Caligula, Egnatius'tan hazineyi kurtarması için yardım ister. Bu sırada senatörler Egnatius aleyhinde Caligula'ya konuşurlar. Birbirlerini de karalarlar bu arada. Caligula bunlardan etkilenerek Egnatius'u konsüllük görevinden alır. Egnatius, Caligula'dan son bir şey ister. Bu da yeni bir at yarışı düzenlemesi ve bu yarışta maviye oy vermesidir. Böylece şimdiye kadar Caligula yeşile oynadığı için yeşile oynayan halkın tüm parası da alınabilecektir. Caligula kabul eder. Yarışı Incitatus kazanır ve herkesin yeni idolü olur. Herkes yoksullaşır birden. Selanus'un konsül olması beklenirken, konsüllüğe halkın yeni gözdesi İncitatus getirilir. Artık tüm gençler AT gibi davranmaya başlar. Selanus ahırcıbaşı, Egnatius da yem baş uzmanı olur. Roma'da Incitatus fırtınası esmektedir.Çiftleşme dönemi geldiğinden eş adayları aranmaya başlanır. Tüm senatörler kendi kısraklarını eş yapmaya çalışırlar. Fuficius ve Valeria ise kızları Ameana'yı Selanus'la evlendirmek için planlar yapar. Egnatius , Selanus'a Ameana'yı istemek için Fuficius'un evine gider ve onların Selanus yerine Incitatus'la Ameana'yı evlendirmek istedikleri anlar. Ameana şok olur diğerleriyle birlikte. Bu arada tüm senatörler de kendi kızlarını Incitatus'la evlendirmek için yarışmaktadırlar. Arkadaşları Ameana'ya düşman olur. Tabii birbirlerine de. Fuficius teklifini Caligula'ya iletir ve kabul edilir. Ameana Selanus'un zoruyla teklifi kabul eder. Selanus geceleri Incitatus olacaktır. Gündüz ise Ameana kocasını göremeyecektir. Ameana mutluluğunu arkadaşlarıyla paylaşır. Selanus Ameana'ya kocasından aslında kendinden haberler götürür, aşk sözcükleri fısıldar kulağına. Lollia, Selanus'a kur yapar ama yüz bulamaz. Caligula'nın Ameana'ya vurgun olduğunu , o gece Incitatus'un kılığına girerek onun yatağına gireceğini söyler. Sonra da Ameana öldürülecektir. Meyhaneci Selanus'a gelerek yaşlı aygırıyla Incitatus'un çiftleşip çiftleşemeyeceğini sorar. Selanus izin verir. O gece, Caligula at kılığın girerek Ameana'nın yatak odasına gider. Selanus Caligula'yı yakalar. Ona Incitatusmuş gibi davranır. Aygırdan kaçmak isteyince onu döver meyhaneciyle birlikte. Tüm halk Caligula'yı Incitatus sanarak dövmeye başlar. Caligula kaçar. Halk gerçek Incitatus'u öldürür. Caligula Egnatius'u yeniden konsül yapar. Selanus da ceza olarak Ameana ile evlenir.

KAÇ SAHNE : I.PERDE ; 4 SAHNE , II. PERDE ; 4 SAHNE , III. PERDE; 3 SAHNE

KAÇ KİŞİ : 13 ERKEK, 7 KADIN , TOPLULUK

KARAKTER İSİMLERİ: CALİGULA ( İmparator), EGNATIUS ( Konsül), MACRO ( Muhafız Kuvvetleri Komutanı), LOLIA ( Macro'nun karısı ), SELANUS ( Genç bir köylü), FUFICIUS ( Bankacı), VALERIA ( Karısı ), AMEANA ( Kızları), SUFFENUS;COMINIUS;THALLUS ( Senatörler), LENTULUS,VERANIUS,FABULLUS ( Roma'nın Aslanları), CLODIA, JULIA,TULLIA ( Senatörlerin Kızları), PYRALLIS ( Yaşlı bir ******), ERIA ( Kızı, aynı meslekten), MEYHANECİ, SARHOŞ DENİZCİ, KOLCULAR, TOPLULUK.

ANA TEMA : devletin yetersizliği.

ANA FİKİR :devletin acizliğinin ve yetersizliğinin korkuyla örtülmeye çalışıldığı bir toplumda mantıksızlık her şeyi ele geçirebilir, halk düşünmezse başkaları onun yerine mutlaka düşünür ve uygular düşündüklerini. Aklın olmadığı bir yerde akılsızlık,basiretsizlik imparator bile yapılabilir.

YAN FİKİRLER VE ÇIKIŞ EPİSODLARI: Menfaatçilik, ikiyüzlülük,kaypaklık arkadaş ilişkilerini,aile ilişkilerini de içine alabilir düzenin sağlam yapılandırılmadığı bir toplumda. Bir piramitse devlet ve bürokrasi ,en alttaki bölmeye kadar hükmünü sürer. Aşk her zaman kazanandır gibi bir yorum yapılabilir bu oyun göz önünde tutularak. Ama feda edilen ya da yitirilen de onun kadar değerli olabilir. Halk sahte değerlerle donatılmaya hazırdır böyle toplumlarda. Sorgulamaz. Birden bu sahte değerleri ilah yapıverir. Gençliğin kayıtsızlığı sorgulanmaktadır oyunda.

MÜZİKLER : I. PERDE SAHNE 4 SONUNDA; II. PERDE SAHNE I DE TOYTONCULAR MÜZİĞİ; III. PERDE SAHNE 2'DE ŞARKI ( AMEANA İÇİN ), I. PERDE SAHNE IV ( Araba Yarışları)

YORUM

GENELİ İÇİN YORUM : Sürprizlerle dolu, entrikaların sıradan olmadığı, hayal ürünü olaylar yaşansa da gerçekliği oldukça fazla bir oyun olduğunu düşünüyorum. Kahkahalarla güldürmez ama reji sayesinde güldürür. İmparator çirkin olmasının yanısıra oldukça gülünç bir karakter. Selanus ile olan diyalogları oldukça komik. Baş karakterlerin hepsi çok dolu karakterler. Bir aşk hikayesi de tüm oyun boyunca devam ediyor. Bu da hoş beklentiler ve hayal kırıklıkları yaşatıyor insana. Selanus çok sempatik bir karakter, Ameana da çok sevimli. Lollia bir o kadar kötü, Egnatius o kadar ağır. Hepsi çok sağlam. Reji ile çok sağlam olabilir. Oyunun bütünlüğü sonuna kadar korunuyor. Son bekleniyor çünkü. Atılacak bölümler, kısaltılacak bölümler var. Mesajlar göze sokulmazsa iyi olur. Zaten oyuna bağımlı olarak kendini ele veriyor söylenmek istenenler.

PERDELER İÇİN ÖZET VE YORUM:

I.PERDE ÖZETİ: Olaylar,Roma'da bir meyhanede zar oyununda tüm parasını kaybeden genç köylü Selanus'un , son olarak en değerli varlığı olan atını ortaya koymasıyla başlar. Herkesin dalga geçtiği at Incitatus, kişneme sesiyle birlikte en çok kazanılmak istenen varlık haline gelir. Orada bulunan sakallı adam, oynamaktan vazgeçen Selanus'u yeniden oyuna katmak için meyhanedeki herkesi değerli eşyalarını ortaya koymaya zorlar. Selanus tek şart olarak Sakallıdan sakalını çıkarmasını, Bıyıklıdan da bıyığını çıkarmasını ister. Kabul eder diğerleri. Oyunu Selanus kazanır. Sakalını çıkaranın İmparator Caligula, bıyığını çıkaranın da Muhafız Kuvvetleri Komutanı Macro olduğu anlaşılır. Selanus korkar ve babasının yakın dostu Egnatius'a sığınır.Bu sırada Selanus gönlünü Romalı bir bankacı olan Fuficius'un kızı Ameana'ya kaptırmıştır. Ameana'da onunla ilgilenmektedir. Karşılaşır ve konuşurlar. Caligula'da bu arada durmadan para kaybeden hazinesini kurtarma çabasında çözümler arar. Lollia ona akıllar verir. Lollia Caligula'ya söz geçiren tek kişidir, onu etkiler. Egnatius ,Selanus'la beraber Caligula'yı görmeye gider. Caligula, Egnatius'tan hazineyi kurtarması için yardım ister. Bu sırada senatörler Egnatius aleyhinde Caligula'ya konuşurlar. Birbirlerini de karalarlar bu arada. Caligula bunlardan etkilenerek Egnatius'u konsüllük görevinden alır. Egnatius, Caligula'dan son bir şey ister. Bu da yeni bir at yarışı düzenlemesi ve bu yarışta maviye oy vermesidir. Böylece şimdiye kadar Caligula yeşile oynadığı için yeşile oynayan halkın tüm parası da alınabilecektir. Caligula kabul eder. Yarışı Incitatus kazanır ve herkesin yeni idolü olur. Ameana maviye oynadığı için kazanmıştır. Herkes yoksullaşır birden. Selanus'un konsül olması beklenirken, konsüllüğe halkın yeni gözdesi İncitatus getirilir. Artık tüm gençler AT gibi davranmaya başlar. Selanus ahırcıbaşı, Egnatius da yem baş uzmanı olur.

YORUM: Olayların gelişmesi bu perdede. Sürprizler gelişme bölümünün sıkıcı olmasını engelliyor. İmparatorun karikatürize edilmiş bir tip olması asık suratlı bir oyun olmaktan çıkarıyor.

II.PERDE: Roma'da Incitatus fırtınası esmektedir. Heykellerinin dikilmesi için emirler verilir, herşeyine özen gösterilir. Çiftleşme dönemi geldiğinden eş adayları aranmaya başlanır. Tüm senatörler kendi kısraklarını eş yapmaya çalışırlar. Fuficius ve Valeria ise kızları Ameana'yı Selanus'la evlendirmek için planlar yapar. Egnatius , Selanus'a Ameana'yı istemek için Fuficius'un evine gider ve onların Selanus yerine Incitatus'la Ameana'yı evlendirmek istedikleri anlar. Ameana şok olur diğerleriyle birlikte. Bu arada tüm senatörler de kendi kızlarını Incitatus'la evlendirmek için yarışmaktadırlar. Arkadaşları Ameana'ya düşman olur. Tabii birbirlerine de. Fuficius teklifini Caligula'ya iletir ve kabul edilir. Ameana Selanus'un zoruyla teklifi kabul eder. Selanus geceleri Incitatus olacaktır. Gündüz ise Ameana kocasını göremeyecektir.

YORUM:Herkesin ikiyüzlülükleri ayan beyan ortaya çıkıyor. Düğüm- çözüm şeklinde ilerliyor.

III.PERDE Ameana mutluluğunu arkadaşlarıyla paylaşır. Herkes çocuğun nasıl olacağını merak etmektedir. Küçük bir kentaros! Selanus Ameana'ya kocasından aslında kendinden haberler götürür, aşk sözcükleri fısıldar kulağına. Lollia, Selanus'a kur yapar ama yüz bulamaz. Caligula'nın Ameana'ya vurgun olduğunu , o gece Incitatus'un kılığına girerek onun yatağına gireceğini söyler. Sonra da Ameana öldürülecektir. Meyhaneci Selanus'a gelerek yaşlı aygırıyla Incitatus'un çiftleşip çiftleşemeyeceğini sorar. Selanus izin verir. O gece, Caligula at kılığın girerek ameana'nın yatak odasına gider. Selanus Caligula'yı yakalar. Ona Incitatusmuş gibi davranır. Aygırdan kaçmak isteyince onu döver meyhaneciyle birlikte. Tüm halk Caligula'yı Incitatus sanarak dövmeye başlar. Caligula kaçar. Halk gerçek Incitatu'u öldürür. Caligula Egnatius'u yeniden konsül yapar. Selanus da ceza olarak Ameana ile evlenir.

YORUM: Tüm düğümler çözülüyor. En sondaki meyhanecinin oyuna dahil olması bence çok zekice tasarlanmış bir şey.

EPİSODLAR İÇİN ÖZET VE YORUM :

I. PERDE , SAHNE I: Gece vakti Roma'da bir meyhanede zar oyunu oynanmaktadır. Genç köylü Selanus tüm parasını kaybedince son olarak biricik atı Incitatus'u ortaya koyar. Herkes onunla dalga geçince o da atını ortaya koymaktan vazgeçer. Bu sırada içeriden Incitatus'un kişneme sesi gelir. Bu sesin görkemi karşısında herkes şok olur ve bu atı almak için yarışmaya başlar. Kumarbazlardan biri olan Sakallı Adam meyhanedeki herkesin elinde ne varsa ortaya koymasını ister. Kendi de herşeyini ortaya koyar. Fakat Selanus, oynamak için Sakallı'dan sakalını, Bıyıklı'dan da bıyığını çıkarmasını şart koşar. Kabul ederler. Zar oyununu Selanus kazanır. Sakallının, sakalını indirince İmparator, bıyıklının da Muhafız Kuvvetleri Komutanı olduğu anlaşılır. Selanus paniğe kapılır.

YORUM: Bu sahnede aslında herkes sakallının İmparator olduğunu bilir ama değilmiş gibi davranır, çünkü İmparator kumarı sever. Burada halkın korku yüzünden gördüğü şeyleri bile görmezmiş gibi davrandığını, istemeyerek de kabullendiği şeyler olduğunu görmekteyiz. Olayları başlatan sahne.

SAHNE II : Bankacının kızı olan Ameana, arkadaşlarını sabırsızlıkla karşılar ve onlardan Selanus hakkında bilgi ister. Selanus'un artık Roma'da oturacağını öğrenir. Onlar konuşurlarken yanlarına Selanus gelir ve iltifatlarını sunar. Ameana'yı anne babası çağırır ve içeri gelmesini isterler. Selanus Egnatius'un evini bulur ve ona gider. Selanus Egnatius'un eski dostunun oğludur. Kendini tanıtır ve ondan yardım ister. Meyhanedeki olayları anlatınca Egnatius Selanus'a evinde kalabileceğini ve ona yardım edeceğini söyler.

YORUM: Egnatius oyuna katılıyor. Oyunun önemli bir kişisi. Selanus'un destekçisi ve oyunun bilgiç karakteri.Çoğu düğümü o çözüyor.

SAHNE III: İmparator Caligula sarayda yalnız başınadır. İmparatorluğunu kendi kendine yüceltir sözleriyle. Yardımcısı Macro içeri girer. Ondan Castor ve Pollux tapınağındaki ikiz heykellerin kafalarının uçurularak yerlerine kendi kafasının heykelinin konmasını ister. Macro'nun karısı Lollia' da Caligula'ya hizmetkarlık yapmaktadır ama ona sözünü geçiren tek kişi de odur. Caligula Lolli'dan kendisine bir öd ağacı bulmasını ister. Lollia ise buna karşılık bahçesinin bülbüllerle dolmasını ister. Çünkü bahçesindeki tüm bülbüller Konsül Egnatius'un bahçesine kaçıyordur. Egnatius'un kafasını uçurursa herşeyin hallolacağını kabule zorlar Caligula'yı. Bu sırada Egnatius, Selanus'la Caligula'nın huzuruna gelir. Caligula imparatorluğun durumunun çok kötü olduğunu, Egnatius'a hazineyi kurtarmak için bir şeyler yapmasını söyler. Senatörlerin her biri diğerini Caligula'ya kötüler. Her biri diğerinin Egnatius'la işbirliği yaptıklarını ve Caligula'ya kompla kurduklarını söyler . Caligula Egnatius'u konsüllükten aldığını açıklar. Egnatius Caligula'dan son bir şey diler. Selanus'un ertesi günkü at yarışlarına katılması. Caligula'dan her defa yeşile oynadığı halde bu defa maviye yani Selanus'a oynamasını ister. Böylece halk tüm parasını yine yeşile yatıracak ama mavi yarışı kazanacağı için Caligula halkın tüm parasını almış olacaktır. Kabul edilir ve yarışlar başlar.

YORUM: Senatörler ve Lollia oyuna katılıyorlar. Oyunun kaypak kişileri. Lollia Caligula üzerindeki gizli güç. Bürokrasinin çirkinliği ve çirkefliği gözler önüne seriliyor. İkiyüzlülük zirvede. İkiyüzlü ve kaypak olanlar hem amaçlarına ulaşıyorlar hem de Baş kişiyi çok çabuk etkileyebiliyorlar. Kulak fısıltılarının bir devlette ne büyük önem taşıdığını görüyoruz. Bu fısıltılar yüzünden İmparator konsülünü görevden alıyor. Aslında hakim gibi görülen ve kendine de bu hissettirilen İmparator aslında çevresinin kuklası.

SAHNE IV: Yarışı Selanus'un atı Incitatus kazanmıştır. Herkes şoktadır. Ameana'nın annesi Valeria ile babası Fuficius yarışı kaybettikleri için suçu birbirlerine attıkları sırada Ameana dikiş parasından attırdığı ile maviye oynadığını söyler. Biraz para kazanmıştır. Babası çok sevinir. Selanus omuzlarda taşınır. Coşku sürer. Ameana'nın arkadaşları Selanus'a hayran olurlar. Caligula ve Lollia'da zaferi kazanan Selanus'u onurlandırırlar. Herkes Egnatius'tan sonra boşalan konsüllük koltuğuna Selanus'un oturmasını beklerken, Caligula Incitatus'u oturtur. Yem baş uzmanlığına da Egnatius getirilir.

YORUM: Halk kendine kim iyi olarak gösterilirse, onu gözdesi yapmaya hazır. Uygun mu değil mi diye düşünmüyor. Bir at konsül yapılıyor, halk bunu kabulleniyor. Mantıksızlık iktidarda. İktidarın mantığı yoluyla.

II.PERDE ; SAHNE I : İmparatorluktan yeni konsül için emirler yağmaya başlar. Incitatus'un heykeli yapılacak, Asya'dan özel dallar ve yapraklar getirilecektir yemesi için. Bu arada Incitatus'un çiftleşme zamanı gelmiştir. Büyük bir kısrak bulma çabası başlar. Senatörler kendi kısraklarını Incitatus'la birleştirmek için yarışırlar. Bu arada Romalı gençler atçılık oynamayı, at hareketleriyle yürümeyi, at gibi kişnemeyi, saçlarını at kuyruğu toplamayı, yemlik takmayı alışkanlık haline getirirler. Yeni trend budur artık. Tüm halk Incitatus'u bir idol haline getirir.

YORUM: Tüm ülkeye yeni gözdenin kuralları, prensipleri yayılıyor. Gençlik oyunlarını bile ona göre yapıyor, beyinlerinin nasıl da kolayca yıkanabileceğini gösteriyor.

SAHNE II: Fuficius Ameana ile evlilik üzerine bir konuşma yapar. Onu diğer gençler gibi davranması, atçılık oynaması konusunda telkin eder. Kişnemesini ister. Bu arada Valeria Ameana'yı dışarı gönderir ve kocasına Konsüle bir eş arandığı haberini verir. Amacı kızını Konsül Incitatus'a eş yapmaktır. Fuficius başta karşı çıksa da bunu kabul eder. Bu sırada Egnatius Selanus'la birlikte onları ziyarete gelir ve Selanus'un evlenme dileğini iletir. Onlar da tüm konuşma boyunca kızlarını Incitatus'a verme konusunda şartlanmış konuşurlar. Selanus, Egnatius ve Ameana bunu öğrenince şok olurlar.

YORUM: Anne- baba iktidarın gözünde önemli kişiler olabilmek, mülklerini arttırmak, kısaca kendi çıkarları için kızlarını bir atla evlendirmek istiyorlar. Çocuklar bile ailenin gözünde bir menfaat aracıdır göndermesi yapılıyor.

SAHNE III: Ameana'nın arkadaşları da babaları senatörlerden kendilerini Incitatus'a vermeleri için yalvarırlar ve durmadan bir ata benzemek için çalışırlar. Senatörler birbirleriyle didişirken, arkadaş olan kızları da birbirlerine çamur atarlar konsül eşi olmak için. Fuficius , Valeria ile birlikte konsül eşliği için kızları Ameana'yı Caligula'ya sunarlar. Selanus ve Ameana ne kadar karşı koysalar da bunu engelleyemezler, Caligula kabul eder. Selanus, bülbül bahçesinde Incitatus ile Ameana'yı tanıştırmak ile görevlendirilir.

YORUM: Menfaat sözkonusu olunca arkadaşlar nasıl da birbirine düşer?Böyle.

SAHNE IV: Bülbül bahçesinde buluşurlar. Selanus ondan atla evlenmesini, kendisine dokunulmayacağını, erkeklerin aşk anında görünüş değiştirdiğini söyler. Ameana karşı gelir ama Selanus ısrar eder. Onu ikna eder.

YORUM: Ameana'nın saflığı vurgulanmış.

III: PERDE; SAHNE I: Ameana arkadaşları ve onların sevgilileriyle evliliğinin güzelliği ve mutlulukları hakkında konuşur. Dışarı çıktıları anda Lollia ve Selanus içeri girer. Lollia Selanus'u kendiyle birlikte olması için kandırmaya çalışır. Selanus uzak durur. Lollia reddedildiği için sinirlenir ve İmparatorun Ameana'ya vurgun olduğunu, ona sahip olabilmek için o gece at kılığına girerek ahıra gireceğini söyler. Sonra da Ameana'nın kafası uçurulacaktır. Bu sırada Meyhaneci içeri girer ve yaşlı aygırının Incitatus'la bu gece çiftleşebilmesi için Selanus'tan izin ister. Selanus kabul eder.

YORUM: Lollia etkisini, İmparator üzerindeki gücünü ortaya koyuyor. Bir imparator kişisel arzuları için bir at kılığına bile girebiliyor. Devletin ciddiyetsizliği üzerine bir gönderme.

SAHNE II: Selanus Egnatius'a sırrını, yani geceleri Ameana'nın koynuna girenin kendisi olduğunu açıklar. Caligula at kılığına girmiş, Macro ve Lollia ile Ameana'nın yatak odasına yönelir. Selanus Caligula'yı yakalar. Ona Incitatusmuş gibi davranır. Bu surada Meyhaneci aygırı Milonia 'yı getirir çiftleşmeleri için. Caligula kaçmaya çalışır. Meyhaneci aygırını istemediği için Caligula'yı kırbaçlamaya başlar. Halk topluluğu Caligula'yı dövmeye başlar. Caligula kaçmayı başarır. Bu arada Selanus halkın gerçek Incitatus'u öldürdüklerini öğrenir.

YORUM: Halkın yanlış bilgilerle donatılıp nasıl da suçu olmayanları cezalandırdığını görüyoruz bu sahnede.

SAHNE III: Caligula yaralı bereli makamına gelir. Egnatius'u yeniden konsül yaptığını açıklar. Selanus'u cezalandırmak ister ama Egnatius onu engeller. Fuficius ve Valeria kızları dul kaldığı için yastadırlar. Selanus dul kalan Ameana ile evlenerek cezasını çekmeyi önerir. Ameana karşı çıkar ama Selanus durumu anlatınca kabullenir. Selanus Roma'ya yüzlerce Incitatus yetiştirmek istediğini iletir Caligula'ya.

YORUM: Selanus mutluluğa ulaşır ama atını kaybederek. En sevdiği varlığı feda ederek. Acaba halka uyarlarsak istenilen şeyleri elde etmek için neleri feda etmek gerekiyor?

TEMEL KARAKTERLER İÇİN TAHLİL:

Selanus: Genç bir köylü. 25 yaşlarında, kumral, uzun boylu. Çok cesur, gözüpek,kararlı,zeki,kurnaz, duygusal, kendi kuralları var. Minnet etmeyi sevmiyor. Yardım etmeyi sever. Bencilleşebilir de. Aceleci değil,sabırlı. Ailesinden ayrı hareket ediyor.

Caligula: Uzun boylu, çok endamlı değil,55 yaşlarında,kumral. Bencil, kendi düşüncesi yok, başkalarının güdümünde yaşıyor. Zalim, iyi kalpli değil,ciddiye alınmazdı eğer imparator olmasaydı. Akıllı sayılabilir, sabırsız, kendine hakim değil, zayıf kişilikli.

Egnatius: 60 yaşlarında, kısa boylu, fiziksel olarak çok güçlü değil. Çok temkinli,zeki,açıkgöz, doğrucu, yardımsever, çok olgun, çok bilgili,sağlam bir kişiliği var.

Ameana: 20 yaşlarında, kumral , zayıf ,orta boylu bir kız. Çelimsiz. Çok güzel. Herkes ne kadar bilgiliyse çevresinde o da o kadar ama daha kişilikli. Biraz şımarık. Akıllı ama kurnaz değil. İyi kalpli, yardımsever, güçlü görünmeye çalışıyor ama çok duygusal. Ailesine çok bağlı.

Lollia: 35 yaşlarında, uzun boylu, çok zayıf değil. Kurnaz, sahtekar, bencil, kocasını kullanan, İmparatora kendini peşkeş çeken böylece ona istediklerini yaptıran entrikacı bir kadın.

(YORUMLASAYDIK) NE ÖNE ÇIKARILMALI : İmparatorun komikliği ve acizliği, Selanus-Ameana aşkı, anne-babanın İncitatus'la kızlarını evlendirme çabaları ( çok komik), Egnatius-Selanus- Caligula üçgeni. Lollia da bir tehlikeli karakter olarak ortaya çıkarılabilir. Karikatürize edilirlerse belirttiğim gibi asık suratlı bir oyun olmaktan çıkar. Halk kesimi de bir şekilde gösterilmeli ya da sembolize edilmeli, gençlik de aynı şekilde.

Dilek TÜRK