Jerry N. Uelsmann

Jerry Uelsmann, 11 Haziran 1934 te Detroit'te doğdu.

1957 de Rochester Instutute of Technology den B.F.A. derecesini alarak mezun oldu, daha sonra 1960 da M.S. ve M.F.A. derecelerini Indiana University den aldı. Gainesville deki University of Florida fotograf eğitmenliğine başladı. İlk iş teklifi buydu Uelsmanın. Ve o işe 1974 yılında emekli oluncaya kadar devam etti. Şu anda Gainesville, Florida da yaşamaktadır.

Uelsmann 1967 de Guggenheim Üyeliğine kabul edildi. Royal Photographic Society of Great Britain ve The Society of Photographic Education and a trustee of the Friends of Photography.

gibi bir çok derneğin hem kurucu, hemde faal üyesidir.

Uelsmann'ın eserleri Amerika ve dışarsında 100 den fazla sergide sergilenmiş, sayısız ödül almıştır. Eserleri dünyanın en ünlü müzelerinde kalıcı sergi salonlarında sergilenmektedir. Bazıları :

the Metropolitan Museum of Art ve Museum of Modern Art in New York, the Chicago Art Institute, the International Museum of Photography at the George Eastman House, the Victoria and Albert Museum in London, the Bibliotheque National in Paris, the National Museum of American Art in Washington, the Moderna Museet in Stockholm, the National Gallery of Canada

Aynı zamanda çok verimli bir yazar olan Jerry Uelsmann bir çok kitap yazmıştır.

Uelsmann'a göre, fotoğraf çekildiği anda bitmez. Fotoğraf bir sanattır, sanat da kuramsız olmaz. Sanat anlayışı, kendini düşlerle ve bilinçaltı ile besleyerek gerçeküstücülüğe ulaşır.

Görüşlerine uygun çalışmaları olan sanatçı; en zoru başarmış, bir kaç tane negatif filmi üstüste basımla sentezleme yöntemi kullanmıştır. Digital makine asla kullanmamış, photoshop v. b. yöntemler çıkınca bunlarla da ilgilenmemiştir. Çalışmalarının tekrar üretilmesini istememiş, onları kopyalamamış ve negatiflerini de saklamamıştır.

Uelsmann, şekilci bir dönemin kalıplarını kırmayı başaran, farklı sanat dallarının ve birçok disiplinin içiçe geçebileceğine inanan ilerici ve özgün bir fotoğraf sanatçısıdır.

Fotoğrafta Kurgu =)

http://www.rage.personaltech.co.uk/Artist%20pics/Uelsmann/Jerry%20Uelsmann.jpg

Bir fotoğraf nerede başlar, nerede biter? Deklanşöre bastığınızda mı biter olay, yoksa tam da o anda mı başlar? Karanlık oda denen yerde karanlık işler mi çevriliyor, kimler karanlık odayı çılgın fikirlerine nasıl alet ediyor, hatta bu çılgın fikirlerin sanatsal bir boyutu da olabilir mi? Tüm bu ardı arkası gelmeyen, uykularınızı kaçıran soruların yanıtlarını merak ediyorsanız, size Jerry Uelsmann ismini not almanızı öneriyor, karanlık odasında yarattığı mucizelerle sizi baş başa bırakıyoruz.

Detroit?te 11 Temmuz 1934?te dünyaya gelen Jerry Uelsmann akademiden yetişme bir fotoğrafçı. 1957 yılında yüksek fotoğraf eğitimini tamamlayıp üç yıl sonra da çok genç denebilecek bir yaşta Florida Üniversitesi?nde fotoğraf eğitimi vermeye başlar. Fotoğrafın çekilerek öğrenilecek, sadece deneyimle geliştirilebilecek bir zanaat olarak görülmesine üniversitedeyken karşı çıkar Uelsmann. Ona göre fotoğraf bir sanattır, sanat da kuramsız olmaz. Sanat anlayışı temellerini bilinçaltından, düşlerden alan gerçeküstücülük akımından alır.

Felsefi temellere oturtulmuş, bakmak ve görmenin de ötesinde bir düşünme ve tasarımlama işine dönüştürmeye çalışır fotoğrafçılığı. Bu yüzden fotoğraf da bir bilim, sanat dalı gibi akademide okutularak öğrenilmelidir ona göre. ?Filozofun Masası? adlı çalışması hem felsefeyle kurduğu yakın bağların göstergesi hem de en ünlü çalışmalarından biri.

Karanlık odada yıllar süren çalışmaları sonunda bugünkü göz kamaştırıcı tekniğine ulaşır Uelsmann: Birden çok negatifin kullanıldığı üst-üste basımla sentezleme! Elbette tüm yenilikçi sanatçıların maruz kaldığı eleştirilere, burun kıvırmalara maruz kalır, bir fotoğraf nasıl olmalı tartışmaları alevlenir, sanat çevreleri Uelsman?ın gerçeküstü sentezlerini şaşkınlıkla karşılır. Karanlık odanın bir kusur düzeltme olanağından çok fotoğrafçının işinin asıl başladığı yer olduğunu, sanatçının yeni bir üretim süreciyle karşı karşıya olduğunu iddia eder.

Sentezleme tekniğiyle düşsel dünyaların kapılarını aralayan Uelsmann fotoğrafları, görünüşte akla yatkın da olsalar paradoksal bir yapıdadırlar. Üzerlerinde köksüz ağaçlar olan uçan adalar, vücudu akarsularla birleşen kadınlar, bir avucun içindeki bulutlarda evini arayan çocuk? Katı gerçekçiliğe bilinçaltının doğrusal olmayan fantezileriyle dur der Uelsmann. Gerçeğin sezildiği ama asla kavranamadığı puslu bir evren durur izleyicinin karşısında. Fotoğraf ilk bakışta gerçekliğin temsili de olsa, sanat yalın bir temsille bitemez. Karanlık oda yalın temsilin kurgusu, tuhaf düşlerin işin içine girdiği en eğlenceli kısım tabiri caizse. Çalışmalarının tekrar üretilmesini engellemek amacıyla kopyalarını çıkarmaz ya da negatiflerini saklamaz.

Tabii bu üst üste baskı tekniği denen şey öyle kolay değil. Saatlerce çalışarak karanlık odaya kapanmak gerekiyor, bir günle de bitmiyor elbette, haftalarca süren bir çaba gerekiyor. Karanlık oda sadece baskının yapılıp bitirildiği yer değil, görsel bir laboratuar. İş böyle olunca da saatler süren deney tadında çalışmalar olağanlaşıyor. On ayrı agrandizörle tek eser üzerinde çalışarak fotoğrafı bir kurgu işine de çevirir Uelsmann. Dijital kes yapıştır tekniği kullanmaz. Karanlık odanın, farklı sanat dallarının, birçok disiplinin iç içe geçmesine de bir olanak olduğunu düşünür Uelsmann.

1967?de Guggenheim üyesi olan Jerry Uelsmann?ın çalışmaları tam kırk yıldır uluslar arası alanda görücüye çıkmış, on yıl kadar önce de İstanbul AKM?de bir sergisi düzenlenmiş. Eserleri New York Modern Sanatlar Müzesi, Eastman House, Boston Güzel Sanatlar Müzesi ve Metropolitan Sanat Müzesi gibi birçok müzenin sürekli koleksiyonları arasında yer alıyor. Royal Photographic Society of Great Britain ve The Society of Photographic Education and a trustee of the Friends of Photography gibi bir çok derneğin hem kurucu hem de etkin üyeliğini yürütüyor. Dream Theater grubunun albüm kapaklarındaki fotoğrafların bazıları da ona ait, meraklılarına duyurulur.

Karanlık oda uğraşısını bu kadar önemsemesini şöyle açıklar: ?Grameri mükemmel fakat içeriği eksik bir makale ne kadar yetersizse, içeriği mükemmel fakat grameri bozuk bir makale de o kadar yetersizdir?. Fotoğraf eylemi bir bütündür, ne sadece karanlık oda ne de sadece deklanşör anı.

Fotoğrafçılığın kuramsal yanıyla bu denli içli dışlı olan biri elbette kitap yazmadan edemez; meraklılar için İngilizce de olsa liste için buraya bakabileceğinizi belirtmeden geçmeyelim. Unutmadan Jerry Uelsmann?ın eşi Maggie Taylor da kendisi gibi gerçeküstücü unsurlara fotoğraflarında bolca yer veren bir sanatçı ama aralarında ufak bir fark var: Uelsmann dijital makinelere elini sürmezken, Taylor dijital çalışıyor.

Sizin de karanlık odaya girip fena halde baskı yapasınız gelmedi mi? Tamam o iş biraz fazla profesyonelce olabilir ama bizce makinenizi alıp güneşli günlerde etrafınızı fotoğraflamanın tam zamanı!

Fotoğraflarından birkaçı;

http://www.photography.ca/i/photographer/uelsmann1.jpg

http://studiophotoshop.com/wp-content/uploads/2008/09/jerry_uelsmann.jpg

http://images.artnet.com/artwork_images_119642_303219_jerry-uelsmann.jpg

http://images.artnet.com/artwork_images_138991_169011_jerry-uelsmann.jpg

http://www.tokinowasuremono.com/photo-viewtocity/Jerry%20Uelsmann%5BUntitled%201%5D.JPG

http://www.andrewsmithgallery.com/images/uelsmann/jerry.jpg

http://www.polkmuseumofart.org/content/images/interior/collections/jerry_l1.jpg

http://crfranke.files.wordpress.com/2009/08/070911_blog-uncovering-org_uelsmann_4.jpg