Hidroterapi Uygulamalar, Etkileri ve Sonuç

Termal sularla yapılan uygulamalar eksternal ve internal olarak ikiye ayrılır:

1) Eksternal uygulamalar: genel olarak banyo uygulamalarıdır. Bu uygulama tam banyo, yarım banyo ya da kısmi banyo olarak yapılabilir. Tam banyo uygulamaları: Hastalık vücudun bir çok bölgesinde ise veya kaplıcanın genel etkilerinden daha çok yararlanılmak isteniyorsa kullanılabilir. Ülkemizde en yaygın uygulama biçimi budur. Havuzda ya da küvette uygulanabilir.Suyun sıcaklığına göre hipotermal banyolar (37°C) olarak ayrılırlar. Bu banyolar başlangıçta 10 dakika , daha sonraki günlerde 20-25 dakika olmak üzere hastanın tahammülüne göre hergün veya günaşırı uygulanabilir. Yarım banyo uygulamaları: daha çok kalp, solunum sistemi rahatsızlığı ile havuza gelen hastalarda dolaşım ve solunum sistemi üzerine yüklenmeyi azaltmak amacı ile uygulanırlar. Bu uygulamada hasta göbek hizasına kadar suya girer.

c) Kısmi banyolar: Kol veya bacaklara lokal olarak uygulanan banyolardır. Bu banyo uygulamaları için özel geliştirilmiş aparatlar vardır. Kısmi banyolarda amaç lokal hastalığı tedavi ederken banyonun genel etkilerinden kaçınmaktır.

2) İnternal uygulamalar : Mineralli sular irrigasyon(boşluk veya kanalların yıkanması) yapmada içmece olarak ve inhalasyonda(soluma) kullanılabilir. İrrgasyonlar ağız ve diş eti hastalıklarında, nazal(burundan) ve nazofarengial(burun+boğaz) hastalıklarda kullanılır.

Ayrıca bu uygulama kronik kabızlıklarda kolon irrigasyonu, bazı jinekolojik rahatsızlıklarda ise vajinal irrigasyon şeklinde yapılabilir.

Banyo Kürlerinin Özel Etkileri

Mekanik Etkiler:

Hidrostatik Basınç: Hidrostatik basınsın en önemli etkilerinden biri periferik venlerdeki(toplardamarlardaki) venöz kanı kompresyonla(basınçla) göğüs kafesine ( venler, pulmoner damar sistemi ve sağ kalp) yönlendirmesidir. Ayrıca bu etkiyle hava ile dolu boşlukların volümü azalır, diafragma yukarı kalkar, göğüs kafesindeki basınç artar, akciğerlerde bazal bölge dolaşımı, akciğerde üst bölge havalanması artar.

Suyun Kaldırma Gücü: En önemli etkisini lokomotor sistem(hareket sistemi) üzerine gösterir. Suyun kaldırma kuvveti ile vücut ağırlığının %90 ını kaybeder. Bu demektir ki tam banyoda 70 kg ağırlığındaki ortalama bir erişkin, 6-7 kg gelecektir. Bu ağırlık azalması mineral banyosunda daha belirgin olacaktır. Bu koşullarda kaslar gevşer, tonus minimuma iner. Hareket zorluğu ile seyreden motor-sinir veya kas hastalığı olan hastalarda suyun kaldırma gücünün etkisi hareket kolaylığı sağlar ve hareket banyolarında çok az kuvvet harcanmasıyla egzersiz yapılabilir. Ayrıca banyo ortamının vizkozitesi aktif- dirençli egzersizler için ideal ortamı oluşturur. Suyun kaldırma gücünün etkisiyle gevşemiş kaslar manuel uygulamalara daha kolaylık sağlar. Ayın zamanda suyun içinde hareket sırasında cilt üzerindeki dokunma duyusuyla ilişkili iletkenler uyarılır; nörolojik-iletken uyarıları gelişir. Nörolojik rehabilitasyon alanında birtakım özel fiziksel- tedavi edici uygulamalar bu nörolojik feet-back mekanizmasından yararlanılır. Dokunma duyusuyla ilişkili reseptörlerin yüksek kortikal ve spinal merkezleri etkilemesiyle spinal ve otonom sinirler uyarılır. Lokomotor sistem tonusu azalır. Bu uyarı sakinleştirici etkiden de sorumludur.

Termik etkiler: Vücut ısısı hipotalamusun preoptik bölgesinde bulunan ısıya hassas birçok özel nöronlar tarafından denetlenir. Perifer ve vücut içindeki termoresptörlerden gelen (soğuk-sıcak) bilgiler burada değerlendirilir ve ilk değişiklikler kan akımı ve vücut metabolizmasında görülür. Çevre sıcaklığı yükseldiğinde damarlar genişler, kan akımı yavaşlar. Vücut yüzeyinden ısı alışverişi fiziksel termoregülasyon; metabolizma artışıyla ısı üretilmesi ise kimyasal termoregülasyondur. Hava ortamında termoindeferent(iç ısı farkı) sınır 30 °C civarındadır. Çevre temperatürü 26 °C nin altında düştüğünde ise kimyasal termoregülasyon devreye girer.

Sıcak su banyolarında lokal veya sistemik vücut sıcaklığı eksojen(dışardan) ısı transferi ile yükselmektedir. Bu endojen (içerden) olarak oluşan ateşten farklıdır. İkisi de farklı termoregülatuar sonuçlar doğurur. Ateş yükselmesinde ise hipotalamik termostatın ayar noktası yükselir ve bu da vücut temparatürünün yükselmesine sebep olur. Pasif hipertermide ise termik değer hipotalamik termostatın ayar noktasından daha yüksektir.

Hipertermi ile organizmada yoğun termoregülatuar cevaplarla birlikte hormonal değişikliklerde olur. hipofizce hipotalamusça salgılanan kortikotropin serbestleştirici faktör (CRP) etkisiyle birkaç dakika içinde ACTH salgısında 20 kata varan artış olur. ACTH ise böbreküstü kortizol ve plazma kortikosteronun artışını sağlar. Kortizol de stresten kaynaklanan haraplanmaların onarımına yönelik bir seri metabolik etkiyi başlatır.

Banyoda kondüksiyonla oluşan ısı transferi refleks mekanizmalarla lokal etkilere sebep olur; kaslarda gevşeme, ağrının dinmesi ve yumuşak dokularda (bağlar, faysalar) gevşeme görülür. Isınmış dokularda kan akımı artar, metabolizma hızlanır. Isıya direkt maruz kalmamış bölgelerde de damarlarda genişleme gözlenir. Viseral refleksle iç organlara da ulaşan bu değişiklik sonucu, spazm çözücü ve ağrı dindirici etki bu bölgelerde de gözlenir.

Hipertermi organizmaya bir yük getirerek önlem almasını sağlar. Yüksek vücut temparatürü –şiddet ve süreye bağlı olarak- bilinen termoregülatuar, metabolik dolaşım fizyolojisine etki etmek, birçok morfolojik , fonksiyonel ve biyokimyasal değişikliklerle de kendini gösterir.

Hiperterminin etkisiyle kalp-damar sisteminde de birtakım değişiklikler gözlenir. Nabız hızı artışı ve kalp volümünün artışı ile birlikte kan basıncı azalır, santralden perifere doğru kan akımı artar.

Kan dolaşımı sisteminde hiperterminin etkisiyle lökositler, immatuar formlarının perifere çıkması nedeniyle artar. Ayrıca eozinofillerde azalmanın yanı sıra eritrositlerde, oksijen gereksinimine bağlı olarak hemoglobin seviyelerinde artış bildirilmiştir.

Suyun Vizkozitesi: banyo ortamında harekete karşı oluşan dirençtir. Hareketin yönü ne olursa olsun etkilidir. Hareketin hızı arttıkça kuvvet artar. Modern nörolojik rehabilitasyonda önem kazanmaktadır. ( cilt yoluyla nörolojik rehabilitasyonda önem kazanmaktadır.( cilt yoluyla nörolojik afferent impuls=duyuları çevreden merkeze ulaştırmak için uyarılar sağladığı için).Bu etki ve kaldırma kuvvetinden yararlanılarak su içi egzersizler geliştirilmiştir.

Kimyasal Etkiler:

Doğal sıcaklığı 20 °C nin üzerinde olan yer altı suları, litrede 1 gramın üzerinde toplam mineralizasyona sahipse ve belli mineralleri eşik değerlerin üzerinde içeriyorlarsa termomineral sular olarak adlandırılır ve tedavilerde yaygın olarak kullanılır.

SONUÇLAR:

1) Suyun kimyasal ve mekanik etkilerini bir yana bırakırsak yalnızca termik uyarılarla vücut sıcaklığının kısa sürelerde büyük oynamalara maruz kaldığı, bu yolla çok ciddi nöroendoktrin değişiklikler oluştuğu bilinmektedir. Bu nedenle sularla tedavi yöntemlerinin iyi bilinmeleri yerinde ve etkin kullanımlarının ilk koşuludur.

2) Kür halinde uygulandığında tedavide bir anlamlılık göstermektedir.

3) Suyun sıcaklığı ve suda kalınan süre fizyoterapist tarafından hastanın toleransına göre ayarlanmalıdır.

4) Su içinde yapılacak egzersizler su içi yardımcı aparatlarıyla desteklenmelidir.

5) Havuz içinde her çocuğun boyuna uygun değişik derinlikler bulunmalıdır.

6) Havuz içi normal yüzme havuzundan daha fazla tutunma barı içermelidir.

7) Havuza giriş çıkışı kolaylaştırıcı liftler olmalıdır.

8) Fizyoterapist bire bir hastayla temasta olmalıdır. Örneğin CP li bir çocukla çalışıyorsa yukarıda saydığımız suyun mekanik özelliklerinden faydalanarak uyguladığı egzersiz yöntemini modifiye etmelidir.

9) Otellerin yüzme havuzları engelli çocukların rehabilitasyonu için inşa edilmediği için yukarıdaki eksikliklerden, sıcaklık ve derinlik sorunlarından dolayı çocukların korkmasına neden olabilir , bu da daha çok kasılmalarına sebep olabilir.

10) Sosyal amaçlı havuzlar genel spor olarak düşünülebilir , otistik ve hiperaktif çocuklarda vücudun yorulmasına ,enerjinin boşalmasına yardımcı olduğu için faydalıdır.

11) Hidroterapi bütün bu değerlendirmeler doğrultusunda etkin bir silahtır. Bunun nasıl hakkını vererek kullanılacağı bu konuda eğitim alan kişilerin kontrolünde mümkündür

yaa bi şey söyliycem ya bi yerde duydum suyla yaraları birkaç saniyede iyileştirenler varmış doğru mu? aklıma takıldı da belki cevabı olanınız vardır:confused:

Birkaç dakikada hidroterapi ile sonuç almak zor bence. Evet bir çok alanda kullanılıyor bu doğru fakat birkaç dakika zor bence.