Polifazik (Çok fazlı) Uyku ile Kafein Şekerlemesi

Polifazik Uyku - Çok fazlı uyku - Davinci uykusu

çok fazlı uyku, 20-45 dk'lık parçalar halinde toplamda da 2-5 saat aralığında uyuma yöntemi. bu yöntemin ana fikri evrimsel yaklaşımdan geliyor. bundan binlerce yıl önce, bizler henüz mağaralarda yaşarken, uykumuz bu şekildeydi şeklinde bir önermesi var bu tür uykuyu destekleyenlerin. o dönem tabi ki, şimdiki kadar uzun bir blok halde uyumak büyük olasılıkla oldukça tehlikli idi ve bu nedenle de kısa ama gün içinde çok kez uyumak gerekti.

bu konuyu claudio stampi araştırmış. uyku, vardiyalı çalışan işçiler üzerine de araştırmaları var. araştırmalarıyla nasa da ilgilenmiş, astronotların uykusu ile ilgili olarak.

claudio stampi'nin iddialarına göre bu yöntemle uyununca uykusuzluk sırasındaki konsantrasyonun çok daha yüksek olduğu, yapılan analitik yetiler ve hafıza testlerinde çok böyle uyuyanların normal uyuyanlara göre daha iyi performans gösterdiği iddia ediliyor.

uyku süresinin toplamındaki kısalma ise uykuya geçiş ve dinlenme aşamalarındaki sürenin kısalması ile oluyor.

bu yöntem genelde polysomnography teknikleriyle birlikte uygulanıyor. biyofizyolojik değişikliklerin detaylı olarak kaydedilmesi. özellikle, göz hareketleri, iskelet kas hareketleri, beyindeki değişiklikler, özellikle de uyku sırasında kaydediliyor.

polifazik uykuda direk rem uykusuna geçildiği en yaygın görüş bu da genelde rem'in uykunun en önemli kısmı olduğuyla ilgili teorilerin çokluğundan kaynaklanıyor ama son dönemlerde yapılan araştırmalarla bu teoriden de vazgeçilme işaretleri var. her kısa uykuda uyku fazlarından birinin uyunduğu.

polifazik uykunun da birkaç çeşidi var, en yaygın bilineni uberman uykusu, 20-25 dklık uykulardan oluşuyor ve bunu genelde yat yarışçıları uyguluyor. ben de bu blog için ilhamı numbdan aldım.

core sleep denen türünde ise bikaç saatlik bir uyku ve gün içinde bikaç kısa uyku uyunuyor.

buckminiter fuller yönteminde ise her altı saatte yarım saat uyunuyor. burada da time'daki haber var, fuller ile ilgili.

burada da polifazik uykunun özellikle hayvanlar arasında çok yaygın olduğu, bebeklerin de polifazik uyuduğu ma insanlar temel olarak biphasic/iki fazlı olduğunu iddia ediyolar. polifazik uykunun jet-lag ve gece vardiyasında çalışanların rahatsızlıklarına benzer belirtiler gösterdiğini iddia ediliyor.

bu tür uykuyu uygulayabilmek için birkaç gün uykusuz kalmakla başlayıp 14 günlük bir program yapmak gerekiyor. başaramayanlar genelde 14 gün sürebilecek bir program yapmadıkları için olmuyormuş.

da vinci bölye uyuduğu için bu uyku da adını vermiş, diğer adı da Uberman sleep/Süpermen uykusu. zamana çok gereksinimi olan insanlar arasında oldukça yaygın olarak yapılan bir tercih, thomas edison, paul erdos, nikola tesla, benjamin franklin, winston churchill de tercih etmişler. burda denemek isteyenler ve onların deneyimleriyle ilgili bilgiler var.

kişisel görüşümü de ekleyeyim; çinlilere göre karaciğerin dinlenmesi için 23:00-03:00 arasında bedenin yatay halde olması gerekiyor, böyle uyuynca bu karaciğeri zaman içinde çok zorlayabilir, uygun bir beslenme programını da bu uyku düzenine eklemek gerekir. ayrıca kişisel deneyimlerime göre uykuyu etkileyen temel şey beslenme, insan az yediğinde daha az uyuyor, yeşillik ve sebze ağırlıklı beslendiğinde çok daha kısa sürelerde çok daha iyi uyuyabiliyor, benim uykum bazı günlerde 3 saate dek düştü, gece 1de uyuyup 4te uyandım, üstelik günlük normal işime devam edip ayrıca da 10-14 km arası da yürüdüğüm günlerdi. uykuyu azaltan bir diğer şey de meditasyon, düzenli meditasyon ve meditatif faaliyetler uykudan daha dinlendirici olabiliyor. uyku fiziksel dinlenme için yine de gerekiyor ama daha kısa sürede daha verimli bir uykuya da ulaşılıyor.

Polifazik günlük toplam uyku miktarını 20-30 dakikalık parçalara bölerek REM denen uyku sürecini daha verimli şekilde elde etmeye deniyor.

Normal bir insan 8 saat uyuyarak günde 1.5 saat REM aşamasında geçiriyor. Bu yöntemde her 4 saatte 20 dakika uyuyan birisi günde toplamda 2 saat uyumasına rağmen, uyur uyumaz REM aşamasına geçtiği için günde 2 saat bu aşamada uyuyor.

Geçmişte bu yöntemi uygulayan ünlülerin bir kaçı;

Leonarda da Vinci (her saat, 45 dakika çalışma - 15 dakika uyku)

Thomas Jefferson (bu yöntemi bir kaç haftada bir uyguladıktan sonra 24 saat uyuyormuş)

Napoleon,

Thomas Edison,

Nikola Tesla,

Winston Churchill.

Konu ile ilgili

http://en.wikipedia.org/wiki/Polyphasic_sleep

adresine bakabilirsiniz. Sitede bu yöntemi deneyenlerin, halen denemekte olanların ve bırakanların bloglarına ulaşmak da mümkün.

http://www.hecatomber.org/node/gunluk/hecatomber/21-11-2005/polyphasic_sleep

Adresinde de bu yöntemi deneyen bir Türkün günlüğünü görebilirsiniz.

Kafein Şekerlemesi

Bizim sektördekilerin kaderi midir, yoksa genel bir sektör hastalığı mıdır bilmiyorum: gece çalışmak, uzun ve uykusuz geceler sonunda sabahları uykulu gözlerle karşılamak gibi bir alışkanlık yaygın. Hadi fazla genellemeyelim: benim tanıdığım çoğu BT çalışanında durum böyle.

Böyle bir girişten sonra lafı uykuya bağlamadan geçemeyeceğim. Uykusuzluk, uykuya doyamamak, çok uyumak ya da az uyumak gibi uyku problemleri olan insanlar sadece BT sektörü çalışanları değil. Özellikle uyanık kalması gerekenler, örneğin pilotlar, uzun yol şöförleri, fiziksel hasar tehlikesi olan makinelerin operatörleri ve bunların dışında doktorlar, mühendisler, mimarlar, avukatlar, havaalanı kule görevlileri, final dönemi üniversite öğrencileri.. “Uyku bastırdı” demek gibi lüksü olmayan herkesin aklından “şu önümüzdeki 3-4 saati de uyanık geçireyim ondan sonra derin bir uyku çekerim” fikri geçmiştir.

İşte bu noktada koyu bir kahve içmek, bir kutu enerji içeceğini mideye indirmek veya bir takım ginseng, guarana tabanlı doğal uyarıcılar alarak anı kurtarmaya çalışıyoruz. Bundan birkaç ay önce okuduğum bir yazıda ise sadece bir fincan kahve ile uzun süreli uyanıklık nasıl sağlanacağı anlatıldığında bana önce pek inandırıcı gelmedi.

Öncelikle şunu söylemeliyim: çok geç yatmamaya, her sabah aynı saatte kalkmaya ve düzenli bir hayat yaşamaya çalışıyorum. Kabul etmeliyim ki bazen bu olmuyor, herhangi bir şey beni bu düzenden koparabiliyor. İşte o zaman bu yöntemin yararını çok görüyorum.

Peki nedir bu yöntem? Bu kadar gizemli konuşmama bakmayın, belki de pek çok insanın, özellikle tıp öğrencilerinden ümitliyim, bildiği bu yöntem inanılmaz pratik ve bir fincan kahve içmekten daha zararlı değil.

Temel maddemiz aslen kahve gibi konuşuyorum ancak değil: etkin madde kafein. Ortalama bir fincan kahvede cinsine göre 50-100 mg civarı kafein var. Bunun etkisi ise eğer ciddi bir kafein bağımlılığınız yoksa ve etkilenme eşiğinizi yükseltmediyseniz gayet güzel bir itici güç, heralde bunlarda hemfikiriz.

İşte Caffeine Nap yani Kafein Şekerlemesi‘nin yaptığı tek şey 15 dakikalık bir şekerleme ile içeceğiniz 1 fincan kahvenin etkisini uzatmak. Bilimsel dayanağını sorarsanız: Loughborough Üniversitesi‘nde uzun yol şöförlerinin uykusuzluğuna çözüm aranırken bütün alternatifler denenmiş. Bunlar arasında camı açıp rüzgarla uyanık kalmak, yüksek sesle müzik dinlemek, enerji içeceği içmek gibi bildikleri yöntemlerin yanı sıra kafein şekerlemesi yapmak da denenmiş. İşte en uzun süreli uyanıklık sağlayan yöntemin KŞ olduğu burada ortaya çıkmış.

Uygulaması gayet kolay bu yöntem için bir fincan kahve (ya da 2 kutu kola, 1 kutu enerji içeceği) ve 15 dakika kesintisiz uyku imkanı sunan bir ortam. Burada uykunun 15 dakika olması esnetilemez. Ne eksik ne fazla. Bu yüzden hızlıca kahvenizi için, uykuya dalmak için 1-2 dakika daha ekleyerek saatinizi kurun ve yatın. Uyandığınızda kanınızda serbest dolaşan adenozin miktarı azalmış olacağından, ki bu kahvenin de yaptığı bir etkidir, kendinizi sadece kestirmiş ya da sadece kahve içmiş birine göre çok daha uzun süre uyanık hissedebileceksiniz.

Yöntemi başarıyla uyguladığımı ve herkese tavsiye ettiğimi söyleyebilirim ancak ne yazık ki benden başka kimseyi bunu yapmaya ikna edemedim. Özellikle çok evreli uyku (polyphasic sleep) gibi zor metodlara kıyasla inanılmaz basit ve özellikle pilotların ve tıp öğrencilerinin yıllardır kullandığı bu yöntemi deneyenlerin yorumlarını bekliyorum.

Kaynak:

http://goalsuccess.typepad.com/goaltips/2006/02/how_to_take_a_c.html

ilginç bir yazı paylaşımın için sağol

İlginç ama benim gibi kafeine alışkın ve hemen uykuya dalamayan insanların yapamayacağı bir yöntem...

Teşekkürler.

Da vinci uykusu daha çok yaygın bir adıdır. Çalışmalarına daha çok zaman ayırabilmek için bu uyku düzenini kullanmıştır Vinci. Eline metal bir eşya alıp uyuyunca eşya yere düşüp kendisini uyandırana kadar uyumuştur. REM uykusu yani derin uyku kaç saat uyursanız uyuyun değişmez ve rem uykusuna geçiş uyuduktan ortalama 90 dk olduğu için bu süreyi kısaltıp gerekli olan uyku ihtiyacını karşılama amacıyla uygulanmıştır. (Gelişme çağındakiler hariç) astronotlar ve gemiciler bu sistemi uygularlar genelde. Ortalama 14 gün dayanabilirseniz sizde bu sistemi vücudumuza benimsetebilirsiniz. Ama ilk olarak uykuyu akşam ve sabah uykusu olarak bölerseniz daha kolay alışırsınız.