Kanser Genomunun Haritası Çıkarılıyor

DNA üzerindeki deformasyonların kesin şekilde izlenmesi sonucunda her bir hastanın özel durumuna göre ‘işe yarayacak’ tedavilerin belirlenmesi çok daha kolaylaşacak.

Bir zamanlar kanserin tek bir türü olduğu düşünülürdü. Oysa kanserin yapısı çok değişik türde tümörler içerebiliyor. İngiliz bilim adamlarının girişeceği 500 milyon sterlin bütçeli projeyle 50 değişik türdeki kansere yol açan genetik mutasyon haritasının çıkarılması planlanıyor. Uluslararası bu proje başarıya ulaşırsa hastalığın teşhis ve tedavisinde yeni bir devrim gerçekleşmiş olacak.

Uluslararası Kanser Genomu Konsorsiyomu (International Cancer Genome Consortium -ICGC) adı altında oluşturulan girişim, aynen insan genomu projesindeki gibi bir yöntem izleyerek DNA’da neyin yanlış gitmesi sonucu belli bazı tümörlerin oluştuğunu inceleyecek.

On yıl kadar sürmesi beklenen bu çalışmayla sonuçları, tümörlerin oluşumu ve yayılması konularında hangi hastada hangi genetik faktörlerin rol oynadığının saptanması konularında doktorlara yepyeni bir perspektif kazandırması umut ediliyor.

DNA üzerindeki deformasyonların kesin şekilde izlenmesi sonucunda her bir hastanın özel durumuna göre ‘işe yarayacak’ tedavilerin belirlenmesi çok daha kolaylaşacak.

Kanseri tetikleyen unsur genelde çevredeki bir takım dış etkenler (sigara içilmesi gibi) olsa da olayın kökünde DNA’nın bir şekilde deformasyona uğraması var. Bazen kanserojen etkilerin etkisiyle –bazen de kendiliğinden- hücrelerde genetik bir mutasyon başlıyor ve ‘kanserli hücreler’ adını verebileceğimiz bozuk yapıdaki bu hücreler kontrolden çıkarak vücutta yayılmaya başlıyorlar. Bunun sonucunda oluşan hastalığa kanser deniyor.

Ancak kanserin tek bir tipi yok. Her bir kanser çeşidini oluşturan genetik deformasyonlar çok değişik kombinasyonlarda oluşabiliyor. Ve bu kombinasyonların her biri tedavilere farklı şekilde yanıt veriyor.

Yeni projenin getireceği en büyük yenilik ise DNA seviyesindeki değişimlerin haritasını çıkararak 50 değişik kanser türünde ‘genetik mutasyonları’ izleyebilmek olacak. İncelemeye konu olacak her bir kanser türü için billimadamları 500 değişik hastadan alacakları hücre örneklerini genomlarına ayırarak elde ettikleri sonuçları sağlıklı hücrelerin genetik kodlarıyla karşılaştıracaklar. Bu şekilde hangi mutasyonların kanserin ortaya çıkması ve yayılmasında asli unsur olduğunun tespit edilebileceği belirtiliyor.

50 kanser türünden her biri için ayrı bir proje yürütülecek ve her bir projenin maliyetinin 10 milyon sterlin dolayında bir maliyeti olacak. Şu anda 9 değişik ülke bu projeye dahil olmuş durumda. Ortaya konulan global işbirliğinin, dünya üzerindeki değişik ortamlarda ortaya çıkan ve kansere yol açan mutasyonların kataloglanmasında büyük katkısı olacağı belirtiliyor.