Antigone-Sophokles...

OYUN ÇÖZÜMLEMESİ

• Oyunun Adı : Antigone.
  
• Yazıldığı Yıl : M.Ö. 441.
  
• Bölümleme: Oyunda bölümleme yoktur. Başından sonuna kadar bir bütün halinde oynanır.
  
• Başlığın Tam Çevirisi: Antigone Türkçe Konulan Ad: Antigone.
  
• Çeviren : Sabahattin Ali.
  
• Türkçe Baskıları: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1993/Ankara.
  
• Konu: Antigone, birbirini öldüren iki kardeşinden biri olan Polyneikes’in cenaze töreniyle gömülmesine Kreon tarafından getirilen yasağa tahammül edemez. Kreon’un bu emrinin haksız olduğuna inanan Antigone, Polyneikes’i gizlice gömer. Bunun ortaya çıkmasıyla Kreon, Antigone’yi ölüm cezasına çarptırır. Antigone hapsedildiği mağarada kendini asar. Bu sebeple Kreon’un oğlu, Antigone’nin nişanlısı olan Haimon’a intihar eder. Kreon’un karısı Eurydike, olanları öğrenince oğlunun acısına dayanamaz ve hançerle kendini öldürür.
  
• Kişiler: Antigone: Oidipus ve İokaste’nin kızı.

İsmene: Angigone’nin kardeşi.

Kreon: Thebai hükümdarı aynı zamanda Antigone’nin amcası ve

nişanlısının babası.

Euriydike: Kreon’un karısı.

Haimon: Kreon ve Eurydike’nin oğlu ve Antigone’nin nişanlısı.

Teiresias: Kahin

Koro: Thebaili İhtiyarlar.

Muhafız

Haberci

Hizmetkârlar

9.Dekor: Oyun Thebai’de, hükümdar sarayının önünde geçmektedir. Oyun boyunca aynı dekor kullanılır. Değişim yoktur.

10.Ortalama Süre: Oyunun süresi ortalama 70 dakikadır.

• İlk oynanış: Oyun ilk defa M.Ö. 442 senesinde oynanmıştır.

ORTAM ÇÖZÜMLEMELERİ

1.Yazıldığı Dönemin Siyasal, Toplumsal Koşulları: Bu dönemde, Atina devletinde demokratik düzen kuruluydu. Yöneticiler halk arasından seçiliyor ve halk seçtiği yöneticiyi denetleyebiliyordu. Ancak yalnızca soylular seçme ve seçilme hakkına sahipti.

Atina devleti sınıflı bir toplumdu. En üstte kentin siyasal yaşamına katılma hakkı olan vatandaşlar (bu doğuştan kazanılan bir haktı), ortada metek’ler, yani o kentte oturan ve ticaret yapan yabancılar, en altta köleler. Köleler, savaş esirleri olup daha çok laurium’daki gümüş madenlerinde çalıştırılırlardı. Demokrasi olmasına karşın kölelik...[1]

2.Oyunun Türü: Tragedya

3.Yazarın Özgeçmişi: Sophokles İ.Ö. 497 yılında Atina yakınlarındaki Kolonos’ta doğdu. Eski Yunan’ın üç büyük tragedya yazarından biri olan Sophokles’in yaklaşık 123 oyunundan sadece yedisi günümüze ulaşmıştır. Bu yedi eser yazılış sırasına göre şöyledir: Aias, Antigone, Kral Oidipus, Elektra, Trakhis Kadınları, Philoktetes, Oidipus Kolonos’ta.

İyi bir eğitim ve öğrenim görmüş olan Sophokles kendi başına, Atina’daki tiyatro yarışmalarına girer, 468 yılında, yirmi yedi yaşında iken ilk başarısını kazanır. Altmış yıl kadar süren tiyatro hayatında yirmi dört defa yarışmalara katılmış, her defasında birinci yada ikinci olmuştur. Yaklaşık doksan yıl yaşayan Sophokles İ.Ö: 406 yılında Atina’da ölmüştür.

4.Yazarın Dünya Görüşü ve Tiyatro Anlayışı: Grek tragedya yazarlarının içinde, gerçeği değil, ideali, yani olanı değil, olması gerekeni gösteren bir ozan olarak özellik kazanan Sophokles, tragedyaya üçüncü oyuncuyu soktu. Koroyu on iki kişiden on beş kişiye çıkardı. Ama onun tragedyaya getirdiği en ilgi çekici yenilik, üçlemelerde (trilogya’larda) ve dörtlemelerde (tetrelogya’larda) oyunların konuları arasındaki bağı kaldırmasıydı. Sahnede de yenilikler yaptı Sophokles; boyalı dekor panolarını geliştirdi ve tragedyaya Frigyalıların musikisini getirdi.[2] Ayrıca tragedya olgun sanat biçimini Sophokles ile almıştır.

5.Oyunun Yazarın Öteki Yapıtları İçindeki Yeri: Antigone Sophokles’in günümüze kadar ulaşabilmiş yedi tragedyasından ikincisiolarak kabul edilir. Antigone’de üç karakter, ilkinden daha ustaca kullanıldığı için Aias’ın daha önce yazıldığı düşünülmektedir. Sophokles bu eserinde tamamıyla olgun bir sanatkâr olarak görülmektedir.

6.Oyunun Tiyatro Tarihi İçindeki Yeri ve Etkileri: Sophokles’in günümüze kalan yedi tragedyasından biri olan Antigone, Oidipus faciasının devamıdır.

DRAMATURGİ ÇÖZÜMLEMELERİ

1.Tema

a.Ana Tema: Başkaldırı

b.Yan Tema: Kararlılık: Antigone her şeyi göze alarak verdiği kararı uygulamış, kardeşini gömmüştür.

2.Önerme : İnanılan değerleri sonuna kadar savunmak.

3.Mesaj: Her ne olursa olsun inançlardan ve verilen kararlardan vazgeçilmemeli.

[1] Özdemir NUTKU, Dünya Tiyatrosu Tarihi, Mitos Boyut Yayınları, İstanbul / Mayıs 2000, s. 32.

[2] Özdemir NUTKU, Dünya Tiyatrosu Tarihi, Mitos Boyut Yayınları, İstanbul / Mayıs 2000, s. 37.

Antigone...

oyunda olay dizisi...

1) Prologos (açıklama bölümü)

Antigone - İsmene

2) Kreon'un konuşması

3) Nöbetçinin gelişi

4) Antigone'nin yakalanışı

5) İsmene - Antigone

6) Antigone'nin cezalandırılışı

7) Haimon'un gelişi

8) Teiresios

9) Polienikes gömdürülür

10) Antigone intihar eder

11) Haimon intihar eder

12) Evridike intihar eder

13) Kreon Haimon'nun cesediyle gelir

Antigone'nin özellikleri...

Başkaldırı , Cesaret , Vicdan , Öteki Dünyanın Yasaları...

Kreon'un özellikleri...

Otorite , Hırs , Adalet , Devlet Yasaları...