Film Noir ( Kara Film ) Nedir ,Tarihi ve Gelişimi

Sokak lambalarının loş ışıklarıyla ürkütücü bir karanlığa bürünmüş, ucunda yarı yıkık, eski bir köprü ve iki yanında da taşları kalkık kaldırımları ile kuytu bir sokak ve yolun tam ortasından yürüyen orta boylu, paspal görünümlü, siyah pardösülü bir adam... Saçları dökülmüş ama arkadan yaşı farkedilemiyor; ellerinden usulca süzülen kan, ayın sisli aydınlığı altında parlıyor. İnce ve ürkütücü sesiyle bir adam, şarkısıyla hayatın karmaşasını sokuyor kasılmış bedenlerimizin içine. Derken bir patlama sesiyle sıçrıyoruz rahat, mavi koltuklarımızdan. Aslında telaşlanmaya gerek yok.

Muhtemelen, karakterlerinin gözleri gibi dumanla örtülmüş sokakları; karanlık iç ve dış mekanları; esrarengiz kadınları; suratları asık, çaresizlik içinde kıvranan, fazla yakışıklı olmayan ve kaybetmeye alışmış erkekleri; bol silah, patlama, para ve kanla bezenmiş sahneleriyle bir 'FILM NOIR' ya da Türkçe'siyle 'KARA FİLM' izliyorsunuz.

'Film Noir Fransız film eleştirmenleri tarafından ortaya çıkartılmış bir kavramdır. Amerikan suç ve dedektif filmleri Fransa'da savaş sonrası gösterime girmiş ve böylece Fransız eleştirmenler bu filmlerin bakış açılarının ve temalarının ne kadar karanlık olduğunu keşfetmişlerdir. Film Noir bir tür değildir. Bir mod, stil ya da filmdeki tondur. Fransa'da ortaya çıkan 'Film Noir' kavramının Türkçe karşılığı 'Kara Film'dir. Kara Film'in temaları göçmen film yapımcıları tarafından Avrupa'daki kaynağından çıkarılarak Hollywood'a ithal edilmiştir. Kara Film'in kökleri 1920-1930'lar Alman Dışavurumcu Sineması'nın örneklerinden olan Doktor Calligari'nin Muayenehanesi ve Fritz Lang'in Metropolis'i ile 1930'lar Fransız sesli filmleridir.

Kara Film'lerdeki suç, şiddet ya da aç gözlülük öğeleri toplumdaki kötülüğün gizli çatışma eğilimiyle birlikte sinemaya metaforik bir yansımasıdır.

'Göçmen sinemacıların beraberlerinde taşıdıkları dışavurumcu ışıklar, gölgeler, film teknikleri, kamera hareketleri, açılar ve karanlık konular, sesin gelişiyle büyüyerek stüdyo sistemine geçmiş olan Amerikan Sineması'nda tutunacağı bir ortam bulmuştu. 1930'larda ekonomik buhranı derinden yaşayan, refahın yerine kaygıları, sıkıntıları ve sefaleti koymak zorunda kalan Amerika, suçlular, çeteler ve gangsterlerle dolu gündeliğe alışmak zorunda kalmıştı. Ayrıca Amerika aynı yıllarda Alman sinemacılar gibi İtalya'daki faşizmden kaçan mafya üyelerini göçmen olarak kabul etmiş ve bu göçmen mahalleleri kumar, fuhuş, uyuşturucu alanlarında çalışan suç örgütleri için en verimli zemini oluşturmuştur

Kara Film 1940 ve 1960 arası klasik stildedir. 1930'ların destanlarının değişik türlerine benzerlik gösterir fakat tonu ve karakterleri farklıdır. Klasik Film Noir'ın ruh hali; melankoli, yabancılaşma, kasvet, düşüş, pesimizm, belirsizlik, ahlaki çöküş, kötülük, suçluluk ve paronayadır. Kahramanlar ya da antikahramanlar, çökmüş karakterler veya hainler, serseriler, duygusuz dedektifler; polisler, gangsterler, hükümet çalışanları, ruh hastaları, savaş gazileri, önemsiz suçlular ve katillerden oluşur. Bu kahramanlar çöküşün ve şiddet içeren suçların kasvetli dünyasından gelen çoğu zaman ahlaki ikileme düşmüş insanlardır. Diğerlerinden farklı olarak obsesif, hüsnü kuruntulu, tehditkar, şeytani, korkmuş ve korkularından dolayı yalnız kalan, hayatta kalmak için uğraşan ve eninde sonunda kaybedenlerdir.

Klasik Film Noir II. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında gelişir. Savaş sonrası korku, pesimizm ve şüpheciliğin sinemaya yansıması Film Noir'ın gelişiminde büyük bir etkiye sahiptir.

Dashiell Hammet, Raymond Chandler, James Cain gibi işi suç üzerine fanteziler kurmak olan 'roman noir' yazarlarının kalemlerinden dökülen soğukkanlı cinayetler ve James Cagney, George Raft, Humphrey Bogard'ın canlandırdığı gibi sigarası dudağından düşmeyen, trenç kotlu, fötr şapkalı, alaycı, keskin bakışlı, soğukkanlı dedektifler, halkın Kara Film denilen bu türü sevmesine yardımcı olmuştur.

Bu filmler, her zaman içinde bir cesedin, bir famme fatale'in, bir azılı suçlunun, bir dedektifin, bir serserinin var olduğu; genellikle cinayet mahallinde sahte parmak izlerinin, sigara izmaritlerinin, sahte kanıtların, şifreli notların, yanlış yöne sevk eden izlerin bulunduğu ve cinayet, suç, para, ceza gibi tematik klişeleri içeriyorlardı. Kanun adamlarının iç dünyası da en az suçlularınki kadar kirliydi, tehditkardı. Film Noir, toplumun içindeki sancılar bitmedikçe, kent yaşamındaki kötü oyunlar var oldukça sürecekti. Çünkü insanoğlunun dramı, yalnızlığı, sahtekarlığı bitmiyor ve gittikçe açığa çıkıyordu. 'Ve de II. Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan toplumsal, ekonomik, siyasal, teknolojik ve kültürel değişiklikler kendine özgü dokusu ve iç dinamiği olan bir toplum yapısının doğmasına neden olmuştu. Bu toplum postmodern toplumdur. Postmodern toplumda, cinsellik ve şiddet açık bir biçimde yaşanmaktadır ve sinema salonlarımıza yansımaktadır.'

Maltase Falcon'la (1941) başlayan Touch of Evil'la (1958) son bulan bir altın çağ yaşayan Film Noir, Alman ekspresyonizmden, 30'ların Fransız filmlerinden, İtalyan yeni gerçekçiliğinden ve kuşkusuz black novel kara roman olarak tanımlanan dedektif hikayelerinden beslenmiştir.

Stranger on the Third Floor (Boris Ingster 1940), Citizen Kane (Orson Welles 1941), The Shangai Gesture (Josef van Stenberg 1941), Shadow of a Doubt (Alfred Hitchcock 1943), Ministry of Fear (Firitz Lang 1944), Sunset Blvd. (Billy Wilder 1950), Touch of Evil (Orson Welles 1958) ve daha birçoğu noir krallığının ürünleriydi.

1940-1960 yılları arasında altın çağını yaşayan kara film kavramı bu yıllara damgasını vurmuş ve daha sonraki dönemlere genişletilmeye meyilli bir tür bırakmıştır. Altın döneminde daha kapalı bir yol izleyen Kara Filmciler daha sonraları ise postmodern toplumun getirdikleriyle birlikte daha açık bir dil kullanmaya başlamışlardır.

KLASİK KARA FİLM ÖRNEKLERİ

1-SCARFACE (1932) - Howard Hawks.

2-STRANGER ON THE THIRD FLOOR (1940) - Boris Ingster

3-CITIZEN KANE (1941) - Orson Welles

4-THE MALTESE FALCON (1941) - John Huston

5-HIGH SIERRA (1941) Raoul Walsh

6-SUSPICION (1941) - Alfred Hitchcock

7-THE SHANGHAI GESTURE (1941) - Josef von Sternberg

8-CASABLANCA (1942) - Micheal Curtiz

9-THE GLASS KEY (1942) - Stuart Heisler

10-SHADOW OF DOUBT (1943) - ALFRED HITCHCOCK

11-DOUBLE INDEMNITY (1944) - Billy Wilder

12-LAURA (1944) - Otto Preminger

13-MURDER, MY SWEET (1944) - Edward Dmytryk

14-MINISTRY OF FEAR (1944) - Fritz Lang

15-THE LODGER (1944) - John Brahm

16-THE SUSPECT (1944) - Robert Siodmak

17-DETOUR (1945) - Edgar G. Ulmer

18-FALLEN ANGEL (1945) - Otto Preminger

19-SCARLET STREET (1945) - Fritz Lang

20-THE BLUE DAHLIA (1946) - George Marshall

21-CORNERRD (1946) - Edward Dmytryk

22-THE BIG SLEEP (1946) Howard Hawks

23-BODY AND SOUL (1947) - Robert Rossen

24-DARK PASSAGE (1947) - Delmer Daves

25-KISS OF DEATH (1947) - Henry Hathaway

36-DEAD RECKONING (1947) - John Cromwell

37-BRUTE FORCE (1947) - Jules Daves

38-T-MEN (1948) - Anthony Mann

39-THE NAKED CITY (1948) -John Brahm

40-CRISS CROSS (1949) - Robert Siodmak

41-D.O.A (1950) - Rudolph Mate

42-IN A LONELY PLACE (1950) - Nicholas Ray

43-SUNSET BLVD. (1950) - Billy Wilder

44-NIGHT AND CITY (1950) - Jules Dassin

45-NIAGARA (1953) - Henry Hathaway

46-CRIME IN THE STREETS (1956) Don Siegal

47-THE KILLING (1956) Stanley Kubrick

48-WHILE THE CITY SLEEPS (1956) - Fritz Lang

49-TOUCH OF EVIL (1958) - Orson Welles

50-ODDS AGAINST TOMORROW (1959) - ROBERT WISE

SİN CİTY de girebilir mi yav bu listeye bu arada cok güzel konu ilk paragrafı an ana yaşadım cok iyi yazılmış bir paragraf ... TESEKKÜRLER:)