Tarihe Kara Leke ; 12 Mart...

Katliamla yozlaşmayı başlattılar

22 kişinin yaşamını yitirdiği Gazi ve Ümraniye katliamlarının faillerini yakalamak için 13 yıldır hiçbir çaba sarfetmeyen devlet, mahallenin yozlaşması için elinden geleni yapıyor.

12 Mart 1995'te 17 kişinin güvenlik güçlerince öldürüldüğü yüzlercesinin ise yaralandığı Gazi Mahallesi Katliamı'nın üzerinden tam 13 yıl geçti. Ancak katliamın gerçek sorumluları halen ortaya çıkarılmış değil. Çünkü; yurttaşlarının haklarını korumakla yükümlü olan devlet, Susurluk kazasıyla açığa çıkan katilleri yakalamak yerine Gazi Mahallesi'ni yozlaştırma çabası içinde. Güvenlik güçleri tarafından katledilen kişilerin yakınları yargılamanın yeniden yapılması için AİHM'e başvururken, sol grupların kalesi olarak bilinen Gazi Mahallesi'nde polisin ve derin güçlerin özel çabasıyla birahaneler, bakkal sayısını geçmekte, uyuşturucu haplar leblebi gibi satılmakta, fuhuş ise hızla artmakta.

12 Mart 1995 günü akşam saat 21.00 sıralarında İstanbul'da

Katiller tek tek aklandı

Olaylardan sonra yapılan otopsi sonucu ölen 17 kişiden 7'sinin polis mermisiyle yaşamını yitirdiği belirlendi. Eyüp Cumhuriyet Başsavcılığı, 20 polis hakkında 'müdafaa ve zaruret sınırını aşarak faili belli olmayacak şekilde adam öldürmek' iddiasıyla dava açtı. İstanbul Eyüp Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Eyüp Ağır Ceza Mahkemesi'ne açılan dava kamu güvenliğinin sağlanamayacağı gerekçesiyle Trabzon'a gönderildi. 11 Eylül 1995'te Trabzon Ağır Ceza Mahkemesi'nde başlayan yargılama süreci, 5 yıl içinde 31 duruşma yapılarak 3 Mart 2000'de karara bağlandı. Yargılanan 20 polis memurundan Adem Albayrak, 4 kişiyi öldürmekten 6 yıl 8 ay, Mehmet Gündoğan 2 kişiyi öldürmekten 3 yıl 9 ay hapse mahkžm edildi ve cezaları ertelendi. Diğer 18 sanık polisin ise beraatine karar verildi. Ancak Yargıtay kararı 'Haklarında adam öldürme ile ilgili net bir açıklığın olmadığı' gerekçesiyle bozdu. Bunun üzerine dava Trabzon Ağır Ceza Mahkemesi'nde tekrar görülmeye başlandı. Aileler ve avukatlar Yargıtay kararı ile devletin bir kere daha kendini aklayacağı gerekçesiyle davadan çekildi. Dava üçüncü celsede karara bağlandı ve Albayrak ile Gündoğdu'ya toplam 4 yıl 3 ay hapis cezası verildi. Gazi Katliamı sırasında Emniyet Genel Müdürü olan Mehmet Ağar, İstanbul Valisi Hayri Kozakçıoğlu ve İstanbul Emniyet Müdürü Necdet Menzir ise, katliamın asıl sorumlularından oldukları halde cezalandırılmak yerine sonrasında milletvekilliğine getirilerek ödüllendirilmiş oldular. Kararın 11 Temmuz 2002'de Yargıtay tarafından onanması üzerine yakınlarını kaybeden 22 kişi, bu kez AİHM'ne başvurdu. Yargılama sonucunda, katliamda yaşamını yitiren 22 kişinin ailelerine tazminat ödenmesine karar verildi. Olaylarda yaşamını yitiren 17 kişi için ayrı ayrı 30 bin Euro tazminat verilmesine hükmeden mahkeme, böylece Türkiye'yi toplam 510 bin Euro tazminat ödemeye mahkžm etti. Gazi Davası müdahil Avukatı Remzi Kazmaz ise, davanın yeniden görülmesi için AİHM'e ikinci bir başvuruda bulundu. Olumlu bir sonuç çıkması durumunda davanın yeniden görülmesi söz konusu olacak.

Susurluk bağlantısı

Gazi Katliamı'nın asıl katillerini ortaya çıkaran olay ise 3 Kasım 1996'daki Susurluk kazası oldu. Dönemin Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Daire Başkanı Hanefi Avcı'nın, 4 kahvehane ve bir pastanenin taranması olayını Yeşil'in gerçekleştirdiği ve MİT elemanı Tarık Ümit'in ortadan kaybolması olayının üzerine gidilmesini engellemek için böylesi bir provokasyonu yaptığı yönündeki raporuna ve özel timci Ercan Ersoy'un HBB Televizyonu'nda Ayhan Çarkın'la birlikte olay zamanı Gazi Mahallesi'nde olduklarını açıklamasına rağmen, Susurluk çetesi hakkında Gazi Katliamı ile ilgili hiç bir işlem yapılmadı. Yine Adem Albayrak'ın elindeki uzun namlulu tüfek fotoğrafı, olaylar sırasında uzun namlulu silahların da bulunduğunu gösteriyordu. Tüm ortaya çıkan bu deliller ise olayların planlı hazırlanmış bir saldırı olduğunu ortaya koyuyordu. Susurluk'ta ortaya çıkan kontrgerilla gerçeği de bu gerçeği doğruluyordu.

Failler hala dışarıda!

Faşistlerin attığı bomba sonucu 7 devrimci öğrencinin yaşamını yitirdiği, 50'nin üzerinde öğrencinin yaralandığı ve Türkiye tarihine '12 Mart Katliamı' olarak geçen olayın üzerinden 30 yıl geçti. Ancak, 1977 1 Mayıs, Maraş, Sivas, Gazi katliamları gibi bu katliamın failleri de hiç bir şekilde ortaya çıkarılmadı. Devlet tarafından bizzat korumaya alınan katiller, ellerini kollarını sallayarak dolaşmaya devam ediyor. 1 Mart 1978 gününden itibaren okula topluca girip çıkma kararı almıştı devrimci öğrenciler. 'Beyazıt Meydanı Komünistlere mezar olacak' sloganı, büyük bir gürültü ve yoğun silah sesleriyle eyleme dönüştü. Ortalığı karanlığa boğan duman ve şaşkınlık geçince, yaşanan katliamın korkunç yüzü ortaya çıktı. Beyazıt Meydanı kan gölüne dönmüştü. Hukuk ve İktisat Fakültesi'nde okuyan öğrencilerden Cemil Sönmez, Baki Ekiz, Hatice Özen, Abdullah Şimşek, Murat Kurt, Hamdi Akıl, Turan Ören hayatını kaybetmiş, 50'den fazla öğrenci de yaralanmıştı.

Polis öğrencileri zorla çıkardı

Katillerin üzerine gitmesi gereken devlet, katliamı unutturmayı, delilleri yoketmeyi seçti. Dönemin toplum polisi Veli Murat Nebioğlu, katliamdan 9 gün önce İstanbul'un tüm emniyet birimlerine katliamın olacağı yönünde yolladığı resmi yazıda şu bilgilere yer veriyordu: 'İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde 8 Mart 1978 günü ülkücü gruba mensup öğrencilerin, karşı görüşlü öğrencilere Amfi-1'de saldıracakları, sol gruba mensup öğrencilerin fakülteye gelmeye devam etmeleri halinde de 8-10 gün içinde bu grup üzerine bomba atılacağı istihbarat olunmuştur...' Ancak polis önlem almadığı gibi, katliamı gerçekleştirenlere de yardım etti. 16 Mart günü de Süleymaniye'den çıkmak üzere harekete geçen öğrencilere polis izin vermedi ve katliam gerçekleşti. Üniversite polis noktası amiri Reşat Altay ve ekibi, öğrencileri ön kapıdan çıkmaya zorladı. Tanıkların ifadeleri doğrultusunda dönemin Ülkü Ocakları Derneği (ÜOD) İstanbul Şube Başkanı Orhan Çakıroğlu, ÜOD yöneticilerinden Mehmet Gül, dönemin MHP Gençlik Kolları başkanı Kazım Ayaydın, ÜOD'li Sıddık Polat ve Ahmet Hamdi Paksoy, katliamı planlayıp uygulamak suçundan İstanbul 1 No'lu Sıkıyönetim Mahkemesi'nde yargılandı. Sanıklar delillerin yetersiz olduğu gerekçesiyle beraat ederken, sadece Sıddık Polat'a 11 yıl hapis cezası verildi. Ancak onun hakkında da Askeri Yargıtay, 5 Ekim 1982 tarihinde beraat kararı verdi.

Katliamdan 17 yıl sonra...

Bir grup avukat 1988'de harekete geçerek yeni deliller topladı. Katliamı gerçekleştiren ve ülkücüler tarafından, konuşmasından endişe edilip öldürülen Zülküf İsot'un ablası Remziye Akyol, olayla ilgili çok ciddi açıklamalarda bulundu. Avukatlar bu delillerle 1992 yılında İstanbul Cumhuriyet Savcılığı'na müracaat ederek 'İadeyi Muhakeme' talebinde bulundular. Avukatların bu talebi ancak 1 Haziran 1995 yılında hayata geçti. İstanbul 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yeniden görülmeye başlanan davada Remziye Akyol mahkemeye verdiği ifadede, katliamı kardeşinin Mustafa Doğan, Latif Aktı ve Sıddık Polat'la birlikte gerçekleştirdiğini söyleyerek, emri MHP lideri Alparslan Türkeş'in verdiğini açıkladı. Ancak Mustafa Doğan sanık sandalyesine hiçbir zaman oturmadı. 8 Temmuz 1996 tarihli duruşmada Ankara 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nden istenilen MHP Ana Davası'nın gerekçeli kararında, başta Alparslan Türkeş olmak üzere bazı MHP yöneticilerinin isimlerinin yer aldığı sayfaların eksik olarak gönderildiği ortaya çıktı. Yine Susurluk 'kahramanı' Abdullah Çatlı'nın, bombaları temin ettiği ortaya çıktı. Emekli Astsubay Oğuz Serçinlioğlu, Çatlı'ya verilen TNT kalıplarının ordu tarafından temin edildiğini söylüyordu. İstanbul DGM, Susurluk Davası çerçevesinde yaptığı bir araştırmada, Reşat Altay'ın Çatlı'yla beş kez telefon görüşmesi yaptığını belirlemesi de, katliamdan devletin ne kadar haberdar olduğunu açıklıyordu.

Yozlaşmayı had safhaya çıkardılar

Katliamdan sonra karanlık güç odaklarının hedefi haline gelen Gazi Mahallesi, 13 yıl içinde büyük bir değişime uğradı. Devlet gözünde 'lanetli' olarak ilan edilen ve hiç bir hizmet götürülmeyerek her fırsatta cezalandırılan Gazi halkının tüm çabasına rağmen, ne yazık ki mahalle hızla yozlaşmakta. Polis himayesindeki faşist mafya çetelerinin hızla yayıldığı mahallede, birahane sayısı neredeyse bakkal sayası ile eşitlenmiş durumda. 95'ten önce mahallede uyuşturucu ve fuhuşun lafı bile edilmezken şimdi uyuşturucu bulmak bakkaldan sigara almak kadar kolaylaşmış durumda. Uyuşturucu hapların leblebi gibi satıldığı mahallede, fuhuş ise oldukça yaygınlaşmış durumda. Katliam öncesine kadar İstanbul'un en büyük birkaç mahallesinden biri olan Gazi Mahallesi, katliamdan hemen sonra 5'e bölündü. Ülkedeki toplumsal olayların yıl dönümlerinde İETT otobüslerinin sokulmadığı mahallede, ulaşım en önemli sorunlardan biri haline geldi.

Vahşetin simge kızı 13 yıl sonra konuştu

Kaldırımda yüzüstü yatan bedeni, Gazi Katliamı vahşetinin simgesi oldu. Ama herkes onu öldü bildi. Kaldırıldığı morgda ölüme terk edildi. Sonra ölmediği, yaşadığı anlaşıldı. 3 yıl süren tedaviden sonra hayata tutunmayı başardı. Evlendi, bir çocuğu oldu. Özlem Tunç, ölüm ile yaşam arasında geçen dehşet dolu anları 13 yıl sonra

Onbinlerce Alevi karakola yürüyordu

Çatışmalar sabah saatlerine kadar sürerken, sabah saatlerinde İstanbul'un pek çok semtinden gelenlerle birlikte Gazi Mahallesi'ndeki

'Olayların başladığı akşam diğer semtlerden akın akın insanlar gelmişti. Evimiz de tıka basa insan dolmuştu. Sabah saatlerinde evden çıktık. Kıbrıs Caddesi'nde insanlarla buluştuk. Karakola doğru ilerliyorduk. Amacımız polisi ve karakolda olduklarını bildiğimiz Mehmet Gündüz'ü öldüren polisleri protesto etmekti. Herkeste öfke ve kin vardı.'

Polisler hedef gözetmeksizin ateş açtı

'Serpil Eczanesi'nin önünde Fadime Bingöl isimli bir kadın boynundan vuruldu. Kadıncağız yüz üstü düşmüştü. Çevirdik kan revan içindeydi. Kısa bir süre sonra yaşamını yitirdi. İnsanlar çığlık çığlığaydı. Sağanak yağmuru gibi kitleye kurşun yağdırılıyordu. Dört Yol ana baba gününe dönüşmüştü. Burada Bayram Aslan karnından vuruldu, ağır yaralanmış kan kaybediyordu. Gazi PTT'sinin önüne geldim. Karakola artık 200 metre kalmıştı. En şiddetli çatışmalar burada yaşandı. En fazla ölümler de burada meydana geldi. Gecekondu önünde toplanıp kitleye ateş açan polisler, taş yağmuru ile aşağı püskürtüldü. Karakola ulaşmaya çok az kalmıştı. Tam bu sırada jandarma geldi. Jandarma polisin önünde konuşlandırıldı.'

Özlem karakolu teftif ediyor

Jandarmanın gelmesinden sonra olaylar daha da büyümüş, saatler süren çatışmalara rağmen polis ve jandarma kitleyi kontrol altına almayı başaramamıştı. Bunun üzerine 6. Tugay Komutanı ile kitle arasında pazarlıklar başladı. Komutan halkı sakinleştirmek için kitleyi temsilen bir heyetin karakola girmesine izin vermişti. Amacı karakolda gözaltında tutulan kimsenin olmadığını halka ispatlayarak kitlenin öfkesini yatıştırmaktı. Karakola giren heyette Özlem Tunç da vardı:

'Komutan kitle içinde heyette yer alacak kişilerden birinin de benim olmamı isttedi. Bunun üzerine heyetle karakola girdik. Her yerine baktık karakolun. Gözaltında gerçekten kimse yoktu. Ancak karakol içinde her türlü hakarete maruz kalmıştık. Polisler durmadan hakaret ediyordu. Tam üzerime saldırmak için harekete geçmişlerdi ki komutan devreye girdi ve bizi korudu. Teftişten sonra bir panzerin üzerine çıkarak kitleye seslendim.'

Ve işkence başladı

Aradan yarım saat geçmemişti. İki çevik kuvvet üyesi polis, Özlem Tunç'u panzerden iner inmez gözaltına alarak bir kahvehaneye soktu. Özlem Tunç anlatıyor:

'Çevik Kuvvet'e şeflik yapan bir polis -ki bu şahıs devamlı elinde telsiz sağa sola talimat veriyordu - beni göstererek 'bu bayanı kaçırmayın, alıp özel muamele yapın' dedi. İki TİM üyesi süratle beni aralarına alıp bir kahvehaneye soktu. Kahvenin ortasında biri çenemi tutup ağzıma tükürdü... Ve işkence başladı. Tacizle işe başladılar. Sonra coplarla ağzımı burnumu paramparça ettiler. Yoruluncaya kadar dövdüler. Yüzüstü yatırdılar. Bu kez de tekmelerle vurmaya başladılar. Bir halıyı çiğner gibi üzerimde tepiniyorlardı. Tırnaklarım düşmüştü, halsiz ve mecalsiz bir duruma düşmüştüm.'

Herkes öldüğünü düşündü

Özlem Tunç, işkence seansından sonra kahvehanenin önüne çıkarıldı. Burada bir TİM üyesi tabancasını çıkararak Tunç'un başına bir el ateş etti. Özlem Tunç anlatıyor:

'TİM üyesi başıma bir el kurşun sıktı. Öleyim istedi. İkincisini sıkacaktı diğer TİM üyesi müdahale etti, zaten ölmüş dedi, boş ver kurşununu diğerlerine harcarsın. Vücudumda bir sıcaklık vardı, hiçbir şey hissetmiyordum. Sesleri duyabiliyor ama göremiyordum. Sanki bir perde gözlerimin önüne çekilmişti. O zaman saçlarım uzundu. Biri saçlarımdan diğeri ayağımdan tutarak beni kaldırıma attı. Bedenim kaldırımda, ayaklarım yolda kalmıştı. Kaldırıma attıktan sonra birinin iki ayağıyla üzerime çıktığını hissettim. Sonra onu diğerleri izledi. Bu sırada omirilik diskim yerinden çıkmış. Herkes öldüğümü düşünmüş.'

Bu ölmemiş yaşıyor

Özlem Tunç, saatlerce kaldırımda kaldıktan sonra jandarma tarafından öldüğü düşünülerek Gazi Karakolu'na götürüldü. Sonra, ölü ve yaralıların balık istifi tutulduğu bölüme atıldı. Ardından diğer yaralı ve ölülerle birlikte bir ambulansa bindirilerek Haseki Hastanesi'ne kaldırıldı. Burada yaralılar acil servise, ölüler de morga kaldırıldı. Ambulansta kan kaybından şuurunu kaybeden Özlem Tunç da öldüğü düşünülerek morga kaldırılmıştı. Özlem Tunç anlatıyor:

'Ambulansa bindirildiğimde şuurum tam gitmemişti. Hayal meyal hatırlıyorum. Ancak ambulansta şuurumu kaybettim. Öldüğüm düşünülerek morga kaldırılmışım. Ailemin benden haberi yok. Ayrıca sokağa çıkma yasağı var. O yüzden Gazi'den çıkamıyorlar da. Çırılçıplak soyuluyorum, üzerime de bir bez parçası atılıyor. Yüzüm tanınmaz bir haldeymiş. Ölü sahipleri yakınlarını morgda ararken daha iyi bakabilmek için yüzüme eğiliyorlar. Tam bu sırada biri nefes aldığımı, göğsümün kalkıp indiğini görüyor. Sonra 'bu yaşıyor' diye bağırıyor. Hastaneye çıkarılıp tedaviye alınıyorum.'

Polis hastaneye baskı yapıyor

Özlem Tunç hastaneye tedavi için kaldırılmıştı. Ancak yakınları olmadığı için tedavi için gerekli ilaçlar tedarik edilmemişti. Polisin hastane üzerinde 'bırakın ölsün' baskısı vardı. Özlem Tunç anlatıyor:

'Bir gün sonra şuurum yerine geldiğinde odamın kapısında bekleyen sivil polisleri gördüm. Doktorlar başımı tıraş etmişlerdi. Başıma iki doktor geldi. Konuşmalarına tanık oldum. Bir diğerine 'gebermemiş' diye söylendi. Sonra ameliyathaneye alındım. Çıktıktan sonra Sevim isimli bir hemşire bana ilaç alınmadığını görüyor. Kendi imkânlarıyla ilaçlarımı alıyor, sonra başucuma koyuyor. Bu hemşirenin daha sonra Alevi kökenli olduğunu öğrendim. Hastanedeyken 3. gün Başbakan Tansu Çiller geldi.'

Gazi olaylarının simgesi oldu

Karakolun önüne bıraktılar

Özlem Tunç anlatıyor: 'Ağzımdan serumu çekerek beni hastaneden Vatan'a götürdüler. Yaşıyordum ama yanımda kimseler yoktu. Sorgu başladı. Konuşacak durumda değildim. Sık sık başıma vurarak konuşmaya zorlanıyordum. Sözde ifade aldılar. Sonra Gazi Karakolu'na götürdüler. Burada da sözde ifademi aldılar. Durmadan kusuyordum. Dördüncü gün karakolun önüne bıraktılar. İki büklüm olmuş yere kapanmıştım. Asker ve polis dışında kimseler yoktu. Sokağa çıkma yasağı devam ediyordu. Sürünmeye başladım. Eve gidecektim. 4 saat sonra Cemevi'nin önüne gelmiştim. Cemevi önünde halk toplanmıştı. İnsanlar beni görünce sevinç çığlıkları atmaya başladılar. Annem ve babam şoka girmişlerdi. İnsanlar bana sarılmak istiyordu. Ben ise sarılmayın her tarafım kırık, lütfen diyebiliyordum ancak.'

3 yıl tedavi gördü

Özlem Tunç, ailesi tarafından 3 yıl boyunca özel hastanelerde tedavi gördü. Bu süre içinde ailesi zehirlenerek öldürülebileceği şüphesiyle odasına yabancı kimseyi sokmadı. Tunç, uzun süren tedaviden sonra polis tarafından sık sık taciz edilince Gazi Mahallesi'nden ayrılarak Sarıyer'e yerleşti. Özlem Tunç anlatıyor:

'Tedavim bitip eve gelince yine polis tacizleri başladı. Panzerler penceremizin önünden geçerken pencereye hep selektör yapıyordu. Evimizin önünde sivil polis arabası duruyordu hep. Bir gün dayanamadım krize girdim, dışarı çıktım ve 'Vurun ulan vurun' diye bağırmaya başladım. Bunun üzerine psikologların tavsiyesiyle ailece Sarıyer'e taşındık. Sonra evlendim. Bir kız çocuğum oldu. Ancak olayın getirdiği psikolojik travma ve polisin üzerimizdeki baskısı evliliğimin bitmesine neden oldu. Olaylardan 8 yıl sonra tekrar Gazi'ye döndüm.'

Devlet benden çok şey aldı

Fırsatçı vicdansızlar